چەندین چیرۆكی‌ تاڵ هەن.. لەكوردستان ئاشقان باجی‌ جیاوازی‌ ئاین‌و نەتەوە دەدەن

کوردستان

15/12/2017‌ 2471 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس: نیقاش
لەگەڵ ئەوەی‌ وا باس دەكرێت لەكوردستان هیچ كێشەیەكی‌ ئاینی‌‌و نەتەوەیی‌ بەدی‌ ناكرێت، كەچی‌ هێشتا كێشە ئاینی‌‌و نەتەوەییەكان گەورەترین بەربەستن لەبەردەمی‌ ئاشقاندا.

لەناو تەپوتۆزی شەڕو ململانێ سیاسییەكاندا، هیچ كەسێك هێندەی كچان و كوڕانی ئاشق باجی جیاوازیی نەتەوەو ئایین نادەن. چونكە ئەگەر كچ‌و كوڕێك لەكوردستان بەدوو ئاینی‌ جیاوازەوە بیانەوێت بەیەك بگەن، ئەوا زەحمەتییەكی‌ زۆر دەچێژن، هەرچەندە ئەمەیان بۆ نەتەوە جیاوازەكان هێندە بەزەحمەت نییە.

هاوكێشەكە بەم شێوەیەیە، ئەگەر كوڕو كچێكی‌ موسوڵمان یەكترین خۆش بوێت‌و كەسوكاری‌ هەردوولا رازی‌ بن، ئەوا نە كێشەی‌ ئاینی‌‌و نە كۆمەڵایەتییی‌‌و نە یاسایی‌ بەرۆكیان ناگرێت، بەڵام ئەگەر باس‌و خواسەكە گەیشتە سەر دوو ئاینی‌ جیاواز، ئەوا زەحمەتە مەیسەر ببێت.

بەسەدان كوڕو كچی‌ موسوڵمان‌و مەسیحی‌ هەن لەكوردستان یەكتریان خۆش دەوێت، بەڵام یان چیرۆكەكەیان بێ‌ ئەنجام كۆتایی‌ دێت، یاخود دەبێ‌ سەری‌ خۆیان هەڵگرن عێراق جێبهێڵن بەو ئاواتەی‌ لەوڵاتێكی‌ تر بەسەر ئاستەنگەكاندا زاڵبن.

خێزانە مەسیحی‌‌و موسوڵمانەكانی‌ كوردستان لەگەڵ ئەوەی‌ زۆر دۆستی‌ یەكن‌و تێكەڵاوییەكی‌ گەرموگوڕیان هەیە، بەڵام هیچیان ئامادەنین ئەو تێكەڵاوییە بگەێننە ئاستی‌ ژن‌و ژن خوازی‌، چونكە ئاینی‌ هەردوولایان رێگە بەوە نادات.

لەئاینی‌ ئیسلامدا ژن‌و ژنخوازی‌ لەگەڵ كەسێكی‌ مەسیحیدا بەجۆرێك دەبێت كچی‌ موسوڵمان بەهیچ شێوەیەك بۆی‌ نییە شوو بەكوڕی‌ مەسیحی‌ بكات، بەڵام كوڕی‌ موسوڵمان بۆی‌ هەیە كچی‌ مەسیحی‌ بهێنێت.

لای‌ مەسیحییەكانیش بەهەمان شێوە ئامادەنین  كچ بەكوڕێكی‌ موسوڵمان بدەن، بۆیە كوڕو كچ لەهەردوو لاوە ناتوانن بەیەك بگەن.

لەماوەی‌ چەند ساڵی‌ رابردوودا چەندین كوڕی‌ موسوڵمان هەبوون، تەنیا بۆ ئەوەی‌ بەدڵخوازەكەیان بگەن ئامادەبوون بچنە سەر ئاینی‌ مەسیحی‌، ئەمەش بەپێی‌ ئەو زانیارییانەی‌ لەكەنیسەكانەوە دەست كەوتوون.

قەشە ئیشیا، قەشەی كەنیسەی مارگۆرگیس لەشاری هەولێر نایشارێتەوە كە داواكاری چەند گەنجێكی كوردی موسڵمانیان رەتكردووەتەوە كە داوای كردووە ببێتە مەسیحیی تا كچە خۆشەویستەكەی كە مەسیحی بووە بخوازێت.

قەشە ئیشیا بۆ "نیقاش" وتی: " هاوسەرگیریی لەنێوان موسڵمانێك و مەسیحییەكدا، ئەگەری زۆرە كاردانەوەی خراپی لێبكەوێتەوە بۆ بنەماڵەی كچ و كوڕەكەش. نەك هەر ئەوە بەڵكو هەندێكجار بەرەو كوشتنی یەكێك لەو كەسانە پەل بهاوێت."

هۆكاری‌ رێگەگرتنی‌ قەشە ئیشیا رووداوە ناخۆشەكانی‌ رابردووەو دەڵێت "ژمارەیەك كوردی موسڵمان سەردانیان كردووین تا ببنە مەسیحی، بەشێكیشیان لەبەر ئەوەی كچە خۆشەویستەكەیان مەسیحیی بووە، ویستوویانە هاوسەرگیریی لەسەر ڕێوڕەسمی ئاینی مەسیحیدا بكەن، بەڵام ئێمە ڕەتمانكردووەتەوە، چونكە ئەمە بە كارێكی مەترسیدار دەزانین. پیشتر چەندان چیرۆكی ناخۆش و خەمهێنەرمان هەبوون و نامانەوێ دووبارە ببنەوە"

لەگەڵ ئەوەی‌ نموونەیەكی‌ زیندوو بە‌ردەست نییە كە مەترسی‌ سەر ژیانی‌ كچ‌و كوڕێكی‌ موسوڵمان‌و مەسیحی دەربخات‌، بەڵام چەند ساڵێكە چیرۆكێكی‌ زیندووی‌ مەینەتی‌ عاشقانی‌ دینە جیاوازەكان لەیادەوەری‌ خەڵكی‌ كوردستاندا ماوە.

لەنیسانی‌ ساڵی‌ 2007ی‌ ڤیدیۆی‌ كوژرانی‌ كچێكی‌ ئێزدی‌ بڵاوبووەوە بەناوی‌ (دوعا خەلیل ئەسوەد) كە لەلایەن كۆمەڵێك كەسەوە بەبەرد دەكوژرێت، دوعای‌ حەڤدە ساڵی‌ ئێزدی‌، دڵخوازی‌ كوڕێكی‌ موسوڵمان بوبوو بۆیە بەو چارەنووسە گەیشت.

هیچ ئامارێكی‌ رەسمی‌ لەكوردستاندا لەبەردەستدا نییە دەریبخات چەند كوڕو كچی‌ نەتەوەو ئاینە جیاوازەكان لەكوردستان هاوسەرگیریان كردووە، چونكە ئەو هاوسەرگیرییانەی‌ بەرەسمی‌ لەرێی‌ دادگاوە ئەنجام دەدرێت، تیایاندا دادگا نەتەوەو ئاینی‌ كوڕو كچ تۆمار ناكات.

بەگوێرەی ئاماری دادگای هەولێر، ساڵی‌ پار تا مانگی‌ ئەیلول چواردە هەزارو 909 حاڵەتی‌ هاوسەرگیری‌ ئەنجامدراوەو دوو هەزار و ۲٥۸ حاڵەتی‌ جیابوونەوەش هەبووە، بەڵام هیچ شتێك لەبارەی‌ نەتەوەو ئاینیانەوە بەردەست نییە.

كچان‌و كوڕانێكیش هەن كە گوێیان بەبەرستە ئاینیی‌و نەتەوەیی‌و مەزهەبییەكان نەداوەو چیرۆكی خۆشەویستی خۆیان تا قۆناغی هاوسەرگیریی بردووە. بەڵام ئەمانە خۆیان ئاشكرا ناكەن‌و ئامادە نین ناوو ناونیشانیان بدركێنن.

ڕێكخراوی یەسنا كە ڕێكخراوێكی تایبەتە بەشوێنكەوتووانی ئاینی زەردەشتی‌و (ئاوات دەریا) یەكێكە لەدامەزرێنەرانی ئەم ڕێكخراوە. بۆ "نیقاش" ئاشكرای دەكات كە "تەنیا لە سنووری پارێزگای سلێمانی، نزیكەی چوار هەزار كەس لای ئەوان فۆرمیان پڕكردووەتەوەو بوون بەزەردەشتی. بەشێكیش لەوانە لە (ئاتەشگا) كە شوێنی عیبادەتی زەردەشتیانە، ڕێوڕەسمی هاوسەرگیرییان ئەنجامداوە. ئەو كەسانەش گوێیان بەوە نەداوە كە رووبەڕووی كیشەی كۆمەڵایەتی دەبنەوە یان نا، بەڵكو بەخواستی خۆیان هاوسەرگیرییان كردووەو جیاوازیی ئاینییان وەلاناوە".

