شارپرێس: هێمن حەسەن
كاتێك شریتی بیرەوەرییەكانی رابردوو بەبیر خۆی دەهێنێتەوە، ئاخێك هەڵدەكێشێتو دەڵێت "ئازاری جێهێشتنی دایكو باوكو هاوسەر زۆر سەختە، بەڵام ئازاری گەلێكی 40 ملیۆنی سەخترە".
ئەو قسانەی دەكردو خێرا خێراش لەدەرەوەی دەڕوانی نەوەك فڕۆكە توركییەكان بگەڕێنەوەو بۆمبێك بكێشن بەنەخۆشخانەكەی بناری قەندیلو هەم رەنجی ئەم بە با بدەنو هەم دەیان كەسیش بێ چارەسەرو لەپە نەرمەكەی ئەم بهێڵنەوە.
د. میدیا، ناوی ئەو ژنە پزیشكەیە كە بۆ چارەكە سەدەیەك دەچێت، شاری هانۆڤەری ئەڵمانیای جێهێشتووەو هەموو كاتەكانی خۆی تەرخانكردووە بۆ چارەسەری گەریلاو ژنو منداڵان لەمسەر بۆ ئەو سەری كوردستان.
میدیا بەبیانووی "رێوشوێنی ئەمنی" ناوی راستەقینەی خۆی ئاشكرا ناكات، بەڵام ئەمە هیچ لەگرنگی چیرۆكەكەی كەم ناكاتەوە. بایەخەكەشی زیاتر لەوەدا دەردەكەوێت كە ئەو كەسێكی بیانییەو هیچ شتێك بە كوردبوونەوە نایبەستێتەوە جگە لە هەستە مرۆڤدۆستییەكەی.
هاوینی ساڵی 1993 هاوسەرەكەی ئاگادار دەكاتەوە كە دەیەوێت بەجێیبهێڵێتو بڕوات خزمەتی گەلێكی ژێر دەستە بكات، ئەمە بۆ هاوسەرەكەی شۆك دەبێت، بۆیە ماوەیەكی خایاندوە تا توانیوێتی رازی بكات بەپێشنیارەكەی.
لەنەخۆشخانەیەكی بچوكداو لەیەكێك لەگوندەكانی بناری قەندیل چەندین نەخۆش دانیشتبوون بۆ بینی د.میدیا، ئەویش یەك لەدوای یەك نەخۆشەكانی دەبینی كە بۆ چارەسەر هاتبوونە لایو بەروویەكی خۆشەوە بەخێرهاتنی نەخۆشەكانی دەركردو بەزمانێكی پاراوی كوردی لەگەڵیان دەدواو پاش چارەسەر بەڕێی دەكردن.
میدیا لەو كاتەی نەخۆشی لەلا نەدەما قسەی بۆ شارپرێس دەكردو دەیوت "ئێمە بەو جۆرە خزمەت دەكەین، پێویستە هەرگیز نەوەستینو ئەوەی لەسەرمانەو پێمان سپێردراوە جێبەجێی بكەین، ئەگەر بوەستین دوا دەكەوین".
د. میدیا بەڕەچەڵەك ئەڵمانییەو لە ساڵی 1964 لە شاری هامبۆرگ لەدایك بووەو بەشی پزیشكی گشتی لەزانكۆی هانۆڤەر تەواو كردوە، هاوكات پلەی دكتۆراشی هەر لەو شارە بەدەستهێناوە.
یەكەم ئاشنایەتی لەگەڵ كورد دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1988 كاتێك لە ئەڵمانیا لەگەڵ ژمارەیەك گەنجی كورد تێكەڵ دەبێتو هاتوچوون لەنێوانیاندا دروست دەبێت، لەناو ئەو گەنجە كوردانەدا گوێبیستی ئازارو مەینەتییەكانی كورد دەبێت كە لەلایەن دەوڵەتانی ناوچەكەوە بەرانبەری كراوە.
دوای بیستنی ئەو هەموو تاڵییەی بەسەر كورددا هاتووە ئارەزووی سەفەرێكی كوردستان دەچێتە خەیاڵییەوەو دەیەوێت بەچاوی خۆی ئەو راستیانە ببینێت كە بۆی باسكراوە، ئەو خەیاڵەش هێندەكی تر هانی دەدات تا لە لەساڵی 1990 یەكەم سەردان بۆ شاری ئامەدی باكوری كوردستان ئەنجام دەدات.
شەش هەفتە لە باكوری كوردستان دەمینێتەوەو دواتر دەگەڕێتەوە ئەڵمانیا، هەر بۆ هەمان مەبەست دیسان لە ساڵی 1992 سەردانی باكوری كوردستان دەكاتەوەو مانگێك لەوێ دەمێنێتەوەو دووبارە دەگەڕێتەوە ئەڵمانیا.
ئەو پزیشكە ئەڵمانییە لەساڵی 1993 بڕیاری یەكجاری دەداتو مۆڵەت لە هاوسەرە چەند مانگییەكەی دەخوازێتو جیادەبنەوە، دوای ئەوە دەچێتە باكوری كوردستانو لەوێشەوە روو لەچیاكان دەكاتو پەیوەندی بە پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)وە دەكات.
د.میدیا دەشڵێت "رۆژانە خەڵكێكی زۆر سەردانمان دەكات كاری ئێمە زۆرەو بەتەنیا لەم نەخۆشخانەیە كۆتایی نایەت، دەبێت لەدەرەوەش كاری تر بكەینو نەوەستین، ئەوە خزمەتێكەو خەڵك داوامان لێدەكات، ئیمەش بۆ ئەوە دروست بووین".
هەر دەنگێكی نامۆ قسەكانی بەمیدیا دەبڕیو لەوە بەگومان بوو فرۆكەكانی توركیا بۆردومانی ناوچەكە بكەن، چونكە 12 كاتژمێر بەر لەدیدارەكەی شارپرێس، فڕۆكەكانی توركیا بۆردومانی دەوروبەری نەخۆشخانەكەی د.میدیایان كردبوو.
ترسێك لەرووخساریدا دەبینراو وەك خۆی باسی دەكات ترسەكەشی ئەوە بوو كە شەوێك بخەوێتو بەیانی هەستێت نەخۆشخانەكەی بەرووخاوی ببینێت، ئەگەرنا خۆی بە ئاسودە دادەنێت كە هاوكاریو خزمەتی بە كوردی كردوەو جەخت لەوە دەكاتەوە هەرگیز هەست بە پەشیمانیو بێتاقەتی ناكات لەوەی كە وڵاتەكەی جێهێشتووەو بەوتەی خۆی بەنیازیش نییە جارێكی تر بگەڕێتەوە زێدی خۆی.
لەدوای وێرانكردنی نەخۆشخانەكەی لە گوندی (لێوژە) لەلایەن فڕۆكەكانی توركیاوە، هاوڵاتێكی شاری سلێمانی دوای چارەسەركردنی لەلایەن د.میدیاوە، بەڵێنی پێدەدات نەخۆشخانەیەكی بۆ دروست بكات، لەماوەیەكی كەمدا بەڵێنەكەی دەباتە سەرو نەخۆشخانەیەك لەبناری قەندیل بۆ ئەو پزیشكە دروست دەكاتو ئۆتۆمبێلێكی فریاكەوتنیشی بۆ دابین دەكات.
ئێستا ئەو پزیشكە لەنەخۆشخانەكەیدا رۆژانە نزیكەی 50 بۆ 60 نەخۆش دەبنێتو چارەسەریان دەكات، ئەو نەخۆشانەی سەردانیشی دەكەن تەنیا لە گوندەكانەوە نییە، بەڵكو لەشارەكانی هەرێمی كوردستانو زۆر جاریش لەپارچەكانی تری كوردستانەوە سەردانی دەكەن.
ئەو لەناو پەكەكەدا كاری سیاسی ناكاتو تەنیا ئەركی پزیشكی خۆی جێبەجێ دەكات، جگە لە كارە بەردەوامەكەی لەناو نەخۆشخانەدا، لەدوای دەوامیش بەگوندەكانی بناری قەندیلدا دەگەڕێتو خەڵكی گوندەكان فێری چارەسەری پزیشكی سەرەتایی وەك دەرزی لێدانو چۆنیەتی برین پێچانو فیریاگوزاری تر دەكات، بێ هیچ بەرانبەرێكیش ئەو كارە دەكات.
هەموو خزمەتگوزارییەك لەنەخۆشخانەكەی د.میدیادا بێ بەرامبەرەو نەخۆش هیچ پارەیەكی لێوەر ناگیرێت، بەڵام سندوقێك دانراوە هەر نەخۆشەو بەپێی توانای خۆی پارە دادەنێت، ئەوەش ئارەزووی نەخۆشەكەیەو دەتوانێت پارەش دانەنێت.
كارە مرۆڤ دۆستییەكانی د.میدیا تەنیا لە بناری قەندلیش نەماوەتەوە، بەڵكو لە ساڵی 2015 بڕیار دەدات بچێتە شنگالو لەوێ نەخۆشخانەیەك بۆ ئاوارە ئێزدییەكان بكاتەوە كە لەسەر چیای شنگال جێگیر بوون، لەوێ نەخۆشخانەیەك دەكاتەوەو ساڵێكو دوو مانگ خزمەتی ئاوارەكان دەكات.
پاش ئەوە بڕیار دەدات ئەركێكی تریش لەئەستۆ بگرێت، ئەویش چارەسەركردنی دەروونیو كۆمەڵایەتی ئەو ژنو كچانەیە كەلەدەستی داعش رزگاریان بووە، وەكو خۆی دەیڵێت كارێكی قورس بوو كە بەتەنیا دەستپێكردوە.
لەناو ئاوارەكانی چیای شنگال وەك مامۆستایەكیش پزیشكێك پێدەگەیەنێتو دواتر ئەركی نەخۆشخانەكەی لە سەرچیا دەسپێرێت بەو پزیشكە، خۆشی سەرقاڵی ئەو ژنو كچانە دەبێت كە لەدەستی داعش رزگاریان بووەو لەرووی دەروونیەوە رێنوێنیان دەكات.
لەوە بەدواوە بڕیار دەدات لە شنگالەوە بچێتە كۆبانی لەرۆژئاوای كوردستانو لەوێ ئەو نەخۆشخانەیە بەسەر دەكاتەوە كە تازە لەدەستی داعش رزگاركراوە، لەكۆبانی ئەو دەست بەكار دەكاتو هاوكاری سەرلەنوێ رێكخستنەوەی نەخۆشخانەكە دەكاتو بریندارەكانی ئەوێ چارەسەر دەكات.
دوای مانگێك مانەوە لە كۆبانی جارێكی تر بەرەو شنگال دەگەڕێتەوەو ماوەیەكیش لەوێ دەمێنێتەوە، لەسەرەتا ساڵی 2017 جارێكی تر دەگەڕێتەوە قەندیلو دەست بە ئەركەكەی دەكاتەوە لەنەخۆشخانە نوێییەكەیدا.
لەنەخۆشخانەكەیدا كە چارەسەرو دەرمان بێبەرانبەرە هاوكاتو خۆشیو ستافێكی خۆبەخش كاری لەگەڵدا دەكات كە ئەوانیش گەریلای پەكەكەن، بەڵام شارەزایی تەواویان لەكارەكەیاندا هەیە وەك پەرستارێك هاوكاری پزیشكە ئەڵمانییەكە دەكەن.
ئەوان لەهەفتەیەكدا پێنج رۆژ دەوامی ئاسایی دەكەنو دوو رۆژیش لەگوندەكاندا دەگەڕێن كۆڕو سیمینار لەسەر چۆنێتی خۆپاراستن لەنەخۆشییەكان بەڕێوە دەبەن.
یەكێك لەو كارانەی كە خۆی بەگرنگییەوە باسی دەكردو شانازی پێوە دەكرد لە پاڵ ئەركە پزیشكیەكیەدا، بڵاوكردنەوەی ئەو هۆشیارییە بووە كە بۆ وەستاندنی خەتەنەكردنو گەورە بە بچوكو یاخود ژن بەژنە لەگوندەكاندا ئەنجامی داوە.
وەك خۆی باسی دەكات ئەنجامی ئەو ماندبوونەشی بینیوەو چەندین پڕۆسەی هاوسەرگیری گەورە بەبچوكو خەتەنەكردنی وەستاندوە.
میدیاو تیمەكەی تەنیا ئەركی پزیشكی جێبەجێ ناكەن، بەڵكو بەوتەی خۆی ئەركی هۆشیاركردنەوەی ژنانی گوندەكانشینەكانیشیان بە مافو داخوازییەكانیان گرتووەتە ئەستۆ.
د. میدیا باس لەوە دەكات كە ژمارەیەك گەریلای پەكەكەی لەسەر كاری پزیشكی راهێناوەو ئێستا ئەوان لە هەندێك لە گوندەكانی بناری قەندیل نەخۆشخانەی بچوكیان داناوەو چارەسەری خەڵكی ناوچەكە دەكەن، هەندێكیشیان لەگوندەكانی باكوری كوردستان كار دەكەن، دەیەوێت ئەم ئەزموونە بگەیەنێت بەهەموو ناوچە دوورە دەستەكانی كوردستان.