جەعفەر عەلی

لەماوەی ڕابردوودا، تەکیەی قادری کەسنەزانی لەشاری سلێمانی، قسەو باسی زۆری لەبارەوەکرا، زۆرترین سەردانی سیاسییەکان‌و چاوی سۆشیال-میدیا لەسەر شێخی نوێ، نەهرۆ کەسنەزانی بوو.

ئەمڕۆ لەم تەکیەیەدا پیاوێکی هەڵگری بڕوانامەی دکتۆرا ڕێبەرو مورشیدی باڵای تەریقەتە، لەسەرۆک کۆمارەوە تا هاوسەرۆکانی یەکێتی سەردانی دەکەن، خۆیشی لەهەولێرو پیرمام لەجوڵەی سیاسیدایەو سەردانی خێزانی سیاسی بارزانی‌و دەسەڵاتی یەکەمی کوردستان دەکات.

لەبارەگای تەریقەتەوە لەسلێمانی پێشوازی لەمیوانەکانی دەکات، وەک پیاوی تەبایی، ئاشتەوایی سیاسی‌و کۆمەڵایەتی، بەیەکەوە ژیان‌و رێککەوتن، قسە بۆ ئامادەبوان دەکات، ڕێنوێنیان دەکات‌و مژدەیان پێدەدات. ئەو نایەوێ‌و پێناچێ بەوەش ڕازیبێت بەتەنیا وەک شێخێکی تەریقەت دەرکەوێ، بەڵکو گەرەکییەتی لەتونێڵی تەریقەتەوە بپەڕێتەوە بۆ ناو دونیای سیاسی. هەرچەندە  پێشتریش چووەتە ناو ململانێ‌و کێبڕکێی هەڵبژاردنی عێراق‌و ویستویەتی وەک لیستێکی پەرلەمانی‌و قەوارەیەکی سیاسی لەگۆڕەپانەکەدا وەک سیاسییەک دەرکەوێ‌و بناسرێت، بەڵام نە چانس یاوەری بوو، نە کەشف‌و کەرامات فریای کەوت تا لەئامانجە سیاسییەکەی نزیکی بخاتەوە.

دوای مردنی شێخ محەمەدی باوکی‌و دانیشتنی لەسەر کورسی باڵای شێخی باوک‌و وەرگرتنی گۆچانەکەی، دەیەوێ بەڕێگەیەکی خێراتر بەئامانجە کۆنەکەی بگات، ئەمجارەیان وەک کەسی یەکەم‌و ڕێبەری باڵای تەریقەت، لەڕێی سودوەرگرتن لەسەرمایەی ڕەمزی دینییەوە دەیەوێت وەک یاریکەرو ژمارەیەکی سیاسی گەورەو حیساب بۆکراو، هەم لەمەیدانەکەدا دەرکەوێ، هەم بەئامانج‌و خەونە سیاسی‌و شەخسییەکانی شادبێت.

لەگەڵ دانیشتنی لەسەر کورسی باڵای تەریقەت، هەنگاوی یەکەمی بۆ ناو دونیای خەونە سیاسییەکانی لەڕێی کردنەوەی دەرگای تەکیەی قادری کەسنەزانییەوە بۆ سیاسییەکانی سلێمانی‌و لەدەرگادانی سیاسییەکانی هەولێر دەستی پێکرد. وێڕای هەوڵدان بۆ نمایشی دەسەڵات‌و پێگەی جەماوەری، کاتێک لەبوونی کەرەنتینەو قەدەغەی هاتوچۆدا، سنورەکانی پارێزبەندی تەندروستی‌و ڕێنماییەکانی خۆپارێزی حکومەت دەشکێنێ‌و لەبارەگاکەیەوە پێشوازی لەو موریدو دەروێشانە دەکات کە لەڕۆژهەڵاتی کوردستان‌و ناوەوەی هەرێمدا ڕویان لەتەکیەکەی دەکرد.

سەردان‌و پێشوازییەکانی شێخی کوڕ، یان شێخی نوێ، بەتەنیا ڕواڵەتی‌و کۆمەڵایەتی نین، بەڵکو بەرگی سیاسەتیان پۆشیوەو هەوڵێکە بۆ بەکارهێنانی پێگەو کورسی دینی بۆ دانیشتن لەسەر کورسی سیاسەت. ئەم مۆدێلی ئاوێتەکردنی تەریقەت بەسیاسەت، نە بۆ ئێمە شتێکی تازەیە، نە بۆ گەلانی ناوچەکەو دونیا. تەریقەت‌و مەزهەب‌و دین، جگە لەکورد، لەتورکیا، سعودیە، لیبیا، جەزائیر، ئێران، ئیسرائیل، عێراق‌و تەنانەت لەئەوروپاشدا، ڕۆڵی لەسیاسەت‌و ململانێی سیاسی‌و پێکهێنانی نەتەوەو بونیادنانی دەوڵەتیشدا بینیوە. ئەوەی شێخ نەهرۆ دەیکات، نە شتێکی تازەیە، نە ئەزمونێکی تاقینەکراوەیە. ئەگەر شتێکی نوێ لەم دونیابینییەی شێخ نەهرۆدا هەبێت، هەر ئەوەیە کە ئەزمونێکی کۆن لەدونیایەکی نوێدا تاقیدەکاتەوەو بەئامرازو کەرەستەو عەقڵی ڕابردوو، ئێستا دەخوێنێتەوە، تۆینبی گوتەنی، هەڵگرتنی شەرابێکی نوێ لەشوشەیەکی کۆندا، کە سەرەنجام دەبێتە هۆی زیانگەیاندن بەشەراب‌و شوشەکەش، چونکە شوشە کۆنەکە بەرگەی گەنینی شەرابە نوێکە ناگرێت‌و دەشکێت.

بۆ ئەوەی شەراب‌و شوشەکەش پارێزراو بمێنن، دەبێ شەرابی نوێ لەشوشەی نوێدا هەڵبگیرێت. کۆمەڵگەو ژیانی نوێ، بەعەقڵ‌و فیکری نوێ مامەڵە بکرێت، ئەوەی شێخ نەهرۆ دەخوازێ لەدونیای سیاسی‌و کۆمەڵایەتیدا تاقیبکاتەوە، پارادۆکسی هەڵگرتنی شەرابە نوێکەیە لەشوشەی کۆندا.

سیاسەت بەکەشف‌و کەرامات، پێشنیازی مەراسیمی سازکردنی چلە، بەزنجیرو شیرو زەرگ لەخۆدان‌و توانەوە لەبونی خاڵقدا ناکرێت، سیاسەت نابێت قاچەکانمان لەسەر زەمینەوە بگوازێتەوە بۆ ئاسمان. سیاسەت، ئارێنت گوتەنی، واتە ئازادی، لەیاساو دیسپلین‌و پرەنسیپەکانی تەریقەت‌و دەروێشیشدا چەمانەوە هەیە، بەڵام ئازادی نا.

مرۆڤ کاتێک دەچێتە جیهانی دەروێشییەوەو حاڵ دەگرێت، وەک بوونێک وجودی نامێنێ، کاتێکیش تۆ وەک بوونێک بەرەو ونبون چوویت، ئەوکات ئازادیشت دۆڕاندوە، بۆیە گەڕان بەدوای خەونە سیاسییەکان لەسەردەم‌و ڕۆژگارێکی نوێدا، بەکەرەستەو ئامرازی کۆن ناکرێت. دەتوانی بەڕێگەی کۆن ئەڵقە بازنەییەکانی زیکری تەریقەت‌و دەروێشانە گەرم‌و بەتینتر بکەی، بەڵام ناتوانیت کۆمەڵگە ببەیتەوە، دەتوانی وابکەی ژمارەیەک، بگرە هەزاران لەموریدو پەیڕەوان‌و دەروێشەکانت بۆ دەست ماچکردن تاسەر ئەژنۆ بنوشتێنیتەوە، بەڵام ناتوانیت لەپێش کۆمەڵگەوە بڕۆیت.

ئەوەی شێخ نەهرۆو هەر شێخێکی دیکە گرنگە بیزانێت، ئەوەیە کە ئەم کەرەستە کۆنانەی بەردەستیان بۆ بیناکردن‌و هێنانەدی خەون‌و ئامانجی تازە لەسەردەمێکی گۆڕاوو نوێدا، گونجاو نین، دونیای ئاڵۆزو پێشکەوتووی ئەمڕۆ بەکەشف‌و کەرامات‌و زیکرو حاڵی دەروێشانە ناخوێنرێتەوە.

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی