لەسەر شێوەی شمشێرەكەی ئیمام عەلی دروستكراوە
360 ژووری كۆشكەكانی سەدام.. دەبنە شایەتحاڵی وێرانكاری داعش‌و تاوانی سپایكەر

عیراق

14/04/2018‌ 6198 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس: نیقاش
كۆمەڵگەی كۆشكەكانی سەرۆكایەتی لەناوەڕاستی شاری تكریت بەزۆری ئەو كۆشكانە لەخۆدەگرێت، كە سەدام حسێن دروستی كردوون‌و ئێستا بوونەتە فەرمانگەی حكومی‌و ماڵی بەرپرسان.

ژمارەی ئەو كۆشكانەی سەدام دروستی كردون‌و لەكەناری رووباری دیجلەدا بڵاوبوونەتەوە (136) بینای خزمەتگوزاری‌و كۆشكن، كە لەسەر رووبەری (2.5) میلی چوارگۆشە لەزەوییەكانی تكریت لەسەر گردێكی بەرزی ناوەڕاستی شارەكە لەسەر رووباری دیجلە دروستكراون‌و بە دیواری بەرزی كۆنكرێتی دەورە دراون، كۆشكە گەورەكان بەپێی تێڕوانینی مێژووی لە دیدی رژێمی سەدامەوە دروستكراون‌و ناوی دێرینی مێژووییان لێ نراوە لەوانە "زولفەقار"، كە گەورەترینی كۆشكەكانە‌و (360) ژوور لەخۆدەگرێت‌و لەسەر شێوەی شمشێرەكەی ئیمام عەلی دروستكراوە، عەباسی، فاروق، شەلال‌و ماڵی چینی.

كۆشكەكان‌و پاشكۆكانیان كراون بە دوو بەشەوە ئەوانیش بەشی باكوور‌و بەشی باشوورن، تەنانەت لەو كاتەدا ناوی ناوچەی باشوور‌و ناوچەی باكووریان لێ نرابوو، بنیاتنانیشیان پێنج ساڵی خایاندووە، لەنێوان هەردوو بەشی باكوور‌و باشوور‌و لە ناوەڕاستی دوورگەیەك لە رووباری دیجلەدا پێنج خانووی گەورە دروستكراون بەناوی كۆشكەكانی قاز لە ناوەڕاستی دارستانێك لە دارخورمای جۆراوجۆردا كە لە هەموو ناوچەكانی عێراقەوە هێنراون بۆ زیادكردن‌و پاراستنی جۆرەكەیان لەو كۆشكانەدا.

كۆشكەكانی سەرۆكایەتی لە تكریت وێنەیەكی بچووككراوەی بارودۆخی عێراقن لە ساڵی 2003وە، چونكە هەردوو حكومەتی ناوەندی‌و خۆجێیی نەیانتوانیوە بەكاریان بهێنن بۆ بەرژەوەندی گشتی تا دواجار بوونەتە تەنیا تەپۆڵكەیەك لە زبڵ‌و خاشاك ئەویش دوای ئەوەی داعش لەكاتی كۆنترۆڵكردنی تكریت لە ساڵی 2014دا دیارترین ئەو كۆشكانەی بۆمبڕێژكرد‌و تەقاندەوە.

تامی سەعب یاریدەدەری بەڕێوەبەری وەبەرهێنانی سەڵاحەدین بە "نیقاش"ی وت: "ئەو كۆشكانە بە تایبەتمەندی تەلارسازییان‌و جوانییەكەیان‌و شوێنە تایبەتەكەیانەوە زیاتر لە جارێك خراونەتەڕوو بۆ وەبەرهێنان، بەڵام هۆكاری سەرەكی سەرنەكەوتنی ئەو هەنگاوە ئەوەبووە كە هێزە ئەمنییە جیاجیاكان كۆنترۆڵیان كردوون‌و رازی نەبوون پێش داعش دواتریش لێیان بچنەدەرەوە‌و ئەم رەوشە تا ئەمڕۆش بەردەوامە كە فەرمانگە ئەمنییەكان كردوویانن بە بارەگای ئەمنی‌و دابڕاو‌و چۆڵكردنیان رەتدەكەنەوە سەڕەڕای پێداگری رەسمی هەردوو حكومەتی ناوەندی‌و خۆجێیی.

لیژنەی ئابووری لە پەرلەمانی عێراق پلانی وەبەرهێنانی كۆشكەكانی سەرۆكایەتی (كۆشكەكانی سەدام)ی راگەیاندووە لەڕێی چەند خولێكی مۆڵەتپێدانەوە هاوشێوەی مۆڵەتپێدانەكانی بواری نەوت، هەروەها لیژنەكە شوێنەكانی وەبەرهێنانی لە سەرتاسەری عێراقدا بە هەزار شوێن مەزەندە كردووە كە كۆشكەكان‌و سەیرانگای گەشتیاری‌و كۆمەڵگەی گەورەی سەرۆكایەتی لەخۆدەگرن‌و لە باكووری وڵات تا كەنارەكانی شەتولعەرب لە باشوور بڵاوبوونەتەوە.

لیژنەكە لە راگەیەندراوەكەیدا باسی لەوەش كردووە كە ئامارەكان دووپاتی دەكەنەوە تەنیا لە تكریتدا (136) كۆشك هەن كە تەلارسازە ناوخۆیی‌و بیانییەكان نەخشەسازیان بۆ كردوون، هەندێكیشیان بە كاری ناوازەی هونەری دادەنرێن لەڕووی نەخشەسازی‌و گەورەیی‌و ئەو رووبەرە فراوانەی لەسەر دروست كراون، ئەمە جگە لەو شێوازە ئەمنیانەی بەدەگمەن لە وڵاتانی تردا جێبەجێ دەكرێن وەك دیواری دژە چەكی قورس‌و بەردی دەگمەن.

عەلی فازڵ دوجەیلی ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای سەڵاحەدین بۆ "نیقاش"ی روونكردەوە كە هێزە ئەمنییەكان‌و حەشدی شەعبی لە تكریت لە نیسانی 2015وە كۆمەڵگەی كۆشكەكانیان كۆنترۆڵكردووە‌و داخراوە، ئەمە جگە لەوەی زۆربەی كۆشكەكان لەلایەن داعشەوە خاپووركراون لەمیانی شەڕەكان‌و بۆردومانكردنی ئەو ئەندامانەی تێیاندا جێگیرببوون".

هەروەها وتی: "دەكرێت كۆشكەكانی سەرۆكایەتی لە تكریت لەبواری گەشتیاریدا بەكاربهێنرێن‌و پارەیەكی زۆر بۆ پارێزگاكە دابین بكەن بەتایبەتی كە دوو شوێنی گرنگ لەخۆدەگرن ئەوانیش بریتین لە كڵێسای سەوز كۆنترین كلًێسای خۆرهەڵاتی ناوەڕاست‌و ئەو خانووەی سەڵاحەدینی ئەیوبی تێدا لەدایكبووە، هەروەك زۆرێك لە گەشتیاران خوازیارن سەردانیان بكەن تا بزانن چۆن سەدام لەو قۆناغە مێژووییەدا تێیاندا ژیاوە، دواجاریش دەیان هەلی كار بۆ خەڵكی شارەكە دەڕەخسێنن".

كاتێك ناوی كۆمەڵگەی كۆشكەكان لە تكریت دەهێنرێت وێنەی قێزەون‌و دیمەنی بەئازاری حەوشەی یەكێك لە كۆشكەكانی سەرۆكایەتی بەبیردێنێتەوە كە بەسەر رووباری دیجلەدا دەڕوانێت ئەو كاتەی ئەندامانی داعش كۆمەڵێك خوێندكاری بنكەی ئاسمانی كوشت‌و راستەوخۆ فڕێیان دانە رووبارەكەوە.

لە حوزەیرانی 2014دا (1700) خوێندكاری بنكەی ئاسمانی لە سپایكەر لە كۆمەڵگەی كۆشكەكانی سەرۆكایەتی لەلایەن ئەندامانی داعشەوە كوژران‌و زۆربەیان لە چاڵەكانی نێو ئەو كۆشكانەدا نێژران‌و تائێستاش تیمەكانی گەڕان بەردەوامن لە دەرهێنانی ئێسك‌و پروسكی قوربانییەكان لە ناوچە جیاجیاكانی شوێنی تاوانەكەدا.

دەیان وەفدی رەسمی‌و میللی لە شوێنە جیاجیاكان‌و بە شێوەیەكی رۆژانە روو لە شوێنی كۆشكەكان لە ناوەڕاستی تكریت دەكەن بەمەبەستی سەردانی شوێنی تاوانەكە، تەنانەت چەند كەسایەتییەكی میدیایی‌و هونەری لە میسر‌و كەنداوەوە سەردانی شوێنەكەیان كردووە، ئەمە جگە لە حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق.

ئەمڕۆ دەیان خێزانی كارەساتبار كە رۆڵەكانیان لەو كوشتارگەیەدا كوژراون سەردانی هەمان شوێن دەكەن‌و گوڵی لەسەر دادەنێن‌و بیناكانی بە خەنە رەنگ دەكەن‌و بە پاڕانەوە‌و گریانەوە یادی قوربانییەكانیان دەكەنەوە، حكومەتیش شوێنەكەی رێكخستووە بۆ پێشوازیكردن لە سەردانیكەران‌و یادكردنەوەی ساڵیادی قوربانیانی سپایكەر لە كۆمەڵگەی كۆشكەكانی سەدامدا.

ئایندەی ئەو كۆشكانە بەتایبەتی ئەوانەی بەكارنەهێنراون یاخود ئەوانەی بەشكێكیان خاپوور كراوە نادیارە، چونكە لەلایەن ئەو فەرمانگانەی بایەخ بە كەلەپوور‌و مێژوو دەدەن بەتەواوی فەرامۆش كراون سەڕای ئەو دەنگانەی داوا دەكەن بكرێنە مۆزەخانەی ئەو قۆناغەی سەدام حسێن حوكمی وڵاتی كردووە.