لە نێوان رۆژئاواو باشوری كوردستاندا

23/03/2019

دانا رەشید

سیاسەت زانستی بیر كردنەوە و فكرو تێروانینە ، پڕە لە كردەی فیزیكی ، سۆسیلۆجی ، سایكۆلۆجی ، كە ئیش دەكات بۆ راگرتنی بنكەی جێگیر بوونی مەملەكەت ،لەسەر ئەو جەغرافیایەی كە ستراتیج و جیۆپۆلیتیكی ناوچەكە بە یەكەوە گرێێ دەدات، سیاسەت هەروەك چۆن هونەری بەرێوە بردن و پەیوەندیە ناوچەیی و نێودەوڵەتیەكان و هونەری مومكیناتە ، كاری مرۆڤگەلێكی عاقڵ و هۆشمەند و لێوەشاوەیە ، سیاسەت بە عەقڵیەتی ( سمێڵ بابڕی عەشیرەتی ) ناروا بە رێگەوە . لێرەوە باشوری كوردستان لە ساڵی ١٩٩١ تا ئەمرۆ كە زیاتر لە چارەكە سەدەیەك دەكات ، سەرزەمین و ژێرزەمینی بەشی زۆری باشوری كوردستان لە دەستی كورد یا حیزبە كوردیەكان مۆڵ درا ، بە ئیستفادە كردن لە دۆراندنە گەورە جەنگیەكانی رژێمی سەركوت كەری صدام و بعس ، دوای كۆرەوە مەزنەكەی كۆمەڵانی خەڵكی كوردستان ، توانرا كە پشتێنەی ئەمنی بۆ سنوردار كردنی دەستدرێژیە سەربازیەكانی رژێمی صدام دابنرێت ،بەمەش سوپای ئەو رژێمە ئەنفالچی و خوێنرێژە لە بەشێكی بەرچاوی هەرێمی باشور كشایەوە ، لەوساوە تا ئێستە ، هەرێمی باشور بەسەر ئەو هەموو فرسەت و گۆرانكاریە جەنگی و سیاسی و ئیقلیمیە تێپەری ، ئەمما مەخابن تەنها مێژویەكی سیخناخ لە ناشرینی و خیانەت و شەری خۆكوژی و كورد كوژی و ، تیرۆری دەنگی ئازاد و ، ٣١ ئاب و ١٦ ی ئۆتۆبەر و ، دوو كەرت كردنی ئەم بەشە ئازادەی هەرێمی باشورو ، ململانێ یەكی تا بلێێ ناشەریفانەی حیزبی كە سابیقەی هەرچی كلتوری خراپە داهێناوە ، پاش ٢٧ ساڵ لە حوكمرانی ( كوردی ) هەرچی شتێك پەیوەندی بە مرۆڤ و خاك و نیشتمانەوە هەبێ لەوپەری لاوازی و بێهێزیدایە ، تێروانینی گەنجان بۆ داهاتو لە تیشكی كڵٶپێكی سفر كورت بین ترە ، خێزانی كورد خۆی بە شەپۆلەكانی دەریای سەر شێنیتی ئیجە دەسپێرێت ، ئەمما هێندە كورت بین كراوە دوارۆژ تاریك كراوە گاڵتەی پێ دێ پێێ بلێێ سبەینێ ئاسۆ رون دەبێتەوە ، ئەوەی بێ هیزە هونەر ، ئەدەب ، زمان ، ئازادی ، نیشتمان ، دوارۆژ ، پاكێتی و راسگۆیی و هزری سەربەخۆیی خاك ، زانست و زانكۆ ، خوێندن و خوێندەواری ، 

وەلی ئەوەی زۆر بەهێزە ، ململانێێ تەسكی حیزبی لەسەر بنەمای خێزانداری و خێڵ ، كلتوری پەلامارو كوشتن و شكاندن و جنێو و تەشهیر ، پیلان و هەڵخەڵەتاندن و رەشوە و بەرتیل، خۆ پارەدار كردن بە هەرچی رێگەی نادروست تا ژەهرخواردوو كردنی كۆمەڵگە بە خواردنی ئێكسپایەر ، كاڵای خراپ ، قوماشی عەمارەپۆی وڵاتان ، حیزبی بوون تا ئاستی هەرچی خۆت و خوات و خاك و نیشتمان هەیە بیفرۆشە بۆ پارە ، حیزبی بوون هەتا ئاستی هەرچی شەرەف و كەرامەت و هاوسێ یەتی و خزمایەتی و برادەرایەتی و ئینسانەتی هەیە بیفرۆشە بۆ پارە ، حیزبی بوون هەتا ئاستی بوون بە درندەیەكی زۆر نامۆ لە شكلی بەشەردا ، حیزبی بوون هەتا ئاستی لە نێو تاوان و خەتاو خیانەتی نیستمانی و شێت بوون و ئالودە بوون بە خۆ پەرستی و خۆ سەپێنی ، 

زیاتر لە ٢٧ ساڵە لە باشور ، هەركەسێ دەنگ هەڵبرێ دەنگی دەبرین ، سەر هەڵبرێ سەری خۆی و ئەژدادیشی پێ دادەنەوێنین ، بۆیە پڕ كراوە لە مرۆڤی بێ دەنگ و بێ سەر ، پێنوس بگری بە دەستیەوە و حەق بنوسێ ، نوكی پێنوسی دەشكێنین ، هەر كتێبێ ، هەر كەناڵێ ، هەر رۆژنامەو هەر مێدیایەك لە خزمەتی شەردا نەبێ ، لە خزمەتی ململانێێ ناشەریفی حیزبدا نەبێ ، لە خزمەتی مافیاو تاڵانجی و خاك فرۆشاندا نەبێ ، جارەنوسی یا سوتانە یا گیرانە یا راونانە ، زیاتر لە ٢٧ ساڵە ، هەرێمیكی دوو كەرت كراو ، تاڵان كراو ، دەسەڵاتێكی بێ ئەندازە لاسارو حكومەتێكی نابوت و میلەتێكی پەرەوازە و پەرت پەرت و خاكێكی هیلاكی دزراو ، مێژویەكی زۆر ناشرین نەخشێنراو ،

ئەمما ئاورێ لە ئاسۆی رونی رۆژئاوای كوردستان بدەینەوە ، لە شەرڤانان ، لە بەرخودان ، لە شۆرش و پەلامردانی داعش و داگیركەران ، لە سیاسەتی هەرێمی رۆژئاوا بە مانای وشە پڕ لە زانست و تێروانی ئیجابی و پڕ لە عەقڵ و پڕ لە ئەدەب و هونەر ی بەرێوەبردن ، پڕ لە دادپەروەری ،دیمۆكۆراسی ، مرۆڤ دۆستی و خاك پەروەری ، دوور دوور لە هەموو ئەو دیاردانەی مەخابن باشوری كوردستانی پێ زەلیل كراوە ، 

لە رۆژئاوی كوردستان سیاسەت هەر هەنگاوێكی بۆ پێشەوە بە باوەشێك دەستكەوتەوە دێتەوە ، كە ئەوەش لوبی مانای سیاسەتێكی ئیجابی یە ،هەر جەنگێك دەكات پێێ دوژمنێكی خاك و نیشتمان دەبرێتەوە ، لە رۆژئاوا كورد دوژمنی كورد نی یە ، كورد بە درۆ و پیلانی حیزبی دوژمنی عەرەب و قەومەكانی تر نی یە ، سەركردەو حیزبی خۆ سەپێن نی یە ، فرە هێزی چەكدار دژی یەكتری نی یە ، 

هەرێمی رۆژئاوا بە دانانی یاسای زۆر مرۆڤدۆستانەو یەكسان خوازی نیوان قەومەكان ژن و پیاو ، لە پاشاوە هەتا گەدا لە خزمەتی ژیان و مانەودایە ، لە سیاسەتدا جەنگ دژی تیرۆر دەكات نەك ئەم لایەن و ئەو لایەن ، بۆیە بە ٦ ساڵ كوردستانی رۆژئاوا بوە بە لایەنێكی پتەو لە ناوچەكەدا ، بالانسی هێز لە كوردستانەوە دەستپێ دەكات، 

ئەمەریكا بۆ بەهێز كردنی خۆی پێویستی بە كوردە ، روسیا بۆ سنوردار كردنی پێشرەوی هێزەكانی ئەمەریكا پێویستی بە كوردە ، رژێمی ئەسەد بۆ هەرچی مانەوەی خۆی ئەگەر بە زەلیلیش بێ لە دیمەشق پێویستی بە كوردە ، واتە سیاسەتی كورد لە رۆژئاوا پێویستیەكی حەیاتی و حەتمی یە لە ناوچەكەدا ، ئەم ئەنجامە بەو رێبازی بەرخودانی یەكسانی و دادپەروریە هاتۆتە بەرهەم ، نەك وەك باشور ، حیزبی بوون و تەسكیەی حیزبی تەنها سورانە ماوە لە خەڵكی بسەنن ، ئەوەشیان بۆ لواوە.

دانا رەشید

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی