بەرەو کۆنگرە

15/12/2019

نیاز سەعید عەلی

وتاری یەکەم 
ئەرک و پەیامەکانی کۆنگرە
(کۆنگرەی چوار!)
لەمێژووی (ی ن ک)دا، کۆنگرەی (٤) ؛ بەقوورسترین و ئاڵۆزترین گۆنگرە لەقەڵەمئەدرێت ، لەبەر چەندین هۆکار ، لەناویاندا:
١- نا ئامادەیی و بۆشایی سەرکردەی نەمرمان ؛ ڕەوانشاد مام جەلال.
٢- ئیرادەو پێداگریی زۆرینەی ڕەهای ئەندامانی (م.س)و سەرکردایەتیی ، لەخۆپاڵاوتن و گووشارو هەوڵی بێووچانیان ؛ بۆ مانەوە لەپلەو پۆستەکانیان ، هاوکات کارکردنیان بۆ دەرچوواندنی ژمارەیەک لەهەڤاڵی تر ؛ کە بەشایستەو تەواوکەری خۆیانی ئەزانن.
٣- بوونی ژمارەیەکی ئێجگار زۆری پاڵێوراو ،  بۆ سەرکردایەتیی لەناو کادیرانی مامناوەندو کادیرانی پێشکەوتوو.
٤- بوونی دیدو تێڕوانینی جیاواز و ناکۆکیی و ململانێیەکی کاریگەر ؛  لەسەر چۆنیەتی پێکهاتەی پلەو ئۆرگانە باڵاکان و ژمارەی ئەو هەڤاڵانەی کە ئەو پلەو ئۆرگانانە ئەبەن بەڕێوە ؛ لەنموونەی (سەرۆکی پارت و  جێگرەکانی ، هەیکەلی کۆمیتەی سەرکردایەتیی ، مەکتەبی سیاسیی) .
٥- بوونی ناکۆکیی و ململانێ و ڕکابەرییەکی فراوان ، بۆ خۆ پاڵاوتن لەکۆنگرەدا بۆ سەرکردایەتیی ، بەتایبەتیی لەنێوان دوو ئاراستەی دیاردا ، کە یەکەمیان بریتییە لەئاراستەیەکی موحافزکاری باڵادەست ، دووەمیشیان بریتییە لەئاراستەیەکی ڕادیکاڵ ، کە بانگەشە بۆ نوێبوونەوەی (ی ن ک) ئەکات ، ئاراستەی یەکەم پێداگرە لەسەر پرانسیپی سازان و پێکهاتن لەگەڵ ئاراستەی دووەم  ؛ پێش چوونە ناو هۆڵی کۆنگرە ، بەڵام پێ ناچێت ئاراستەی دووەم  ، بیەوێت بەسازانێکی گشتگیرو فراوانەوە ، بەشداریی لەکۆنگرەدا بکات . 
٦- هەندێک لەچاودێرانی سیاسیی ؛ بوونی ئەگەری سەرهەڵدانی ململانێی توندو جیابوونەوەو لێکترازان ، یان بایکۆتی بەشێک لەسەرکردەکان  ؛ بە(٢) ئەگەر ، لەئەگەرەکان ئەژمار ئەکەن ، بەتایبەتیی لەئەگەری مەترسیی ڕوودانی گۆڕانکاریی ڕیشەیی ؛ لەپێکهاتەی پلەو ئۆرگانە باڵاکان و کۆمیتەی سەرکردایەتیی و نەمانی ئۆرگانی (م.س) ؛ بەچەشنی قۆناغی پێش کۆنگرەی (٤) .
(ئەرکەکانی کۆنگرە)
کۆنگرەی تەندروست و سەرکەوتوو ؛ ئەو کۆنگرەیەیە کە پارتی سیاسیی بتوانێت ، بیکاتە وێستگەیەک بۆ وەرچەرخان و گواستنەوە بۆ قۆناغێکی جیاوازتری درەوشاوە ، ئەویش بەکۆنگرەیەک کە لەسەر بنەمای ڕوونیی و دیموکراسیی ئازادیی و گفتوگۆی بابەتیی و جدیی بەڕێوەببرێت ، دوور لەکۆنگرەیەکی نمایشیی و کەرنەڤاڵیی و گرنگییدان بەبابەت و تەوەرە لاوەکییەکان و خۆ بەدوور گرتن لەبابەت و تەوەرە هەستیارو پێویست و چارەنووسسازەکان ، پێویستە کۆنگرەی (٤)ی (ی ن ک) ، بەدەر لەئەرکە ئاساییەکانی هەموو کۆنگرەیەک ، ئەم ئەرکە گرنگ و پێویستانەی تر لەبەرچاو بگرێت و کار بۆ ڕاپەڕاندنیان بکات ؛ تا بەهۆیەوە (ی ن ک) بگواسترێتەوە بۆ قۆناغی نوێبوونەوە و بووژانەوەو بوونەوەی بەهێزێکی کاریگەر :
١-هەڵوێستەکردن و پیاچوونەوەو هەڵسەنگاندنی (ی ن ک) لەڕابردوودا بەگشتیی و بەتایبەتییش لەدوای کۆنگرەی (٣)ی (٢٠١٠)ەوە ، لەڕووی سیاسیی و جەماوەریی و ڕێکخراوەیی و بەشداریی لەپرۆسەی فەرمانڕەوایی کوردستان و عێراق و پەیوەندییەکان و کاروباری دارایی ، هەروەها دەستنیشانکردنی هۆکارەکانی شکست و لاوازییەکانی (ی ن ک) ، لەنموونەی  خراپ و توندو گرژ بەڕێوەبردنی ناکۆکیی و ململانێ ناوخۆییەکان و ڕوودانی جیابوونەوەکان و شکستی هەڵبژاردنە گشتییەکان و گۆڕینی هاوسەنگیی هێز بەبەرژەوەندیی ڕکابەرە کلاسیکییەکەی (ی ن ک)و دیاردەی گەندەڵیی و شکست لەپرۆسەی فەرمانڕەوایی ، هەروەها کۆنگرە بەوردیی لەهۆکارو سەرچاوەکانی دابڕانی جەماوەر ،  لە(ی ن ک) بکۆڵێتەوەو میکانیزمەکانی بووژانەوەی جەماوەریی دەستنیشان بکات .
٢-هەڵسەنگاندنی ڕەخنەییانەی ئەندامانی کۆمیتەی سەرکردایەتیی و (م.س)و پلەو ئۆرگانە باڵاکانی ناو (ی ن ک)و ئەو هەڤاڵانەی کە پلەو پۆستی باڵاو کاریگەرییان هەبووە لەناو حکومەتی هەرێم و عێراقدا ، ئەو هەڤاڵانەی سەرکەوتوو بوون و بەپۆزەتیڤ  کاریگەرییان بەجێهێشتووە ؛ سوپاس و ستایش بکرێن و دەنگیان پێ بدرێتەوە بۆ سەرکردایەتیی.
٣-نوێکردنەوەی سەرکردایەتیی و هەڵبژاردنی سەرکردایەتییەکی پەرۆش و خەمخۆر ؛ بۆ بووژانەوەی (ی ن ک) ، بۆ کارکردن بۆ بەرژەوەندیی و خەمە گشتییەکانی جەماوەر ، بۆ کارکردن بۆ گۆرینی هاوسەنگیی هێز ، بۆ کاراکردنی (ی ن ک) ؛ لەناو پرۆسەی سیاسیی و فەرمانڕەوایی عێراق و کوردستان ، بۆ دەربازکردن و گواستنەوەی (ی ن ک) لەڕەوشی چەقبەستووی درێژکراوەی ئێستا ، کە بەهیچ شێوەیەک لەبەرژەوەندیی گشتیی (ی ن ک)و جەماوەردا نییە ، ڕەنگە لەبەرژەوەندیی چەند تاکێک ، یان گرووپیکی دیارییکراو بێت ،  پێویستە ئەندامانی کۆنگرە لەهەڵبژاردنی سەرکردایەتییدا ؛ ڕەچاوی ئەوە بکەن کە سەرکردایەتییەک هەڵببژێرن ، بەئاسانیی بتواندرێت  ؛ چاودێریی و بەدواداچوون و لێپرسینەوەیان لەگەڵ بکرێت ، تا ڕادەی سزادان ، بەتایبەتیی لەکاتی گەندەڵیی و کێشەو گرفت و کەمتەرخەمیی و لادان لەڕێبازی(ی ن ک) .
٤-(ی ن ک) لەکۆنگرەی یەکەمی (١٩٩٢)ەوە ؛ بووەتە پارتێکی سۆشیال دیموکراسیی ، هاوکات لەساڵی (١٩٩٢)شەوە ؛ بووەتە پارتی فەرمانڕەواو بەشدار لەحکومەت ، بەڵام تاکو ئێستا بەپراکتیکیی هیچ هەنگاوێکی جدیی نەناوە بۆ کارکردن بەبنەماکانی سۆشیال دیموکراسیی ، پێویستە لەم کۆنگرەیەدا لەسەر ئەم تەوەرە گفتوگۆی بابەتیی و جدیی و بەپێز بکرێت ، لەسەر چۆنیەتیی دیارییکردنی میکانیزمەکانی کارکردن بۆ بنەماکانی سیستەمی سۆشیال دیموکراسیی لەکوردستاندا ، هەروەها کارکردن بۆ چەسپاندنی مەرج و خەسڵەتەکانی پارتی سۆشیال دیموکراسیی لەناو (ی ن ک)دا ،
٥-کۆنگرە بپارێزرێت لەسازان و پێکهاتنێک ؛ کە زیاتر ڕەچاوی بەرژەوەندیی تاک و گرووپی تیاکرابێت ، پێویستە هەڵەی کۆنگرەی (٣) دووبارە نەبێتەوە ؛ کە لەسەر بنەمای سازان و پێکهاتنی پێشوەختە ، لیستی هاوبەش بۆ سەرکردایەتیی دروستکرا ، تیایدا بەدەر لەپرۆسەی دەنگدان لەسەر بنەمای لیست ، میکانیزمەی تریش گیرایەبەر ، بۆ سەرخستنی ئەو لیستە هاوبەشەو دەرچوواندنی بەشێک لەپاڵێوراوەکان !
ئەزموونی سازان و پێکهاتن ؛ تەنها بۆ دەڕچوواندنەوی ڕێژەیەکی بەرچاوە لەهەڤاڵانی پێشوو ، لەگەڵ دەرچواندنی ژمارەیەکی سنووردار لەهەڤاڵانی تازە ، ئەم ئەزموونە ؛ (ی ن ک)ی گیرۆدەی چەندین قەیران و گرفت و پەرشوبڵاویی لەبڕیارو شکست لەسیاسەتەکانیدا کردووەو بووەتە بنەمایەک بۆ سیستەمی پشک پشکێنە لەناو (ی ن ک) ، وەکو ئەمری واقیع .
(پەیامەکانی کۆنگرە)
پێویستە (ی ن ک) لەکۆنگرەدا ؛ بەچەندین پەیامی نوێی گەشبینەوە بێتەدەر ، جیاوازتر لەقۆناغی پێشوو دەربکەوێت  ،  پەیامەکان ترسێنەرو نائومێدکەر و ڕەشبینکەر نەبن ، ئومێدو هیوای لەسەرهەڵبچنرێت ، پەیامەکان لەهەیکەلی نوێی  سەرکردایەتییەوە ، لەگفتوگۆ بابەتیی و جدییەکانی ناو کۆنگرەوە ، لەهەڵسەنگاندن و پیاچوونەوە بەئەزموونی ڕابردووەوە ، لەگۆڕانکارییە ڕیشەییەکانەوە ؛ ئیلهام و سەرچاوەی وەرگرتبێت ، پەیامی گرنگ لەناو کۆنگرەوە ؛ بۆ قۆناغی دوای کۆنگرە ، خۆی لەم (٣)  پەیامە سەرەکییەدا ئەبینێتەوە ؛
١-پەیامی نوێبوونەوەو ڕزگارکردنی ( ی ن ک) لەڕەوش و دۆخی  نەخوازراوی نەگۆڕی پێش کۆنگرە ؛ کە چەندین ساڵە درێژەی هەیەو ئیرادەی درێژبوونەوەی بەتووندیی هەیە ، لەبەرامبەریشدا ئیرادەیەکی فراوان بۆ نوێبوونەوەو گۆڕینی دۆص و ڕەوشی (ی ن ک) هەیە ، ئەم پەیامە بۆ جەماوەر گرنگە ، چونکە (ی ن ک) ؛ لەڕابردوودا هێزێکی کاریگەرو نەخشە داڕێژو دەستپێشخەرو خاوەن جڵەوی چەندین جوومگەی بەهێز بووە ؛ کە پەیوەندیی ڕاستەوخۆی بەبەرژەوەندیی و خەمی گشتیی جەماوەرەوە هەبووە .
٢-پەیامی بووژانەوەو کارکردن بۆ گۆرینی هاوسەنگیی هێز لەکوردستان ؛ کە بووەتە خەمێکی گشتیی ، بەتایبەتیی کە بەپراکتیکیی و لەدوای جیابوونەوەی بزووتنەوەی گۆڕان ؛ بەهەڵەی سەرکردەکانی هەردوو لا ، هاوسەنگیی هێز تێکدراو لەسەر سینییەکی زێڕ ؛ پێشکەشی هێزێکی تر کرا ، لە (١٠) ساڵی ڕابردوودا ؛ چەندین دەرەنجام و مەترسیی و دەرهاویشتەی خراپ و زیانبەخشی ئەو گۆڕینی هاوسەنگیی هێزەمان بینیی ، کە چەندین کاریگەریی و شوێنەواری خراپی دروستکردووەو بەجێهێشتووە بۆ ئێستاو داهاتوو.
٣-پەیامی گەڕانەوە بۆ کارکردن بۆ خەم و بەرژەوەندییە گشتییەکانی جەماوەر ، لەبەری کارکردن بۆ بەرژەوەندیی و خەمە تایبەتییەکان ، کە لەڕابردووداو تاکو ئێستاش ؛ بووەتە خولیاو میتۆدی کاری بەشێک لە دەسەڵاتدارانی ناو (ی ن ک)و ئیرادەیەکی توند هەیە ؛ بۆ درێژەدان بە کردنی (ی ن ک) ، بەئامرازو میکانیزمەیەک بۆ پاراستن و داکۆکییکردن لەبەرژەوەندیی تایبەتیی زیاترو بەدەستهێنانی پارێزبەندیی و خۆ بەگەورە زانتر لەیاساو حکومەت و (ی ن ك) ، لەبەرامبەریشدا ئیرادەیەکی فراوان هەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئیرادەی یەکەم ، ئەم ئیرادەیە ئەیەوێت ( ی ن ک) بکاتەوە بەخەمخۆرو داکۆکیکاری بەرژەوەندییە گشتییەکان .

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی