کاڵبوونەوەی وێنەی سیاسییەکان لەهەرێم و عێراقدا

29/11/2019

none

یەکەم/ لەهەرێمی کوردستان

بەشێوەیەکی ڕەها ناڵێم، بەڵام بەشێوەیەکی ڕێژەیی، وێنەی سیاسییەکان لەهەرێمی کوردستان و لەعێراقیشدا، کاڵبۆتەوە لەناخ و زیهنییەتی تاک و هاوڵاتیاندا.

لەهەرێمی کوردستان و لەخەباتی شاخدا، هەموو سەرکردەکانی کوردستان بەشێکبوون لەهەر خێزانێکی کوردی لەشاخدا. هەر چرکەیەک ئەو سەرکردانە ڕێگایان بکەوتایەتە ماڵێک لەهەرکوێیەک بووبوایە بێگومان نیشانەی دڵنیایی ئەو سەرکردانەبوو لەدڵسۆزی خاوەن ماڵ.

ئەو سەرکردانەی کورد تاکو لەشاخدا بوون و تاکو ڕاپەڕینی بەهاری 1991، هەموویان چانسی بەکاریزمابوون و بەڕۆحیبوونیان هەبوو، چونکە تاکو ئەو تەوقیتە ئەوان سەرکردەو شۆڕشگێڕبوون، بەڵام هەرکە هاتنە تەختی شار، ئیدی ئەو سەرکردانە بوون بە سیاسی!. سیاسی وەک مۆراڵ! و سیاسی وەک خەبات لەپێناو ئامانجەکەیاندا. ئەم سەرکردانەی کورد کە لەسەختی شاخەوە هاتنە تەختی شار، ئەوەندە ناشیرین بوون، تەنانەت زاتی ئەوەم نییە لەم نوسینەدا پێیانبڵێم سەرکردە، نەخێر ئێستا سیاسییەکی هێندە ناشیرینن مەگەر تەنها (هانا ئارێنت) بتوانێت چارێکی دیکە قسە لەسەر چەمکی سیاسی لەم جۆرە بکاتەوە.

وەک چۆن ئەم سەرکردانەی دوێنێی شاخ و ئەمڕۆی شار، دابەشکاری خۆیان کردووە لەنێوان خەباتی شاخ و شاردا، وەک چۆن لەشاخ جوانتر و بەهەیبەتتربوون، ئێستا لەشاردا هەڵگری وێنەکەی شاخ نیین، ئەوان ئەو دەمەی لەشاخەوە دێنەناو شار، ئیدی هەموو  جوانییەکی خۆیان لەشاخ جێهێشت و کە هاتوونەتە تەختی شار دەرفەتی ئەوەیان نییە بچنەوە شاخ و سەرێک لەو مێژووە جوانەی خۆیان بدەنەوە!!. ئەو پلەبەندییەی ئەم سیاسییانە لەقۆناغی ژیانی شۆڕشگێڕی و سیاسیاندا کردیان، بووە هۆی ئەوەی میللەت و هاوڵاتیش هەمان پێوەری دابەشکاریان بۆ بکات، دوێنێ لەشاخ جوان ! بوون و ئەمڕۆ لەشاردا ناشیرینن! و وێنە جوانەکەی شاخیان لەلای هاوڵاتیان کاڵبوویەوە.

دووەم/ لە عێراق دا
ئەم کاڵبوونەوەیەی وێنەی سیاسی، سەرکردە، شۆڕشگێڕ و ڕێبەر و مەرجەعە، بۆ پانتایی سیاسی عێراقیش هەمان ڕاستی لەخۆ دەگرێت بەجیاوازی ڕۆحی توندی مەزهەبیشەوە.

زۆرێکی ئەو سەرکردە شیعیانەی ئەمڕۆ لەخەباتی سیاسی شاریاندا خاوەن دەسەڵاتی سیاسی، مەزهەبی، ...هتدن، ڕۆژانێک ئەوانیش خەباتکار بوون و لەدەرەوەی شار! بوون، ئەوانیش ڕۆژانێک لەهەندەران و ئەمریکاو ئەوروپا و چیاکانی کوردستانەوە داوای ڕوخاندنی دەسەڵاتی سەدام حسێنیان دەکرد.
ئەم سیاسییانەی ئەمڕۆ هەتا لەدەرەوە بوون و هەتا هەڵگری خەونی گەورەی گۆڕانکاری و دیموکراسی و هاوڵاتیبوون و ئازادییەکان بوون بۆ هاوڵاتیانی عێراق، هەموویان خۆشەویست بوون، ئەم سیاسیانەی ئەمڕۆ کە زۆرینەیان لەدەرەوەی عێراق بوون و پێش 2003 لەترسی سیستمە فاشییەکەی سەدام حسێن هەڵهاتبوون، هەر پەیام و وتارێکیان بڵاوبکردایەتەوەو هەر جوڵەیەکی سیاسیان بکردایە، هەڵگری دنیایەک هیواو ئومێدی عێراقییەکان بوو بەتایبەت شیعەو کورد.

ئێستاو دوای شانزە ساڵ لەگەڕانەوەی ئەو سیاسیانە بۆ عێراق، هیچ شتێک لەدۆخی عێراق نەگۆڕدراوەو خۆپیشاندانەکانی عێراق لەناوجەرگەی بڕیاری شیعیدا کە نەجەف و کەربەلایە پێمان دەڵێت میللەتی عێراقی لە هەموویان توڕەن. ڕێگەنەدانی خۆپیشاندەران کە ناهێڵن هیچ سەرکردەیەک بچێتە ڕێزەکانیانەوە، بەڵگەی ئەوەیە بڕوایان بەکەس و هیچ لایەن و سیاسییەک نەماوە و وێنەی هەموو سیاسییەکان لەلای ئەوان کاڵبۆتەوە تەنانەت بەخودی (موقتەدا سەدر)یشەوە.

ئەوەشی لەنێوان دوێنێی ئەم سیاسیانەی عێراق و ئەمڕۆیاندا ڕوودەدات، دیسان هاوشێوەی سیاسییەکانی هەرێمی کوردستانە کە تاکو لەخەباتی دەرەوەیاندا بوون، سەرکردەو شۆڕشگێڕی جوان و باش بوون لەچاوی میللەتەوە، بەڵام هەر هێندە دەستیان گەیشتە بیری نەوت و کۆمپانیاو بازرگانی، بەهیچ کلۆژێک میللەتیان لەبیرنەما. جگە لەپارە، هیچ بەهایەکی ئینسانی و نەتەوەیی و نیشتمانی لەستراتیژیاندا نادۆزرێتەوە. ئەمەش وایکردووە لەهەرێم و لەعێراقیش بەردەوام وێنەکانیان لەکاڵبوونەوەدا بێت و ڕەدبکرێنەوەو بەردەوامیشی دەبێت.

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی

بەپەلە