شارپرێس: لوقمان حاجی قادر دەكرێت پەرەسەندنی ڕووداوەكانی ئەم دواییە، گەشبینی لەسەر خاكی یەكەم شارستانی لەمێژووی مرۆڤایەتی بینێتەكایەوە، كە ئەو وڵاتە ساڵانێكە قۆناغەكانی شكستی تێدەپەڕێنێت. بەرهەم ساڵح ی سەرۆك كۆمار و عادل عەبدول مەهدی سەرۆك وەزیرانی عێراق، خاوەن هەلێكی باشن بۆ دەربازكردنی عێراق لەو تەنگژەیەی تێیكەوتووە، كە گریمانەی ئەوەش دەكرێت بیكەنە سەنتەری گۆڕانكارییەكان لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمە بۆچوونی "جەنگیز كندار"ە، كە لەسەر دوو سەركردە سیاسییە تازەكەی عێراق نووسیویەتی. "عێراق سەنتەرێكی ستراتیژی گرنگە لەپاڵ ئێران و توركیا، كە دەچنە پاڵ جیهانی عەرەبی، من دەڵێم دەچێتە پاڵ ئەوروپاش، ئابووری وڵاتانی كەنداو بە ئابووری ئەوروپاوە دبەستێتەوە"، هەروەها "ئومێدیش دەكرێت عێراق ببێتە دڵی ڕێگە ئاوریشمییە تازەكە بەرەو دەریای ناوەڕاست، جا بۆ ئەوەی ئەم پلانە سەر بگرێت ، پێویستە لەسەر دەوڵەتانی دەوروبەر هاوكار و هاریكابن، ناكرێت چی دیكەش عێراق بەرگەی بارگرانی زیاتری پشێوییەكان و هەڵكشانەكانی دەووروبەر بگرێت، كە هەزاران ساڵ لەمەوبەر فاكتەری هاندەر بووە ، ئەو هۆكاری سەقامگیری سیستەم یان پشێوی هەرێمی بووە، پێم وایە هەلێك هەیە بۆ بۆ دووبارە ڕاستكردنەوەی ئاراستەی عێراق‌و وڵاتیش بەرە هەستانەوە و گەشەسەندن ببرێت". ئەمانە قسەكانی سەرۆك كۆماری تازەی عێراق بەرهەم ساڵح بوون لەوتارێكی فەرمیدا لە میانەی گفتوگۆكانی دەریای ناوەڕاست لەڕۆما لەمونتەدایەكی ساڵانەیە و وەزارەتی كاروباری دەرەوەی ئیتاڵیا و پەیمانگای ئیتاڵی بۆ لێكۆڵینەوەكانی سیاسەتی نێودەوڵەتی (ISPI) سازی دەكەن. هەر لەو كاتەی لەرۆما ، سەرۆك كۆماری عێراق سەردانی ڤاتیكانیشی كرد و چاوی بەپاپا فرەنسیس كەوت و لەسەر تویتەریش نووسی: "ڕێزدارییەكی گەورەیە بۆ من، كە چاوم بە پاپای بەپیرۆزگیراو كەوت ، ئەو بە خەستی بایەخ بە عێراق دەدات و نوێژدەكات بۆ سەركەوتنمان، من بانگهێشتم كرد بۆ سەردانی ئور، كە ئیبڕاهیم پیغەمبەر (سەلامی خوای لێبیت) كاروانی ئاشتی و یەكبوونی لێوە دەستپێكرد، عێراق دەتوانی باوەڕدارانی هەموو ئاینەكان بەیەكەوە كۆبكاتەوە لە پێناو جەختكردنەوە لەسەر بەهاكانی ئاشتی و لێبووردەیی و بەرەنگاربوونەوەی زێدەڕەووی". دوای ئەوەی بەرهەم ساڵح گەشتە هەرێمییەكەی تەواو كرد بۆ هەر یەك لەوڵاتانی "كوەیت ، ئیماڕات ، ئوردون ، ئێڕان و شانشینی سعودیە" سەردانی ڕۆمای كرد ، لەگەشتە هەرێمییەكەیدا پەیامێكی گەیاند و پوختەكەشی ئەوە بوو، كە عێراق دەیەوێت كار لەگەڵ هاوسێكانیدا بكات ، بەڵام لێبووردە نابێت لەبەرانبەر دەستتێوەردانی ئەم و ئەو. ئەوەی سەرۆك كۆمار كردی دبلۆماسیەتێكی ئاستبەرز بوو لە لایەن بەرپرسێكی عێراقییەوە لە ناوچەك، كە پێشتر و لە دوای ڕووخانی ڕژێمی عێراقی پێشوو لە ساڵی 2003وە هاوتا و مانندی نەبووە. هەموو ئەوی ڕوویدا بێ هیچ دوودڵی و گومانێك دەكرێت وا لێكبدرێتەوە، كە كارێكی ئاسایی نییە لە لایەن كەسایەتییەكی عێراقییەوە لەم سەردەمە میژوویەی ئێستادا، هەر شتێكیش پەیوەست بێت بە عێراقەوە پەیوەستیشە بە زێدەڕەووی و دەمارگیری و شەڕی تایەفییەوە، كە جەنگەكانی ئەوروپامان بیردەخاتەوە 30 ساڵی خایاند و هەزارەها كەسی نوقمی گۆماوی خوێن كردن و لەبری یەكیبوون و یەكیەتی پەرت و بڵاوی كردن و لەبری ئاشتیش فڕێیدانە بەردەم بەرداشی جەنگەوە. لەم ڕووەوە بەرهەم ساڵح بە شێوازێكی پێچەوانەی سەركردە عێراقییەكانی دوای سەدام بەجەلال تاڵەبانی كۆچكردووی ڕێنماییكار، هۆشمەندییەكی تێروتەواوی سەبارەت بە دانسقەیی داكەوتی (واقع) جیوسیاسی عێراقی و قوڵییە مێژووییە بەدەرەكەی دابەدەستەوە. سەنتەری گۆرانكاری رەنگە ناوی بەرهەم ساڵح لەزنجیرەی زەمەنی فەرمانڕەواكانی ووڵاتی نێوان دوو ڕووبارەكە (مسیوپۆتامیا) بچێتەپاڵ سەرجۆنی ئەكەدی و حاموڕابی و نەبوخوسنەسڕ لە بابل، ئاشورپانیپاڵ لە ئاشوور ، هاڕوون ڕەشید ، مەلیك فەیسەڵ ، سەدام حوسێن ، جەلال تاڵەبانی... هتد. بەچاوپۆشین لەوەی، كە سەرۆكەكان هەر یەكە و چ ناویشانێكی بۆخۆی هەڵگرتووە. سەرۆكە تازەكە باش باش ئاگای لەو ئەركە سەخت و دژوارانەیە، كە لە عێراقی ئەمرۆدا چاوەڕێی دەكەن، گێرانەوەی خزمەتگوزارییە سەرەكییەكان و دووبارە بنیاتنانەوەی شار و شارۆچكەكان، كە جەنگ وێرانی كردوون یارمەتیدەر دەبن لەگێرانەوەی 1.8 ملیۆن هاووڵاتی ئاوارە و دەربەدەر بۆ گێڕانەوەیان بۆ زێدی خۆیان، تۆقێنەرترین ئەركی بەرهەم ساڵحیش وشككردنی زەلكاوەكانی گەندەڵییە. "ئەم ئامانجانە سوك و ئاسان نین بۆ وڵاتێك، كە چەندەها دەیەیە بە جەنگ و ململانێ و كێشمەكێشم و سەركوتكردندا تێپەڕیووە، لەم ساڵانەی دوایدا عێراق بەدەست خوێنڕشتن، كۆمەڵكوژی ، ناسەقامگیری ، بازدان لە جەنگێكەوە بۆ جەنگیكی دیكەوە دەیناڵاند، كۆمەڵگاكەمان وێران بووە ، كاتی ئەوە هاتووە نوێگەری لە بواری ئابورویدا بێیتەكایەوە، پێویستە لەسەرمان بەدواداچوون بۆ ئەو بەرنامەیە بكەین، ئێمە لە عێراق لە ناوجەرگەی گۆڕانكارییەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستداین"، بەرهەم ساڵح ئەم قسانەی لەمیانەی وتارە سەرەكییە فەرمییەكەی رۆمادا كرد. حكومەتە تازەكەی عێراقیش بە سەرۆكایەتی عادل عەبدول مەهدی خاوەن خشتەی كارێكی بەرزەفڕە - هەر وەك بەرهەم ساڵح بە متمانەوە ئەمەی شیكردەووە- كە ئاژانسێك بۆ دووبارە بنیاتنانەوە وڵات پێكدێنێت بۆ ڕاكێشانی وەبەرهێنانە عێراقی و نێودەوڵەتییەكان لە پڕۆژەكانی ژێرخانی ئابووری وەك دامەزراوە و بەندەرە قوڵەكان لە شاری بەسرە ، تۆڕی هێڵەكانی ئاسن ، تۆڕی ڕێگای خێرا و فڕۆكەخانەكان ، شارە پیشەسازییەكان ، بەست و پڕۆژەكانی ئاودێری لەدەشتی نەینەوا و هەرێمی كوردستان. ئەمەش هەلی كار بۆ ژمارەیەكی زۆر لە گەنجانی عێراق دابین دەكات و پاڵشتیش لە ئابووری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەكات، گرنگە ئاماژە بەوە بدەین، نیوەی دانیشتوانی عێراق تەمەنیان لە 21 ساڵ كەمتر،. واش چاوەڕوان دەكرێت تا ساڵی 2050 ژمارەی دانیشتوانی عێراق بگاتە 50 ملیۆن كەس، ڕێكخراوی ئاماری مەركەزی عێراقیش لە 1 ی ئۆكتۆبەر ڕایگەیاندووە ژمارەی دانیشتوانی وڵات لە ساڵی 2018 گەیشتووەتە 38 ملیۆن كەس ، دانیشتوانی بەغداش بە تەها لە 8 ملیۆن كەس زیاترن، تێكڕای گەشەندنی دانیشتوان عێراق كە 2.6% هێڵە گشتییە زەبەلاحەكانی پەرەپێدان و دەرامەتە ئابوورییەكان دیاریدەكات. سەرۆكی عێراق هەقی بوو كاتێك وتی: "ئەوەی بەسەر عێراق هاتووە بەسەر هیچ وڵاتیكی دیكە نەهاتووە، ئێوە بیر لە ئەم پرسە بكەنەوە - چوار دەیە لەناسەقامگیری بەردەوام، لەوانەیە تەنیا سوریا هاوسێی عێراقە لە ڕۆژئاوا و بەستەری مێژوویی و ڕۆشنبیری و نەژاد و بەرزی و نزمی و چارەنوس بەیەكیانەوە دەبەستێت ، بتوانێت لەم پرسەدا ئاڵێنگاری گەلی عێراق بكات لەو دەردەسەری و وێرانكارییەی لەدەیەكانی ڕابردوو بەسەری هاتووە. دەردەسەرییەكانی عێراق بە هۆی جەنگی هاوپەیمانانەوە، كە لە ساڵی 2003 ئەمریكا سەركردایەتی كرد زیاتر و زیاتر بوون، لەدوای مایەپۆچبوونی سیستەمی سیاسی دوای 2003 ، لە یۆنیۆی 2014 ڕێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) كۆنتڕۆڵی موسڵی دووەم گەورە شاری عێراقی كرد، نەبوونی سەروەری یاسا ، حوكمڕانییەكی سەرشێتانە ، گەندەڵی ، دابەشبوونە توندە تایەفیەكان( شیعە لەبەرانبەر سونە) ، قوڵبوونەوەی دابەشبوونە نەژادییەكان (عەرەب لە بەرانبەر كورد) ، ململانێكانی نێو خودی تایەفە و نەژادەكان ( شیعە دژ بە شیعە و سونە دژ بە سونە و كورد دژ بە كور) و دابەشبوونی گۆڕەپانی سیاسی ، هەموو ئەمانە ڕووكاری دەوڵەتێكی شكستخواردوون بەشێوەیەك كە یارای چاكسازی نەبوو. دابەشبوونی دەسەڵاتی تایەفی لەعێراق وەك لوبنان، كە سیاسەتی ناسنامەی تیدا زاڵە ، چاندنی تۆی بێمتمانەیی لەنێوان كۆمەڵگا ناوخۆییەكان بوونە هۆی كەموكورتییەكی وەزیفی دامەزراوەیی ، هەڵاتنی دەستەبژێرە سیاسییەكان لە دوای ساڵی 2003 ڕێگەیان بۆ فەرمانڕەواییەكی خراپ و كەمی خزمەتگوزارییەكان و تەشەنەسەندنی گەندەڵی خۆشكرد . هاوسەنگی لەكار و دوو باشترین بكەری كارا لەماوەی دوو دەیەی ڕابردوو زۆر جار عێراق كەوتە لێواری هەڵدێرانەوە، جێی سەرسامیش بوو دەوڵەتی عێراق توانستی خۆی سەلماند و خۆیڕاگرتوو و نەكەوت. هەتا ناسنامەی عێراقی بوونی خۆی سەلماند ، سەرباری ووتە بەناوبانگەكەی مەلیك فەیسەڵی یەكەم لە ساڵی 1932 كە بە دڵتەنگییەوە ووتی: "لە ناو عێراقدا عێراقییەكان بووینان نییە" . عێراق خاكی شتە دژیەكەكانە ، مەلیك فەیسەڵ ئەو پاشا بەریتانییەی لەسەر تەختی بەغدا دانرا لە ڕێگەی كۆكردنەوەی 3 پارێزگای عوسمانی جیاواز لە بەسڕە و بەغدا و موسڵ بۆ سنوركێشانی دەوڵەتێك بە ناوی عێراقەوە كە خودی پاشا خۆشی عێراقی نەبوو. لەگەڵ ئەوەشدا ، تەنها لەو كاتەی دەوڵەتی عێراق مەترسی لێهەڵوەشانی لێدەكرا ، بە زۆرینەی دەنگی شیعەكان"عادل عەبدولمەهدی " سەرۆك وەزیری تازەیان دانا كە عێراقییەكی بێ غەل و غەشە. بەرهەم ساڵح كوردێكە و ڕووكاری ئاراستەكەی بەرەو بەغدایە و خەوشدار و جێگەی گومان نییە ، عادل عەبدولمەهدیش، كە عێراقییەكی ڕاستەقینەیە و دەكرێت باشترین بژاردەی سەرۆك وەزیران بێت بۆ ساڵی 2018 ، ئەم دووانە دەتوانن عێراق لەناو دارو‌پەردووی دوو دەیەی وێرانەیی دەرێنن و بیكەنە خاوەن دیدگایەكش بۆ ئایندە. كۆلكەی هاوبەشە هەرە گرنگەكەی عێراق ئەوەیە، كە لەوانەیە ئەو دووانە باشترین دوو ناوبن، بتوانن هاوسەنگی لە نێوان وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و ئێراندا ڕاگرن. تا ڕادەیەكیش مانەوەی عێراق بەو هاوسەنگییەوە بەندە. بەرهەم صاڵح ئاشنایە بە ئەمریكا و خاوەن دە ساڵ ئەزموونە لە نیشتەجێبوون لەو واشنتۆنی پایتەخت ، ئەو هێشتا وا هەست دەكات كە ئەوێ ماڵە ڕاستەقینەكەی خۆیەتی ، ئەو لەوێ توانی پەرە بە پەیوەندییە باشەكانی بدات لەگەڵ دەستەبژێری هەردوو پارتی فەرمانڕەوا. لە لایەكی دیكەشەوە ، ئەوە نەیدەتوانی بچێتە سەر تەختی فەرمانڕەوایی سەرۆكایەتی كۆمار ئەگەر ئێران – كە لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوو پەیوەندی باشی لەگەڵ بەرهەم صاڵحدا گەلاڵە كردبوو – هەژموونی خۆی بۆ سەر یەكیەتی نیشتمانی كوردستان نەخستبایەگەر كە بیكەنە پاڵێوراوی خۆیان بۆ سەرۆكایەتی كۆمار. بەرهەم ساڵح ساڵێك پێشتر لە یەكیەتی نیشتمانی كوردستان جیابۆوە و قەوارەیەكی بە ناوی هاوپەیمانی بۆ دیموكراسی و دادپەروەری پێكهێنا كە بەرهەڵستكارێكی دڕی یەكیەتی نیشتمانی كوردستانی بوو كە هاوبەشە سەرەكییەكەی حوكمڕانی پارتی دیموكراتی كوردستانە لە هەرێمی كوردستاندا. ئاستی كاری پارتە تازەكەی لاواز بوو لە دوا هەڵبژاردنی مایۆی 2018 دا كە تەنها دوو ئەندامی ناردنە پەرلەمانی عێراقی. ئەگەر پرسەكە پەیوەست نەبا بە قورتوقولاپەكانی دەوڵەتی ئێرانەوە ، ئەوا بەرهەم صالح نەیدەتوانی ئەو پۆستە بەدەست بێنێت كە دەمێك بوو هەوڵی بۆ دەدا. دەركەوتنی بەرهەم ساڵح و عەبدول مەهدی گوزارەیە لە جۆرێك لە پێكهاتنی نێوان تاران و واشنتۆن . لە ڕاستیشدا عێراق لەو تەڵەزگە سیاسییەی لە ئێستادا تێی كەوتووە پێویستی بە كەسانی لەم جۆرەیە. پاشاسازی پیاوە ئاینییە شیعە دیارە تەمەن 80 ساڵەكە كە ناودارە بە ئایەتوڵا عەلی سیستانی ، بۆتە دەنگیكی یەكلاییكەرەوەی دەستڕۆیشتوو لە گرتنەدەستی پۆستە جێبەجیكارە هەرە گرنگەكەی سەرۆك وەزیران كاتێك بەیاننامەیەكی دەركرد و هانی ئەوەیدا دەموچاوە تازەكان بەربژێر بكرین بۆ حكومەتی ئایندەی عێراق. بەم شێوەیە مالكی و عەبادی حوكمیان كرد و گۆرەپانەكەشیان بۆ عەبدولمەهدی خۆشكرد. پاشایەكی دیكە موقتەدا سەدری پیاوە گەنجە ئاینییەكە بوو كە سەرۆكی ڕەووتی بەرەنگاربونەوەی شیعەیە بوو دژ بە هێزە ئەمریكییەكان لە نێوان ساڵانی 2004 بۆ 2005 ، ئەو وەك ڕەخنەگریكی دڕی دژ بە هەژموونی ئێرانی لە عێراق دەركەووتووە. ئەو فراكسیۆنی"سائیرون" ی پێكهێنا كە بێ پشتیوانی ئەو فراكسیۆنە پێكهێنانی هەر حكومەتێك مەحاڵە ، فراكسیۆنەكەی لە حزبی شیوعی عێراقی ، گروپە عەلمانییەكان و لایەنگرانی كۆمەڵگای مەدەنی پێك هاتووە ، زۆر توند بوو لە ڕەخنەگرتن لە گەندەڵی كە بۆتە مۆتەكەی سەر سنگی پڕۆسەی سیاسی عێراق. 54 كورسی بەدەستهێنا و دوای ئەویش هادی عامری بە 42 كورسی. هاوبەندییەكەی دەوڵەتی یاسای نوری مالكی لە 92 كورسییەوە بووە 25 كورسی كە لە ساڵی 2014 هەڵبژاردنەكانی بردەووە. لە دوای هەڵبژاردنەكانی مایۆیی 2018 ، موقتەدا سەدر هاوبەندییەكی تازەی بە ناوی ئیسڵاحەوە ڕاگەیاند ، لەگەڵ عامری گەیشتنە ڕێككەوتننامەیەك سەبارەت بە بەربژێركردنی عادل عەبدولمەهدی بۆ سەرۆكایەتی وەزیران. ڕێككەوتننامەكەش دوای پشێوییەكانی بەسڕەهات كە لایەنگرانی موقتەدا سەدر ڕۆڵێكی باڵایان تێداگێرا و كونسوڵحانەی ئێرانیشیان لەو شارەدا سووتاند. لێرەدا پارتە سیاسییەكان هەستیان مەترسی دۆخەكە كرد كە مەترسییە بۆسەر هەمووان. سەرەباسێكی تازە سەوداو مامەڵەكەی سەدر و عامری كۆتاییهات و عەبدولمەهدیش دانرا بە سەرۆك وەزیر لە لایەن تایەفەی شیعەوە كە 13 ساڵ بوو بە دەست حزبی دەعوەی ئیسلامییەوە بوو ، بەمەش سەرەباسێكی دیكەی تازە لە مێژووی عێراق هاتەكایەوە. ئەگەر عەبدولمەهدی ڕەنگاڵەترین كەسایەتی سیاسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی بەرفراوانیش نەبێت ، ئەوا بێ هیچ دوودڵی و گومانێك ڕەنگاڵەترین كەسایەتی سیاسی عێراقە. بە درێژایی شەش دەیەی میژووی عێراق ، عەبدولمەهدی تەمەن 76 ساڵ خاوەن توانستێكی ڕیزپەڕە لە زمانی فەڕەنسی و ئینگلیزیدا ، بە ژوورەكانی ئەشكەنجە و زیندانە تاریكەكاندا تێپەڕیووە ، لە تاراوگەی بەیروت و پاریس ژیاوە ، بە هەموو مێرگەكانی ئایدیۆلۆژیادا تێپەریووە هەر لە بەعسیزمەوە تاكو ماركسیزم و ئیسلامیزم ، لە كۆتایشدا گەیشتە قۆناغێك كە دەكرێت ناوی "ئاینده" ی لێ بنێین. لەو كاتەی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان سەردانی بەغدای كرد بەرهەم صاڵح لە رۆما بوو ، ئەو بە تێروتەسەلی باسی لە عەبدولمەهدی كرد و واشی وەسف كرد كە (( برا و هاوڕێیەكی تەواو متمانەپێكراوە)) . پێش ساڵێك بارزانی بەڵێنیدا هەرێمی كوردستان لە عێراق جیا بكاتەوە ، بەڵام یەكەكانی حەشدی شەعبی بە سەرۆكایەتی عامری دەستیان بەسەر كەركوك و هەموو ناوچە دابڕێندراوەكانی نێوان بەغدا و هەولێردا گرت ، ئەمەش خاڵی كۆتایی ئەو سەركردە كوردەی دیاریكرد. لەگەڵ ئەوەشدا دوای ساڵێك دواتر عامری لە فڕۆكەخانەی بەغدا پێشوازی لە مەسعود بارزانی كرد ، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەو پەراوێزە نەرمونییانە لاستیكییە پانوپۆڕانەی لەناو هاوكێشە سیاسییەكانی عێراق و ڕۆژهەڵاتی تاوەڕاست خۆیان مەڵاسداوە. ڕابردووی عادل عەبدولمەهدی پێمان دەڵێت كە ئەو لە ڕووی ئایدیۆلۆژیاوە نەرمونیانە ، خاوەن ئەزموونێكی فراوانیشە و لە پێگەیەكی باشیشەوە دەتوانێت گەمەی هاوسەنگی لە نێوان تاران و واشنتۆن لە لایەك و لە نێوان هێزە هەرێمی و گروپە جۆراوجۆرە عێراقییەكان لە لایەكی دیكەوە بكات. خوێندنەوەی پەرەسەندنەكانی ئەم دوایەی عێراق بە هاوێنەی ئاستبەرزی هونەری یاریزانەكانی وەك سەدر و بەرهەم صاڵح و عەبدولمەهدی ، دەكرێت مایەی گەشبینی بێت بۆ ئایندەی ووڵاتی خاوەن یەكەم شارستانییەتی مرۆیی. بۆیە كەسانێك هەن باوەریان بەو ئاراستەیە هەیە كە" هێزی ناكەسی بەرفراوان" لە بری تاكەكان فاكتەری یەكلاییكەرەوەی میژوویین، بۆیە زۆر پێویستە ئەو "هێزە ناكەسییانه" بدۆزینەوە بۆ شڕۆڤەكردنی ئەوەی كە چۆناوچۆن دەوڵەتێكی شكستخواردووی وەك عێراق دەستیكردووە بە وەرچەرخان و ڕاگوزەری و بۆتە مێرگێك بۆ گۆرانكاری لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. دیارە كە ئەم هێزانە ڕۆڵی خۆیان دەگێرن ، چونكە عێراق وێنەیەكی گەشبینانە پێشكەشی سیستەمی نێودەوڵەتی دەكات. عێراق وەك دەوڵەتێكی شكستخواردوو هێشتا نەیشتۆتە ئەو ڕادەی دەستی لێبشۆین. سەرباری ئەوەی هێشتاش ناكۆكی هەیە لە پێكهێنانی حكومەتدا ، بەڵام بەغدا توانستی خۆی سەلماندووە لە بەرگەگرتن و نەرمونیانی و بەهرەمەندی لە پێشكەشكردنی داشكاندنی سیاسی لە لایەن گەمەكەرە سیاسییەكانییەوە. ئێستا ئەوە یەكلایی نەبۆتەوە كە عێراق دەبێتە چەقی گۆرانكاری لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست یان نا ، لەگەڵ ئەوەشدا هیوا هەیە و ئومێدبڕاو نەبووین.