شارپرێس: نیقاش
چاودێری چەند كەسێك دەكەم ناوبەناو ئۆتۆمبێلێك لەبەردەمیاندا دەوەستێت‌و دوای چەند خولەكێك كیسەیەكی پڕی پێدەدەن‌و دەڕوات، هێشتا روون نییە چی دەگوزەرێت، هەموو شەوێكی رەمەزان هەمان دیمەن دووبارە دەبێتەوە.
دواتر لەشوێنەكە نزیك دەبمەوە، لەسەر شەقامێكی خێرایی شاری سلێمانی، 3 گەنج ئۆتۆمبێلەكان رایی دەكەن، نە دوكان نەفرۆشگە هیچیان كراوە نین، لەبەردەم زەوییەكی پڕ لەچاڵ‌و چۆڵدا‌و دەوردراو بە چەند تەپۆڵكەیەك‌و لەناو گیایی بەهاردا كهولەكە شاردراوەتەوە، بەشێكیشی لەناو سەتڵێكی گەورەی خۆڵ دانراوە.
هەر كڕیارێك دێت دوای ئەوەی جۆرەكەی دیاریدەكات، فرۆشیارەكان دەچنە ناو پارچە زەوییەكەو كهولیان بۆ دەهێنن.
مەهدی كەریم_ ناوێكی خوازراوە_ پێنج ساڵە كهول دەفرۆشێت، گەنجێكی ئەسمەر ریشێكی كورتی هێشتوەتەوە، ئەو ئیشی كڕیارەكان رایی دەكات، "ئیشەكەی ئێمە ئێستا بەشێوەی قاچاخە دوكانمان نییە بەشێوەی دەستگێڕ دەیفرۆشین، هەموو جۆرە كەسێك دێت بۆ مەشروب لە عەرەب‌و كورد‌و هەموو چین‌و توێژێك دێن بۆ لامان، مەهدی وای وت.
مەهدی‌‌و هاوكارەكانی لە مانگی ڕەمەزاندا بەشێوەی نهێنی شەوانە كهول دەفرۆشن، پێیباشە لەم مانگەشدا كهول فرۆشتن رێگە پێدراوبێت‌و شوێنی تایبەتیان بۆ دابین بكرێت.
ئەو كڕیارانەی دێنە لای مەهدی عارەق‌و ویسكی‌‌و بیرە دەبەن، لەبەرئەوەی بە قاچاخ دەفرۆشرێت نرخی هەر بوتڵێك 250 دیناری لە ڕەمەزاندا چوەتەسەر، مەهدی نیگەرانە "ئەم ڕەمەزانە دوو وەجبەی مەشروبمان لەلایەن لیژنەكانی قایمقامیەتەوە گیراوە".
لەكوردستان هەموو ساڵێك لەگەڵ هاتنی مانگی ڕەمەزاندا سەرجەم دوكانەكانی فرۆشتنی كهول دەداخرێن، لە ئوتێلە چوار ئەستێرەو پێنج ئەستێرەكاندا رێگە بەخواردنەوەی كهول دەدرێت، بەڵام بەشێك لە مەشروب خۆرەكان لەو مانگەشدا دەستبەرداری خواردنەوە نابن، بەشێكیان پێش هاتنی مانگی ڕەمەزان بەشی مانگەكە كهول دەكڕن‌و هەڵیدەگرن‌و بەشێكی دیكەشیان لەرێگەی دەستگێڕەكانی سەر شەقامەكانەوە كە بەشێوەی نهێنی دەردەكەون كهولیان دەستدەكەوێت.
بەهەردوو بەری شەقامی چەق چەق لەسلێمانی پێش ڕەمەزان لە شەواندا پڕدەبێت لە مەشروی خۆر، لەئێستاداش تاك‌و تەرا خەڵك دەبینرێن دانیشتون دەخۆنەوە.
لەپشت ئۆتۆمبیلێكی دەبڵ نیسان، دوو پیاو دانیشتون‌و سەرقاڵی خواردنەوەی ڤۆدگان، خالید محەمەد _ناوێكی خوازراوە_ (53 ساڵ) لە ساڵی 1984ەوە دەستی بەخواردنەوە كردوە لە ڕەمەزانیشدا دەستبەرداری خواردنەوە نەبووە.
خالید بەشێوەی قاچاخ كهولی دەستكەوتووە، بەو مەرجە قسە دەكات ناوی راستەقینەوەی نەنوسرێت، "من بەبیروباوەڕ چەپ‌و عەلمانیم رێزم بۆ هەموو بیروباوەڕێك هەیە، بەڵام دەبێت رێگەم پێبدرێت بە ئازادی مومارەسەی خۆم بكەم، دین ناتوانێت مەشروب خواردنەوە بە من تەرك بكات‌و قایمقامیەتیش دەیەوێت دڵی حزبەكان ڕازی بكات بۆیە ئەم بڕیارەیداوە".
خالید زیاتر وتی "من هەموو كاتێك مەشروب دەخۆمەوە‌و ئەوەی دەیكەم بڕوام پێیەتی‌‌و بۆ ئەوەش دەخۆمەوە پشوویەك بە رۆح بدەم‌و بتوانم ئیشوكاری رۆژانەم بەباشی بەڕێبكەم".
خالید بڕیاری قەدەغەكردنی فرۆشتن‌و خواردنەوەی كهول لەڕەمەزاندا بەكارێكی باش نازانێت، "كە دەخۆمەوە پێشێلی ئازادی كەس ناكەم‌و سەرئێشە بۆ كەس دروست ناكەم، بەلاشمەوە ئاساییە لەسەر مەشروب خواردنەوە دەستگیربكرێم".
خالید، لەگەڵ ئەوەدایە لەڕەمەزاندا جێگەی تایبەت هەبێت بۆ مەشروب خواردنەوە كە لەگەڵ داهاتی ئەواندا بگونجێت. خواردنەوە لە ئوتێل پێنج ئەستێرەكان لەكوردستان، لەتوانای خالید‌و ئەو كەسانەدا نیە كە داهاتی مانگانەیان لە دەوروبەری 300 بۆ 400 دۆلاردایە.
شكار ئەحمەد (26 ساڵ) خوێندكاری قۆناغی چوارەمی زانكۆیە، لە مانگی ڕەمەزانیشدا هەر كاتێك بیەوێت لەبەشە ناوخۆییەكەی دێتە دەرەوە‌و دەخواتەوە. شكار پاڵی داوەتەوە بە ئۆتۆمبێلەكەیدا‌و چەند قتویەك بیرە لەبەردەمیدان، بە"نیقاش"ی وت "بەپێی كات‌و جەوەكەی پێش ڕەمەزان دەمخواردەوە، ئێستاش كە ڕەمەزانە هەر كاتێك بێتاقەت بم دێم دەخۆمەوە، لە ئەگەر ڕەمەزانیشدا رێگەپێدراوبێت باشترە چونكە خەڵك هەیە حەزی لێیەتی".
شكار پێشتر لە ڕەمەزاندا نەیخواردوەتەوە، "بەڵام لەبەرئەوەی بیروباوەڕم گۆڕانی بەسەردا هاتووە ئێستا لە ڕەمەزانیشدا دەخۆمەوە".
لەئاینی ئیسلامدا خواردنەوەی كهول لە هەموو كاتێكدا حەرام كراوە، بەڵام لە كوردستان لەكاتەكانی دیكەی ساڵدا جگە لەڕەمەزان بە ئازادانە دەفرۆشرێت‌و دەخورێتەوە، كاتێك مانگی ڕەمەزان دێت قایمقامی سلێمانی لەگەڵ دەركردنی كۆمەڵێك رێنمایی بۆ رێكخستنی كاروباری هاوڵاتیان‌و بازاڕ، بڕیاری داخستنی سەرجەم دوكانەكانی مەی فرۆشیش دەدات.
گۆران قادر، سەرۆكی لیژنەكانی قایمقامیەت، بە "نیقاش"ی وت "بەڕەچاوكردنی ئەوەی بەپێی دەستوری عێراق ئیسلامی ئاینی سەرەكی خەڵكە‌و وەك شكۆیەك بۆ مانگی ڕەمەزان فرۆشگاكانی مەی دادەخرێن".
بەوتەی گۆران، ئەمەش لای هەندێك لە خاوەن فرۆشگاكان وەكو نەریتێكی لێهاتووە‌و خۆیان بەئارەزومەندانە نایكەینەوە، مەسیحیەكانی سلێمانیش هەموو ڕەمەزانێك فرۆشگاكانیان ناكەنەوە.
سەرۆكی لیژنەكانی قایمقامیەت دانبەوەدانێت، رێكارەكانی ئەوان لەلای هەندێك كەس دەقۆزرێتەوە‌و بەشێوەی نایاسایی و بێ مۆڵەت كهول بە نرخێكی گرانتر دەفرۆشن، وتیشی "لە ئوتێلی چوار ئەستێرەو پێنج ئەستێرە دۆخەكە ئاساییە، چونكە خەڵكی بیانی دەچێتە ئەو شوێنانە كە هەڵگری ئاین‌و بیروباوەڕی جیاوازن".
دلاوەر ڕەحیم، نوسەرێكی كوردە لەفەرەنسا دەژی پێش ئەوەی بچێتە ئەو وڵاتە لە هەولێر ژیاوە، ناو بەناو وێنەی خۆی لەكاتی خواردنەوەدا لە فەیسبوك بڵاودەكاتەوە.
رەحیمی، بە "نیقاش"ی وت "ئەم پرسە ڕوویەكی كۆمەڵایەتی هەیە ئەویش ئەوەیە كە هەندێك لە مەشروبخۆرەكان خۆیان پشتی یاسا‌و رێنماییەكان دەگرن بەكردارەكانیان، بەناوی ڕێزگرتن لە ڕەمەزان و دین".
بەبڕوای دلاوەر قەدەغەی فرۆشتن‌و خواردنەوەی كهول لەڕەمەزاندا، "جگە لە پێشێلكردنی ئازادی تاك، تەنانەت پێشێلكردنی ئازادی گروپێكی گەورەی وەك كریستان و دینەكانی تریشە، پێشێلكردنی كار و پیشەی سەدان كەسە".
دلاوەر كە مەشروب خواردنەوە وەك شیعر نووسین‌و موزیك چاو لێدەكات، پێیباشە یاساكان هەموار بكرێنەوە، بۆ ئەوەی چیتر مەشروب خۆرەكان ڕووبەڕووی كێشە نەبنەوە.