ئەگەر كۆسپ‌و ئاستەنگەكان بۆ كچان‌و كوڕانی ئاینە جیاوازەكان زۆرترو سەختتربن، ئەوا بۆ نەتەوەو مەزهەبە جیاوازەكان رێگرییەكان بەو رادەیە توند نین.

لەشاری هەولیر پایتەختی هەرێمی كوردستان كە سالانێكە بووەتە ناوەندێك بۆ كۆكردنەوەی ئاوارەكانی ناوەڕاست‌و خوارووی عێراق، دەیان هاوسەرگیریی گرێدراون كە بووك‌و زاوا لە نەتەوەو مەزهەبی جیاوازن. یان چەندین كچ و كوڕ دەستبەرداری ئەشقەكەیان بوون لەبەر ئەوەی مەزهەب‌و نەتەوەیان لەیەكتر جیاواز بووە كە هەركام لەو كەسانە چیرۆكی تایبەتی خۆی هەیە.

تەنیا داود (٢٥ ساڵان) دانیشتووی گەڕەكی كورانە لەشاری هەولێر، دوو ساڵ لەمەوبەر وەكو خۆبەخشێك دەچێتە یەكێك لەو كەمپانەی كە ئاوارەكانی ئەنباری لی نیشتەجێكراوە لە نزیكی هەولێر و لەوێ ئاشقی یەكێك لە كچە ئاوارەكان دەبێت.

تەنیا چیرۆكی ئاشقبوونی ئەو كچە عەرەبە بۆ "نیقاش" دەگێڕێتەوە " هاوسەرەكەم ئەسما ئاوارەیەكی ناو كەمپی كەورگۆسك بوو، من وەك خۆبەخشێك رەوانەی ئەوێ كرابووم، كاتێك چاوم بە ئەسما كەوت سەرسام بووم بە جوانیەكەی. بیرم لەوە نەكردەوە ئەو سەر بە چ ئاین و نەتەوەیەكە تەنیا دەمویست بزانم رازی دەبێت بە هاوسەرگیریی نێوانمان. ئاستەنگەكانمان تێپەڕاند و ئێستا زۆر ئاسوودەین پێكەوە"

بەڵام نیگار ئاری كە كچە خوێندكاری زانكۆی سەلاحەدینە كە ئاشقی سەمیر عەبدولرەحمانی بە ڕەگەز عەرەب دەبێت، شتەكە بڕێك قورسترە. چونكە مێردێكی عەرەب بۆ خزم و كەسەكانی ئەو، قبوڵكردنی ئاسان نییە. بەڵام ئەوانیش ئەو ئاستەنگە تێدەپەڕێنن.

نیگار بۆ "نیقاش" وتی: "ساڵی یەكەمی كۆلێژ من‌و سەمیر یەكترمان خۆشویست. خۆشەویستییەكەمان گەیاندە قۆناغی هاوسەرگیریی و ئێستا دەزگیرانی یەكترین."

بۆ كچێكی كورد لە هەولێری پایتەختی هەرێم بژی كە مانگی ئەیلولی ئەمساڵ هەولێر بووبووە ناوەندی بڕیارەو بانگەشەی ریفراندۆمی جیابوونەوەی كوردستان لە عێراق، ئاسان نییە نەكەوێتە ژێر ململانێ و كیشە سیاسییەكانی نێوان بەغدا و هەرێمەوە كە ناوەڕاستی مانگی ئۆكتۆبەر، شەڕ و هێرشبردنی سەربازیشی تێكەوت.

نیگار دەڵێ: "ئەو كاتانەی كێشە دەكەوێتە نێوان سیاسییەكانی عێراق و كوردستانەوە، ئەوا من و سەمیریش دابەش دەبین بۆ دوو بەرەی ناكۆك، بەڵام دواتر لەگەڵ دامركانەوەی كەفوكوڵی سیاسییەكان، ئەوا ئێمەیش دیسان ئاشت دەبینەوە و خۆشەویستی باڵ دەكیشێتەوە بەسەر پەیوەندییەكەماندا".