پێشتر تەنها ناوی "پاریس و لەندەن"م بیستبوو، بۆ جەنجاڵی و ئاپۆرای خەڵك و ماشێن. ئەو چەند جارەی رۆشتوومەتە ئەم شارە رەنگینە، باوەڕم نەدەكرد ئاپۆرای خەڵك و گەشتیار، كارێكی وایكردبێ، بەتایبەتی لەم زستانەدا، كافتریا و باڕ و چێشتخانە و شەقام و شوێنە گشتییەكان، هێندە جەنجاڵ بێ. سەرەتای رۆژ، پاش ماوەیەكی زۆر، بە نرخێكی گران توانیمان پاركێك بۆ ماشێنەكەمان بدۆزینەوە. چەند خولەكێ بە پێ رۆیشتین بەرەو كەناری ئەو دەریاچەیەی ناو شاری ئەمستەردام، گەیشتینە بەردەم كافتریای (دیارن) كافتریایەكی گەورە و جەنجاڵ و قەشەنگ، بەرەو ئەوسەری كافتریاكە رۆشتین، دەریاچەكە لەبەردەمماندابوو، جار جار كەشتی گەشتیارانمان دەبین و چەند خولەك جارێ، كەشتییەكان دەردەكەون و ون دەبوون. لەسەر كورسییەك و مێزێكی خڕ، "مەریوان وریا قانع" سەری شۆڕكردووەتەوە بەسەر لاپتۆپەكەیدا. "دكتۆر توانا و دكتۆر رێناس و من" سڵاومان لێكردوو هەڵسا و بەخێرهاتنێكی گەرمی كردین. بە هەواڵپرسین و بارودۆخی كوردستان و هەندێ باس و خواستی كتێب و قسەی خۆش، دەستپێكی ئەو دانیشتنە و یەكتربینینی رۆژەمان بوو، لەو سەرەتای رۆژەوە دەستیپێكرد تا سەعات هەشتی شەوی خایاند.
د.توانا و د.ڕێناس، دوو هاوڕێ و دۆستی نزیكمن، كوڕی پیاوێكی شۆڕشگێڕ و ناسراون. هەموو تەمەنی جوانی "شێخ قادر"ی باوكیان لە چیاكانی كوردستان و زیندانەكانی بەعس بەسەر بردووە. پاش ڕزگاربوونی لە زیندان، دەبێتە پێشمەرگە و پاش ڕاپەڕین و شەڕی ناوخۆ، شێخ قادر سەری خۆی هەڵدەگرێ و لە هۆڵەندا نیشتەجێ دەبێ. كوڕەكانی و تاقە كچەكەی،لە زانكۆ بەناوبانگەكانی هۆڵەندا خوێندنی بەرز و پزیشكی تەواو دەكەن. كوڕەكانی شێخ قادر، دۆست و هاوڕێی تەمەن و وەفاداریمن. هەرجار دێمە هۆڵەندا، بۆ زۆر شوێن لەگەڵم دەبن و بێ ئەنداز لەگەڵم ماندوو دەبن. زانییان لەگەڵ كاك مەریوان قانع بریارە یەك ببینن، پێیان خۆش بوو، ئەوانیش بێن. بۆیە بینین و گەڕانەكەمان ئەو رۆژەی هۆڵەندامان چوار قۆڵی بوو.
پاش قاوە خواردنەوەكەمان، گەشتێكمان بەناو سەنتەری شاری "ئەمستەردام"دا كرد. لە كافتریاكە هاتینە دەرەوە، كەمێ بە كەنار روبارەكەدا رۆشتین. لەبەردەم پەیكەری "سپینۆزا" وەستاین و چەند وێنەیەكمان گرت. پەیكەرەكە، بە ستایلێك درووستكراوە، ئەو رۆبەی كە لە بەری "سپینۆزا"یە كۆمەڵێ باڵندەی لەسەرە، هەر باڵندەیەك، هێمایە بۆ نەتەوەو میللەتێ، ئەمەش وەك سیمبولی فرەیی و فرە رەگەزی هۆڵەندا، كە ئێستا لەناو ئەم شارەدا، سەدان نەتەوەو ئاینزای جیاواز دەژین. رۆژگارێ ئەم فەیلەسوفە، لەم شارەدا دەركراوە، هۆڵەندییەكان، لەو رۆژگارەدا پێیان وابووە، بۆچوونەكانی سپینۆزا، لەگەڵ بیروباوەڕی ئەوان یەكناگرێتەوە. تا مردن، ئەم فەیلەسوفە نەهاتوە بۆ ئەمستەردام و لە لاهای مرد. بیروباوەرەكانی ئەو، لە پێناو لێبوردەیی رۆحی پێكەوە ژیان بووە. پاش بە جێهێشتنی پەیكەرەكەی "سپینۆزا" چووینە بەردەم شارەوانی كۆنی هۆڵەندا و لە شێوازی بیناسازیی شارەوانی و ئەو ئاپارتمانەی دەورو پشتی، سەرنجراكێش و بێ ئەنداز جوان و قەشەنگ بوون. بەدەر لە ئێمە سەدان گەشتیار، كە زۆربەیان بەهۆی ئاهەنگەكانی كریسمەوە لەم شارەدا بوون لە جوڵەی بەردەوام دابوون. بەسەر یەكێ لە پردەكاندا پەڕینەوەو چەندین كتێبخانە و كافتریای كۆن و سەرنجڕاكێشمان بینی. سەیری هەندێ كتێبی نوێی ئینگلزیی و هۆڵەندی. كە نرخی هەر كتێبێ بەراورد بە نرخی كتێب لە كوردستان سێ بەرامبەرە،ئەمەش دەبێتە دەستكەوێكی بەهێزی مادی بۆ نووسەران و دەزگاكانی چاپی كتێب.
بەدەم رۆشتن و قسەكردنەوە، جار جار د. ڕێناس و د. توانا، لەگەڵ كاك مەریوان قانع باسی سیستەمی خوێندنی زانكۆ لەهۆڵەندا دەكەن، بەو پێیەی هەرسێكیان لە زانكۆكانی ئەم وڵاتەدا خوێندوویانە و بەراوردی دەكەن بە زانكۆكانی خۆمان، ئەمە جگە لەوەی هەندێجار باسی پرۆژەی نووسین و كتێبی نوێ و هەندێ وردە گلەیی و كێشەی نووسەر و خوێنەر لە كوردستان، دێتە ناو پیاسەكەمانەوەو بە خۆشی ئێوارەكە بەڕێدەكەین. دیمەنی ئەو ئێوارەیە هێندە جوان و سەرنجڕاكێش بوو، تەنها لە ناو خەیاڵی نووسین و وێنەی فۆتۆگرافیدا جێگەی دەبێتەوە. ئاسمان تاریك و روونە، نمە نمە بارانێكی كەم دەبارێ، شەوبایەكی كز لوت و گوێی سوور هەڵگەڕاندووین.
هەستدەكەین، كەمێ كات درەنگە، مەریوان قانع دەیەوێ میوانداریمان بكات بۆ ریستۆرانتێكی تایلاندی، بەڵام شوێن نەمابوو لەبەر زۆری گەشتیاران. كەمێكی تر رۆشتین و خۆمان كرد بە ریستۆرانتێكی یۆنانی بەناوی "زۆربا" كە ئەویش بەناوی رۆمانە بەناوبانگەكەی كازانزاكییەوە. ئەم ریستۆرانتە، یەكسەر مامۆستا رەوف بێگەردی بیرخستینەوە. كاك مەریوان لە نانخواردن لە ریستۆرانتی "زۆربا" زۆر بابەت و چیرۆكی و بەسەرهاتی خۆشی بۆ گێڕاینەوە، باسی مامۆستا رەوف بێگەردیشمان كرد، یەكەم وەرگێڕی كورد بووە، زۆربای پێناساندووین.
(درێژەی دەبێ، گێڕانەوەی ئەم چیرۆكە)
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی