زاهیر باهیر

ئەوەی كە لە ئەمەریكا ڕوودەدات نە ڕوداوێكی سەرسوڕهێنەرە و نە تازەیە و نە كۆتایی ئەم جۆرە كاردانەوەیەی خەڵكیشە.  حكومەتە یەك بەدوایەكەكانی ئەمریكا ناتوانن نە فێری وانە وەرگرتن لە ناڕەزاییەكانی پێشتری  خەڵكەكەی ببن, نە دەشتوانن دەسگەی دەوڵەت لە پرسی رایسیزم و فاشیزم و نایەكسانی و بەتاڵەیی خەڵكەكەی و زوڵموزۆری پۆلیس و نادادپەروەریی كۆمەڵایەتیی،پاكبكەنەوە. 

ئەمەی كە ڕوودەدات لە ماوەی 50 تا 60 ساڵەی ڕابوردووە چەند جارێكی دیكەش ڕوویداوە ، چەندجارێكیش لە لایەن دەوڵەتەوە بەڵێنی درۆ بە خەڵكی دراوە ، كە گوایە جارێكی تر ئەمە ڕووناداتەوە چارەسەری بنەبڕیی، بۆ دادەنێن.

بێ گومان قسە و درۆی سیاسیی هەرگیز بروای نابێت پیبكرێت ئەمە چ جای ئەوەی كە ئەوان باس لە گۆڕانی ڕیشەیی ناكەن كە زەمینەسازیی ئەو ڕوداوانەیە.  ئەوان دەیانەوێت ئەوە بە خەڵكی بگەیەنن ئەمانەی كە ڕوودەدات كاری مرۆڤێكی، دەستەیەكی، بەڕیوەبەرێكی ، فرماندەرێكی  خراپە، نەك دەوڵەت و حكومەتەكەی و دەستورەكەی.

زیاتر لە شەش شەوە خۆپیشاندان و ناڕەزاییەكانی خەڵكیی لە ئەمەریكا لە زیاتر لە 15 دەڤەریدا / هەرێمیدا بەردەوامە.  لە ئەمڕۆوە لە چەندەها شاردا هێزی تایبەتی و سەربازیان هێناوەتە سەر شەقامەكان بۆ سەركوتكردن و دامركاندنەوەی خۆپیشاندەران.  ترامپ پەیتا پەیتا هەڕەشە دەكات و خۆپیشاندەران بە " ئاژاوەچی و بەڵتەچی و تێكدەر و ئەناركیست " ناو دەبات .  بی گومان پەیامەكانی نەك هەر ناتوانێت بچوكترین كارایی ئاشتەوایی بگەیەنێت ، بەڵكو خەڵكی زیاتر ڕكئەستورتر و تووڕەتر لە دەوڵەت و حكومەت دەكات.  هەر لەبەر ئەمەش ژمارەی خۆپیشاندەران و بەیەكادانەكان لەگەڵ پۆلیس-دا لە زیادبووندان، ئەمەش بووەتە هۆی برینداربوونی ژمارەیەكی زۆر لە هەردوو لاو دەسگیركردنی زیاتر لە 4500 گەرچی گرانە كە ژمارەیەكی تەواو ڕاستت دەستبكەویت بە هۆی ئەوەی كە كە لە چەندەها شاری گەورەدا خۆپیشاندانەكان بەردەوامە.

ئایا كوشتنی تاكە كەسێك ئەوە دەهێنێت؟ 
ئەوەی كە لە ئەمەریكا روودەدات لەسەر پرسی كوژرانی تاكە كەسێك نییە.  پرسەكە زۆر زۆر لەوە گەورەترە.  خەڵكانی ڕەشپێست  و ئیتنیكییەكان ژمارەیەكی زۆر لە دانیشتوانی ئەوێ پێكدەهێنن، ئەمەریكای ئێستا بە هاوكاری و كاری وزە پڕوكێنی باوك و دایك  باپیران و نەنك و  و باپیرە گەوەرە و دایەگەورەی  ئەمان دروست بووە. لەگەڵ ئەوەشدا پشكی زۆری بێ كاریی ، بێ خانووبەرە، هەڵوەشاندنەوەی خێزان ، قەرەباڵخی نێو بەندیخانەكان، بەكارهێنەرانی مادە هۆشبەرەكان، نەبووەكان، هەڵواردن و بەكارهێنانی ئاڕاستە و مەیلی ڕایسسیتانە بەرانبەریان..... بەر ئەمان دەكەوێت.

هەموو ئەمانەیە كە خەڵكی خستۆتە سەر شەقامەكان و توندووتیژی بەكاردەهێنن و بێ متمانە ببن بەرانبەر نەك هەر پۆلیس بەڵكو سەرۆكی شارەوانیەكان و  هەموو بەرپرسێك تا دەگاتە سەرۆكی دەوڵەت.

خەڵكانێك كە ئەم هەموو ماوە دوورودرێژە زوڵموزۆریان لێدەكرێت ڕووبەرووی ئەوانەی سەرەوە دەبنەوە كە ناوم هێنان،  و بەڵێنی درۆیان پیدەدرێت و گوێیان لێ ناگیرێت و قسەیان ناڕوات ، ئیتر جگە لە توندوتیژی دەكرێت چ ڕێگایەكی دیكە بگرنەبەر تاكو وەكو هاووڵاتییەكی سپیی ئەمەریكی تەماشایان بكرێت؟ داخوازییەكانی ئەمان نە گۆڕینی سیستەم بووە و نە گۆڕینی حكومەت ، بەڵكو باشكردنی ژیانیان بووە لە هەموو بوارەكاندا، داخوازییەك بووە كە هەر هیچ نەبێت وەكو هاووڵاتیەكی سپی پێست تەماشایان بكرێت .

ئەمانە هیچی نەكرێت ، هەڵبژاران هیچ نەگۆڕێت ، كەڵەكەی زیاتری سەرمایە و بوونە بەهێزترین و دەوڵەمەندترین وڵاتی چیهانی ، خێرێكی بۆ ئەمان تیادا نەبێت .. ئایە بێ لە گرتنەبەری توندوتیژی تاكو ئاوڕیان لێبدرێتەوە لای ئەوان، ڕیگا چارەیەكی دیكە هەیە؟

ئەم هاوپشتیی و خەمخۆرییە بۆچی بۆ كورد ناكرێت، ئەی كورد مرۆڤ نییە؟

ڕۆژی یەكشەمە، 31/05 ، لە هەندێك وڵاتی وەكو بریتانیا ، ئەڵمانیا ، دانیمارك خەڵكێكی زۆر هاتنە سەر شەقام و بەردەم سەفارەتی ئەمەریكی بۆ دەربڕینی ناڕەزایی و توڕەیی خۆیان بەرانبەر بە دەوڵەتی ئەمریكی.  

بۆچی بۆ كورد ناكرێت ؟
دەبیت لە یەك شت تێبگەین ئەویش زۆر جار كە خەڵكی دێتە سەر شەقام پەیوەندی بە ڕەوایی و ناڕەوایی پرسسەكەوە نییە [ دیارە پرسی ڕەشپێستەكانی ئەمریكا پرسێكی یەكجار رەوایە ] بەڵكو زۆر جار میدیا ڕۆڵی سەرەكی دەبینێت و دەیانجوڵێنێت.

هەر میدیایە ڕووداوەكان بە باش و خراپ بڵاو دەكاتەوە ، هەر میدیایە كە رەوایەتی ناڕەوایەتیی بە كەیسەكان دەدات.  میدیاش میدیای ڕژیمە و  ئیدی لە ئەمەریكا یا ئەوروپا ، هەر وڵاتێكی دیكە بێت هەتا بە وڵاتانی عەرەبیشەوە، كە زیاتر پشگیریی جۆرە پرسێك دەكەن كە لە بەرژەوەندی دەوڵەتەكان و سیستەمەكە بێت.

دەوڵەتی توركیا كە ئەو پەڕی دووژمنایەتی كوردانی هەموو بەشەكانی كوردستان دەكات و هاوكات خۆشی ئەندامی ناتۆیە و دۆستی دەوڵەتانە ، لەم لاشەوە پەكەكە و یەپەگە و یەپەژە بە هێز و زەبری میدیا كراونەتە تیرۆریست، حكومەتی توركیش بە دیمۆكراتیی ، ناكرێت لێرەدا میدیا پرسی كورد یاخود ئەو هەمو كارەساتەی كە بەسەر كوردستانەكانا هاتووە بە ڕەوا نیشان بدات و بە سۆزەوە باسی بكات.  هەر لەبەر ئەمە، یا هەر باسی ناكات و دەیشارێتەوە ، یاخود زۆر بە كەمی ، یا كە باسی دەكات دەیشێوێنێت.  لەبەر ئەم هۆكارە پرسی ئێمەی كورد  كش و ماتە ، هەر ئەمەشە كە لە ئەوروپادا ئەم جۆرە خۆپیشاندانانە بۆ ئێمە ناكرێت.

با ئەوەش بڵیم كە ئێمە خۆشمان لە ئەوروپا و وڵاتانی دەرەوە نەك هەر پشتگیری خەڵكی وڵاتەكانی كە لێی دەژین لەو كێشانەی كە هەیە و بەشی زۆریشی خۆمان دەگرێتەوە، بەڵكو پشتگیری پرسەكەی خۆشمان ناكەین.
ئەمەی كە لە ئەمەریكا ڕوودەدات و میدیای ئەوروپی زۆر بە گەرمی باسی دەكەن و پیشانی دەدەن ، ئەمانە بە پلانە چونكە سەرمایەدارانی ئەوروپا و وڵاتانی دیكە دەیانەویت ترامپ ئاوا تڕۆ بیت گەر لە ێستادا دەست لەكار نەكێشێتەوە دڵنیایی ئەوە بكەن كە لە مانگی نۆڤەمبەردا هەڵنەبژێرریتەوە .  ئەمان دەزانن ترامپ بەو سیاسەتانەی كە بەڕێیدەكات زەربەیەكی گەورە لە سەرمایەداران و سیستەمەكە دەدات وەكو ئەمەی كە ئێستا ڕوودەدات لە ئەمەریكا.

ئەمەریكا بەرەو كوێ؟
وەكو وتم ئەمەی كە روودەدات نە جاری یەكەمە و نە دواجاریش دەبیت، هاوكاتیش  ئەم خەڵكە نە ڕوخانی دەولەتی دەوێت  و نە تێشكانی سیستەمەكە.  لە بە ئومێدترین حاڵەتدا لابردنی ترامپە ، كە ئەمەش كەمتر چاوەڕواندەكریت.

ئەمەریكا و سیستەمەكەی بەمە ناڕوخیت، ڕەنگە دەمووجاوەكان بگۆڕێن بەڵام خودی سیستەمەكە هەر لەوێ دەمێنتەوە.  سستەمی سەرمایەداریی كە ئەمەریكا لە سەری سەری هەڕمەكەیدایە پێكهاتەیەكی هەرەمیی  ئابووری و سیاسی و كوڵتوری و فەرهەنگی و پەروەدەیی و بازاڕییە [ ماركێت] .  بەشە سیاسییەكەی كە حكومەتە و خەڵكی دەیەوێت بیرۆخێت ، هەرە بەشە لاوازەكەی سەرمایەدارییە ، بۆیە بە ڕوخانی حكومەتێك هیچ لە مەسەلەكە ناگۆڕێت،  چونكە قەوارە ئابورییەكە و ئەوانەی دیكەی كە ناوم هێنان ساخ و سەلامەتن، هەیكەلەكە وەكو خۆی ماوەتەوە تەنها ڕیزێك دوو ڕیزی لێڕوخاوە ، دروستكردنەوە ئەوەش ئاسانە .

خەڵكی گەر خۆی ڕێكنەخات لە ڕێكخراوە جەماوەرییە ئاسۆییەكانا، گروپە ئاسۆییە ڕادیكالەكان لەسەركار و لە گەڕەك و لە شەقامەكان و لە زانگۆكاناو هەوڵی گۆڕینی بنەرەتی لە بنەوەی كۆمەڵ و بە پەلكێشان بۆئەو لایەنانەی كەو وتم ،  گەر ئەمانە نەكرێت گۆرانكاری بنەڕەتی بەدیناهێنرێت.

لەگەڵ وتنی ئەوانەشدا ، مانای ئەوە نییە كە دەبیت ناڕەزایی خەڵكی لە پێناوی داخوازییە ڕەواكانیانا ڕەتبكرێنەوە، بە پێچەوانەوە هاوكاری و هاوپشتی و كۆمەكپێكردنیان كار و ئەركی هەموو كەسێكی چەپ و سۆشیالیست وكۆمۆنیست و نقابیی و ئەناركیستەكانە.

من دڵنیام ئەو خۆپیشاندانانە كە ڕوودەدات زۆر شت دەگۆڕێت  نەك هەر بە فشاری خۆپیشاندەران، بەڵكو بە فشاری بزنس و بریتانیاش بۆیە هەندێك شت كە ڕوویانداوە تا ئێستا ، رەنگە جارێكی دیكە روونەدەنەوە.  ئەم خۆپیشاندانانە ، دەرسی خۆی نەك هەر بە دەوڵەتی ئەمەریكا دەدا، بەڵكو بە بریتانیا و وڵاتانی دیكەش. پێیان دەڵێت چی تر  ژیان ئاوا ناڕوات و خەڵكی گۆرانكاری لە زۆر بواری ژیانیا دەوێت.

زاهیر باهیر 

   

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی