لە هەرێمی كوردستاندا هەڵبژاردنیش وەك تێكڕای كایەكانی تری ناو دنیای سیاسەت و حوكمڕانیی، بووەتە چشتێكی بێبەهاو تا ڕادەیەكیش بێزاركەر، تەنانەت لە یادەوەریی تاكی كورددا هەڵبژاردن وەك سەرەكیترین میكانیزمی درۆ و فێڵكردن وێنادەكرێت.
ئەمە لە كاتێكدا تاكە هۆكاری گۆڕانكاریی مەدەنیانە لە دەستەڵاتدا هەڵبژاردنە، چونكە هەم هۆكارێكی یاسایی و هەم بێ توندوتیژیی دەتوانێت نەخشەی حوكمڕانیی لەم وڵاتەدا بگۆڕێت.
بەڵامی ئێمە لە هەرێمی كوردستاندا یادەوەریی خۆشمان لەگەڵ هەڵبژاردن و ئەنجامەكانیدا نییە، بۆیە بە ئەوپەڕی نائومێدیەوە لە پرۆسەكە دەڕوانین و تەنانەت ڕای گشتیی كوردستان وەك حوكمڕانەكانی دەیەوێت پرسی نائومێدیی لە هەڵبژاردن بكەنە پرسێكی گشتیی، بۆ ئەمەیش بە هەم_ئاوازیی حوكمڕانەكان، بەڵام لە فۆرمی جیاجیادا بانگەشەی بەرهەمهێنانی نائومێدیی گشتیی دەكەن.
بەكورتییلە هەموو هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستاندا گزیكاریی بەرچاوو گەورە كراوە، لەگەڵ ئەوەیشدا بووەتە هۆی دروستكردنی دیاردەی سیاسیی نوێ لە هەرێمدا.
هەڵبژاردنی ساڵی ١٩٩٢ بە هەموو خرابیەكانیەوە بووە بنەمای دروستكردنی حكومەتی هەرێمی كوردستان و هەڵبژاردنی ٢٠٠٩ بووە هۆی دروستبونی هێزێكی گەورەی ئۆپۆزیسیۆنی پەرلەمانیی.
هەڵبژاردنی ٢٠١٣ بووە هۆی ئەوەی، كە ئۆپۆزیسیۆن بەشێكی دیاری جومگەكانی حوكمڕانیی لە هەرێمدا بگرێتەدەست.
جارێكی تر جەخت لەسەر ئەوە دەكەمەوە، كە بە هیچ جۆرێك هەڵبژاردن لە هەرێمی كوردستاندا بە پاكیی و بێ خەوش بەڕێوەنەچووە، هەر ئەو هۆكارەیشە بووەتەهۆی ئەوەی نائومێدیی سیاسیی دروستببێت.
لە وتارێكی پێشووترماندا ڕەهەندەكانی بەشداریكردن و نەكردنمان لە هەڵبژاردنی (٣٠) ی ئەیلوولدا ڕونكردەوە، كە بە جۆرێك هەردوو بارەكە دەبنەوە پاڵپشت بۆ سەرلەنوێ شەرعیەتدانەوە بە حوكمڕانیی پێشوو لە كوردستاندا.
ئەگەر بهاتبایە دەستەڵاتدارێتیی لەم هەرێمەی ئێمەدا تەواو دیموكراسیی، یاخود تەواو دیكتاتۆریی بووایە، ئەوە بێگومان پرسی بەشداریكردن یان نەكردن لە هەڵبژاردندا پرسێكی گرنگ نەدەبوو، چونكە لەم جۆر سیستمانەدا نەخشەكە بە ڕونیی یەكلایبووەتەوە و هەموو تاكێكی كۆمەڵگا دەزانێت، كە دەنگدان و دەنگنەدانی چی لە دۆخە سیاسیەكە دەگۆڕێت! بەڵام لەبەرئەوەی لە هەرێمی كوردستاندا سیستمی حوكمڕانیی بێ ناسنامەیەو هێڵی كاركردنی ڕون نیە، ڕۆژێك تەواوی پێیەكانی لە ناو دیكتاتۆرییدا سوربوون و ڕۆژێكی تر هەوڵدەدات بەرەو هێزێكی مەدەنیانە بڕوات. بۆیە لەم جۆرە دۆخەدا دەكرێت تۆی دەنگدەر لەنێوان ئومێد و بێئومێدیی لە گۆڕانكاریی، وەك ئەركێكی ویژدانیی خۆت، ئومێدی گۆڕانكاریی هەڵبژێریت. گرنگ نیە لەم پرسەدا كێ لەگەڵتدا هاوڕایە، گرنگ ئەوەیە، كە ناتەوێت ببیتە بەشێك لەوەی ئێستا هەیە. ئێمە هەموومان كەوتووینەتە ناو دەریایەكی پڕ شەپۆلەوەو ناچارین بۆ ڕزگاربوون لەو دەریا شومە دەست بە چڵەگیاكەوە بگرین. گرنگە پرسی بەشداریكردن لە هەڵبژاردن سیمایەكی حیزبیانە وەرنەگرێت، بەڵكو دەبێت سیمایەكی ویژدانیی و مرۆڤانە وەربگرێت.
دەكرا هەر لەسەرەتاوە هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆن بە پێی پلانێكی سیاسیی بایكۆتی هەڵبژاردنیان بكردایە، مادام ئەوە ڕوینەدا، ناكرێت ڕێگەی سەرلەنوێ گرتنەوە دەستی دەستەڵات لەلایەن حوكمڕانەكانی پێشوەوە بەهۆی بەشدارینەكردنەوە بكرێتە ئاوریشم بۆیان.
بەپێی هەموو خوێندنەوە سیاسیەكان، هەڵبژاردنی (٣٠) ی ئەیلوول جارێكی تر دەستكاریی نەخشەی حومكڕانیی دەكات، بەوەی بە هۆی بەشدارینەكردنی خەڵكی ناڕازیی لە پرۆسەی دەنگداندا، سەردەمی حوكمڕانیی حیزبی سەركردە بێتە ئاراوە، یاخود بەشداریكردنی كارا لە پرۆسەكەدا لانی كەم بتوانێت ببێتە هۆی ڕاگرتنی هاوسەنگیی سیاسیی لە نێوان هێزە سیاسیەكانی هەرێمدا و لە بەڵای حیزبی سەركردە بمانپارێزێت.
ئەحمەد میرە
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی