شارپرێس: بەهرۆز جەعفەر
بەرە بەرە كوردستان وەك ئەكتەرێكی نا دەوڵەتی ( Non state actor ) خەریكبو ئەچووە سەر نەخشەی وزەی جیهانی، بە تایبەت لە ساڵی ( ۲۰۱۸ ) دا پرسی هێڵەكانی غازی سروشتی و بە بازاڕیكردنیشی دەست پێ ئەكا، بەنیسبەت هەرێمی كوردستانەوە ئەوەی هەبو نەوت بو لەساڵی (۲۰۰۷) ەوە دەستیان بە گەڕان و دەرهێنان و فرۆشتنی ئەكرد، كاتێك ئاژانسی ووزەی جیهانی و ئیكسۆن مۆبێل ڕاپۆرتی ساڵانەی خۆیان لە (۲۰۱٦) دا بڵاوكردەوە كە تیایدا هاتبو ساڵانە پێداویستی جیهان بۆ غازی سروشتی بە بڕی (٪٦) زیادەكا، ئیتر هەموو یەكە ناوچەییەكان بە خۆ كەوتن. 

لە لایەكی تر شەڕی داعش بەرەو كۆتایی ئەچوو سەركردایەتی كورد بە بێ دەستكەوت و غەنیمە لەم شەڕە دەرئەچوون، تا ئەهات ناو ماڵی كوردیش پەرت پەرت ئەبو، لەگەڵیشیدا نفووسی پارتی و دەنگە دەنگە ناوخۆییەكانیان ببو بە خەمێك لە ناو پارتی دیموكراتی كوردستان دا، بە جۆرێك سۆشیال میدیا بوبو بەكەرەستەی قسەكردنی خەڵكی ڕەشوڕووت و پەلاماردانی هەر شتێك.

بۆیە بارزانی دەستی برد بۆ پرسی ڕیفراندۆم و مەلەفی سەربەخۆیی سیاسیی، كە لە ڕاستی دا كورد خاوەن دۆزێكی ڕەوایەو پرسی كوردیش پرسی سەربەخۆیی و دەوڵەتە، بۆیە كورد پێویستی بە هەستانەوەیە لە چوارچێوەی سەربەخۆیی دا.....


* پلانەكە كورتی هێنا !. 
هەفتەیەك پێش دەنگدان بە ڕیفراندۆم بە تێكراو بە توندی ئەمریكاو ئەوروپاو هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ شەڕی داعش و، بەدوایدا ئەنجومەنی ئاسایش و ئەڵمانیا و توركیاو ئێران و عێراق دژی ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی كوردستان وەستانەوە. 

بە پێی بە دواداچوونەكان بۆ ئەم نووسینە، لەگەڵ ئەو ناوەندانەی كە بۆ مەلەفی عێراق توێژینەوە پێشكەش بە وەزارەتی دەرەوەی ویلایەتە یەكگرتوەكان و پنتاگۆن ئەكەن، ئەو ڕۆژەی مەكگۆرك و سەفیری ئەمریكا لە عێراق ویستویانە بارزانی ببینن تا لە بڕیاری ڕیفراندۆم پاشگەزی بكەنەوە ، بارزانی لە كۆبونەوەیەكی وا شاردۆتەوە، له (15ی ئەیلولی 2017) مەكگۆرك تەلەفۆنی بۆ بارزانی كردووە، وتویەتی " ئەوە من لە دوا خاڵی بنكە سەربازیی و بەگژاچونەوەی دژ بە تیرۆرم، من تۆم هێشتۆتەوەو تۆم كردۆتەوە بە سەرۆكی هەرێم هێشتا ئەمریكا بەمەش نازانن، بۆیە بە تەنها یەك ئۆتۆمبیل و پاسەوانێكتان وەرن"..دیارە ئەنجامی كۆبونەوەكە نێگەتیڤ بووە، ئەو وێنەیەش گرتبویان بە كامێرای ستافەكەی مەكگۆرك بووەو دواتر داویانە بە ئامرازەكانی میدیا، هەربۆیە بارزانیش ڕۆژی دوای ئەوە لە زاخۆ بە توندی و توڕەیی ووتارێك پێشكەش ئەكات، تیایدا بە حەماسەوە ئەڵێت "مادام ئێوە هەمووتان دژن من هەر دەیكەم چ حیساب بۆ هیچ كەس نایەتە كرن.."



