بۆ چونە ناو ئەم بابەتەوە پێویست دەکات باس لە:
１- هێزە کاریگەریەکانی سەر گۆڕەپانی سیاسی هەرێمی کوردستان بکەین .
２- قەیران و ئەو فەوزا سیاسیەی لەسەر دەستی ئەم هێزانە دروستکراون.
３- ئەو هێز و دەنگە ناڕازیانەی دەیانەوێ ئەو بارودۆخە بگۆڕن.
یەکەم: هێزە خۆماڵیەکان:
１- دوو حیزبی سیاسی بە پێشینەیەکی پڕ دوژمنکارانەی خوێناوی ئەم هەرێمە بەڕێوە دەبەن، خاوەن دراو و چەکن، لە بەستنی هەموو جۆرە پەیوەندیەکی گوماناوی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی سڵناکەنەوە و ئاوی لێناخۆنەوە. لە ١٩٦٤- بۆ ئێستا دەیان پەیوەندی لەو جۆرە مێژوی میلەتی کوردیان ناشرین کردوە.
２- چەند حیزبێکی سیاسی ناڕازی لە بەرەی ئۆپۆزسیۆندا بونیان هەیە، بزوتنەوەی گۆڕان دیارترین و کاریگەرترینیانە.
３- دەنگی ناڕازی جەماوەر و رۆشنبیران سەرسفرەی ماڵانی گرتۆتەوە.
４- حیزبەکانی سەر بە تورکمان و ئاشور و کلدان، ئەمانە بەژمارە کەمن، لە ژێر دەسەڵاتی پارتدان، بەهۆی پەرتەوازەییان بەشێکیان کەوتونەتە ژێر کاریگەری سیاسەتی پارتی و ، بەو رادەیەی زۆرجار پارتی لە دەنگدانی پەرلەمانیدا، بە دەنگی خۆی دەزانێ.
دوەم: هێزە عێراقیەکان
تەواوی هێزە عێراقیەکان ( سونەی عەرەب و شیعە ، تورکمان) کۆکن لەسەر ئەوەی چۆن یەکێتی خاکی عێراق بپارێزن، لای بەشی هەرەزۆریان ئەم پاراستنە لەسەر حیسابی مافەکانی کوردە. بۆ ئەم مەبەستە مادە دەستوریەکان و ئەمر و زمانی هێز و زیرەکی بەکار دێنن:
１- بە ناوی یەکێتی خاکی عێراقەوە پرۆسەی بەعەرەبکردنی سەردەمی بەعس درێژە پێدەدەن.
２- دوبارە تازەکردنەوەی دەستەمۆکردنی دەسەڵاتدارانی هەردو حیزبی دەسەڵاتدار لە هەرێمی کوردستان، بەمەبەستی:
• تازەکردنەوە و دوبارەکردنەوەی تەخوینکردنی یەکتر.
• هێنانەوە بیری نەوەی کۆن و نوێ لە تەواوی ئەو ئەتککاریانەی ئەم دو حیزبە لە ١٩٦٤ – بۆ ئێستا دەیکەن.
• بەشبەشکردنی شەقامی کوردی و چاندنی بێئومێدی و روحی خۆبەدەستەوەدان.
سێیەم: هێزە دەرەکیەکان
بەگشتی ئەم هێزانە رۆڵی سەرەکیان هەیە لە ئاراستەکردنی روداوەکانی هەرێم و عێراق. بەغدا باش دەزانێ چۆن مامەڵەیان لەگەڵ دەکات. ئەوەی کە نایزانێ سەرکردایەتی ئەو دو حیزبەیە. " ئەنجامدانی ریفڕاندۆم و حیسابنەکردنی ئیهێندە" دیارترینی ئەو نەزانیەیە.
بارودۆخی سیاسی ئێستای کوردستان بریتیە لە:
ئەم هێزانەی سەرەوە هەر یەک بە جۆرێ لە ١٩٩١ وە کاریگەریان لەسەر ئەم هەرێمە داناوە. هێزە خۆماڵیەکان جگە لە ئۆپۆزسیۆن لە هەردو هێزەکەی تر زیاتر کاریان بەو ئاقارە کردوە کە هەرێم بەم بارودۆخە پڕ قەیراناویە بگەیەنن، کەرکوک و ناوچە دابڕاوەکانیش توشی دەردەسەری و دوارۆژی تاریک بکەن. بارودۆخێک ئەگەر پێشگیری لینەکرێت زیاتر بەرەو خراپبون دەچێت، چونکە بکەرەکان تا دێت روقایمتر، دوروتر دەبن، لەبری راستگۆیی و پشتبەستن بە میللەت زیاتر پشت بە هەردو چەکی درۆ و دراو و غەیرە دەبەستن. بونی ئەم بارودۆخە ئەرکی ئۆپۆزسیۆن و دەنگە ناڕازیەکانی لەسەر هەردو ئاستی خەباتی نیشتمانی و خەباتی چاکسازی و دادپەروەی یەجگار قورس کردوە.
پێشگیری چۆن دەکرێت
لە دوای راپەڕینی ١٩٩١ نەوشیروان مستەفا دەیوت " ئەم برادەرانە بۆ ئەوەی ریزی ئۆتۆمبێلی پاسەوانەکانیان درێژتربێت، حەز لە سەروەری یاسا ناکەن". لەم کاتەوە زۆرێک لە رۆشنبیران و خاک دۆستان ناوبەناو رەخنەیان لە ئەدای دەسەڵات دەگرت، لە کاتی شەڕی ناوخۆ رەخنەکان تا دەهات زیادیان دەکرد، لاپەڕەی رۆژنامە و سایتەکانی وەک هاوڵاتی، ئاوێنە، لڤین،سبەی و کوردستانپۆست ....هتد. لە جیاتی ئۆپۆزسیۆن رەخنەکانیان ئاراستەی دەسەڵات دەکرد. دوای ٢٥/٧/٢٠٠٩ بزوتنەوەی گۆڕان وەک هێزێکی ئۆپۆزسیۆن هەمو ئەو دەنگە ناڕازیانەی کۆکردەوە، جڵەوی گرتە دەست و هەندێ لە حیزبەکان پشتیوانیان کرد، ئەم پشتیوانیە گەیشتە رادەی پێشکەشکردنی پرۆژەی چاکسازی. بەڵام هەمو ئەو پرۆژانە و بەشداریکردن لە حکومەت لە بەر نەبونی هاوپەیمانیەکی بتەو و خاوەن بەرنامە نەیتوانی ئەو گۆڕانکاریەی گۆڕان و هاوپەیمانەکانی دەیانوسیت لە سیستەمی حوکمڕانی بەدەستی بهێنن. لێرەوە دەرکەوت کە:
１- ئەم دو هێزە ئەو خوەی بە چەک و هێزەوە گرتۆیانە دەستبەرداری نابن.
２- لە ژێر دەسەڵاتی ئەم دو حیزبە خەباتی پەرلەمانی لە پاشەکشەدایە. دەیانەوێ درێژە بەم فەوزا سیاسیە بدەن.
３- بەهێزی بچوک و کورسی پەرلەمانی کەم چۆک بەم دو هێزە دانادرێ و دەستبەرداری هێزی چەکدارەکانیان. نابن.
بۆیە لێرە بەدواوە پێویست بەوە دەکات تەگبیر بۆ قۆناغی دوای ئەم جۆرە ئۆپۆزسیۆنە بکرێت، بیر لە دامەزراندنی بەرەیەکی مللی بەرفراوان بکرێتەوە، تێیدا ئەمانە لە خۆبگرێت:
یەکەم: تەواوی گروپە لایەنە سیاسیە ناڕازیەکان بەبێ گوێدانە گەورە و بچوکیان.
دوەم: تاکە ناڕازیەکانی جەماوەر بە تاکەکانی ناو هەردو حیزبی دەسەڵاتیشەوە.
دەربارەەی کاتیش، زۆر گرنگە پەلەی لێبکرێت و هەوڵ بدرێت لە هەڵبژاردنی ٣٠/٩ پەرلەمانی کوردستان بەیەک لست بەشداری بکەن. " ناوەوە بتەوکە، دەرەوە خۆی بەدودا دێ" بکرێت بە بنەمای کارکردن.
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی