گبری لەتأریخ دا دەڵێ، یەكێك لەو كارانەی ڕاستەو خۆ خەلیفە (عمر) پێی هەستا داوای لەخەڵكی كرد پەیوەندی بكەن بەلەشكری ئیسلامەوە، بۆ شەڕكردن لەگەڵ فارسەكاندا لە عێراق، خەڵكەكە بەقورس دەهاتنە پیری ئەم داوایەوە، لەبەرئەوەی فارسەكان دەمووچاوێكی زۆر قیزەونو بەزەبرو ترسناك بوون لەگەڵ گەلانی كە، لەم كاتەدا (موپنی) كوڕی(حارپە) هانی خەڵكەكەی دەدا تاپەیوەندی بكەن بەسوپاوەو ترسیان بڕەوێنێتەوە: دەیوت "ئەی خەڵكینە ئەو ڕوخسارەی فارس نەتان ترسێنێت، ئێمە شەڕمان لەگەڵ كردون لەناو گوندەكانی خۆیاندا توانیمان لەناوچەی (سواد) (بصرە)ی ئێستایە سەركەوین بەسەریاندا " . گبری تأریخ ج3 لا445
بێگومان هەرگیز نەتەوەی فارس لەناوچەی (سواد) نەژیاون بەڵكو كورد لەوناوچەیە ژیاوە، بەڕووی عێراقدا ئەو هێڵە لە بصرەوە دەست پێدەكات بە پارێزگای كوت و ناوچەی بەدرەو جەسان لەوێوە لە بەپارێزگای باخوبەرە(بعقوبە) كە مەندەلی و خانەقین و جەلەولای ئێستاو بەحەمرینا تاكوردستانی باكور، بەڕوی ئێرانی ئێستاشدا ناوچەی ئیلام و لوڕستانو بەختیاریە واتا بەهەردوو دیوی ئێران و عێراقدا بۆ بصرە و كەنداوی عەرەب یان فارس كورد نشین بووە، ئەو دەسەڵاتەش گبری بەفارس ناوی دەبات، دەسەڵاتی ساسانیەو سەردەمی ئیمپراتۆریەتی ساسانی دەبێت، نەك فارسەكان بەتەنها واتا دەسەڵاتی گەلانی ئێران بووە نەك نەتەوەیی فارس، هەرچەن گەلێ سەرچاوەش هەن ئەیسەلمێنن ساسانیەكانیش كورد بوون.
2_ گەڕیدەی تورك ئەولیا چەلەبی سنوری كوردستانی بەم شێوە باس كردوە، سنوری كوردستان لە باكورەوە لە ئەرزڕۆمەوە دەست پێدەكات و لە بصرە كۆتایی پێ دێ. وان و هەكاری و جەزیرەو ئامێدی لەناو ئەم سنورەدا. كوردەكانی دەرەوەی چوارپارچەی كوردستان، سیروان موسا پوور، لا19.
ئەوەی جێگەی نیگەرانیە بەناو سەركردەی شەرمنو ترسنۆكی ئێمە لە ئێستادا، زاتی ئەوەناكات بڵێ حەمرین سنوری كوردستانە، یان باشترە بڵێم ئەسڵەن شارەزایی مێژوو جوگرافیای وڵاتی خۆیان نین، كەچی بەحساب نوێنەرایەتی مافی نەتەوەیی دەكەن!!!.
نەخشەكەش ئەو نەخشەیە كە گوگڵ بەناوی نەخشەی موردستان دای ناوە. داخەكەم نەخشەیەكم وەدەس نەكەوت ئەو سنورانەی تیادابێت.
خالید حاجی وادی
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی