شارپرێس/ وەرگێڕان: لوقمان حاجی قادر
مایك پۆمپیۆی وەزیری دەرەوەی ئێران، وەك وەرزشی بازدان بەسەر بەربەستەكاندا، بەم دوایانە گەشتێكی بەوڵاتانی رۆژهەڵات ئەنجامدا، ئەوەش وەك هەوڵێك بۆ تێپەڕاندنی بەربەستەكان، بۆ دروستكردنی هاوپەیمانییەك لەدژی ئێران.

بەربەستەكانی بەردەم مایك پۆمپیۆ لەدژی ئێران لەناوچەكە زۆرن، كە گرنگترینیان كێشەی كوردو توركیاو قەیرانەكانی سوریان پاراستنی ئیسرائیل‌و دۆخی عێراق‌و پەیوەندی سعودییەو قەتەر، بەڵام وەزیری دەرەوەی ئەمریكا دەیەوێت ئەو كێشانە چارەسەر بكات، بۆ ئەوگەشتەشی ئەنجامدا.

ئەمریكا دەیەوێت گەمارۆی ئێران چڕبكاتەوە، بۆیە هاوپەیمانی لەدژ دروست دەكات، بەڵام هەژموونی تاران لەناوچەكە، دەست‌و مەچەكی واشنتۆنی بەستووە، كە خواستەكەی ئەمریكا بەدەست نایە، مەگەر ئێران لەسوریا دەربكرێت‌و هەژموونەكەشی لە عێراق لاواز بكرێت، لە لوبنانیش كێشەی بۆ دروست بكرێت.

هەروەها چەكی‌ ئاسمانی ئیسرائیلیش فشاری بخاتەسەر، ڕێگە لەئاسایی بوونەوەی پەیوەندییەكانی بگیرێت لەگەڵ توركیا، نەرمونیانی لەگەڵ قەتەر كاتێك دەستی هاریكاری بۆ درێژ دەكرێت نەهێڵرێت‌و باوەڕیش بە سعودیە بهێنرێت، كە نەوتی زیاتر بەرهەم بێنێت بۆ پڕكردنەوەی پێداویستییەكانی جیهانی لەنەوت بەدەر لەنەوتی ئێرانی.

ئەمانە ئەركی پومپیۆی وەزیرن، كە لە ڕاستیدا سەرباری دژیەكی و ناڕەزاییەكان و بێسەرەوبەرەیی  بڕیارەكانی كۆشكی سپی، هێشتا پۆمپیۆ كارەكانی بەباشی ئەنجامدا. 

ئەو پڕۆژەیەكی گەورەی لە دۆخێكی سەختدا ئەنجامدا، ئەمەش ئێرانی توڕەكرد، ئەوەی زیاتریش تاران توڕەتر دەكات،  بانگهێشتەكەی پۆمپیۆ - یە بۆ گرێدانی كۆنگرەیەكی گەورە لەپۆڵەندا لە مانگی ئایندە.‌

ئامانجی پۆمپیۆ بنیاتنانی هاوپەیمانییەكی دژ بە ئێران و فشارخستنە سەریەتی بە بەشدرایپێكردنی 70 حكومەت. حكومەتی ئێران لەوە دڵنیابوو ، كە كۆششە ئەمریكییەكان چارەنووسیان شكستهێنانە، چونكە نزیكەی هەموو هاوبەشەكانی واشنتۆن ئەوەیان ڕەتكردەوە بەشداری بكەن لە دووبارە سەپاندنی سزاكان بەسەر تاراندا، بۆیە حەسەن ڕۆحانی سەرۆكی ئێران باوەڕی بەوەهێناوە، كە ئەمریكا تەنیا و گۆشەگیرە لە مامەڵەكردن لەگەڵ تاراندا.

ئەمە لەكاتێكدایە كۆششەكانی پۆمپیۆ دژ بە ئێران گەیشتوونەتە قۆناغێك كە پێشتر وێنەی نەبووە ، بۆیە دەبێت تاران زۆرە لەوە بترسێت و بە هەندیان وەرگرێت، كە حكومەتە ئەوروپییەكان لە دوو مانگی ڕابردوودا تووشی هەڵوێستیكی ڕووگیرانەبوون كاتێك وردەكاری زیاتر سەبارەت بە كردە ئێرانییەكان ئاشكرابوون، كە دوو بەرهەڵستكاری ڕژێمی ئێرانی تێدا كوژران، كە كردەیەكی دەزگای هەواڵگری ئێرانی دژ بە بەرهەڵستكارانی ئێرانی لە فەڕەنسا پوچەڵكرایەوە كە لە دۆخی ئامادەسازیدا بوو ، ئەگەر كردەكە سەری گرتبایە،‌ كۆشتارێكی گەروەی لێدەكەوتەوە.

لەبەر ئەوانەی لەسەرە باسكران، بۆیە گریمانەكانی سەركەوتنی كۆنگرەی پۆڵەندا، كە بۆ چۆنییەتی بەرەنگاربوونەوەی ئێران تەرخانكراوە،  گریمانەی گەورە و بەهێزن‌، چونكە ڕووداووەكانی ئەم دوایەیی ئەوروپا و سوریا و عێراق و یەمەن، باوەڕی زۆر‌ لایەن و دەوڵەتانی گۆڕیووە، ژمارەی ئەوانەش كەمبوونەوە، كە بەرگریان لەو ڕژێمە دەكرد.

ئاڵێنگاری بەردەم مۆمپیۆی وەزیر ئەوەیە كە دەیەوێت هاوپەیمانییەكی بەهێز دژ بە تاران بنیات بنێت كە هەر یەك لە شەش دەوڵەتەكەی ئەنجومەنی هاریكاری كەنداو و میسر و ئوردون لەخۆ بگرێت، لە هەمان و ئان وساتیشدا گەرەكییەتی دۆخی ژەهراویبووی ناوچەكەی پاك بكاتەوە. ئەم پڕۆسەیەش نزیكە لە مەحاڵەوە. بۆیە دەبێت بەشێوەیەكی دیكە بیری لێبكاتەوە، جا چ بە دوولایەنە یاخود گەلەكۆمەیەكی دیكە.‌