جیاوازی دنیا بینی كاك بەرهەم، لەو شوێنەوە دەستپێناكات كە پۆستی سەرۆك كۆماری وەرگرت، تەنانەت لەو قۆناغەشەوە نییە كە لەفۆرمێكی سیاسی جیاواتردا دەركەوت، بەڵكو جیاوازی ئەو لەو شوێنەوە دەستپێدەكات، كە لەسەرەتای دەركەوتنی لەناو یەكێتیەوە، هەمیشە لەگەڵ ئەوەدا بوو حیزب وەسیلەیە تا بە خەباتی مەدەنی و بە شێنەیی گۆرانكاری لەكۆمەڵگەدا بكرێت. رەنگە ئەوە یەكێك لە جیاوازییەكانی بووبێت لەگەڵ ئاراستەی رەوەندشاد كاك نەوشیروان، هەرچەندە لەدواساتەكانیدا ئەویش گەیشتە ئەو بروایەیی بە خەباتی مەدەنی و شێنەیی دور لەتوندوتیژی دەكرێت كۆمەڵگا قۆناغ بەقوناغ بگۆرێت و پێشكەوتن بەدیبێت.
لەكاتی سەركردایەتی كردنی هاوپەیمانیدا، بەردەوامن هانی ئەوەی دەداین بەنەرمی و دور لەرق و كینە بجوڵینەوەو رێگای بەمیدیاكەشی نەدەدا بۆ كۆكردنەوەی دەنگ ئاراستەی توند بگرنە بەر و ببینە بەشێك لەئاراستە باوەكە، پێشتریش ئاوێتە بوونی ئەم جیهانبینییەی تارادەیەك لەلای مامیش كاریگەری خۆی هەبوو، هەربۆیە لەكاتی شەری ناوخۆو ئاڵوزیەكان بۆ هێوركردنەوەی بارگرژییەكانی نێوان یەكێتی و پارتی، مام زیاتر كاری بەو تێزانە ئەكرد، كە كاك بەرهەم خاوەندارێتی ئەكردن، تەنانەت لەگەرمەی شەری ناوخۆ كاتێك مام پرسیار ئاراستەی دكتۆر بەرهەم دەكات كە ئایا بەدهۆكدا بێتەوە، ئەو وەڵامە وەردەگرێتەوە كە هەموو مەكتەب سیاسی پێیان ناخۆشە بەڵام هەموو خەڵك پێیانخۆشە، لەدوابریاردا مام ئەوە دەكات كە خەڵك پێخۆشەو بەدهۆكدا دەگەرێتەوە ئەمەش دەبێتە سەرەتایەكی نزیك بوونەوەی هەردوو حزب.
ئەمرۆ لەدنیای مۆدیرندا سەركردە وسەرۆكەكان دەبێت لەناو خەڵكدابن، ئەمە بەو هەنگاوە دادەنیرێت، كە خاڵی جیاكەرەوەی ئاراستە باوە رۆژهەڵاتیەكەیە لەگەڵ ئاراستەی مۆدێرن و پێشكەوتوو، چونكە كاتێك سەرۆك راستەخۆ لەگەڵ ئیشوئازارەكانی خەڵك ئاوێتە ئەبێت، ئیتر لەمپەرێك نامێنێتەوە بۆ ئەوەی خەڵك نەتوانن دەنگیان راستەوخۆ بە بەرپرسەكان بگات، ئەمەش ئەو نۆرمەیە كەپر بەهاو ئەخلاقی سەردەمیانەی سەرۆكایەتی كردنە.
لەدنیای سەردەمی گلۆبالیزەیشن وشورشی پەیوەندی وزانیاری دا ، سەركردەكان چیتر ناتوانن بەهانەیان هەبێت بۆ ئەوەی ئەوان لەدۆلیك بن وخەڵكیش لە دۆلیكی تر، چیتر لۆژیك ئەوەیان لێ قبوڵ ناكات، مەگەر دەسەڵاتێك بەهێزی خۆسەپێنی بەرێوە بچێت، بۆیەگەر زیادە رۆیی نەبێت كاك بەرهەم دەمێكە لەكوردستان خاوەندارێتی لەو فۆرمە دەكات و ئێستاش خەریكە بەكردەوە دەیگوێزێتەوە بۆ هەموو عێراق، ئەوەی لە موسڵیش رویدا، سەرۆك لافیتەیەكی نارازییەكانی بەرز كردەوە، ئەوە بەشێك لەقەناعەتەكانی خۆی بوو نەك نمایشێكی سیاسی، چونكە لای ئەو سەرۆكایەتی كردن لەئیدارەدانی سیاسی وئابوری وڵاتدا كورت نابێتەوە، بەڵكو بەرپرسیارێتی وسەرۆكایەتی پێویستە پەل بهاوێت بۆ هەمو روبەرەكانی ژیان و پاناتییەكی فراوانی پەیوەندی وهەماهەنگی لەگەڵ خەڵكدا هەبێت، ئەوەی لەم چەند مانگەش لە سەر ئاستی عێراق و ناوچەكەو جیهان ئەنجامی داوە بەشێكی بچوكی ئەو جیهان بینییە كە لەوانی تری جیادەكاتەوە.
لەهەرێمی كوردستان بەرهەم ساڵح، رەنگە یەكێك بێت لەو كەسایەتیانەی ئەو شانازییەی پێببرێت كە بت شكێنی ئەو مۆدیلە تەقلیدیەكە بوە. بەندە لێرەوە ئەو دەركەوتە سیاسییە ئارامەم بینی كە دەتوانێت لەسەر شانۆی سیاسی ودەوڵەتمەداری گۆرانكاری قوڵ دروست بكات و رەچەشكێنی بكات بەبێ ئەوەی بیر لەتوندوتیژی بكاتەوە، جوڵەكانی بەهێمنی ودور لە موزایەدەی سەرشاشەو تۆرە كۆمەلایەتیەكان، كاركردن بەئاراستەی دەستراگەیشتن بە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەكان، دوركەوتنەوە لەعینادی سیاسی و رق هەڵگرتن، خۆ بەدورگرتن لە زمانی زبرو گرتنە بەری هەڵسوكەوتی مەدەنیانە، بەشێك لەو جیهانبینیانەی نیشاندا كە چەندی وەك ئێمە ئامادەبین متمانەی خۆمانی پێبدەین، بۆیە كەم نین ئەوكەسانەی لەناو یەكێتی و لەدەرەوەی ئەم حزبەش متمانەیان بە جوڵە سیاسییەكانیەتی و ئێمەش پێش چەندساڵێكە دەمانەوێت ئاراستە جوانەكەی ناویەكێتی جاران بژینینەوە كە هەمیشە لەسەر زاری مام دەیوت روو لەخانوەقورەكان دەكەین و سیاسەت بەسنگێكی فراوانەوە ئەنجام دەدەین.
دیارە دۆخەكەو خەڵكیش پێویستیان بەكەسایەتییەكە توانای خوێندنەوەی خەمە گشتیەكانی هەبێت و نەخشەریگای دەربازكردنی لە میحنەتەكانی ئێستای هەبێت و بەورد بینی دوربینیەوە بروانێتە دۆخەكە، خەڵك پێویستی بەوەیە ئەم دنیایەی پركراوە لە یەكترشكاندن و نابوت كردنی بەهاكانی نیشتمانسازی، ئەم دۆخەی سیخناخ كراوە لە سیاسەتی هەڵەو شێواندنی بازار و ژیان ئاڵزكردن لەخەڵك وەلابنرێت، لەبەرامبەردا تەبایی بۆ خزمەتی گشتی و پێشخستنی وڵات بگەرێنرێتەوەو متمانە جارێكی تر لەنێوان لایەنە سیاسییەكان و خەڵك دروست بكرێتەوە، ئێستا بەرهەم ساڵح خاوندارێتی لە مۆدیلیكی سیاسی وحوكمرانی راقی لەوشێوەیە دەكات. دیارە ئەمە كارێكی ئاسان نییە بەڵام ئەستەمیش نییە چونكە هەرچەندە كەم نین ئەوانەی دژی ئەم مۆدێلە بن، بەڵام لەبەرامبەردا خواستێكی فراوانی گەلیش هەیە بۆ تێپەراندنی ئەم دۆخە. لێرەوە كەسانی وەك ئێمە پشتیوانین چونكە دەزانین دەرەتانێكی تر بۆ قوتار بون لەم میحنەتە نییە، ئێستا خەڵك هوشیارە ئەو قۆناغە تێپەری خەڵك بەدوای ئەوانەدا بگەرێت كەتەنها دەزانن باش قسەبكەن، بەپێچەوانەوە خەڵك ئێستا بەدوای ئەو كارەكتەرانەوەن كە دەتوانن و دەیانەوێت كار بكەن بەئاراستی گۆرانكاری و ژیان بەرەو كەنارای ئارام بەرن و ژیانێكی شایستە ترو باشتر بۆ هەموان برەخسێنن.
ئارام مینە
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی