ئاشتی عەبدوڵا

شۆرشی پرتەقاڵی کە لەساڵی2004  لەئۆکۆرانیا سەریهەڵدا و ئامانجی سەرەکی شۆڕشەکە بەگژداچوونەوەی دەستتێوەردانی روسیابوو لەکاروباری وڵاتدا، هەروەها رووبەرووبوونەوەی گەندەڵی دارایی و ئیداری و سیاسی بوو لەئۆکرانیا، خواستی هاووڵاتیەکانی بوو بۆ پێک هێنانی چەندین دامودەزگای دیموکراسی، کەتوانایان هەبێت هیواکانی گەلی ئۆکرانیا بەدیبهێنن.
 هاووڵاتیانی ئۆکرانیا بەشێوازی مەدەنی و بەمانەوەیان لەژێر بەیداخی پرتەقاڵی کە لەگۆرەپانێکی پایتەختی ئەو وڵاتەدا هەڵیاندابوو بەپۆشاکی پرتەقاڵیەوە وەک ئاماژەیەک بۆ رەنگی شۆرشەکەیان مانەوە و پێداگیریان کرد بۆ بەدیهێنانی خواستەکانیان. 
زۆرینەی ئۆکرانیەکان لە هەموو شارو شارۆچکەکانی وڵاتەوە ملی رێگایان گرتەبەرەو بەرەو  (کێف)ی بایتەختی وڵات بەسەدان هەزار کەس شەو رۆژیان لە ناو خێمەداو لە بەر سەرما خستە سەر یەک، تا بەڕێگای مەدەنی توانیان دەسەڵاتێکی گەندەڵی تەزویرچی لەحوکم دور بخەنەوە.
 دوای چەندین ساڵ لەبەرپابوونی شۆرشی پرتەقاڵی جێبەجێنەکردنی بەڵێنەکانی شۆڕشەکە، کە بەهاووڵاتیانی ئۆکرانیا درابوو باسێکیترە.

هەر کات گەلان ویستبێتیان بەشێوازێکی مەدەنی و دوور لەتوندوتیژی ریفۆرم بکەنە مۆدێلێک ، خواستیان چاکسازی و رووبەرووبوونەوەی گەندەڵی بێت، بەچەندین شێواز نارەزایەتیەکانیان دەربڕیوە، بەڵام گرنگترینیان ئەو شۆرشانەن کەبەخەباتی مەدەنی و دوور لەتوندوتیژی سەریان هەڵداوە، لەوانە، هندییەکان کەڕێگەی ناتوندوتیژیان گرتەبەر و سەرکەوتووش بوون.
باسکردنی ئەم شۆرشانە بۆ ئەوەیە، کەبێینەوە سەرباسکردنی بێدەنگی ئێمەی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و هەروەها ئەو رووداوانەی کە لەم چەند رۆژەی دوایدا لەبەغدا روویدا، کەبەهەمان شێوە توندوتیژی رووینەدا، کەلێرەوە ئاماژە دەکەین بەچەند هۆکارێک.

سەرەتا ئەبێت بڵێین هاوڵاتی کورد بۆ بێ دەنگە لەئاست نادادپەروەری و گەندەڵی و بێ سەروبەری حکومڕانی دەسەڵاتی کوردی؟
ئەبێت وەعی و ئیدراکمان نەبێت بەرامبەر شکانی شکۆی هەر تاکێک لەم نیشتمانەدا؟ یاخود ترس لە ئەزموونی خۆپیشاندانەکانی پێشووە کەتیایدا خوێن رژا و چەندین هاووڵاتی شەهید کران و چەندانیتر گیران و لێیان درا، هەتا کار گەشتبووە ئەوەی کە کەسایەتیە رۆشنیرەکانیش بەرشاڵاوی رەشبگیریی کەوتن.
پاشان داڕشتنی دەیان سیناریۆ لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە بۆ هەر دەنگ هەڵبڕینێکی هاووڵاتی و بەلارێدابردنی داواکاری و نارەزایەتیەکانی خەڵک.
دوای هەر نارەزایەتیەک لەبری چاکسازی و بەخۆداچوونەوەی دەسەڵاتداران، قەیرانی نوێ سەری هەڵدەدا و بارودۆخ خراپتر دەبوو.
هەموو هەنگاوێک بۆ داواکاری و نیشاندانی نارەزایی دەیان کەس هەر لەسیاسیە نەیارەکانی یەکتر و کەسانی رۆشنبیر و رۆژنامەنووس بەر شاڵاوی تیرۆری کەسایەتی دەکەوتن.
یاخود بەجۆرێکیتر لێکی بدەینەوە هۆکارەکەی بگێڕینەوە بۆ نەبوونی کەسایەتیەکی کاریزما، کە رێنوێنی و پێشڕەویی خەڵک بکات بۆ بەدەستهێنانی مافەکانی.
ئەکرێت هاووڵاتی ئەم نیشتمانە لەبەر ئینتیمایی حزبی یان خۆشەویستی و ئینتیما بۆ نیشتمان بێدەنگیی هەڵبژاردبێت و هەموو ئەو گەندەڵی و نادادپەروەرییەی پێ قبوڵ بێت و ئەو دوو چەمکەی پێش چەمکی کەرامەتی مرۆڤبوونی خستبێ.
لەگەڵ ئەوەشدا بۆچوونی دووەمیان  دەستەواژەیەکی بێمانایە ، چونکە لەهەموو جیهاندا لەئێستاو لەرابردووشدا هەموو ئەو میللەتانەی شۆرشیان بەرپاکردوە، یان بێدەنگ نەبوون لەئاست بێرێزی کردن و پێشلکردنی مافەکانیان، نیشتمانی خۆیان خۆشویستوەو ئەوەش هۆکاری سەرەکی بووە بۆ بێدەنگ نەبوونیان.
ئەم هۆکارانەو زۆریتریش، جێگای تێرامان و پرسیارکردنە لەخۆمان.
لەرۆژانی رابردوودا بینمان لەبەغدا هاووڵاتیان چۆن توڕەبوونیان هەموو بەربەستەکانی پێبڕین، هەرچەندە بەتەنها ئەم توڕەبوونە پەنگ خواردنەوەی نارەزایەتیەکانی خەڵک نەبوو،بەڵکو هاوکێشە سیاسیەکە لەوێ بەجۆرێکی ترە و پابەندە بەفەتوای  مەرجەعە دینیەکان کەسەرپەرشتی ئەو نارەزایەتیانەی دەکردو بۆ ئامانجی سیاسی بەکارهات، بەڵام ئەوەی کە ئەرێنی بوو لەنێو هەموو ئەو هاوکێشانەدا دەسەڵات لەوێ توندڕەوانە مامەڵەی لەگەڵ هاووڵاتیەکانی خۆی نەکرد و  خوێنی کەس نەرژا.
دەبێ کەی هاووڵاتیان لەکوردستان بێنە دەنگ و ئاراستەی داواکارییەکانیان و نارەزایەتیەکانیان نەقۆزڕێتەوەو دەسەڵاتیش خوێنی هاووڵاتیەکانی نەرژێنێت، کاتێک بەریەککەوتن روودەدات، بەواتایەکیتر نەهاووڵاتی و نەدەسەڵات توندورەوانە کارو کاردانەوەیان نەبێت، ئەوکات رەنگە ئێمەش بگەینە ئامانج و رەنگێک بۆ شۆرشە مەدەنیەکەمان هەڵبژێرین، بەڵام ئەبێت وریا بین دووربێت لەرەنگی حزبەکان.

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی