یەكێتی بەرەو كوێ؟
ئەو حیزبەی زیاتر لەگیانلەبەرێكی جەستە بەهێزی سەر بچووك دەچێت

کوردستان

11/07/2019‌ 4692 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس:
یەكێتی نیشتمانی یەكێكە لەدوو هێزە سەرەكییەكەی هەرێمی كوردستان، كە لەسەرەتای دروستبوونییەوە تا ئەمرۆ، كێشەی ناوخۆیی بەرۆكی بەو حیزبە بەرنەداوەو ئێستاش بەردەوامی هەیە.

لەقۆناغی شاخ‌و شار لەسەر دەستی سەركردە دیارەكانی تائێستا زیاتر لە 5 جار جیابوونەوەی گەورە تێیدا روویداوە، بەڵام سەرباری ئەوەش یەكێتی هەروەك هێزێكی دیارو كاریگەر ماوەتەوە.

هەندێك پێشبینی ئەوەیان دەكرد غیابی جەلال تاڵەبانی سكرتێری كۆچكردووی یەكێتی هاوتابێت بەلەبەریەك هەڵوەشانەوەی ئەو هێزەو چیتر بەرگەی ئەوە نەگرێت وەك هێزێكی كاریگەر بمێنێتەوە، بەڵام لەدواین ساتەكان دەكەوت، كە نەیارە مێژووەكەی پارتی دیموكرات سەرباری ئەوەی لەدواین هەڵبژاردن بەدەنگی كۆتاكانەوە پەنجا كۆ یەك بەدەستبهێنێت، بەڵام نەیتوانی بەبێ‌ یەكێتی موبارەكەی حكومەت پێكبهێنێت.

یەكێتی وەك هێزێكی جیڕ
یەكێتی وەك هێزێكی جیڕو دڕ دەردەكەوێت، تەنانەت لەململانێكانی ناوخۆشیاندا بەزمانی زبرو توند یەكتری دەدوێنن، میدیایی یەكێتی لەمیدیای هیچ پارتێكی باشوور ناچێت، چونكە جگە لەوەی دابەشی باڵ و تەكەتولەكان بووە، لەهەمانكاتیشدا بەزەقی زبری لەسەر یەكتری دەدوێن، بۆیە زیادەڕۆیی نییە گەر بوترێت یەكێتی هیچ میدیایەكی فەرمی نییە، ئەوەی هەیە میدیای گروپ و كەسایەتییە، بەڵام سەرباری ئەوەش سەركردایەتی و مەكتەب سیاسی ئەو حیزبە دیسان دەتوانن پێكەوە كۆببنەوەو بڕیار بدەن. 

بەپێچەوانەوە نیوەی ئەو كێشانە ئەگەر لەناو هاوتاكەی، كە پارتییەو حیزبی یەك خانەوادەیە، گەر رووبدات دورنییە بەریەككەوتن‌و تەسفییەكردنی تێدا دروست ببێت، بۆیە دەوترێت یەكێتییەكان بە رۆژ لەدژی یەكدەوەستنەوەو شەویش پێكەوە دادەنیشن و مەی دەخۆنەوە.

یەكێتی لە ئێستادا
نەخشەی باڵ‌و تەكەتولەكانی ناو یەكێتی بەسەعات و رۆژ دەگۆرێت، هەندێك لایان وایە چاودێران فریای تەفسیر و شیكاری ئەو گۆڕانكارییانەی ناو یەكێتی ناكەون، دواین گۆرانكاری لەناو ئەو حیزبەدا لەوكاتەدا زیاتر زەق بووەوە، كە تەشكیلەی كابینەی نوێ‌ دیاری كرا، تا ئێستا چەند بەیاننامەیەكی نارازی‌و توند بڵاوكراوەتەوە، بەڵام بەیاننامەكان گۆرانكارییەك دروست ناكەن. 

لەو بارەوە مەلا بەختیار بەرپرسی دەستەی كارگێری مەكتەب سیاسی بەزمانێكی توند تائاستی ئەوەی باس لەپیلانگێڕی ناو حیزبەكەی بكات قسەی كرد، كۆمەڵێكی تر لەگەرمیان هەڕەشەی وەرگرتنی هەڵوێست دەكەن، كۆمەڵێك رۆشنبیرو كەسایەتی تریش لەبەیاننامەیەكدا بەزمانێكی زبر باس لەدۆخی خراپی ناو حیزبەكەیان دەكەن و دەڵێن: ئێمەو ئێوەش بەپێویستی دەزانین ئیتر یەكێتیی رزگاربكەین لەدەستی چەند گرووپێكی بنەماڵەیی‌و مافیایی، كە بازرگانی و قۆرخكاریی بەپۆست و پشكەكانی یەكێتییەوە دەكەن لەحكومەتەكانی هەرێم و بەغداو هەوڵیش دەدەن تەواوی جومگە گرنگەكانی ناو حیزبیش كۆنتڕۆڵ بكەن، كە لەڕووی رێبازو پرەنسیپەوە، یەكێتیی ئەمڕۆ گەیشتووەتە قۆناغێك، ئەگەر یەكێك خیانەتكارو خاكفرۆش، گەندەڵكارو دز بێت ، نەك لەڕیزەكانی دەرناكات‌و لێپیچینەوەی لەگەڵدا ناكات، بەڵكو پاداشتیش دەكرێت لەڕێگەی رێزلێگرتن و چەپڵە بۆ لێدان و بەشانوباڵدا هەڵدان".

لەئێستادا وێنەكە لەوە دەچێت قەدەری ئەو حیزبە هەر وابێت، چونكە گەر داواكانی ئەمانیش چارەسەر بێت، هیچ گرنتیەك نییە ئەوا سبەینێ گروپێكی تری ناڕازی بەیاننامەیەكی لەمە توندتر دەرناكەن.

یەكێتی بەرەو كوێ؟
رەنگە ئەوە پرسیارە گرنگەكە بێت، كە هەق وایە نەك تەنیا ئەندامانی ئەو حیزبە لەخۆیانی بكەن، ئەوا پێویستیشە دانیشتوانی زۆنی سەوزیش بەشوێن ئەو پرسیارەدا بگەرێن. 

پێدەچێت چۆن قەدەری یەكێتی بەو شێوەیە دیاریكراوە، خەڵكی زۆنی سەوزیش قەدەری ئیدارەو حوكمرانیان بەدەست ئەو حیزبەدا بۆ چەند ساڵێكی تر بمێنێتەوە، چونكە بەدڵنیاییەوە تا دۆخی سیاسی و ناوخۆی یەكێتی باش نەبێت دۆخی ئەو ناوچەیە و تەنانەت حوكمرانیش گۆرانكاری بنەرەتی بەسەردا نایەت. 

هێزەكانی ئۆپۆزیسۆن، كە زۆربەیان لەناوچەی زۆنی سەوز گەشەیان كردو بنەیان هەبوو، لەئێستادا بەپێچەوانەی پێشبینییەكانی خۆیانەوە روو لەكزی و لاوازین، ئەمە لەگەڵ ئەوەی لەئێستادا بۆنی دروست بوونی هیچ پارتێكی تریش، كە جێگرەوەی یەكێتی بێت لەو ناوچەیە نایەت.

هەندێك لەكادرو ئەندامە دیارەكانی یەكێتی گرەوی چاكسازی‌و راستكردنەوەی دۆخی حیزبەكەیان بەستووەتەوە بە بەستنی كۆنگرەوە، ئەوان هەموو هێلكەكانی خۆیان خستووەتە سەبەتەی كۆنگرەوە، هیچ بەرچاورونییەكیان نییە بۆ دوای كۆنگرە، چونكە لەرابردوودا نەك یەكێتی هیچ پارتێكی باشوور بە بەستنی كۆنگرە ئەگەر دۆخەكەی ئاڵوزتر نەكردبێت باری لاری ناو حیزبی پێراست نەكراوەتەوە، هۆكەشی ئەوەیە دیارە بریار لەكات‌و بەرنامەی كۆنگرە دەدەن هەر ئەوانەن، كە لەئێستادا دەسترۆیشتوی حیزبن، نەك بنكەی جەماوەری، بۆیە پێدەچێت یەكێتی دركی بەو راستییە كردبێت، بۆیە نایەوێت بەئاسانی بریار لەبەستنی كۆنگرە بدات، خۆ گەر دەسترۆیشتووەكان بۆیان بكرێت لەباتی كۆنگرە لەكۆبوونەوەیەكی تەوفیقی فراواندا، یان لەدەعوەتێكی گشتیدا هەموو ئەركەكانی كۆنگرە یەكلادەكەنەوە.

دەردەكەی یەكێتی لەكوێدایە؟
بەحوكمی چەپ بوون و بوونی پێگەی بەهێزی یەكێتی لەناوچەی سلێمانی، یەكێتی لە بنكەیەكی جەماوەری فراوان و لەهێزێكی بەرینی كادرو ئەندامی خوێنەوار بەهرەمەندە، بەپێچەوانەوە خاوەنی سەركردایەتییەكی لەتلەتبووی پر كێشەو تارادەیەك بێ‌ئاگا لەدنیای سیاسەت و گۆرانكاریەكانە، بۆیە ئەو حیزبە زیاتر لە گیان لەبەرێكی جەستە بەهێزی سەر بچووك دەچێت، كە سەرەكەی تواناو شارەزایی بەكارهێنانی ئەو جەستە گەورەو بەهێزەی نەبێت. 

زۆربەی كادرو ئەندامنانی ئەو حیزبە بەوانەشەوە دابەش بوون بەسەر باڵ تەكەتولاتەكاندا لەسەر ئەوە كۆكن، كە سەركرایەتییەكەیان لەئاستی بەرێوەبردنی ئەو حیزبەدا نین، بوونی تاڵەبانی پێشتر ئەو بۆشاییەی بۆ پركردبوونەوە و وەك ئێستا پێیانەوە دیار نەبوو، دەنا چۆن دەبێت و لەناو دنیای حیزبایەتیدا چۆن جێگەی دەبێتەوە نیوەی زیاتری ئەندامانی مەكتەب سیاسی حیزبێك قسەیان بەیەكەوە نەبێت، بۆیە گەر یەكیتییەكان و جەماوەرەكەی دەیانەوێت گۆرانكاری ریشەی بكرێت ئەوا پێویستە قادرمەكان لەسەرەوە پابكەنەوە نەك خوارەوە، خۆگەر دەشیانەوێت ئیمتیازی شەخسی و تایبەتیان دەستكەوێت و داهاتووی حیزبەكەیان لەبیربكەن، ئەوا بەمەرجی بێدەنگی و بەردەوامی رازیبوون بەم دۆخە، ئەو سەركردانەی ئێستا لەهەموو كەس باشترە بۆ ئەوان و لەكۆنگرەش دەنگیان پێبدەنەوە.