شارپرێس:
کۆمەڵگای دیموکراتیک و ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان (کۆدار) رایگه‌یاند، ئەرکی مێژوویی گەلانی ئێرانە کەڕێگاچارەیەکی دیموکراتیک لەسەر بنەمای بەئاگابوون و ئیرادەی هەبوونی خۆیان بدۆزنەوە، چونکە هاوکێشەی سیاسی بە قازانجی زلهێزەکان دەشکێتەوە و ئەگەری زۆرە گەلانی ئێرانیش بکەونە ژێر باری باجێکی ماڵوێرانکەرەوە.

کۆمەڵگای دیموکراتیک و ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان (کۆدار) له‌ راگه‌یه‌ندراوێكدا رایگه‌یاندووه‌، "دۆخی سیاسیی و ئابووریی ئێران کە بناغەکەی لەسەر بنەمای دیکتاتۆری مێژوویی دانراوە، بە قەیرانە کۆمەڵایەتی و زیهنییەتییەکان، خۆی دەنوێنێت و بەهۆی تایبەتمنەندی دژە دیموکراتیی، ڕێکارە پێشکەشکراوەکانی ڕژێم بۆ تێپەڕاندنی قەیرانەکان، حکومەتی لە ئاستی سیاسی، ئابووریی، کۆمەڵایەتیی و کلتوری تووشی قووڵترین بنبەست، قەیران و شڵەژاوییەکان کردووە، لێرەدا پەلی قەیرانە مەرگهێنەرەکان گەیشتووەتە هەموو ئاستەکانی ژیانی کۆمەڵایەتی و ژیانی تاک بە تاکی هاوڵاتیانی ئێران کە بووەتە هۆی دروستبوونی هەژاری لە ئاستی بیر و ئەندیشە و ژیان".

ئاماژه‌ به‌وه‌شكراوه‌، سیاسەتە گرژیهێنەرەکانی سیستمی خۆسەپێنی هەنووکەیی ئێران لە ناوخۆ و دەرەوە، پێی ناوەتە کەشوهەوای "سیاسەتی شەڕگەشکەر" و جگە لە دووڕێیانی "خۆبەدەستەوەدانیان شەڕ و لەناوچوون" ڕێگایەکی بۆ نەماوەتەوە، خاڵی گرنگ ئەمەیە کە پێچەوانەی بانگەشە درۆکانی مەکینەی هەڵوەریوی ڕاگەیاندنی ڕژێم، هاوکێشەی سیاسی بە قازانجی زلهێزەکان دەشکێتەوە و ئەگەری زۆرە لەم کەشوهەوایەدا گەلانی ئێرانیش بکەونە ژێر باری باجێکی ماڵوێرانکەر، لە ئاستی دپلۆماتیش، گرژی سیاسی بەردەوامی ڕژێم لەگەڵ هاوسێ دوور و نزیکەکانی، ئێرانی گۆشەگیر کردووە.

دەقی نرخاندنەکەی کۆدار بەم شێوەیەیە:

دۆخی سیاسیی و ئابووریی ئێران کە بناغەکەی لەسەر بنەمای دیکتاتۆری مێژوویی دانراوە، بە قەیرانە کۆمەڵایەتی و زیهنییەتییەکان، خۆی دەنوێنێت و بەهۆی تایبەتمنەندی دژە دیموکراتیی، ڕێکارە پێشکەشکراوەکانی ڕژێم بۆ تێپەڕاندنی قەیرانەکان، حکومەتی لە ئاستی سیاسی، ئابووریی، کۆمەڵایەتیی و کلتوری تووشی قووڵترین بنبەست، قەیران و شڵەژاوییەکان کردووە، لێرەدا پەلی قەیرانە مەرگهێنەرەکان گەیشتووەتە هەموو ئاستەکانی ژیانی کۆمەڵایەتی و ژیانی تاک بە تاکی هاوڵاتیانی ئێران کە بووەتە هۆی دروستبوونی هەژاری لە ئاستی بیر و ئەندیشە و ژیان، ئەم هەژارییە لەژێر کاریگەریی هەژینەوە مەرگهێنەرە سیاسی-ئابورییەکان ڕۆژ لە دوای ڕۆژ دۆخەکەی بەسەر گەلانی ئێران قورستر کردووە، بۆیە ئەرکی مێژوویی گەلانی ئێران ئەمەیە کەڕێگاچارەیەکی دیموکراتیک لەسەر بنەمای بەئاگابوون و ئیرادەی هەبوونی خۆیان بدۆزنەوە، کۆمەڵگا و کۆمەڵە مرۆڤییەکان تەنیا سەرچاوەی دابینکردن و هێزبەخشن بۆ پەڕەپێدان و گەیشتن بەڕزگاری و ئازادیی بەکۆمەڵ.                

سیاسەتە گرژیهێنەرەکانی سیستمی خۆسەپێنی هەنووکەیی ئێران لە ناوخۆ و دەرەوە، پێی ناوەتە کەشوهەوای "سیاسەتی شەڕگەشکەر" و جگە لە دووڕێیانی "خۆبەدەستەوەدانیان شەڕ و لەناوچوون" ڕێگایەکی بۆ نەماوەتەوە، خاڵی گرنگ ئەمەیە کە پێچەوانەی بانگەشە درۆکانی مەکینەی هەڵوەریوی ڕاگەیاندنی ڕژێم، هاوکێشەی سیاسی بە قازانجی زلهێزەکان دەشکێتەوە و ئەگەری زۆرە لەم کەشوهەوایەدا گەلانی ئێرانیش بکەونە ژێر باری باجێکی ماڵوێرانکەر، لە ئاستی دپلۆماتیش، گرژی سیاسی بەردەوامی ڕژێم لەگەڵ هاوسێ دوور و نزیکەکانی، ئێرانی گۆشەگیر کردووە، لە بازنەی ئابووریی، سەرمایەگوزارانی دەرەکی و ناوخۆیی بوونیان نەماوە، بەرهەمە کشتوکاڵییەکان، خانووبەرە و پیشەسازیی لە گەشە کەوتوون و هەموو کارە بەرهەمهێنەریی و بیناسازییەکان ڕاگیراون، کەمبوونەوەی داهاتی نەوت بۆڕژێم بووەتە کێشەیەکی گەورە، چونکە ئابوری ئێران ئابورییەکیڕانتی و نەوتییە، هەژموونخوازی و بە دەوڵەتیکردنی ئابووریی نیمەگیانی پڕ لە گەندەڵی و مافیا، ڕیشەی خۆی لە زیهنییەتی فاشیستی سیستم و هەیکەلی تاڵانکەری ئەو ڕژێمە دەبینێتەوە، پێویستە بزانرێت کە ئەم قەیرانانە تەنیا ناگەڕێتەوە بۆ قەتیس بوونی سەرچاوە ئابووریی و مادییەکانی ئێران لەژێر کاریگەری گەمارۆکان، بیری شوڤینی لە بازنەی ئابوری و هەیکەلی دەسەڵات بووتە هۆی قووڵبوونەوە هەرچی زیاتری قەیرانەکان، هەموو سیاسەتگوزارییەکان چوونەتە ژێر کاریگەری بەرژەوەندی دسەڵاتخوازانە و ناوەندگەرایی مافیاکانی ماددی و ئابوری ناوخۆیڕژێمولەم ناوەدا کۆمەڵانی ئێران قوربانی سەرەکی و گەورەی ئەم دۆخەن.

دەستکەوتی ڕکابەری بۆ دەسەڵات لەلایەک بووتە هۆی گەندەڵی تاکەکانی سەرووی دەسەڵات و ڕوودانی زنجیرەیەک لە دزییە گەورەکان، گەندەڵی گەورەی ماددیی و لەلایەکی دیکەشەوە، بەرهەمێکی جگە لە هەژاری، برسییەتی، گیرۆدەبوون، خۆکوشتن، بێکاری و هەڵئاوسانی ڕەها بۆ گەلانی ئێران بەدواوە نەبووە، هەموو بانگەشەکانی کۆمپانیاکان و ڕاگەیاندنەکانیڕژێم لەسەر شکۆ و شانازی کۆماری ئیسلامی ئێران، لەگەڵ راستیی هەیی قەیرانە کۆمەڵایەتیەکان مەودایەکی دوورودرێژی هەیە، بابەتی کێشە لەسەر نەبوونی بەڕێوبەری بەهێز و دیموکراتی ئابووریی و کۆمەڵگایە، بۆیەڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵەکان بە واتای گەورە کێشەی هەبوونی سیستم لە سەرووی هەموو قەیارنەکانی ئێستای ئێرانە، چونکە هەموو ڕووبەڕووبوونەوەکان و ڕەفتارەکانی سیستمی حاکم لە هەر بازنەیەک، سیاسی و هێزگەرایانە و خۆسەپینانەیە.

بێگومان شەڕی سێیەمی جیهانی کە دژی گەلی کورد و ڕێبەر ئۆجالان دەستیپێکردووە و کوردستان بە ساڵانە بووەتە ناوەندی ئەو شەڕە، ماوەیەکە بە گەیشتن بە نیوەکانی تەمەنی خۆیدا، سەری پەیکانەکەی "تیر" بەرەوەڕووی ئێران کردووە، ئەم شەڕە تەنیا بە مسۆگەربوونی بابەتی گۆڕانی هەیکەلی سیاسی-ئابووریی ئێرانیان لەڕێگای شەڕیان خۆبەدەستەوەدان دەگاتە کۆتایی خۆیدا، بەهۆی کاردانەوەکانی ئمپریالیستی و بەرژەوەندیخوازانە لەلایەن سەرمایەداریی نێودەوڵەتی و هاوتەریب و دژی ئەوە بە وەرگرتنی هەڵویستی داخراو و خۆسەپێن و دواکەوتوو لەلایەنڕژێمی ئێرانەوە، هیوایەکی بۆ چارەسەری و خستنەڕووی گەشەدانی دیموکراتی لە دۆخی قەیراناوی ئێستا، بوونی نییە، بە چاوخشاندنێک بە کارەکانیڕژێم لە بازنەکانی ناوخۆ و پەیوەندییەکانی دەرەوە، بە هیچ شێوەیەک نیشانەیەک لە سەرنجدان بە باجی کۆمەڵایەتی بڕیارە هەڵەکان و قەیران خولقێن نابینرێت، کێشە لەسەر دەسەڵات بە گرێدانی بە بابەتی ئەتۆمی ومووشەکی و پەڕەدان بە بازنەی هەژموون و هێز لەیەمەن، فڵەستین، لوبنان، سوریا و عێراق لەگەڵ بانگەشەی "ساڵی گەشەپێدان بە بەرهەمهێنان" ناگونجێت، لەو کاتەی ئێران بە گشتی لەڕێکەوتنی ئەتۆمی ناسراو بە 'بەرجام' بکشێتەوە، ئەو کاتە قۆناغێکی نوێی لەیاری شەڕ و دەسەڵات دەستپێدەکات، چونکە ئێران و هێزە ئمپریالیستییە نێودەوڵەتییەکان لە کاتێکدا هەردوولا بە قورسی ئالودەی قەیرانی بێناوبەرن، لە کەشوهەوایەکی پڕ لە گرژی دان، بەڵام پێویستە سەرنجی ئەوە بدەین کەڕوودان و بەشداری لە وەها شەڕێکدا هیچکات بە قازاشتی گەلانی ئێران نابێت.

وادیارە ڕژێمی خۆسەپێنی ئێران، گرژی و دروستکردنی کەشوهەوایەکی سەربازیی و ئەمنی لەڕۆژهەڵاتی کوردستان پێی باشترە تا گەشەپێدانی ئابووریی و گەشەکردنی ئەم ناوچانە، بۆیە پێکهاتە کۆمەڵایەتییەکان، بە تایبەت کۆڵبەران وەک قوربانی و ئامرازێک بۆ سەپاندنی دەسەڵات و هەژموونی سوپای پاسداران لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان هەڵدەبژێردرێن، رژێمە تۆتالیتەرەکانی ئێران و تورکیا، خاوەن سناریۆیەکی هاوبەشن دژی گەلی کورد، ئەم بابەتە بە تایبەت لە ساڵی ٢٠٠٦ـەوە تە ئێستا زیاتر و توندتر بووە، بێگومان دامەزراندنی کۆمیتەیڕەهەندی هاوبەشی ئابوری و واژۆی بەڵگەی هاوکاری و هەروەها بەڕێوەبردنی هەر شەش مانگ جارێک دانیشتنێکی دوولایەنە، بەشێکە لەڕووکەشی دژایەتییان لەگەڵ بزوتنەوەی ئازادیخوازیی گەلی کورد، دەرگای هاوپەیمانی ئێران و تورکیا، هێشتاش لەسەر پاشنەی دژمنایەتی کورد دەگەڕێت، دەتوانین بڵێین ناکۆکییەکان و گرژییە سیاسی، ئابوری، کۆمەڵایەتی و مێژووییەکان لەنێوانڕژێمی فاشیستی تورک و ڕژێمی خۆسەپێنی ئێران زۆر زۆر بووە و هەیە، بەڵام بیری هاوبەشی هەردووڕژێم داگیرکردن و دەسەڵاتیڕاستەوخۆ بەسەر ناوچەی ستراتیژیک وژئۆپۆلۆتیکی کوردستانە.

لەمڕۆژانەی دوواییڕژێمی خۆسەپێنی ئێران بۆ هەڵخەڵەتاندن و بەڵاڕێدابردنی ڕای گشتی و هەروەها ترس لە کاریگەری و پەڕەسەندنی بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی کورد، ناچار بوو دوو کۆنگرە، واتا؛ "کۆنگرەی شەهیدەکانی کوردستان" و "کۆنگرەی ناودارانی کورد" لە شاری سنە بەڕێوەبەرێت، بەڕێوەبردنی ئەم کارناڤاڵە پوچەڵانە بە ئامانجی دژایەتی و بێکاریگەرکردنی دژبەرییە کۆمەڵایەتییەکانی گەلان و ناوەندە ڕۆشنبیریی و سیاسییەکان بەڕێوە دەبرێت، بەڕێوەبردنی ئەم کۆنگرانەیان باشتر بڵێن کارناڤاڵە پوچەڵەکان لە کاتێکدایە کە مافی پەروەردە بە زمانی کوردی لەیاسای بنەڕەتی ڕژێم بوونی نییە و سیاسەتی تواندنەوەی کلتوری لە بازنەیەکی بەربڵاو هەمووگەلانی ئێرانی ڕووبەڕووی دۆخێکی کارەساتبار کردووەتەوە، بانگهێشتی کەسایەتی هونەرییەکانی کورد بۆ کۆنگرەکان و خراپ بەکارهێنانی و ئامزارئاسا لە ئەو کەسانە وەک چەکی دژەقەڵا بۆڕووخاندنی قڵای بەرخۆدانی کورد، دووبارەکردنەوەی سناریۆی شکستخواردووی دەوڵەتی فاشیستی تورکیا لە ساڵی ٢٠١٣ـەیە، بۆیە کۆنگرەیەکی وەها لە سەرتاسەری ئێران ئامانجی ئەوەیە بیرێکی شۆڤینی لە بەرامبەر بیرێکی ئازادیخوازانە دروست بکات.

هەر چالاکێکی سیاسی و کۆمەڵایەتی پێویستە لەوە تێبگات کە ئەم کارناڤاڵانە کە لەڕووکەشدا هونەری و بریقەدارن، لە ناخی خۆیاندا نکۆڵی لە هەبوون و شۆناسی گەلانی ئێران بە تایبەت گەلی کورد دەکەن.

بێگومان پێشکەشکردنی ڕێکاری چوونە دەرەوە لە ڕەهەندی داڕمانی کۆمەڵایەتی ئێستا لە ئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستان، بنەماییترین ئەرکی مێژوویی لەڕێگای ڕزگاری گەلانی ئێرانە، هەر رێکارێک لەسەر بنەمای دیموکراسی خۆجێیی خاوەن ئیرادە و مسۆگەر بوونی نەتەوەی دیموکراتی دابمەزرێت، لەلایەن بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلەکەمان و کۆدارـەوە قبوڵدەکرێت، زۆرێک لە دامەزراوە و ڕێکخراوە مەدەنییەکان، مافەکانی مرۆڤ، و ڕۆشنبیران بە ئامانجی چوونەدەرەوە لە قەیرانە سیاسی، ئابوری و کۆمەڵایەتییەکان، خەریکی چالاکیین، بەڵام ئەم هەوڵدانانە بەش ناکات و یەکڕێز و هاوتەریب نیین، بۆیە هەموو ئەمڕێکخراوانە وەک پێشەنگی توێژەکانی گەل، باشترە دەستپێشخەرییەکی کۆمەڵایەتی و بەڕێکخستن کراو پێشبخەن و بەرەوەڕێگای دامەزراندنیڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی بڕۆن و بە کردەوەی دیموکراتی کۆمیتەکانی خەڵکی "نا بۆ سێدارە"، "ئازایی زیندانیانی سیاسی"، "ژینگە پارێزی" و "چارەسەری قەیرانە کۆمەڵایەتییەکان" هەنگاو هەڵگرن، بوونی قەیران و کێشە لە زەمینەی کۆمەڵایەتی، سیاسی، ئابوری و مافەکانی مرۆڤ،ڕاستییەکی حاشاهەڵنەگرە، کە کلیلی چارەسریی لەدەستی خۆدی کۆمەڵگا دایە، لەوانەیە ئەوانەی لە ئاستی باڵای دەسەڵاتدان تەنانەت نکۆڵی لە بوونی ئەم قەیران و کێشانە بکەن، وەک نمونە هەموو کاربەدەستان نکۆڵی لە بوونی زیندانیی سیاسی دەکەن، بۆیە لەم کەشوهەوایەدا بەرەوە پێشبردنی بزوتنەوە کۆمەڵایەتییە پێشکەوتووەکان تەنیا فاکتەری بەردەوامی ژیانی کۆمەڵایەتی و سیاسی گەلی کورد و گەلانی ئێرانە.

لە بازنەی چالاکیی و تێکۆشانی پارت و بزوتنەوەکانی ئێران و کوردستان، دامەزراندنی "پلاتفۆرمی یەکێتی هێزە دیموکراتی و ڕۆشنبیرییەکان" حاشاهەڵنەگرە، چونکە تەنیا دامەزراندنی ئەم پلاتفۆرمە دەتوانێت تەواوکەری تێکۆشانیڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی و گەلیری بێت و پشتیوانیان بێت و ببێتە مۆری پەسەندکردنی بانگەشەی تێکۆشانی ئازادیخوازانەی پارت، ڕێکخراوەکان و ڕۆشنبیران، بنمایەی سەرەکی ئەم پڵاتفۆرمە پێویستە "دیموکراسیڕادیکاڵ" بە پشتبەستن بە سیاسەتی دیموکراتی لە پێناو خولقاندنەوەی بزوتنەوە مەدەنییەکان بێت، بێگومان بەشدار نەبوونی چالاکانەی هەر پارت و لایەنێکی سیاسی لەم ئەرکە مێژووییە، ئەو پارت و لایەنانە سروشتیانە لە بازنەی تێکۆشان و بەشداری دیموکراتی کۆمەڵگا دەخاتە دەرەوە، ئامانجی بنەڕەتی پڵاتفۆرم، بەرەوپێشبردنی دیموکراسی، چارەسەری قەیرانە کۆمەڵایەتییەکان و دامەزراندنی خۆبەڕێوبەری دیموکراتی بە سەرنجدان بە ئەسڵی ناناوەندی و دژی قورغکردنی دەسەڵات لە داهاتووی ئێران دەبێت، ئەمڕەوتە ئەخلاقی-سیاسییە، هەموو پارت و ڕێکخراوەکان لە زەمینێکی دیموکراتی و ناناوەندی کۆدەکاتەوە.

کۆمەڵگای دیموکراتیک و ئازادیڕۆژهەڵاتی کوردستان- کۆدار، باوەڕی وایە کە دەتوانرێت بۆ ئازادی گەلانی ئێران پێشەنگایەتی و بەشداری دیموکراتی لەجێی بەرژەوەندییە تەسکە حیزبی و ڕێکخراوەییەکان دابنرێت و دەستکەوتێکی زۆری هاوبەش بە پشتبەستن بە "بیری کۆ و هاوبەش و ئازاد"، دەرەوەی بازنەی دەسەڵات و دەوڵەت بەدەست بهێنرێت، ئەمە تەنیا چانسی هەمووان بۆ کەڵک وەرگرتن لە دەرفەتی مێژووییە بۆ گەیشتن بە دیموکراسی گەلپارێزە.

کۆمەڵگای دیموکراتیک و ئازادیڕۆژهەڵاتی کوردستان- کۆدار