لە هەشتاکان ئێمەی مناڵ و گەنجی کوردی کەرکوک، لە پاییزەوە تا بەهار تایە کۆنەی ئۆتومبیلمان لە سەربان و داڵان ودەشت و دەر دەشاردەوە تا لە نەورۆزدا لە بەرەبەیانەو تایەکان گلۆر دەکرانەوە بۆ شوێنی مەبەست و گڕی تێبەردەدرا. ئەگەر چی ڕەنگ و بۆنی دووکەڵی تایە زۆر ناجۆرە و نا پەسەندبوو بەڵام گەورە و بچوک ئارەزووی هەڵمژینیمان ئەکرد، وامان دانابوو کە کوردبوونی کەرکوک بە ئاگری نەورۆز ئەبووژێتەوە. گەر یەکێتی و پارتی یەک لە سەددی ئەو مناڵانە بۆ کەرکوک دڵسۆز بوونایە، ئێستا کەرکوک لە باوەشی کورددا بوو، نەک عەرەب. بەڵام پارتی و یەکێتی نەک هەردڵسۆزی کەرکوک نەبوون، بگرە دژیشی بوون. ئەم دەسەڵاتی کوردییە بۆ ڕۆژێکیش کەرکوکیان بە دەستەوە نەبووە و ئەوان لە کەرکوک لەو میوانە ئەچوون کە خاوەن ماڵیان هەراسان کردبوو و دواجار بێ ماڵئاوایی بەجووتە بەجێیانهێشتن!
گەر بشپرسین لە خۆمان ئەگەر پارتی و یەکێتی خاوەنی کەرکوک نەبوون ئەی لە 16ی ئۆکتۆبەر چییان لە دەستداوە و ئەم شەڕی خیانەت و کوردایەتییە چییە دەیکەن؟ بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسە گەر کەمێک دوور له مەسەلەی شەڕە ڕاگەیاندنی نێوان پارتی و یەکێتی و ڕیفراندۆم و خیانەت تەماشای مەسەلەکە بکەین، بەو پێیەی ئەم دوو حزبە لە زیان بەولاوە هیچ کارێکی ئەرێنییان بۆ کەرکوک نەکردووە، جگە لەوەی تەنها میوانی بارگرانی سەر داهات و نەوتی کەرکوک و خەڵکەکەی بوون و هیچی دیکە، ئەوا دەگەینە ئەو دەرئەنجامەی کە هیچ کات کورد خاوەن دەسەڵات نەبووە لە کەرکوکدا. کەرکوک وەک هەر شارێک لەم عێراق و کوردستانە پێک هاتووە لە هەیکەلێکی ئیداری و لە نێو ئەو هەیکەلەدا پارێزگار و ئەنجومەنی شارەوانی و بەڕێوەبەرایەتی و دام و دەزگاکان هەیە.
ئەم هەیکەلە ئیدارییە بەستراون بە سەنتەرێکی دەسەڵاتەوە کە ئەو سەنتەرەش لە 2003 ەوە بەغدا بووە نەک هەرێم، ئەو یاسا پیادەکراوانە و فەرمانە یاساییە جێبەجێ کراوانەش لە بەغداوە شۆڕبۆتەوە نەک هەولێر، کورد هەر لە پارێزگارەوە تا فەرمانبەر و کارگوزارێکیش فەرمانبەر و مووچە خۆری عێراق بوون نەک هەرێم (جگە لەو کەمە مامۆستایە نەبێت کە لە سەر میلاکی هەرێم بۆ خوێندنگا کوردییەکان دامەزرا بوون، کە ئەوانیش هەمیشە دونیایەک کێشەیان هەبوو لە گەڵ پەروەردەی کەرکووک).
فایلی ئاسایش و پاراستنی کەرکوک سەر بە وەزارەتەکانی عێراق بوون نەک هەرێم، تەنانەت لە سەردەمی شەڕی داعشیش دا، ئەوەی ڕۆڵی کوردی کەمێک بردبووە سەرەوە بارودۆخی نائاسایی سەردەمی داعش بوو نەک سەلیقەی سیاسی و ئازایی کورد لە گرتنە دەستی دەسەڵات لە کەرکوکدا. لە 2003 ەوە بوونی کورد لە کەرکووک تەنها جێ بە جێ کردنی فەرمانەکانی بەغدا بووە، نەک جێ بەجێ کەری فەرمانی کوردی. بەغداش هیچ کاتێک کەرکوکی بە چاوی شارێکی کێشە لە سەر سەیر نەکردووە و نەشیشاردۆتەوە و گەر خاتری کوردی گرتبێت لە عێراقی بچووک و شاری برایەتی زیاتری نەووتوە.
خودی حزبە کوردییەکانیش گەر بۆ کەرکوک فرمێسکێکیان ڕشتبێت ئەوا بە پارە وپۆستی بەغا چاویان بۆسڕیون و ژیریان کردوونەتەوە، دەنا خێرە چەندین جار سەرداری سەربازی عێراقی و میلیشیای چەکداری شیعە بەر لە داعش و لە سەردەمی داعشیشدا بە بێ تەقولباب و سڵاو کردن هەموو بازگەکانی خوارووی کەرکووکی ئەبڕی بە قافڵەی ئۆتومبیلە تیژڕەوەکانیان کە هەر لە بەغداوە تا کەرکوک تاکە ئیستۆپێکیان گرتبێ لە بەردەمی باڵەخانەی پارێزگار بووە بە دکتۆر نەجمەدین کەریمیشەوە کە گوایە توندبوو لە ڕوو بە ڕوو بوونەوەی بەغدا، ئەی بۆ جارێک دیمەنێکی وامان نەدی ڕوو بە ڕووی سلێمانی یان هەولێر ببێتەوە!؟ تەنانەت لە هاتنی هێزی حەشد و عێراق بۆ کەرکوک لە سنورە کۆنەکەی هەرێم وەستان و نەهاتنە پێشێ (بەدەر لەو بانگەشە ریکلامەی پارتی گوایە شەڕی پردێ و سحێلا رێگری لە داگیرکردنی هەرێم کرد).
ئەوەی پاشهاتەکانی درۆ رێفراندۆم و فشە کوردایەتییەکەی پارتی و ڕوودوەکانی 16ئۆکتۆبەر جا خیانەتە، کەتنە یان پاراستنی کەرکوک بوو لە بوون بە گەرماوی خوێن بە بانگەشەی یەکێتی هیچی پێ نەووتبین ئەوەی پێ وتین، کە پارتی و یەکێتی نە خاوەنی کەرکوک بوون و نە خۆشیان بە خاوەنی زانیوە! هەروەها پێشی وتین کە حکومەتی عێراقیش نە شاردوویەتییەوە و نە شەرمیشی لە شاردنەوەی عێراقی بوونی کەرکوک کردووە.
هەولێر وسلێمانی و بەغدا و واشنتۆنیش هەمووان کۆکن لە سەر ئەو سنوورەی کە لە 2003 و بەر لە 2003 بۆ هەرێمی کوردی کێشرابوو. دەنا کوانێ و کەرکوک لە کوێی پێداگیری و سووربوونی کوردە؟ گەر هێندەی کورسی سەرۆکۆمار و وەزارەتی دەرەوە کورد هەوڵی کەرکوکی بدایە ئێستا هەر نەبێ بەغدا بەو بێ پەردەییە بە هی خۆی نەدەزانی. بە درێژایی تەمەنی کورد لە کەرکوک، لە دوای 2003 ەوە تەنها کاری کاربەدەستانی کورد لە کەرکوک چاو پۆشی کردن بووە لە خرووقاتی حزبی و میلیشیایی پارتی و یەکێتی دەنا هەر فەرمانبەر و جێ بە جێ کاری فەرمانی بەغدا بوون بە جیاوازییەکی کەمی سەردەمی داعش کاتێ عێراق گیرۆدەی کێشەی داعش ئەبێت ودکتۆر نەجمەدینیش لێرە بە دوا کەرکووک ئەخاتە ناو ئەجێندای نەوتی پارتی-تورکیاوە و پاشهاتەکانی ئەم هەنگاوەش دیارن و کۆن نین تا دووبارەیان بکەینەوە.
لە گەڵ ئەو هەڵە گەورەیەی دکتۆر مڕۆڤ دەبێت شایەتی بۆ ڕێگرییەکانی دکتۆر بدات لە زەوی کڕین و نیشتەجێ بوونی عەرەبی زیاتر کە ئەویش دیسان پاڵپشت بە مادەی 140ی دەستور کە ئەم مافەی بۆ پارێزگار دەستە بەر کردبوو نەک بە ئاماژە پێدانی دەسەڵاتدارانی کورد خۆیان. دەسەڵات و فەرمانڕەوایی کورد لە کەرکوک بە درێژایی ئەو ساڵانە پێکهات بوو لەو فەرمانبەرە کوردانەی سەر بە عێڕاق بوون و سەرباری دەسەڵاتی حزبی مەڵبەند و لقی و دوو ئاسایش و دوو ئەجێندا و دوو هێزی ودوو جەمسەری جیاوازی ئاسمان و ڕێسمانی یەکێتی و پارتی، کە ئەمانە هیچ سوودێکی ئەوتۆیان بۆ دۆزی کورد لە کەرکوک نەبوو جگە لەوەی:- -عەرزی عەزەڵاتی سەربازی و کێبڕکێی سیاسی و حزبییان لە شارەکانی دیکەی کوردستانەوە بردە کەرکوکیشەوە لە جێگەی یەکهێزی و یەکدەستی و پاڵپشتی کردنی دەسەڵاتە ئیدارییە فەرمییەکەی کەرکووک.
-تێوەگلان لە جۆرەها فایلی باندی و مافیایی و ئیغتیتافی نا یاسایی و گەندەڵی و زیادەڕۆیی و داگیرکاری. -چاوترسێن کردن و تەمبێ کردنی عەرەب و تورکمان و نیشاندانی ناشرینترین نموونەی بەڕێوەبەری کوردی لە جێی ئەوەی هەر لە یەکەم ڕۆژەوە تۆنی زمان و ئارەزووی تورکمان و عەرەبی ڕەسەن بدۆزنەوە کەشی برایەتی و هەمئاهەنگی ڕاستەقینە فەراهەم بکەن تا تورکمان و عەرەبی ڕەسەن و کلد و ئاشوری لە هەڵبژاردن لە نێوان بەغدا وهەولێر دەست لە سەر هەولێر دابنێن نەک حەوت بەردی لە دوو ڕەوانکەن.
ئەوەی ماوەتەوە بێڵێم ئەوەیە کە کەرکوک لە دەستدا نەبووە تا لە دەست چووبێت، کەرکوک هێندەی پۆست و بۆدجە داوانەکراوە تا بدرێتەوە بە کورد، ئەوەندەی سەیری کار و کردەوەکانی پارتی و یەکێتیش بکەیت لە کەرکوک نیەتی جێ پێی خۆ کردنەوە و خۆ بە خاوەنی کەرکوک زانین ناخوێنیتەوە، لە درفەتێک بۆ تێکدان و ڕووتانەوە و خۆناشرین کردن زیاتر. پارتی و یەکێتی وایان دەزانی کەرکووک بە گۆڕینی تابلۆکان بۆ زمانی کوردی وەرئەگیرێتەوە و لەولاشەوە نووسراو لە بەغدادەوە بێت بۆ فەرمانگەکانی کەرکوک و قەدەغەی بەکارهێنانی زمانی کوردی بکات لە هەڕەتی بوونی ئەم دوو حزبە لە کەرکووکدا و یەک بەرپرسی کوردی لە هەرێم و لە بەغداش فزەی لێوە نەیەت.
کەرکوک و کەرکوکییەکان لە شوێنی خۆیانن، لە دوای 16ی ئۆکتۆبەرەوە کێ قسەیەکی لە سەر کەرکوک کردووە بیڵێت، خەتای کێیە و کێ نایەوێت بیڵێت، یان پێکەوەڕا ڕازین بەم دۆخە و تەنها بۆ شەڕە پەڕۆ ریکلامی حزبیتان ئەوێت. لەم ڕۆژانە هەواڵی دۆخی کەرکوکم لە بەرپرسێکی کوردی دڵسۆز پرسی، وتی کێشەکە لە بەغداد نیە کێشەکە لای خۆمانە چونکە پارتی و یەکێتی کارێکیان کردووە ئێستا تا یەکێک بۆ دەرکردنیان لە کەرکوک ئەڵێت استغفراللە هەزار کەس ئەڵێت الحمداللە.
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی