نەبەز گۆران

ئەوەی لە پەڕلەمانی عێراق ڕوویدا، پێویستی بە خۆشێواند نەبوو، جوڵەیەكی سیاسیی ئاسایی بوو لەناو پڕۆسەیەكی سیاسیدا. هێزی سیاسیی واتە، جوڵەی سیاسیی، هێرشە میدیاییەكان و تەخوین كردن ئاماژەی باش نین بۆ كورد، چونكە خودی ململانێكە لەناو گۆڕەپانی ئەویتردایە. ئاماژەدان بۆئەوەی، ئەو هێزە نوێیە_ڕەوتی هەڵوێست_ دەستی شوێنێكی تری لەپشتە، ئاماژەیەكە ئاگای لە جەوهەری بڕیارەكان نییە و هەمیشە وێنایەكی ئەویتری مەترسیدار، بۆ هەموو جوڵەیەكی سیاسیی پیشان دەدات. بەبێ‌ ئەوەی بە وردی بزانێت بڕیارەكە لە كوێوە دراوە!
ئەو تێگەیشتنەی كە ناوماڵی كورد كۆك نین و بە مەترسیی دەزانێت، تێگەیشتنێكی میدیاییە نەك جەوهەری. كۆی ماڵەكانی ناو ڕووبەری سیاسیی عێراق، چ شیعە، چ سوننە، چ كورد، یەك بلۆك و یەك ئاڕاستە نییە و، ناكۆكبوونێك لە ئارادایە و ئەو ناكۆكبوونەش پەیوەندی بە دیدگای سیاسیی جیاوازەوە هەیە. دیدگای سیاسیی جیاوازیش مەترسی نییە بۆ كۆی پڕۆسەكە. بۆیە ترسان لە ناكۆكبوون، بەواتای كۆتایی هاتن نییە بە هێزی سیاسیی كورد لە ناوەند و مانای پەرتەوازەیش نییە، چونكە هەمیشە هێڵێك هەیە لە سێبەردا بۆ پاراستنی بەها گەورەكانی كورد لە ناوەند. ئەگەرچی پێویستبوو كورد بە بلۆكێكی سیاسییەوە لە سەر بنەمای، بەرگریكردن لە خاك، بەرگریكردن لە ئابووری هەرێم، بەرگریكردن لە ئاسایشی هەرێم بچێتە ناوەند، بەڵام هێشتا ئەم پڕۆژەیە كۆدەنگی سیاسیی لەسەر نییە و خەفە بووە.(گەرچی هەوڵی بۆ دراوە.)
جوڵە سیاسییەكەی ڕەوتی هەڵوێست لە پەڕلەمانی عێراق پێویستە وەك هەنگاوێك تەماشا بكرێت، كە كۆمەڵێك گەنج لەناو پڕۆسەی سیاسیدان و هێز و وزەی سیاسیی خۆیان پیشان دەدەن، ئەمە نە واتای تێكدانی ماڵی كوردە، نە دژبوونە بە هەرێم. هەر هێزێكی سیاسیی لەناو پڕۆسەكەدا مافی خۆیەتی بە ئاڕاستەی بیركردنەوەكانی خۆی جوڵە بكات. بۆ ئەوەی دیمەنەكە زۆر ڕوونتر بێت، نمونەی یاری دۆمینە دەخەینە ڕوو. (یاری دۆمینە یارییەكی دێرینی كوردە، پەیوەندی بە كشتوكاڵ و ژمارەی بەرهەمهێنانەوە هەیە، یارییەكی ئابووری و سیاسییە. لە ژمارە سفرەوە بۆ ژمارە دوانزەی تێدایە. كۆتایی یارییەكە كۆكردنەوەی بەرهەمە. كەسی شارەزا كەسی براوەیە، ئیتر شارەزاكە لە كشتوكاڵدابێت یان لە سیاسەتدا، بەرهەمی خۆی دەچنێتەوە. كاتێك یاریزانەكە پولێك دادەبەزێت بۆ ئەوەیە، بزانێت بەرامبەرەكەی پەرچەكرداری چییە و چۆن دەستەكەی خۆی دەخاتە ڕوو.)
كتومت بیرۆكەی كاندیدی ڕەوتی هەڵوێست لە پەڕلەمانی_عێراق_ لەو یارییەوە وەرگیرابوو. پولێكی دانا. بۆئەوەی بزانێت پەرچەكرداری هێزەكانی بەرامبەری چییە. پەرچەكردارەكان زۆربوون، فشارەكان زۆربوون. هەوڵیش هەبوو بۆ ئەوەی هەردوو ڕووبەڕووبووەكە كارەكتەرەكەی خۆیان بكشێننەوە و یەكێكی دی بێتە شوێنیان، هەوڵەكە ڕاگیرا، ڕاگیرانەكەشی بەهۆی نەبوونی متمانەوە هەبوو لای هەردوو لا. لە كۆتاییدا وەستان لە شوێنی خۆی لای ڕەوتەكە بوو بە بنەمایەك بۆ چیرۆكێكی تر و لای بەرامبەرەكەشی بە گۆڕینێك دیمەنەكە گۆڕا. بێگومان ئەشێت ئەمە هەنگاوی یەكەم بێت و چەندین چیرۆكی دیكەی لەم جۆرە لە ناوەندا ڕووبدەنەوە. بۆ هێزە سیاسییەكانیش ئەم جوڵانە ناكرێت دوژمنكارانە لێی بڕوانرێت، بە پێچەوانەوە وەك كوردێك دەبێت تەماشای هەموو هێزە سیاسییەكان بكرێت و ڕووانینەكە بەو ئاڕاستەیەدا نەبرێت یەكتری بخەنە ناو بازنەی ئەویتری دوژمنەوە.
گومانم نییە چیرۆكی تر بەڕێوەیە. ئەو چیرۆكانەی لە پێشمانن دوو مۆدێل سیاسەت پیشان دەدەن. مۆدێلێك سیاسەتی چەسپیو و پڕ لە پڕنسیپ، مۆدێلێك لە سیاسەتی جیاوازی جوڵەدار. ئەوەی گرنگە ئەم دوو مۆدێلە بە زمانێك ڕووبەڕووی یەكتری نەبنەوە ئیتر ڕێزی تێدانەمێنێت، چونكە ڕێزداری بنەمای خانەدانی كوردە و شكاندنی ئەو بنەمایە، كەسی شكێنەر خۆی پێ لاواز دەكات.
مادام كۆی هێزەكانیش لەسەر بنەمای بڕوابوون بە دیموكراسیەت و ڕكابەری سیمای خۆیان پیشان دەدەن. پێویستە لە جوڵە سیاسییەكانیشدا بەهەمان ئایدیاوە تەماشای بەرامبەرەكانیان بكەن. هەرچۆنێك بێت دابەزاندی پولی یەكەم بەدەست هێزەكەوە سەرنجڕاكێش بوو، بزانین پولی دووهەم چ بەردێك دەخاتە ناو گۆمەكەوە. هەڵسەنگاندن بۆ جوڵەی داهاتوو پێویستی بە بیركردنەوەی گەنجانەیە بۆ تێگەیشتن، بۆ ئەوەی ئەم پرسیارە دروست نەبێت: ئەوەچی بوو بۆ وایانكرد؟

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی