ئەردۆغان.. ئەو سەركردەیەی ململانێ لەگەڵ خەڵكی خۆیدا دەكات

جیهان

06/04/2018‌ 1334 جار خوێندراوه‌ته‌وه

نوسینی : لەڤەنت گولتەكین 
وەرگێڕانی لەتوركییەوە: شكۆ كاوسێن
سەرۆكی پارتی داد و گەشەپێدان وە لە هەمان كاتدا سەرۆككۆماری توركیا رەجەب تەیب ئەردۆگان هەموو ڕۆژێك چەند جارێك وتار دەدات. 

لە هەر وتارێكیدا كۆمەڵێك وشەی ئازاربەخش بەرامبەر توێژێكی كۆمەڵگا واتە بەرامبەر خەڵكی ئەم وڵاتە دەردەبڕێت كە دەبێتە مایەی دودڵی و ڕاڕایی. بەرامبەر ڕۆشنبیران، نوسەران، گەنجان، ژنان، كاسبكاران و چەندانی تر.

هەركەسێك ئازار دەدات، كە ناڵێت " باشە سەرۆك تۆ لە هەموان گەورەتری، تۆ لەسەر حەقی، تۆ تاكە كەسی ڕاستیت" .   

ئەگەر سەیری تۆنی دەنگ و ئەو وشە ڕەق و هەڕەشانەی بكەیت كە لە قسەكانیدا بەكاریدێنێت وا دەزانیت كە ئەم قسانەی بەرامبەر دوژمنێك دەكات.                                                  لە شەڕكردن بێزار نابێت. لە سوكایەتی كردن تێر نابێت. شەرم ناكات لە هەڕەشەكرن لە خەڵكی بێ دەسەڵات و باجیان پێدەدات بە بەكارهێنانی هێزی دەوڵەت .  بۆ نمونە لەم ڕۆژانەی پێشودا ئەم قسەیەی كرد  " ئەو كەمایەتیانەی' بەیئۆغڵو'  یان بە ئەدەبەوە ژیانیان بەسەربەرن یانیش گوێچكەیان دەگرین و هەڵیان دەدەینە ئەو شوێنەی كە شایستەین " .   بۆ كەسێك كە گەیشتۆتە مەقامی سەرۆكایەتی قسەیەكی ئاوا بەرامبەر بە خەڵكی خۆی بكات بەڕاستی سەیرە .                                     سەرەڕای ئەو هەموو نادادپەروەریەت، سەرەڕای ئەو هەموو بێ قانونیەت، سەرەڕای ئەو هەموو قسە و كردارانەت كە مرۆڤ شەرمەزار دەكەن دەبێ چیان كردبێ ئەو كەمایەتیانە كە قسەیەكی وا بێ نەزاكەتیان بەرامبەر دەكەی؟                                                                                                                     

بەهۆی ئەو سیاسەتە هەڵەیەی كە پەیڕەوی دەكەی زیان بە ژیانمان و بە وڵاتەكەمان كەوتووە.             لە كاتێكدا كاری سەرەكیت ئاسانكردنی ژیان و خزمەتكردن و خستنی ئیشەكانە بۆ سەر سكەی خۆی، كەچی هەم ژیانمان لێ قورس دەكەی وە هەم سوكایەتی بە خەڵكەكەت دەكەی.                                  لە بەرامبەر هەموو ئەوانە ئێمە بێدەنگ بین؟  لە بەرامبەر ئەو زیانانەی بە وڵاتت گەیاندوە ئێمە ڕەخنە نەگرین؟ ناتوانین بڵێین " پشتی چاوت برۆیە" ؟  بۆچی نا؟                                                                      ئەم وڵاتە هی هەموانە. هەموان ئاوەزیان هەیە. هەموان بۆ باشتركردنی ئەم وڵاتە وتەیەك، بیرۆكەیەكیان هەیە.    هەڕەشەكردن و سوكایەتیكردن بە هەر كەسێك كە بڵێ " ئەمەی دەیكەی هەڵەیە" یان كەسێك كە بیرۆكەیەكی جیاواز لەوەی تۆ بەیان بكات عادەتی كەسێكە كا باوەڕی بەخۆی نیە و لەو ئیشە بەگومانە كە دەیكات.    كۆنتڕۆڵكردنی میدیای ئازاد، ڕێگەپێنەدان بە بانگهێشتكردنی ئەو كەسانەی كە جیاواز  بیردەكەنەوە بۆ سەر شاشەی تیڤیەكان، بێجگە لەو قەدەغەكردن و ڕێگەپێنەدانە بچووكترین ڕەخنەش سەركوتدەكرێت.  هەموو ئەمانە هەوڵێكن بۆ شاردنەوەی هەڵەكان لە كۆمەڵگا و لە خەڵك. ئەوە نیشاندەدات كە دەترسن لەوەی خەڵك بە ڕاستیەكان بزانن.                      لە لایەكی ترەوە كۆمەڵێك خوێندكاری زانكۆی ' بۆغازئیچی' دەمەقاڵێیان بووە لەسەر بابەتی ئۆپەراسیۆنی عەفرین. 

گروپێكیان بەبۆنەی سەركەوتنی ئۆپەراسیۆنەكە ئاهەنگیان گێڕاوە و شیرینیان بەخشیوەتەوە، گروپێكی تریشیان ئەم كردەوەیەیان بە شتێكی نەشیاو زانیوە و ڕەخنەیان لێگرتوە.     هەردولایان ئازادن لە بیر و ڕا. لە كاتێكدا بەشێكیان پێیان وایە ئەمە قارەمانێتیە، بەشێكی تریان پێیان وایە ئەمە لامان دەدات لە ئاشتیخوازی. تەنها ئەمەیە.                                                                   
بەڵام ئەردۆگان نەوەستا، بۆ چەندەها ڕۆژ ئەم دەمەقاڵێ سادەیەی نێوان كۆمەڵێك خوێندكاری كردە كەرەستەی وتاری كۆنگرەی حزبەكەی  لە شار و شارۆچكەكان.  لە سەرجەمی وتارەكانیدا هەڕەشە و سوكایەتی داباراند بەسەر ئەو كۆمەڵە گەنجە.  دەڵێی ئەم گەنجانە ڕۆڵەی ئەم وڵاتە نین، بەڵكو سەربە هێزە داگیركەرەكانن.  بەوەشەوە نەوەستا، بۆ ڕۆژی دواتر هێزەكانی پۆلیسی ناردە سەر ماڵەكانیان و هەموویانی دەستگیر كرد و خستنیە ژێر چاودێریەوە.                                                                         

بەوەشەوە نەوەستا، ڕایگەیاند كە ئەم خوێندكارانە شایەنی ئەوە نین بخوێنن و بڕیاریدا ڕوناكی ژیانیان بكوژێنێتەوە.   سەیری ئەو توڕەییە بكەن، ئەو كردەوە ترسناكەی كە بەرامبەر ڕۆڵەی ئەم وڵاتە دەیكات.    سەرچاوەی ئەمە چیە؟  دوژمنایەتی سەرۆككۆماری وڵاتێك بەرامبەر بە ڕۆڵەكانی ئەم وڵاتە دەبێ لە كوێوە و لە چیەوە سەرچاوەی گرتبێت؟                                                                                      با بڵێین ئەم گەنجانە لە كاتی ئیعتیراز گرتنیاندا سنوری خۆیان تێپەڕاندووە.  ئایا هی ئەوەیە كردەوەیەكی لەم شێوەیە دوژمنانە لە دژیان پەیڕەوكەیت و مۆری تیرۆریستیان لێبدەیت و دەوڵەتێكی گەورە بخەیتە دوای چوار پێنج گەنج؟    ئەوانەی سوكایەتیت پێكردون و بچوكت كردونەتەوە و هەڕەشەت لێكردون ڕۆڵەی ئێمەن و برای ئێمەن.  بە قەڵاچۆكردنی ئەوان بە كوێ دەگەیت؟                    وەك یەك سەیر نەكردنی میللەت، سەیركردنی هەندێكیان بە چاوی دوژمنانە، هەبوونی ڕق و كین لە دژیان بابەتێكە كە پێویستی بە ڕوونكردنەوە هەیە. شتێكی ئاسایی نییە. بە دوژمنایەتی كردنی نیوەی خەڵكی ئەم وڵاتە هەرگیز ناگەیت بە ئارامی و هەبوویی.  چونكە ئەگەر وڵاتێك نیوەی دڵی ناخۆش بێت و بەشێكیشی نائارام بێت و بەشێكی تریشی هەست بە دۆڕاوی بكات، ئەو وڵاتە هەرگیز ئارامی بەخۆیەوە نابینێت. ئەو وڵاتە گەشە ناكات. ناتوانێت خۆی بەهێز بكات. وە ناتوانێ بەردەوامی بە هەبونی خۆی بدات.   سەرۆككۆمار لە جیاتی خەریكبوون بە سێكتەری پەروەردە و كشتوكاڵ،  لە باتی خەریكبون بە قەیرانی ئابووری و هێنانەوەی دادپەروەری كە بوونی نەماوە، لە باتی سەرفكردنی وزەی خۆی لە زیادكردنی ئارامی و هەبوویی بۆ وڵات، خەریكی سەرفكردنی وزەیە لە ململانێ كردن لەگەڵ نیوەی كۆمەڵگاكەی.  سەرۆككۆمارێك كە لایەكی وڵاتەكەی بە دوژمن بزانێت، بێجگەلە زیان بەخشین بەو وڵاتە هیچی تر ناكات.                                                                                                           هەموو ئەو ڕەخنانەی وەك " نەیكەی" ، " مەیكە"، كە ئێمە لەوی دەگرین هیچ مانایەك بۆ ئەردۆگان ناگەیەنێت ئەوە دەزانم.  هێشتا بەو ئاستە پێنەگەیشتوە كە گوێ بۆ ڕەخنە و  ئاگاداریەكان ڕادێرێت و بڵێت " تۆ بڵێی بە هەڵەدا چووبم؟ "  .   خۆی وەك تاكە كەسی ڕاست، وە تاكە كەسی ئاقڵ، وە تەنانەت وەك تاكە خاوەنی ئەم وڵاتە دەبێنێت.  هەرچیەك بنوسین بچووكترین كاریگەری لەسەر ئەردۆگان نیە. ئامانجی ئەم نوسینەی من ڕاكێشانی سەرنجی خەڵكە بۆ ترسناكی ئەم وەزعە. دەستێكم هەبێ لە زیندو هێشتنەوەی بەرەنگاری، وە لە نەهێشتنی خەڵك بە ڕازیبوون بەم كەشە نائاساییە.                               چونكە دەستگرتنی دەسەڵات بەسەر تەواوی میدیاكان، دەركردنی یاسای نا دیموكراتی لەسەر هەڵبژاردنەكان، لە پەل و پۆ كەوتنی قانوون، لەناوچونی بەهاكان، ڕۆشتنی ئابووری بەرەو قەیران، ئەو حەسارەی كە دروستبوە لە ئەنجامی سیاسەتی شەڕانی دەرەوە، وە هەوڵی بەدوژمنكردنی لایەكی كۆمەڵ لە لایەكەی تر،  هەموو ئەمانە نیشانەی ئەوەیە كە وڵات بەرەو هەڵدێر دەڕوات.                         پێویستە جیاوازیەكان بخەینە لایەك و شان بە شانی یەكتر و دەست لە ناو دەست ئەم ڕۆژە پڕ لە كابوسانە تێپەڕێنین. ناتوانین بە ترسەوە، بە بێچارەییەوە چاوەڕێی ئەوەبین تا سیاسیەكان هۆشیان دێتەوە سەرخۆیان.  ڕزگاركردنی وڵات لە دەست ئەو ئایدۆلۆژیەی كەپێی وایە سیاسەت بریتیە لە جیاكاری و شەڕ و دوژمنكاری لە دەستی ئێمەدایە.