شارپرێس: نیقاش
تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان هەڵمەتێكی بەرفراوانیان لەرێی فەیسبووك‌و تویتەرو یوتیوب بەخۆوەبینی، كە ڤیدیۆی سێكسیشی لەخۆگرتووە‌و چەندین ژنە كاندیدی لەلیستە جیاجیاكان كردووەتە ئامانج.

پزیسكی هەڵمەتەكە بە ڤیدیۆیەك دەستیپێكرد كە لەنێو ملیۆنان بەكارهێنەری تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا بڵاوبووەوە‌و تایبەت بوو بە ژنە كاندیدێكی لیستی نەسر كە حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی ئێستا سەرۆكایەتی دەكات.

لەكاتێكدا بەكارهێنەران ڤیدیۆی ژنە كاندید ئنتیزار ئەحمەدیان لەگەڵ پیاوێكی سعودیدا لە دیمەنێكی ئابڕوبەردا دەستاودەست پێدەكرد، ڤیدیۆیەكی دیكەی ژنە كاندید حەلا قاسم لە لیستی تەمەدون لەدیمەنێكی سێكسیدا لەگەڵ پیاوێكی دیكە، دەركەوت.

بەچاوپۆشین لە رادەی راستی‌و دروستی ئەو ڤیدیۆیانە‌و راستی لێدوانی ئەو ژنە كاندیدانە لە كەناڵەكانی راگەیاندن كە چەند لایەنێكی سیاسی ركابەریان تۆمەتباركرد بەوەی ئامانجیان شكاندن‌و ركابەریكردنی ناڕەوایە، بەڵام هەڵمەتی بەئامانجگرتنەكە بەردەوامە‌و لەو ئاستەشدا نەوەستاوە.

هەڵمەتەكە بڵاوكردنەوە‌و گشتاندنی وێنە‌و ڤیدیۆی هەڵبەستراو‌و هەواڵی درۆ‌و هەڵسوكەوتی نامۆی دیكەشی لەخۆگرتووە وەكو ماچكردنی وێنەی ژنە كاندیدە جوانەكان‌و خوێندنەوەی شیعری دڵداری، هاوكات هەندێك بەكارهێنەری دیكە سووكایەتیان بە چەند ژنە كاندیدێك كردووە لەڕێی شێواندنی وێنەكانیان‌و دڕاندنیان یاخود لەڕێی دروستكردنی سمێڵ‌و نووسینی خواروخێچ لەسەر روخساریان.

لەبەرئەوەی دەوڵەتی عێراق ناتوانێت كۆنترۆڵی ئەو بابەتانە بكات كە لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان بڵاودەبنەوە، بۆیە فەیسبووك بووەتە ژینگەیەكی ئەلیكترۆنی بۆ بانگەشەكردن بۆ هەواڵی درۆ‌و ساختە‌و تەنانەت رێژەیەكی زۆری كۆمەڵگەی عێراقی باوەڕ بەزۆرێك لە بڵاوكراوە خراپكارییەكان دەكەن‌و دەستاودەستیان پێدەكەن بەبێ دڵنیابوون لە راستی‌و دروستیان، لەكاتێكدا هەندێك پەیج ئەم بابەتەیان قۆزتووەتەوە‌و پێشنیاری بڵاوكردنەوەی ڤیدیۆی ئابڕوبەری ژنە كاندیدەكانیان كردووە لەبەرامبەر بڕە پارەیەك یاخود نووسینی كۆمێنتدا كە گەیشتووەتە زیاتر لە یەك ملیۆن كۆمێنت.

نامۆترین رووداویش كە چەند رۆژێك لەمەوبەر لە شاری نەجەف روویدا ئەوە بوو عەشیرەتی ژنە كاندید هەدبا حەسناوی بە رێگای عەشایری راوەدووی گەنجێكیان نا‌و داوای بڕی (100) ملیۆن دیناریان لێكرد وەك سوڵحی عەشایری بەهۆی "ماچێك"‌و پێداهەڵدانێك كە لە گرتەیەكدا بەدۆكیۆمێنت كراوە‌و لە فەیسبووك بڵاوكراوەتەوە، بۆیە هەردوو عەشیرەتی ژنە كاندیدەكە‌و گەنجەكە دانیشتنێكی عەشایریان كرد‌و بە سوڵحكردن‌و دەستبەرداربوون لەو بڕە پارەیەی بڕیاربوو لە گەنجەكە بسەندرێت، كۆتایی هات.

لەوبارەیەوە ژنە كاندید ئەبرار فەیلی بە "نیقاش"ی وت:"هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئەمساڵ بەشداریكردنی زۆرێك لە ژنانی بەهێز‌و جوانی بەخۆوەبینی كە بڕیاریان داوە بە بەهێزی بێنە مەیدانی سیاسی تا بوونی خۆیان بسەلمێنن‌و خزمەتی وڵاتەكەیان بكەن كە رەنگە لە ئەنجامی هەڵبژاردنیشدا پێش پیاوان بكەون، ئەمەش نەفسنزمەكانی نیگەران كردووە‌و هەڵمەتەكانی شكاندنیان دەستپێكردووە‌و دیارترین كەسایەتییەكانی ژنان بەتایبەتی لە لیستەكانی هەڵبژاردن بەئامانج دەگرن".

ئەبرار فەیلی كە كاندیدە لە پارێزگای بەسرە دەشڵێت: "مەسەلەكە لەو میراتە كۆمەڵایەتییە بەكەمزانیە بەدەر نییە كە بەرامبەر ژنان هەیە‌و پیاو پیرۆز دەكات ئەگەر هەڵەشی هەبێت‌و بەدوای هەڵەی ژنانیشدا دەگەڕێت بۆ ئابڕووبردنیان‌و لەكەداركردنیان بە بەكارهێنانی دڕندانەترین چەك‌و قێزەونترینان كە ئەویش تانەدانە لە سومعە‌و شەرەف بۆ گوشارخستنەسەر ژنە كاندیدەكان تا لە هەڵبژاردن بكشێنەوە‌و هەژموونی نێرسالاری سەپێندرا‌و بەسەر كایەی سیاسی‌و كۆمەڵاتیدا بمێنێتەوە.

سەرەڕای مەترسیداری ئەم شێوازە‌و هەستیارییەكەشی، بەڵام ئەبرار فەیلی دووپاتی دەكاتەوە كە ژنی عێراقی هۆشیارە‌و تێدەگات‌و لەخۆی دڵنیایە، ئەم ئاستەنگانەش تەنیا هاندەرێكن بەرەو بەردەوامبوون‌و بەرەوپێشەوەچوون بۆ پەیڕەكردنی هەموو مافەكانیان كە لەڕووی دەستووری‌و ئاسمانی‌و مرۆییەوە زامن كراون.

دیارە بەرەوپیرچوونی ژنان بۆ خۆپاڵاوتن لەم وەرزی هەڵبژاردەی ئێستادا شتێكی سەرنجڕاكێشە، چونكە رێژەیان گەیشتووەتە نزیكەی 29% لە كۆی كاندیدەكان، هەروەك (19) لیستیش لەلایەن ژنانەوە بە ئینتیمای سیاسی‌و فیكری‌و كۆمەڵایەتی جیاوازیان لە حەوت پارێزگادا سەرۆكایەتی دەكرێن، هەروەك (22) ژنە پەرلەمانتاری دوا خولی پەرلەمان بە رێژەی بەرزی ئەو دەنگانەی بەدەستیان هێناوە كێبڕكێی پیاوانیان كردووە ئەمەش بەڵگەی زیادبوونی متمانەی كۆمەڵگەیە بە رۆڵی ژنان‌و كاریگەرییان لە ژیانی سیاسیدا وەك هەنا ئەدوەر چالاكوانی بواری مافەكانی مرۆڤ دەڵێت.

بەوتەی هەنا ئەدوەر ئەو هەڵمەتی بەئامانجگرتنە بەرفراوانانەی لەدژی ژنانی كاندید‌و داكۆكیكارانی مافەكانی مرۆڤ لەئارادایە، ئامانجیان ئەوەیە ترس بخەنە دڵیانەوە‌و ناچاریان بكەن لە گۆڕەپانی كێبڕكێی سیاسی بكشێنەوە‌و زەمینە بڕەخسێنن بۆئەوەی بەهەر شێوەیەك بێت دووریان بخەنەوە‌و زۆربەشیان كشاونەتەوە یاخود بەشداریی سیاسییان رەتكردووەتەوە تا ناو‌وناوبانگی خۆیان بپارێزن.

بۆیە ئەم هەڵمەتی هەڵبژاردنەی ئێستا شێوازی شكاندنی سیاسی‌و ئازاردان‌و دەستبردن بۆ ناو‌و ناوبانگ‌و ئەخلاقی بەخۆوەبینی كە دەرهەق بە ژمارەیەك كاندیدی ژن كران، ئەوە جگە لە هەڵمەتەكانی شێواندنی ریكلامەكانی هەڵبژاردنیان‌و دڕاندنی وێنەكانیان لە شەقامەكان‌و سووكایەتیپێكردنیان لە كەناڵەكانی راگەیاندن‌و بەتایبەتیش لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان.

هەنا ئەدوەر پێشی وایە ئەو هەڵمەتە ئاستنزمە هاندەرانەیە بۆ ئەوەیە ژنان بەپەراوێزخراوی بهێڵدرێنەوە‌و جەماوەری دەنگدەریش سەرقاڵ بكەن‌و لەگفتوگۆكردن‌و بەدواداچوونی بەرنامەكانی هەڵبژاردن‌و دڵنیابوونەوە لە كاندیدەكانی دووربخەنەوە كە ئەوەش بەرەو بایكۆتكردنی هەڵبژاردنیان دەبات ئەویش بۆ شكستپێهێنانی پرۆسەی گۆڕانكاری‌و چاكسازی لە عێراق.

بەپێی قسەكانی هەنا ئەدوەر وادیارە هەندێك لە حزبە سیاسییەكان دەستبەرداری ژنە كاندیدەكانیان بوون‌و هەنگاویان نەناوە بۆ بەرگریلێكردنیان لەو خراپەكاری‌و تانە ئەخلاقیانەی دەرهەقیان كراوە لە ئەنجامی هەڵمەتەكانی ناوزڕاندن‌و شكاندنیان.

ئەدوەر داوای لە كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن‌و دامەزراوەكانی جێبەجێكردنی یاسا‌و دادپەروەری‌و بڕیاربەدەست لە حكومەت‌و سەركردە باڵاكانی دەوڵەت‌و كەناڵەكانی راگەیاندن‌و رێكخراوەكانی كۆمەڵی مەدەنی كرد بەرپەرچی ئەو هەڵمەتانە بدەنەوە كە بە "گوماناوی" وەسفیان دەكات.

دووپاتیشی كردەوە پێویستە خۆسەرقاڵ نەكرێت بە راستی یان ناڕاستی ئەوەی بڵاودەكرێتەوە بەوپێیەی دەرئەنجامی مەترسیداری دەبێت كە دیارترینیان بریتیە لە هەڕەشەكردن لە ئاسایشی كۆمەڵایەتی‌و زیانگەیاندن بە كەرامەتی ژنانی عێراقی‌و دروستكرنی كاریگەری نەرێنی لەسەر بەشداریكردنیان لە دروستكردنی بریاری سیاسی لە عێراق.