دواجار قەومی ئێزدیان فێری سیاسەت بوون

17/12/2018

دانا رەشید

 

سیاسەت فێر بوونە زیاتر لەوەی کە خوێندن و کتێب و زانکۆ بێت ، هەڵبەتە مرۆڤی سیاسی لە رێگەی خوێندن و زانکۆوە دەتوانێ ببێت بە سیاسیەکی پسپۆر ئەمما نابێت بە پرۆفی ، لێرەدا دوو جۆر لە سیاسەت و سیاسەتمەدار لە گێتیدا هەن.

یەکەم، دەوڵەتە پیشکەوتوەکان و زلهێزەکان ، کە کۆمەڵگە و وڵات لە رێگەی دامەزراوەی نیشتمانی یەوە بەرێوە دەچێ ، هەموو شتێک لە سەر رێچکەی خۆی دەروات ، لە نێو حیزبەکان مرۆڤە سیاسی و ئیداری و فەرهەنگی یەکان دەرک بە تواناو تالێنیت و لێزانیان دەکرێ و پێش دەخرێن ، بەڵام ئەوکەسەی کە کۆلجی زانستی سیاسی خوێند ئیتر سیاسەتمەدارە ، یاخود ئەو کەسەی لە حیزبێکدا چەندی ساڵ ئیش بکات ئیتر سیاسیە ، نەخێر سیاسەت بریتی یە لە تالێنت و فێر بوون ، قاڵ بوون لەو دۆخە خوازراوو نەخوازراوانەدا کە لە کۆمەڵگادا دەگوزەرێ ،

دووەم ، لە دەوڵەتە دواکەوتوەکان یاخود ئیستبدادی و خێڵەکی و نائارامەکان ، کە کۆمەڵگەو وڵات لە رێگەی رژێمێکی خۆ سەپێن و پۆلیسی و خوێنرێژ بەرێوە دەچێت ، مرۆڤی سیاسەت مەدار لەم جۆرە کۆمەڵگایانەدە دابەش دەبن بە سەر دوو فیرقەوە ، 

سیاسی سەربە دەسەڵات و رژێم ، سیاسی دەرەوەی دەسەڵات و دژی رژێم ، لێرەدا سیاسەت و ئەزمونی سیاسی پشت بە هیچ جۆرێ لە زانست و کتێب و زانکۆ نابەستێ ، بەڵکو لە چوارجێوەی ململانێێ شەخسی و حیزبی و تیرۆرو تۆقاندن و فشاری سیاسی و هەوڵدان بۆ مانەوە لەسەر کورسی حوکم ، لە دەوڵەتە پیشکەوتوەکان حکومەت نایەوێ بۆ ماوەی درێژ بمێنێتەوە خۆی دەخاتە بەر دەنگی میلەت تا بیگۆڕن ، بەڵام لە رژێمە ئیستبدادیەکان حکومەت هەرچی رێگەی نارەوایە دەیگرێتە بەر بۆ مانەوەی لەسەر حوکم و خەواندن و گێڵ کردن و بێ دەنگ کردنی کۆمەڵگە ، 

بۆیە سیاسیەکانی رۆژهەڵات و کۆمەڵگە دواکەوتوەکان ، هەمیشە تەمو مژاوین ، تەمی دین ، کلتور ، ترس ، خێڵ ، پەلاماردان ، ناو زڕاندن ، جۆرەها تەمی تر کە هەمیشە سڵ دەکاتەوە و ئازادی خۆی سنوردار دەکات لە قسەو کرداردا ، لە کاتێکدا مرۆڤی سیاسی دەبێ ئازاو کردە بێ ، بە پێێ پرۆتۆکۆڵی سیاسی و یاساو فەرهەنگ و هامئاهەنگی پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان ، لە روی ئەتەکێت و ئەخلاقی دیبلۆماسی ، 

یەکێک لەو دیاردە دڵخۆشکەرانەی لەم یەک دوو ساڵەی رابوردو هاتە کایەوە دوای ناخۆشیەکی جەرگ بڕ کە ئەنفالی ئێزدیەکانی لێ کەوتوە ، ئیتر هۆکار هەرچیەک بێ ئەوە دەبێ لێکۆڵینەوە ی یاسایی و سیاسی لەبارەوە بکرێ ،توێژینەوەی کۆمەڵناسی و جیۆپپلیتیکی لە سەر بکرێت ، بەڵام ئیزدیەکان لە تەوقی ( میرو شێخ) کە بۆ مەرام و پادشایی خۆیان گەلئ ئێزدیان بۆ دەیان جار لە مێژودا بە ئاگری ئەنفال و شەردا داوە ، لێرە بەدواوە وەرچەرخانێکی زۆر خێراو نەوعی یەزیدیەکان دەبینرێت کە کەسێکی زۆر بە قابیلیەتی وەک ( نادیە موراد ) بە پشت بەستن بە ستاڤێكی کارا بەرجەستەی دەکات ، دەمێ ساڵە دەوترا دەبێ ئێزدیان فێری سیاسەت کردن ببن ، وەلی وا دیارە ئێستە نادیە موراد فێر دەکرێت و پڕ دەکرێت کە بتوانێت ئەو سیاسەتە تەندروستە بەرجەستە بکات کە بۆ لەمەولا ئێزدیان پشت بە جۆرێک لە خۆ بەرێوەبەردن و سیاسەت کردن و پەیوەندی کردن ببەستن نەک وەک مێگەلێکی کڕ و گۆشەگیر و نەخوێندەوار ،تا داعش لە دەرکەی نەدان لەخەو خەبەریان نەبوەوە ، 


ئەگەرچی لەسەر ئەم وێنەو جەولە دیبلۆماسی و سیاسیانەی نادیە موراد بۆ تورکیاو عێراق و دەوڵەتانی کەنداو و مصرو رۆژهەڵات ، زۆر قسەو قسەڵۆکی لەسەر دەکرێ ، ئەمما لە نەتیجەدا سیاسەت بریتی نی یە لە حقد و کینەو دابران ، نادیە موراد خۆی کارەکتەری هەردوو دیوی ئێزدیانە لە هەموو کەس باشتر فێر بوە وە فێر دەکرێت کە چۆن وەک ئەرمەن ، سیاسەت و پەیوەندی دیبلۆماسی و نێودەوڵەتی لە گۆشەیەک بێ و رقی پیرۆز و داکۆکی کردن لە حەقی خۆیان لە گۆشەیەکی تر بێت ، هەروەک هۆڵۆکۆست و یەهود و ئەڵمان ، هێرۆشیماو ناکازاکی یابان و ئەمەریکا ، قەتڵ و عامی چینیەکان بە دەستی یابانیەکان ، داگیرکاری کوەیت و عێراق ، کوردیش ئەگەر ئەرزشی سیاسی هەبا ئەوا ئەنفال و کیمیایی دەبوو بمانزانیبا عەلاقەی خۆمان چۆن رێکبخەین لەگەڵ رژێمی عێراق بەڵام مەخابن،  نادیەو ئێزدیان بەرەوە چەسپاندنی دەسەڵاتی خۆبەرێوەبردنی ئێزدیان دەرۆن لە ناوچەکانی خۆیان ، بێگومان ناوچەکانی ئێزدیان دەکەوێتە سەر سنوری هەرسێ دەوڵەتی تورکیاو سوریاو عێراق . لێرەوە سیاسەت فێر بوون و ئەزمونە نەک وێنەو رق و کینە .

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی