نیپاڵ؛ لە قۆناغی گواستنەوەی دیموکراسیەوە بۆ شۆڕشی لاوان

12 کاتژمێر پێش ئێستا

مەجید ساڵح


(١)
لە ساڵی ٢٠٠٨ نیپاڵ لە سیستمی دەسەڵاتی رەهای پاشایەتییەوە گۆڕا بۆ کۆمارێکی دیموکراسی فیدراڵی. بەپێی دەستووری ساڵی ٢٠١٥ نیپاڵ لە حەوت هەرێم پێک دێت و سیستەمێکی فرە حزبی تێدا پەیڕەو دەکرێت.  کۆمەڵگەی مەدەنی ڕۆڵێکی سەرەکی لە پاراستنی دیموکراسی و بەرگریکردن لە مافەکانی کەمینەکان دەبینێت، ئابووری ئەو وڵاتە زیاتر پشت بە کشتوکاڵ و گەشتیاری و حەواڵەی پارە لەدەرەوە دەبەستێت، نیپاڵ خاوەنی سەچاوەیەکی زۆری کارۆئاوییە و سەرچاوەی داهاتە بۆی.
(٢)
ئێستا نیپاڵ ڕووبەڕووی قەیرانێکی بێوێنە بووەتەوە:
 ناڕەزایەتی بەرفراوان گەنجانی "نەوەی Z" دژی گەندەڵی و قەدەغەکردنی سۆشیال میدیا وڵاتەکەی تەنیوە.
لە کاتی نائارامییەکاندا زیاتر لە ٥٠ کەس گیانیان لەدەستدا و هەزاران کەسیش بریندار بوون و نزیکەی ١٢ هەزار و ٥٠٠ زیندانی هەڵاتن.
سەرۆک وەزیران و کابینەکەی بەشێوەیەکی ئابڕوبەرانە لە لایەن لاوانەوە لەکارلادرا و
لە جێگەیدا دادوەری پێشوو سوشیلا کارکی وەک یەکەم ژن دەستنیشانکرا ببێتە سەرۆکوەزیرانی کاتی بۆ سەرکردایەتیکردنی قۆناغی گواستنەوە.
(٣)
پێدەچێت نیپاڵ بە قۆناغێکی سەختی گواستنەوەدا تێپەڕێت ناڕەزایەتییەکان و گوشارەکان لەسەر حکومەتی کاتی بەردەوام بێت و  ناسەقامگیری دریژە بکێشێت. بەڵام ئەگەری زۆریش هەیە سوشیلا کارکی بتوانێت سەردەمێکی نوێی چاکسازی سیاسی و  ئازادیی فەراهەم بکات. ئەگەر ئەم سەرکردەیە سەرکەوتوو بێت له هێورکردنەوەی شەقام و خۆئاماده کردن بۆ هەڵبژاردنی پێشوەخت، دەکرێ قەیرانەکه  بگۆڕێت بۆ دەڕفەتێک بۆ به هێزکردنی دیموکراسی، بەڵام بە شکستی کارکی  ناسەقامگیرییەکە درێژە دەکێشێت.

ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی