قەندیل سەری مارەكە یان ناوەراستی داوەكە!

بیروڕا

19/06/2018‌ 9273 جار خوێندراوه‌ته‌وه

میدیاكانی سەربەدەوڵەتی توركیاو نزیك لە ئاك-پارتی، مژدانەی ئەوە بەخەڵك دەدەن، نەوەد رۆژیان ئەوێت بۆ ئەوەی ئاڵای توركیا لەسەر لوتكە و بەرزاییەكانی قەندیل بەرز بكەنەوە. ئاك-پارتی لەم بانگەشە بێ‌ ناوەرۆكەی دوو ئامانجی هەیە، لەلایەك دەیوێت شەرێكی دەرونی لەگەڵ كورد و پەكەكە بكات، لەلایەكی تریشەوە دەیەوێت لەناوخۆدا وەك بانگەشە و كەرەستەیەكی هەڵمەتی هەڵبژاردن بەكاری بهێنێت. لەراستیدا خەونی گەیشتنی توركیا بەقەندیل هێشتا لەسەر مێزی جەنەراڵەكانی توركیا بۆ گفتوگۆی جدی دانەنراوە، چونكە ئەوەی ئەوان دەیزانن هەر ئەوەیە كە پێشتر تاقیكراوەتەوە، ئەوان باشتر لە سەرۆكەكەیان ئەوە دەزانن بۆ سەركەوتن بە سەر قەندیلدا هیچ لەو هاوكێشانە نەگۆردراوە كە پێشتر ریگر بوون لەوەی توركیا بەو ئامانجە بگات. 

بۆچی قەندیل

  بۆ توركیا قەندیل سەری مارەكەیە، بۆ هەندێكیش ناوەراستی داوەكەیە، بۆیە مراد قەریلان دەڵیت" ئیتر گەر شەرف سز نین وەرن بۆ قەندیل ئێمە لەوێن".  غرور و خەونی قەڵمرەویی دەسەڵاتداری توركیا كە بەمیرات بۆی ماوەتەوە وادەكات كە قەندیل بشوبهێنێت بە عەفرین و وادەزانێت دور لەچاوی میدیا بەچەكی پێشكەوتوو بۆردمانی بكات بەمەش سەركەوتن بەدەستبهێنێت، ئەمە لەگەڵ ئەوەی هەرچەندە قەندیل شوێنێكە كە بۆ روسیاو ئەمریكاو وڵاتانی تر ئەوەندە جێگەی بایەخ نییە تاكێشەی بۆ دروست بكەن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا، قەندیل لەدواساتدا ئەو شوێنەیە كە ناوەراستی داوەكەیە نەك سەری مارەكە.

 ئامانجی توركیا لەزەقكردنەوەی مەترسی و پرسی قەندیل بۆ خۆیی شاردنەوەی شكستەكانی حكومەتی توركیاو پەردەپۆشكردنی ئەو قەیرانە ئەمنی ئابوریەیە كە یەخەی بەو وڵاتە گرتوە و هەوڵێكی كلاسیكی سیاسەتە بۆ گۆیزانەوەی قەیرانەكانی ناوخۆ بۆ ئەودیو سنور. لەدور ماوەشدا توركیا زۆر حەزی لەوەیە  بەهانە بۆ جەبروتی حوكمرانی خۆی بهێنێتەوە لەرێگەی دروستكردنی دوژمنی وەهمیەوە، توركیا پێشتر پەرینەوەی شەرەڤانی لەفورات كردبووە مەترسیەكی گەورە، ئێستا كە ئەو گرفتانەی نەماوە باری سەرنجی خەڵكی توركیا بۆ قەبەكردن و نیشاندانی مەترسی قەندیل رادەكێشێت، ئەمە لەكاتێكدا لەباكور گەریلاو پەكەكەی سەدبار لەقەندیل زیاتر لێیە و شەری سەرەكی و جدی لەوێیە نەك قەندیل و شوێنەكانی تر.

هەڵوێست لەهمبەر سنور بەزاندنی باشور

 پێدەچێت ئەمریكا بیەوێت نێوانی توركیاو ئێران لەئێستا خراپتر بێت، بۆیە تارادەیەكی سەرنج راكێش لەبەرامبەر سنور بەزاندنی ئەمجارەی توركیا بۆ ناوقوڵایی هەرێم بێدەنگە، دیارە توركیا تاجوڵە بە هێزو سوپاكەی بكات بۆ ناو قوڵایی ناوچە نفوزی ئێران ئەوا ئەو وڵاتە جارستر ئەبێت لەهەڵوێستەكانی ئەگەری پەرچەكدرایشی دەبێت، بەڵام پێدەچێت ئێرانیش حەزی لەوە بێت توركیا بەم لەشكركێشیەی ئەو، دەرگای شەرێكی نەبراوە بەرووی خۆیدا بكاتەوە و رێگا خۆش بكات تا ئەویش پرسی كۆمەڵەو دیموكرات و پژاك لەگەڵ پەكەكەو لایەنەكانی هەرێم بكاتە بابەتی رۆژ. لەلایەكی تریشەوە توركیا هەرچەندە بەم لەشكركێشییەی هەیبەتی هەرێم دەخاتە ژێرپرسیارەوە و دەرگا بەرووی بەغدادا دەكاتەوە بۆ ئەگەر و ویستی گەرانەوەی هێزەكانی ناوەند بۆ سەر سنورە نێودەوڵەتیەكان، بەڵام لایەنی خاوەن دەسەڵات لەهەرێم دەیانەوێت لەسێبەری ئەم پشێویەدا تەمەنی  مانەوەی هەواری دەسەڵاتەكەیان درێژتربكەنەوە، ئەمەش ئەگەری ئەو مەترسیەی لێدەكەوێتەوە كە شەرەكە بهێنرێتە هەرێمی كوردستانەوە.

عێراق، توركیا و ئێران سێكوچكەی ناكۆكییەكان

  لەهەڵمەتی گرتنەوەی موسڵ و شەری داعش، توركیا هێزێكی زۆری هێنایە ناوچەكە بەنیازی بەشداریكردنی شەرەكە و بەناوی پاراستنی سوننەكانەوە دەیویست رۆڵ ببینێت، بەڵام هێزەكانی هاوپەیمانی و عێراق داواكەیان رەتكردەوە، ئێستا توركیا جارێكی تر لە سێبەری ململانێیەتی ئەمریكاو ئێران، هەروەها لەپەراوێزی كێشەی شیعەو سوننەی ناوچەكە، جارێكی تر ئەیەوێت شانسی خۆی بەناوی دژایەتی پەكەكەو تیرۆرەوە تاقی بكاتەوە و پێگەیەكی سەربازی لەهەرێم بۆخۆی دابین بكات و خەڵكی ناوچەكە بكاتە چەكدارو پاسەوانی سنور، ئەمەش لەدوا جاردا جگە لەوەی شكستێكی سەربازی و ئەمنی بۆ توركیا تۆمار دەكات لەهەمانكاتیشدا دەبێتە كەلێنێكی تری ئابوری و بارێكی تری قورس بەسەر ئەو وڵاتەوە، چونكە لەباتی ئەوەی كە ئێستا بە چەند هەزارێك لەهێزی كۆماندۆ و تایبەت بەشدار بووە ئەوكاتە توركیا ناچار دەبێت خۆی ئامادەبكات بۆ خەرجی سوپایەكی گەورەتر و ئەوەش دەستی ئێران دەكاتەوە لەوەی لەسنورەكانی تریشەوە هێزی پەكەكە بتوانن دزە بكەنە ناو قوڵایی توركیاوە.