شارپرێس:
عەبدوڵڵا ئۆجەلان، لەدایكبووی ڕۆژی ٤ی نیسانی ساڵی ١٩٤٨ گوندی ئامارای سەر بەناوچەی خەلفەتی پارێزگای ڕحای باكوری كوردستانە، هەر لەوێ خوێندنی سەرەتایی‌و ناوەندی‌و ئامادەیی دەستپێكردووەو پاشان بۆ خوێندنی باڵا چووتە ئەنقەرەی پایتەختی توركیا و لەوێ زانستی سیاسی لەزانكۆ تەواوكردووە.

ئۆجەلان وەك خۆی دەگێڕێتەوە، هەر لە دەستپێكی نەوجەوانی و لاوێتیەوە هەستی بەچەوساندەنەوە و بێمافی و ئازارەكانی گەلەكەی و گەلانی دیكەی بندەست كردووە و تا گەشتۆتە قۆناخی گەنجی و خوێندنی زانكۆ لەو بوارەدا زۆتر قاڵ بووەتەوە و پەیوەندیگەلێكی زۆری لەگەڵ چین و توێژە خەباتكارەكانی ئەوكاتی باكووری كوردستان و توركیا هەبووە، بەتایبەتی لەگەڵ كەسانی چەپ و دادپەروەرو یەكسانیخواز و ئازادیخوازدا.

ئەو سەردەمێك دەستی داوەتە خەبات، كە باوەڕیی بەخەبات و كوردبوون نەك بوونیان نەبوو، بەڵكو هەمووان هێدی هێدی ڕادەستی ئەو واقعە تاڵە ببوون، كە دەوڵەتی توركیا بەسەریاندا سەپاندبووی‌و كوردبوون شورەییەكی مەزن دەهاتە ئەژمارو توركبوون شانازییەك بوو بۆ هەمووان. 

ئەو دۆخەش پاش ئەوە هاتبووە ئارا، كە دەوڵەتی توركیا بەكۆمەڵكوژی، ڕاگواستن و سیاسەتی پاكتاوكردن و توانەوەی نەژادی، هەوڵی لەناوبردنی گەلی كوردی دابوو،  تا ڕادەیەكی زۆریش سەركەوتنی بەدەست هێنابوو.

لەو دەمەدا، نەك كەس نەیدەوێرا پرسی كورد بخاتە ڕۆژەڤەوە و گفتوگۆی لەسەر بكات و تەنانەت زۆرینەی خەڵك خۆیان لەكوردبوون دەبوارد، یان هیچ نەبێت كەم كەس هەبوون ئەویش بەشەرمەوە ئەگەر باسیان لە كوردبوون بكردایە.و لەبەرانبەر ئەوەشدا هەڵبەتە زۆر كەس بەشانازیەوە ببوونە توركیا، یان ڕەچەڵەكێكیان دەبردەوە سەر ئەوان.

ئۆجەلان، لە دۆخێكی وا سەختدا دەستی دایە خەباتێكی پڕ هەوراز و نشێو و ئایندە نادیار، لە بنەماڵەكەیەوە بگرە تا زۆر كەسی دیكە لەو دەمەدا لۆمەیان دەكرد و پێیان وا بوو، ئەوەی ئەو دەستی داوەتێ.

بێجگە لەخۆ لەناوبردن و بەرەو هەڵدێرچووون دەرنجامێكی دیكەی نابێت، بۆیە داوایان لێ دەكرد واز بهێنێت و سەرقاڵی ژیانی ئاسایی خۆی بێت و خۆی نەخاتە مەترسیەوە و جەختیان بۆ دەكردەوە، كە ئەو ڕێگایەی گرتووتەبەر كۆتاییەكەی تەنیاو تەنیا تییاچوونە.

بەڵام ئۆجەلان، وێرای هەموو ئەمانە و زانینی ڕاستینەی سەختی رێگای تێكۆشان بە باوەڕداری و بە ئیرادەیەكی بەهێزەوە كاروانی خەباتی‌و تێكۆشانی كوردایەتی و یەكسانیخوازی‌و پێكەوەژیانی گەلانی و پێكهاتەكانی دەستپێكردو لە سەر ئەوە بنەمایەش ئاسۆی سەركەوتنی دەبینی، دەرەنجامیش بەكۆڵنەدان و پێداگری گەشتە ئامانج‌و ژیانی هۆشمەندی بەرخۆدان و ئازادی ئافراند و هەزاران كەس لەدەوری كۆبوونەوە. 

دەگێرنەوە هێشتا لەتەمەنێكی بچوكی نەوجەوانیدابووە، له ‌دژی سیستەمی داگیركاری ڕاپەڕیوەو لەوبارەوە قسەی بۆ نەوجەوانەكان و تەنانەت گەورەكانی كردووە، مەلای گوندەكەیان لەوێ ئامادەبووە، پێی سەرسام بووە و پێی وتووە: "ئەگەر تۆ بەم شێوەیە بیربكەیتەوە، لەسەر دین قوڵ دەبیتەوەو كەسایەتییەكی مەزنت لێ دەدەچێت".

ئۆجەلان، وێرای قوڵبوونەوە لە ئاین‌و مێژوو ، ڕابردووی گەلەكەی و گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوین، تێكەڵ بەسۆسیالیزم دەبێت‌و تێیاندا قاڵ دەبێتەوە. لەساڵی 1968دا بزووتنەوەی گەنجانی شۆرشگێڕ دەناسێت، پاشان لەگەڵ بزووتنەوەی شۆڕشگێڕی سۆسیالیزمی توركیا پەیوەندی دروست دەكات‌و ڕۆحی شۆرشگێڕێتی ئەو سەردەمەی توركیا دەكاتە هەوێنی خەبات‌و تێكۆشان،  ژیانی خۆی سەرپا تەرخان دەكات بۆ پێكهێنانی ئایدیای ئازادی و دیموكراسی‌و گەیشتن بەمافەكانی گەلی كورد و گەلانی بندەستی دیكە. 