* ئەنجامەكانی ڕیفراندۆم " پارتی هیچ حیساب بۆ ئەمریكا ناكا؟.
پارتی دیموكراتی كوردستان، دوای فشارەكانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ بەگژاچونەوەی تیرۆر و ویلایەتە یەكگرتوەكان، لەسەر میتۆدێكی داخراوی كلاسیك، كەوتنە قسە پێوتن و بچوككردنەوەی برێت مەكگورك -Brett McGurk.

ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستان ئەنجامدرا، ئەم ڕاپرسییە تەزویرێكی بێشوماری تیاكرا (بە ووتەی دكتۆرە ڕێزان ئەندامی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردن لە مێزگردی دەنگی ئەمریكا) هەروەها (۱٥۰۰۰۰) سەت و پەنجا هەزار ئاوارەش دەنگیان دا، دەیان ئامرازی میدیاییش خرایە خزمەت ئەو پرۆسەیەوە، ئینجا نزیكەی (٤۰٪) هاونیشتیمانیان بایكۆتی دەنگدانیان كردو زیاتر لە (۲۲٤) دوو سەت و بیستوچوار هەزار دەنگدەریش بە (نەخێر) دەنگیان دا. دیارە ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی هەرچییەك بێت دیاردەو دەرئەنجامێكی تازەو سەرنج ڕاكێش بو، بۆ كوردستان بۆ ڕای گشتی جیهانی. 


٭ دوای ڕیفراندۆم: فشارەكانی بەغدا دەستورین و پاڵپشتی نێودەوڵەتیان هەیە
دوای ڕیفراندۆم بەغدا بڕیاری كۆمەڵێ ئیجرائاتی داوە، بە پێی زانیاریەكان ئێوارەی (۲۷/۲۸ی ۹ی ۲۰۱۷) وەزیری بەرگری ویلایەتە یەكگرتوەكان تەلەفۆنی بۆ سەرۆكوەزیرانی عێراق "حەیدەر عەبادی" كردووە پێی وتوە هەر ئیجرائاتێكی سەربازیی ئەكەی بۆ یەكپارچەیی خاكی عێراق ویلایەتە یەكگرتوەكان پاڵپشتی تەواوت ئەكا...ئەمە ڕۆژانی ئایندە لە ئامزازەكان میدیا بڵاو ئەبێتەوە. 

٭ برنارد لیڤی كێیە؟. دیبلۆماسیەتی كوردیی شكستی خواردووە !. 
پارتی هەندی دڵسۆزی وەك وەزیری پێشووی دەرەوەی فەڕەنسا "بێرنارد كۆشنەر "و كەسێكی وەك "برنارد هنری لیڤی" هێناوە كە لیڤی لە حەفتا ساڵی ڕابردودا وەك بیرمەندو نوسەرێك لەناو هەموو ڕووداوەكاندا بووە لەو وڵاتانەی كە جیا ئەبنەوە وەكو جیابونەوەی بنگلادیش لە پاكستان له ساڵی (1971)، كتێبێك یشی نووسی بەناونیشانی ( Bangla-Desh, Nationalism in the Revolution ) واتە ناسیۆنالیزمی بەنگلادیشی لە شۆڕشدا، لە پرسی یۆگسلاڤیا شدا لیڤی بانگی دا كە ناتۆ دەستێوەردان بكا، هەروەها لیڤی بەشداربووە لە مەسەلەی ئۆسیتای باشور ڕۆڵی گرنگی بینی لەگەڵ سەرۆكی جۆرجیا، جگەلەوەی لە كێشەی دارفۆر دا تێری خۆی هەبو.... زۆر پرسی دیكەش.. بەگشتی كارەكانی برنارد لیڤی وەكو جولەكەیەكی صەفاردیمی فەڕەنسی (صەفاردیم ئەو جوولەكانەن كە لەدوای سەدەی پانزەوە لە بەر فشاری دادگاكانی تەفتیش لە پرتوگال و ئیسانیاوە بەرەو ئاسیای ناوەڕاست و باكوری ئەفریكا هاتن) دوو ئیشی هەیە، یەكێكیان ئەوەیە لیڤی وەك تیۆرسێنێك هەمیشە ئەڵێ دەستێوەردانی مرۆیی بریتی نییە لە فۆڕمێكی تری داگیركاری و ئیمپریالیەتی نوێ لەلایەن خۆرئاواوە، ئەویتریش هەمیشە برنارد لیڤی ئامادەیە لە هەر شوێنێك بێت بۆ دژایەتی بیری سۆشیالیزم و چەپەكان لە جیهاندا، كە لە ئێستادا ڕووسیا لە ڕووی سیاسیەوە نمایندەی سۆشیالیزم ئەكات لە جیهاندا، وەك دیاریشە لە (شوباتی ۲۰۱۷)ەوە ڕووسیا بەرەبەرە بەرەو كوردستان دێ لە ڕووی ئابوریی و سیاسیەوە. لەهەردوو بارەكەدا "برنارد لیڤی" ئارگیومێنتەكانی تەواو نییەو، ویستی زاتی هەیە، چونكە ئەو لەگەڵ ئەوەی تیۆرسێن و فەیلەسوفە، بزنسمان و خاوەن پرۆژەی داراییە، لەدوای جەنگی سارد كەباوكی مرد، برنارد كۆمپانیای (Becob) بۆ مایەوە، بو بە خاوەنی (750) ملیۆن فرانك لەساڵی (1997) دا.

ئینجا ئەوانەی لە دەوری بارزانین و شكستیان بە دیبلۆماسیەتی كوردیی هێناوەو دوای حەز و گەڕانەكانی خۆیان كەوتوون، ئەیانەوێ وا لە بارزانی بگەیەنن كە ئەم جۆرە كاراكتەرە خانەنشینە بازرگانە نێودەوڵه تیانە ، بكاتە جۆرێك لە واجیهە تا لە ئەگەری پاشەكشەی خێرا لە مەلەفی سەربەخۆیی بەرپرسیارێتیان بخاتە ئەستۆ لای ئەمریكیەكان!. یان هەر هیچ نەبێ شكستە دیبلۆماسیەكەی پێ پەردە پۆش بكەن!. 

٭ كەواتە ئەگەر یان سیناریۆكانی دوای ڕیفراندۆم چین؟
یەكەمیان: بریتی یە لەتێكچوونی ڕەوشی ئەم ناوچەیە، بە هۆی تەداخولاتی ئێران و پیلانی هەواڵگریی توركیاو بوون و نەبونی ئەمریكا. سەرەتای تێكچوونەكەش لە كەركوكەوە دەست پێ ئەكات، پاشان سولەیمانی، ئینجا ناوچە تەماسیەكانی نێوان پارتی و پەكەكە بە هۆی بوونی لۆجیستیكیانەی سوپای توركیاوە. 

دووەهەمیشیان: ئەوەیە كە یوئێن، ئەمریكا، ئەوروپا، لە هێزی سیاسی و بە دیلی تازە ئەگەڕێن لە باشوری كوردستان...
سێهەم: كۆنفیدراڵی، ئەمەش ڕەنگە پێویستی بە گۆڕینی دەستوری عێراق بێ، ئایا بەغدا پێشوازی لێ ئەكا؟

چوارەم: ڕێككەوتنی ئاشتی بە ئاگاداری یوئێن "واتە گەڕانەوە بۆ بەغدا"
پێنجەم: هەرێم سەربەخۆیی ڕابگەیەنێ و سوور بێ لەسەر داواكاریی خۆی، ئەوەش ڕووبەروبونەوەی سەربازیی بەدوای خۆیدا بێنێ و هەرێم پەنا بۆ ئیسرائیل و نەتەوە یەكگرتوەكان ببات. بۆچی ئیسرائیل؟. 

ناوهێنانی ئیسڕائیل پەیوەندی بە مێدیتریانە ( واتە دەریای ناوەڕاست) ەوە هەیە كە هێلی ووزەی كوردستان لەگەل ئەو غازەی ئیسرائیل لە ناوەڕاستی دەریادا دەری ئەهێنێ بگەیەنن بەیەك. بەهێزترین ئەگەر بۆ ئەوەی ڕێگە بە هێرشی سەربازی حكومەتی مەركەزی "بەڕێبەرایەتی شیعەكان" بگیرێت، لاوازكردن و سەرقاڵكردنیەتی لەلایەن سعودییەو ئیسرائیل و هەرێمی كوردستانەوە، ئەویش بەهێنانەوەی داعش بۆ عێراق و دەوروبەری بەغداو گرتنی چەند شارێكی تر.. ئینجا ئێرانیش لەناوچەی سولەیمانییەوە دەست بە دەستوەردانی سەربازی ئەكات و دوور نییە لەگەڵ ئەمریكیەكاندا بەریەك نەكەون!.

كۆتا سیناریۆ دووبارەبونەوەی مێژوو و دیسان توانەوەی قەزیەی كوردە وەك ساڵی (۱۹۷٤)، بەوەی عێراق مووسڵ بدات بە توركیا تا لە بەرانبەردا دۆسیەی كورد كۆتایی پێ بهێنن.