شوان ئەحمەد

عەبدولعەزیز ئەلحێص
شوان ئەحمەد کردوویەتی بەکوردی

سلاڤۆی ژیژەكی سلۆڤینی لەمڕۆدا، كەم تازۆر بەگرنگترین فەیلەسوفێكی چەپڕەو دادەنرێت كەلەژیاندا مابێت. ژیژەك كەخەڵكی ئەوروپای خۆرهەڵاتە، بەهۆی تیۆریا ڕەخنەییە ڕادیكالیەكەیەوە، ناوبانگێكی زۆری پەیداكرد. ڕەخنەكانیشی بەپلەی یەكەم لەو بارودۆخەیە كەلەخۆرئاوادا هەیە.
بوێری نواندن لەنوسینەكانی و هەمە جۆری و سەیرو سەمەرەییان، هۆكارێكی دیكەن بۆ بەناوبانگ دەركردنی ئەو. پشت ئەستور بەسەرچاوەگەلێكی فەلسەفی و سیاسی و دەرونی و هەروەها سینەمایش، دەكەوێتە تاوتوێكردنی ئەو بابەتانەی قسەیان لەبارەوە دەكات. 
كتێبەكەی (ساڵی خەونە ترسناكەكان) كە دەربارەی ساڵی 2011یە، بیرمە لەبەشێك لەبەشەكانی ئەو كتێبەدا، باس لەسەردانەكەی خۆی دەكات بۆ قەتەر و مافی كرێكارانی بیانی دێنێتە ئارا.
ئەڵبەت ئەوە بەكارێكی دروست بۆ چەپڕەوەكان ئەژماردەكرێت كەئاوڕ لەچینە بەش مەینەتەكان دەدەنەوەو لەسەر مافخوراوانی كۆمەڵگەكان دێنە دەنگ. بەڵام ئەوەی لەمڕۆدا جێگەی سەرسوڕمانە ئەوەیە، ژیژەكی چەپڕەو لەڕیزی پێشەوەی ئەوانەدایە، ڕەخنە لەهاتنی كۆچبەران دەگرن بۆ ئەوروپا و ڕەخنە لەو دیدگا (ڕۆمانسیە)ش دەگرێت كە هاوسۆزە لەگەڵ پەنابەراندا.
ئەوە بابەتی دواین كتێبی ژیژەكە بەناوی: (پەنابەران، تیرۆر و كێشەگەلێكی دی لەگەڵ دەر و جیران).
سەرەتا دەبێت هەموان ئەوەبزانین كە كۆچ و ڕەو مەسەلەیەك نییە گەلان بەخواستی خۆیان كردبێتیان، لایەنێكیش نییە بەدیاریكراوی دەستی لەو هەڵبژاردنە دەستەجەمعیەدا هەبێت كە زۆربەی كات مەرگەساتی بەكۆمەڵی لێدەكەوێتەوە. 
ئەوە پرسێكی هەمەلایەنە و كاریگەری خۆی دەبێت لەسەر گەلانی لێقەوماو و وڵاتانی دراوسێ‌ و هاوكات ئەو وڵاتانەشی دەیانگرنە خۆیان.
بێگومان فەیلەسوفەكەمان (كەدەست بەرداری كۆمۆنیست بونی خۆی نابێت، لەبەرئەوەی لە بارودۆخی ئێستای ئەوروپا نائومێدە)، بەهانەی جۆرا و جۆری خۆی هەیە كەوایانلێکردووە، هەڵوێستێكی لەو جۆرەی هەبێت. لەچاوپێكەوتن و نوسینەكانیشیدا، باسی لەو هۆكار و بەهانانە كردووە.
ژیژەك دەربارەی هۆكارەكانی ئەو هەڵوێستەی، قسە و باسی زۆری كردووە و ڕەنگە گرنگترینیان پرسی جیاوازی كلتوری بێت. چونكە ئەو پێیوایە ئەوروپا خاوەن پرانسیپ و كلتورێكە، تەواو جیاوازە لەنۆرم و بەهاو كلتوری دراوسێكان. بۆیە كاڵفامییە گەر باس لەپێكەوە ژیانی كلتورەكان بكرێت و بوترێت، ئێمە لەیەك دەچین (نەخێر، ئێمە لەیەك ناچین.. جیاوازی گەورە لەنێوانماندا هەیە).
ژیژەك بەمجۆرە ڕازی دڵی خۆی بەیان دەكات! لەگەڵ جیاوازی كلتوریدا، بەچاكی دەزانم ئاوڕ لەبڕێك لەو بابەتانەی دیكەش بدەمەوە كەئەو لەسەروبەندی قسەكانیدا، دەربارەی پەنابەران ئاماژەی پێداون. تیرۆر و تاوسەندنی بەشێوەیەكی ترسناك، یەكێكە لەو بابەتانە.
هەرچەندە ژیژەك پرسی تیرۆری بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ گرێ‌ داوەتەوە بەپەنابەرانەوە، بەڵام ڕەهەندێكە لەقسەو باسەكانیدا بەردەوام ئامادەگی هەیەو ئامادەگیشی بەوڕادەیە، گومان لەهۆكاری بەكارهێنانی دەكات لەو سیاقەدا!
هاوكات پێیوایە كەمبونەوەی هەلی كار و گرقتی ئابوری، لەگەڵ هاتنی پەنابەراندا دەبنە مایەی گرژی و ئاڵۆزی زیاتر. هەروەها پرسی دیموكراسیەتیشی لەو مەسەلەیەدا فەرامۆش نەكردووە. بەگشتی لەم كتێبەیدا دەیەوێت ئەو كێشە سروشتیانەی پێشتر لەئارەدابوون، بەو قەیرانەی ئێستای لێشاوی پەنابەرانەوە ببەستێتەوە و پەنابەران، بەهۆكاری ئەو كێشانە بداتە قەڵەم.
بەستنەوەی هاتنی پەنابەران بەكێشەگەلێكەوە كەلەئەوروپادا هەبوون، هۆكارەكەی ئەوەیە سلاڤۆی ژیژەك وەك یۆرگن هاپرماس، ناتوانێت لەبازنەی بیركردنەوەی ئەوروپا مەركەزی بێتەدەر.
شایەنی باسە ژیژەك پێشتر شانازی بەوەوەكردووە كە تەنانەت ڕەخنەگرتن لە ئایدیای ئیرۆسێنتەریزم، بۆخۆی ڕەخنەیەكی ئەوروپاییانەیە. ئەوەش وادەكات بیرمەندێكی وەك (حەمید دەباشی)، ڕەخنە لەو بیرمەندانی ئەوروپی هاوشێوەی ئەوبگرێت، بەوپێیەی هەر وابەستەی ئەوروپایی بونی خۆیانن و ناتوانن ئەوتەوقە پشكێنن و بێنەدەرێ‌.
ژیژەك كەلەبارەی شۆڕش و ڕاپەڕینەكانی بەهاری عەرەبی نوسیویەتی و تەنانەت نوسینیشی هەیە، دەربارەی هەندێ‌ شۆڕشی كۆن لەئیسلامدا و بەشۆڕشی چینایەتی (كۆمۆنستی) ناوزەدەیان دەكات، بەهەڵەدا دەچێت سەروەختێك ڕێ‌ بەخۆی دەدات باس لەو ڕوداوانە بكات كە لە دراوسێكانی (خۆرهەڵات) ڕوودەدەن (لەكاتێكدا ئەو هەر لەنێو ئەو بازنەداخراوەی ئەورپا مەركەزیدایە). 
وەك نمونەیەك بڕوانە نوسینەكانی دەربارەی شۆڕشی سوریا كە پێیوایە، ئەوە كێشەیەكی دروستكرا و ساختەیەو هیچی تر.
كەواتە نابێت ئەو هەڵوێستەی ئەمڕۆی بمان حەپەسێنێ‌ و سەیرمان پێبێت كەچۆن لە ئاست پرسی پەنا بەراندا، بۆتە هاوشانی ئەقڵی پەنهانی كۆنەپەرستانەی ئەوروپی.
دەرهەق بەپرس و باسی پێكەوە ژیان و تۆلێرانس، كێشەی فیكری لە گۆڕێدایە، بەڵام خستنەڕووی ئەو كێشانە بەوجۆرەی لایەنی (بێهێز و كەم دەسەڵات) زەرەرمەندبێت تێیاندا، بۆخۆی گەورەترین كێشەیە.

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی