شارپرێس: هونەر حەمەڕەشید
تاوانە كۆمەڵایەتییەكان بەڕادەیەك زیادیكردووە پۆلیس تەنیا فریای ئەوە دەكەوێت روونكردنەوە بدات لەسەر چۆنێتی رووداو و تاوانەكان، چونكە رووداوەكان لەسەر شەقامەكان، یان لە شوێنە گشتییەكان بە بەرچاوی هاووڵاتیانەوە ئەنجام دەدرێن‌و لەلایەن زۆرینەی خەڵكەوە بە مۆبایل تۆماردەكرێن دواتر لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان بڵاودەبنەوە.
دەزگا ئەمنییەكان تبینییان كردووە بەشی زۆری ئەو تاوانانە بەچەك ئەنجام دەدرێن، كە پاساوی چەكهەڵگرەكان بۆ بەشداریكردن بووە لە شەڕی دژ بە داعشدا.
بەپێی ئامارێك، كە دەست شارپرێس كەوتووە، تەنیا لەماوەی دوانزە مانگی ساڵی 2017 (377) حاڵەتی كوشتن، یا خۆكوشتن لەپارێزگاكانی هەرێمی كوردستاندا تۆماركراون، كە رەنگە ئەم ئامارە بۆ ساڵی 2018 زیاتر بووبێت.
ئەو ئامارە لەلایەن دەستەی مافی مرۆڤی هەرێمی كوردستانەوە تۆماركراوە، كە دەستەكە لەئێستادا بۆ ساڵی نوێ هیچ ئامارێكی فەرمی رانەگەیاندووە، بەڵام ئەگەر ئاماری رووداوەكان وەربگیرێت زیاتر دەبن لەو حاڵەتانەی لەساڵی رابردوو تۆماركراون.
جاران ئەگەر میدیا كوردییەكان باسی هەواڵێكی كوشتن، یان خۆكوشتن، یان هێرشكردنە سەر كەسێكیان بكردایە، بۆ ماوەی چەند رۆژێك دەبوونە باسی سەرزاری خەڵكی‌‌و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانیان دەتەنی، كەچی ئێستا هەواڵی كوشتن بەشێوازی سەیر سەیر ئەوەندە زۆربووە خەریكە بۆ خەڵكی ئاسایی دەبنەوەو زۆرجار دوای هەواڵێكی كوشتن دەبینرێت لەتۆڕە كۆمەڵایەتییەكان نوسراوە "هیچ نییە بەهۆی كێشەی كۆمەڵایەتییەوە بووە".
دواین رووداو، كە لەهەرێمی كوردستان روویداو لەتۆڕە كۆمەڵایەتییەكان زۆر بڵاوكرایەوە، رۆژی دووشەممە 12ی ئەم مانگە، دوو كەس هێرشیانكردە سەر كەسێك، كە بەپێی بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی سلێمانی ئەو دوو كەسە فەرمانی كۆپی كراوی پۆلیسی كەركوك-یان پێبووە، لەشاری كەركوكەوە بەڕێكەوتوون بۆ سلێمانی تا كەسێك دەستگیربكەن بەهاوكاری هێزەكانی پۆلیس‌و ئاسایش، ئەو كەسەی فەرمانی دەستگیركردنی هەبووە پێشتر بەهاوكاری چەند كەسێك كەسێكی نزیكی ئەو دوو كەسەی كوشتووە، جگە لەوەش لەپۆلیسی كەركوك فەرمانی دەستگیركردنی هەبووە بەمادەی ۱٤ موخەدەرات‌و ٤۰٦ لەیاسای سزادانی عێراقی.
هەر بەپێی بەرێوەبەرایەتی پۆلیسی سلێمانی، ئەو دوو كەسە پێشتر ئاسایشیان ئاگاداركردووەتەوە لەكاتی بینینی ئەو تۆمەتبارەدا دەستبەجێ مەفرەزەكان ئاگاداربكەنەوە، بەڵام كاتێك چوونەتە پێشانگای فرۆشتنی ئوتومبیل (ناسراو بەمەعرەزی علوجەكان) لەسلێمانی كەسەكەیان بینیووەو بووە بەشەڕیان‌و فریانەكەوتوون بەئاسایش بڵێن، لەئەنجامدا فیشەكێكیان ناوە بەقاچی كەسەكەوە.
بریندارەكە دوو فەرمانی دەستگیركردنی هەبووە لەلایەن پۆلیسی كەركوكەوە، ئەو دوو كەسەی تەقەیان كردووە مام‌و برازان‌و یەكێكیان ناوی (ج. س. ت)ەو تەمەنی ٤۱ ساڵەو ئەوی تریان ناوی (ه. ج. س) تەمەنی ۲۳ ساڵە، بریندارەكەش ناوی (و. ج. ع) تەمەنی ۳۰ ساڵەو هەرسێكیان خەڵكی كەركوكن، لەئێستادا سەرجەمیان لەلایەن هێزەكانی پۆلیسەوە دەستگیركراون‌و بەبڕیاری دادوەر بەندن‌و لێكۆڵینەوەكان لەگەڵیاندا بەردەوامە.
محەمەد گۆمەشینی وتەبێژی دەستەی مافی مرۆڤ لێكدانەوەی بۆ زیادبوونی حاڵەتەكان هەیەو دەڵێت "ئەوەی ئێمە بەدواداچوونمان بۆ كردووە، زۆربەی حاڵەتەكانی كوشتن‌و خۆكوشت، پەیوەندیان بەقەیرانی داراییەوە هەیە، یان پەیوەندی بەكێشە كۆمەڵایەتییەكانەوە هەیە، كە لەرابردوو هەبوون‌و ئێستا سەرهەڵدەدەنەوە".
ئەوەش ناشارێتەوە، كە شەڕی داعش یەكێكی دیكەیە لەهۆكارەكان بەو پێیەی دیاردەی چەك هەڵگرتن زیادی كردووەو دەڵێت "ماڵ نییە چەكێك، یان زیاتری تێدا نەبێت".
شارەزایانی بواری ئەمنی ئەم گریمانەیە پشت راستدەكەنەوەو باس لەوە دەكەن شەڕی داعش وایكردووە كڕین‌و فرۆشتن بەچەكەوە ئاسان ببێت، ئەمە جگە لەوەی لەدوای حوزەیرانی 2014ەوە بەشێكی زۆری چەكەكانی سوپای عێراقی كەوتووەتە دەست كەسانی مەدەنی.
سەركەوت ئەحمەد وتەبێژی پۆلیسی سلێمانی لەو بارەوە بۆ دەڵێت "ئێستا دیاردەی چەك هەڵگرتن رووی لەزیادبوون كردووە، كە بەدڵنیایی ئەوەش پەیوەندی بەشەڕی داعشەوە هەیە".
سەركەوت ئەحمەد دەشڵێت: "لەبازاڕەكان كڕین‌و فرۆشتن بەچەكەوە ئاسانبووە، ئەوەش بەبیانووی شەڕی داعش، كە بەشێكی زۆر لەو كەسانەی سەر بەهێزە ئەمنییە فەرمییەكان نین، وەك خۆبەخشی شەڕی داعش خۆیان دەناسێنن‌و هیچ یاسایەك نییە بۆ رێگرییان".
لەگەڵ سەرهەڵدانی شەڕی داعش بەهەزاران كەس ناویان وەك خۆبەخش تۆماركرد بۆ ئەوەی لەپاڵ هێزی پێشمەرگە بەرگری بكەن، بەڵام لەبەر ئەوەی یاسایەك نییە رێكیان بخات، بۆیە هەركەسێك دەتوانێ وەك خۆبەخش خۆی بناسێنێ.
لەبارەی ئەوەی هێزە ئەمنییەكان چ هەنگاوێكیاناوە بۆ ئەوەی رێگری لەدیاردەی چەكداری بكەن، وتەبێژەكەی پۆلیسی سلێمانی جەختیكردەوە، كە ئەوان لەهەوڵەكانیان بەردەوامن، بەڵام بەهۆی ئەوەی رێژەكە لەرادەبەدەرە ناتوانن كۆنتڕۆڵی بكەن.
ئەم حاڵەتە تەنیا لەسلێمانی نییەو وەك بەرێوەبەری پۆلیسی هەولێر ئاماژەی پێدەكات لەسەرجەم ناوچەكانی هەرێم هەڵگرتنی چەك بووەتە دیاردەو كۆنتڕۆڵكردنی بەئەستەم دەزانێت.
دواین حاڵەتیش لەهەولێر، كە لەتۆڕە كۆمەڵایەتییەكان زۆر بڵاوبووەوە، هەفتەی رابردوو كوژانی كەسێك‌و برینداربوونی چەند كەسێكی تری لێكەوتەوە، ئەوەش لەئاهەنگێكی بوكگواستنەوە، دوای ئەوەی دوو كەس بەهۆی سەرچۆپییەوە بووە بەشەڕیان‌و ئەو رووداوەی لێكەوتووەتەوە.
عەبدولخاڵق تەڵعەت بەرێوەبەری پۆلیسی هەولێر لەو بارەوە دەڵێت: "هێزە ئەمنییەكان رۆژ نییە رێگری لەچەند حاڵەتێكی هەڵگرتنی چەك نەكەن، بەڵام بەهۆی زۆری رێژەی چەكداری‌‌و بیانووی شەڕی داعش‌و خۆبەخشی بۆ ئەو شەڕە كۆنتڕۆڵكردنی قورسە".
هاوكات شارەزایانی بواری یاساش هۆكاری ئەو حاڵەتانە بە سەروەرنەبوونی یاسا دەگێڕنەوە، كە بەم دوایانەش بەو هۆیەوە حاكم شێخ لەتیف سەرۆكی دادگای نێوجەوانانی سلێمانی‌و ئەندامی ئەنجوومەنی دادگای تێهەڵچوونەوەی هەرێم وازهێنانی خۆی لەكاری دادوەری راگەیاند.
حاكم شێخ لەتیف لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی وازهێنانەكەی بۆ سەروەرنەبوونی یاسا گەڕاندەوەو راشیگەیاند، كە حیزبەكان بەتایبەتی حیزبەكانی دەسەڵات بەشێوەیەك دەستوەردان لەكاری دادگاكان دەكەن، "هیچ هەیمەنەیەك بۆ دادگا نەماوە".
ئەو دادوەرە جەختیشیكردەوە، ئەو دەستوەردانانە كاریگەری لەسەر دادگاكان داناوەو دادگا بەو هۆیەوە ناتوانێت بڕیاری یەكلاكەرەوە بدات، ئەوەش بووەتە هۆی ئەوەی حاڵەتەكانی كوشتن‌و دەستدرێژی زیاد بكەن.