هەمیشە بیری لە ئازادی و سەربەستی سەرجەم مرۆڤەكان دەكردەو هێڵی خەباتی لەسەر ئەو بنەمایە دادەڕشت و گەشەی پێدەداو ئامانجی تەنیا ڕزگاری كورد نەبوو، بەڵكو ئامانجی هەموو گەلانی بندەست بوو، ئەوەش نەك تەنیا لەكوردستان، بەڵكو لە توركیا، ڕۆژهەڵاتی ناوین و جیهان.

وێرای هەمووو سەختی‌و زەحمەتی و بێ دەرفەتی و ئاستەنگەیەكانی بەردەمی، ئۆجەلان لە نەبوون و سفرەوە، دەرفەتی نوێ‌و تێكۆشان و مێژوویەكی بەرخۆدانی پەنجا ساڵەی بەبێ ڕاوەستانی ئافراند. 

لە‌دژی سیاسەتی نیولیبرالی دڕندە،‌ كەپیتاڵیزم - ئیمپریالیزم، كە هەموو گەلان‌و باوەڕیەكانی ڕووبەڕووی تێكچوون‌و لەناوبردن كردبووەوە وەستایەوە و  كۆنفیدراڵیزمی دیموكراتیك، پاڕادیگمای ژیانی ئازاد و نەتەوەی دیموكراتیكی ئافراند.

هاوكات ئۆجەلان ئایدۆلۆژیای ڕزگاری ژنی ئاواكرد و ژنانی لەسیستەمی پیاوساری باوی هەزاران ساڵە ڕزگار كرد و گەیاندنییە ئاستی پێشەنگی لە هەموو بوارەكاندا و  تا ئەو ڕادەیە پیشخست، ئەمرۆكە لەكوردستان و ڕۆژهەلاتی ناوین و جیهان ژنی كورد بووەتە جێی باس و خواسی و نموونە و میناك بۆ گەلان و دەوڵەتانی جیهان و هەمووان شانازییان پیوە دەكەن و لە كۆشكەكانی زلهێزەكانی جیهان لەلایەن گەورە سەرۆكەكانەوە پێشوازیان لێدەكرێت 

لەساڵی ١٩٨٤ كاتێك هیچ دەفەتێك بە خەبات و تیكۆشانی سیاسی، ئۆجەلان و هەڤالانی و پەكەكە نەدرا و هەموو دەرگاكانیان بەسەردا داخرا و ڕووبەڕووی هەڕەشە، كوشتن و زیندانی كردن بوونەوە، ئیدی ئۆجەلان و پەكەكە خەباتی چەكداریان دەستپێكرد، ئەوەش وەك بەرگری لەخۆكردن و پاراستنی گەلی كورد بوو. 

لەو ساڵەشەوە تا ئیستا ئۆجەلان هەمیشە دەستپێخەر بووە بۆ چارەسەریەكی ئاشتیانەی هەمیشەیی بێ شەڕ و پێكادان و لەو چوارچێوەیشدا چەندین جار پێشنیار چارەسەری و نەخشەڕیی چارەسەری خستووەتە ڕوو. بەڵام شەڕخوازانی دەوڵەت و حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی توركیا هەرگیز نەچوونە ژێر باری داخوازی ئاشتی ئۆجالان و هەندێك جاریش ئەر وەڵامێكیان لە ڕواڵەتدا بۆی هەبوو بێت، تەنها و تەنها تاكتیكی و خەڵەتێنەرانە بووە نەك ستراتیژی.

ئۆجەلانێك، كە لە ڕێككەوتی ١٥ی شوباتی ساڵی  ١٩٩٩ ی سەدی ڕابردوودا لە پیلانگێریەكی نێودەوڵەتی لە كینیا دەستگیر كرا و ڕادەستی دەوڵەتی تورك كرایەوەو پێلانگێران پێیان وابوو بەو شێوەیە كۆتایی بە بەو بزووتنەوە ڕەواكەی دەهێنن، ئەمرۆكە بۆتە هێزكی مەزن و بەكاریگەر و ملیۆنان مرۆڤ لە هەرچوار بەشی كوردستان و دەیان هەزار كەسیش لە گەلان و نەتەوەكانی جهیان شوێنكەوتووی هز و رێبازەكەینی و ئیدی بەبێ حسابكردن بۆ ئۆجالان و بزوتنەوەكەی ئاستەمە سیاسەت لە توركیا و ناوچەكە بكرێت و پلان و پیلانی هیچ هێز و لایەنێكی ناوچەیی و نێودەوڵەتی سەربگرێت.

ئەمڕۆكەش لە دوای 19 ساڵ لە بەندكردنی فیزیكی لە گرتوخانەی ئیمرالی و  پەیڕەوكردنی سەخترین گۆشەگیر و ئەشكەنجە لە بەرامبەریدا، ئۆجەلان نەك لە ئامانج و داخوازییەكانی پەشیمان نەبووەتەوە و لە ساحەی كوردستان و توركیا و ڕۆژهەڵاتی ناوین لاواز و پەراوێز نەبووە، بەڵكو پێداگرتر و بەكاریگەرتر بووە. 

هاوكات زیندانی ئیمراڵی وەرگێڕاوەتە ناوەندێك بۆ خەبات و تێكۆشان و بەوەش شكستی بە هەموو پیلانەكانی بەشدارانی گەلەكۆمەی نێودەوڵەتی 15 شوبات و بەرپرسانی تورك و زیندانی ئیمرالی داوە.

هـ ـ ح