شارپرێس:
ڕاستییەك هەیە، كە هەموو ساڵێك لە بەریتانیا و وێڵز، منداڵی كوڕ لەمنداڵی كچ زیاتر لەدایك دەبێت، بەڵام پرسیارێك  دێتە پێشەوە، ئەویش بۆچی؟

لەوەتەی تۆمارەكان دەستیان پێكردووە لەساڵی 1848ەوە  لەبەریتانیا ، گریانی ئەو منداڵانەی هەموو ساڵێك لەدایكبوون، زیاتر هی نێر بووە، تەنیا لە یەك ساڵدا نەبێت، كە بگەڕێینەوە بۆ سەردەمی شاژنە ڤیكتۆریا، كچەكان زیاتربوون لەكوڕەكان لە كاتی لە دایكبوون.

لە ساڵی 2017، بۆ نموونە لە بەریتانیا و وێڵز 348,071 منداڵی كوڕ لەدایكبوون، 331,035 منداڵی كچ لەدایكبوون, بەنزیكەی 17,000 جیاوازی ‌و ئەم جیاوازییە بەرزەی نێر بە بەراورد بە مێ ساڵانە، نزیكەی 80 ساڵە دووبارە دەبێتەووە.

لە ڕاستیدا، ڕێژەی لەدایكبوونی هەر 105 منداڵی نێر بەرانبەر بە 100 منداڵی مێ بە ئاسایی و سروشتی دەبینرێت‌و لە هەموو دنیاش ڕێژەكە جێگیرە، هەرچەندە لە هەندێك وڵات وەكو چین و هیندستان، جیاوازییەكە زۆرترە ، چونكە وەچەی نێر پەسەند ترە.

لەوەش سەیرتر، ڕێژەكە لە سەدەی 17ەوە لێی بە ئاگایین،
بەڵام ئەوەی، كە بۆچی ئەم ڕێژەیە هەیە بە تەواوی تێینەگەیشتووین، هەرچەندە چەند بیردۆزێكیش هەیە:

یەكەم بیردۆز، بیردۆزێكی پەرەسەندنە، كە دەڵێت بۆ ئەوەی ژمارەی نێر و مێ لە گەنجییەتیدا یەكسان بێت، پێویستە نێرینە زیاتر لەدایك ببێت، چونكە نێرینەبوون شتێكی مەترسیدارە، نێرینەكان ئەگەری مردنیان زیاترە لە مێینەكان لە منداڵی و هەموو قۆناغەكانی تری ژیان، بەهۆی ڕووداوەكان ، لەئەستۆگرتنی مەترسی، خۆكوشتن و كێشەی تەندروستی.

پڕۆفیسۆری یاریدەدەری ئامار لە زانكۆی ئۆكسفۆرد، پڕۆفیسۆر دەیڤد ستێینساڵتز دەڵێت: لەهەموو تەمەنێك، لە هەموو كات و شوێنێك، پیاو ئەگەری مردنی زیاترە لە ئافرەت، بۆیە نێرینەی زیاتر لە مێینە لە سەرەتای ژیانەوە واتا ژمارەیەكی یەكسانی پیاو و ئافرەتی گەنج، بەو شێوەیە بیردۆزەكە بەردەوامە.

لەڕاستیدا بەگێرەی ژمارەكانی ئۆفیسی ئامارەكانی نەتەوەیی بەریتانیا، گەنجانی ئافرەت هەمیشە ژمارەی گەنجانی پیاو تێدەپەڕێنن و زیاتر دەژین.

سپێرم (تۆوی پیاو)و كاتگرتنەوە زۆر هۆكاری جیاواز هەن، كە دیاریدەكەن ئاخۆ سپێرمێكی (نێر) ئەوەی، كە كرۆمۆسۆم هەڵدەگرێت یاخود سپێرمێكمی مێ، ئەوەی كە كرۆمۆسۆم هەڵدەگرێت یەكەم دەبێت لەكێبڕكێی پیتاندنی هێلكەی ئافرەت.

ئەو هۆكارانە بریتین لەتەمەنی باوانەكان، سوڕی هێلكەدانانی ئافرەت، ڕێژەی سترێس، خۆراك و شێوازی سێكس.

هەروەها یەكێك لە بیردۆزە بەناوبانگەكان ئەوەیە، كە ئەگەری هەبوونی منداڵی كچ بەوە زیاد دەكات چەند ڕۆژێك پێش هێلكە دانان سێكس ئەنجامبدرێت و دواتر لە ئەنجامدانی دوربكەویتەوە، بۆ ئەوەی سپێرمە مێینەكان، كە زیاتر دەژین، بەڵام هێواشتر مەلە دەكەن، لە سپێرمە نێرینەكان ببەنەوە.

بە پێچەوانووە، ئەگەر سێكس نزیكتر یان دوای هێلكە دانان ئەنجامبدرێت، باشترین مەلەوانەكان یەكەم دەگەنە هێلكەكە و كوڕەكان دروست دەبن.

دایك و باوكان لەوانییە سوێند بخۆن بەو تەكنیكە، بەڵام زاناكان دەڵێن بەڵگەی پێویست بەردەست نییە بیسەلمێنن، كە ئەو تەكنیكە هیچ جیاوازییەك دروست دەكات یان نا.

هەروەها چەند توێژینەوەیەك هەیە، كە پێشنیار دەكات سترێس، یاخود قەلەقی باوانەكان ببێتە هۆی لەدایكبوونی زیاتری كچان، لەهەمان كاتدا ژیان لەناو جەنگ و ئاستەنگییەكاندا لەوانەیە ببێیە هۆی دووگیانبوون بەنێرینە.

زیندوومانەوە لەناو ڕەحمدا ئەگەر بەرنامە ڕێژی بۆ ئەنجامدانی سێكس كاریگری نەبێت لەسەر ڕٍەگەزی منداڵ، دەكرێت شتێكی تر ڕووبدات لە كاتی دووگیانی؟

ئەگەر ژمارەی  ئەو سپێرمانەی نێر و مێ بەرهەم دەهێنن یەكسانبن‌و بەنزیكەی ژمارەی دووگیانبوونیش بە نێر و مێ یەكسانبێت، دەبێ كۆرپەلەی مێ زیاتر لەناو بچێت بۆ ئەوەی نێرینەكان دەسەڵاتیان زیاتربێت.

هەندێك لە توێژینەوەكان پێشنیار دەكەن كە مێینەكان ئەگەری لەبارچوونیان لەناو ڕەحمدا زیاترە لەسەرەتای دووگیانی، بەڵام توێژینەوەكانی تر دەرییان خستووە، كە كۆرپەلە نێرەكان ناسكیرن لەكۆتاییەكانی دووگییانی و زییاتر بە مردووی لە دایك دەبن.

هاوكات زاناكان دەڵێن  زەحمەتە ئاماژە بكرێت بەوەی بە دیاری كراوی چی ڕوودەدات و هۆكارەكانی چین‌و ئەوەی دەیزانین ئەوەیە، كە دووگیانببون بە نێر زیاتر دەگاتە كۆتایی و كوڕ زیاتر لەدایك دەبێت.

وەرگێڕان: چاوان دیار محەمەد