پەكەكە لەنێوان ماكگۆرك و ماتیو پاڵمەردا

07/11/2018

هونەر تۆفیق

ماتیو پاڵمەر ، جێگری یاریدەدەری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكایە بۆ كاروباری ئەوروپا و ئۆراسیا . ماوەی سێ مانگە لەو پۆستەدا دەست بەكاربووە . لەیەكەم سەردانیدا بۆ توركیا ، ئەو بڕیارە ئەمریكیەی دژ بە پەكەكە زیندووكردەوە كە لە ساڵی ١٩٩٧ و ٢٠٠١ دا دراوە . بەوەی پەكەكە ڕێكخراوێكی تیرۆریستیە . 

برێت ماكگۆر ماوەی چوارساڵە لە دروستكردنی پەیوەندیەكی تایبەت و ناڕاستەوخۆیدایە لەگەڵ پەكەكە و ڕاستەوخۆش لەگەڵ هاو ڕێبازەكەی پەكەكە ، كە یەپەگە لە سوریادا . لە ڕێگای ماكگۆركەوە یەپەگە و ئەمریكا بەشداری هاوبەشیان هەیە لە شەڕی دژ بەداعشدا . 

لەوەتەی پاڵمەر ئەو پۆستەی وەرگرتووە پەیوەندی نێوان یەپەگە و ئەمریكا ڕوو لەلاوازبوونە . لە ١٠ی ئۆكتۆبەردا ، واتە شەش ڕۆژ بەرلە جەختكردنەوەكەی پاڵمەر كە پەكەكە تیرۆریستە . هێزەكانی سوریای دیموكرات ڕایانگەیاند بۆماوەیەكی كاتی ئێمە شەڕی دژبە داعش ڕادەگرین بەهۆی هێرشەكانی توركیاوە بۆ سەر كۆبانی و تربەسپی . ئەمریكاش هیچ هەڵوێستێكی جدی بۆ ڕاگرتنی هەڕەشە و هێرشەكانی توركیا نەنواندووە .

بەر لە پاڵمەر ، جۆناسان كۆهین جێگری یاریدەدەری وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكابوو بۆ كاروباری ئۆراسیا . لەماوەی دوو ساڵی پۆستەكەیدا كۆهین ناكۆكی گەورەی هەبوو لەگەڵ توركیادا سەبارەت بە پەكەكە و سوریا و جەنگی دژ بەداعش . كۆهین ڕۆڵێكی گەورەی هەبوو لە ڕاگرتنی لەشكركێشی توركیا لەپاش عەفرین بەرەو خۆرهەڵاتی فورات . هەروەها بەهۆی كۆهینەوە ئەمریكا ئابڵۆقە ئابووریەكەی وڵاتەكەی لەسەر توركیا دانا . رێكەوتنی مێنبەجیشی بە توركیا ئیمزاكرد .

پێچەوانەی بۆچوونە سیاسیەكانی كۆهین و ماكگۆرك سەبارەت بە توركیا . پالمەر لەسەرەتای دەست بەكاربوونیەوە بۆ توركیا مایەی دڵخۆشی بوو ، وەك لە زاری سەردار تورگۆرتی توێژەرەوەی سیاسی توركیەوە باسی لێدەكرا .

پێنج دۆسیەی قورسی ئەمریكی - توركی ئامادەكرابوو بۆ باسكردن لەنێوان ئەمریكا و توركیادا كە لە سەردانە دوو ڕۆژیەكەی پاڵمەردا یەكلابكرێنەوە :دۆسیەی رەكێتی ئێس ٤٠٠ ی ڕوسی ، دۆسیەی خاشقچی . دۆسیەی ئابڵۆقەی سەر ئێران . دۆسیەی سوریا . دۆسیەی قوبرس . ئەم دۆسیە قورسانە بەئاسانی بە قازانجی توركیا لەلایەن پاڵمەرەوە خەریكە یەكلادەكرێنەوە . لەگەڵ ئەوەشدا تاكلایەنانە خەڵاتی توركیای كرد بە زیندووكردنەوەی بەتیرۆریست ناساندنی پەكەكە لەلایەن ئەمریكاوە . 

پاڵمەر كە ئەدیبێكی سیاسی ڕۆمان نووسیشە ، تا ئێستاكە چوار ڕۆمانی بڵاوكردۆتەوە " گورگەكەی سەرایڤۆ " وەفدەكەی ئەمریكا " دوژمنێكی باش " نهێنی دەوڵەت " ئەزموونی دیبلۆماتكاری خۆی لەڕێگای ڕۆمانەكانیەوە گێڕاوەتەوە .

ئەوەی جێگای سەرنجە پاڵمەر لەماوەی نوێنەرایەتیكردنی ئەمریكا لەهەر وڵاتێكدا بووبێت ، جەنگ و ماڵوێرانی لەو وڵاتەدا ڕوویداوە . 

لە ٢٠٠٨ بۆ ٢٠١٠ لە بۆرما بووە . جەنگی موسڵمان و بوزیەكان بەرپابووە

لە ٢٠٠٦ بۆ ٢٠٠٨ لێپرسراوی مەلەفی جۆرجیا بووە ، جەنگی ئۆتیسیا ڕوویداوە

لە ١٩٩٧ بۆ ١٩٩٩ بەڕێوەبەری مەكتەبی یوگوسلافیابووە ، جەنگی سربیا ڕوویدا

لە ١٩٩٣ بۆ ١٩٩٥ لە سەفارەتی ئەمریكا لە بەلەگراد بووە ، جەنگی بۆسنە ڕوویداوە

لێرە بەدواوە لەپاش گرتنە دەستی مەلەفی ئۆراسیا لە یۆنانەوە تا ئەرمینیا لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا چاوەڕوان دەكرێت بەریەككەوتنی تاكتیكی ڕووبدات لەنێوان سیاسەتی ماكگۆرك و پاڵمەردا . ئەمەش دەبێتە هۆی ئاڵوگۆڕ لە چۆنیەتی هاوپەیمانیەكانی ناوچەكە و گۆڕانگاری لەسەنگەرەكانی شەڕی سوریادا .

هونەر تۆفیق 

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی