سەڵاحەدین دەمیرتاش ماوەی نۆ ساڵە زیندانیکراوە، دیدگای ئاشتی هەبوەو لەسەر ئەمە سزادراوە، بێدەنگی ڕۆژئاوا بێلایەنى نییە، به‌ڵكو مایه‌ى شەرمەزارییە.
لەتورکیای ئەمڕۆدا بەس نییە چەکهەڵگرتن بەهەڕەشە هەژماربکرێت، بەسە بەکوردی قسە بکەیت، لەسەر دادپەروەری بنووسیت یان داوای مافی مرۆڤ بکەیت، تەنها ئەوەی کە تۆ کورد بیت مانای ئەوەیە کە پێشتر بەتیرۆریست ناوت لێنراوە.
لەسەردەمی دەسەڵاتی ئەردۆغاندا دەیان هەزار کورد گیراون، لەوانە ڕۆژنامەنووس، مامۆستا، خوێندکار، هونەرمەندو خەڵکی ئاسایی‌و سیاسیى زۆر باڵا-ش، گوندە كوردنشینه‌كانی بۆردومانکراون، ئاڵای کورد قەدەغەکراوەو دایکانی ئاشتى خۆپیشاندان بۆ منداڵە ونبووەکانیان ده‌كه‌ن، لەلایەن پۆلیسەوە هێرشیانده‌كرێته‌سه‌ر، هەرکەسێک ناڕەزایەتی دەرببڕێت، پێی دەوترێت "تیرۆریست".
هەر کەسێک داوای ئاشتی بکات پێی دەوترێت "هەڕەشە بۆ سەر دەوڵەت"، هەر کەسێک ڕاستی بڵێت زیندانیدەکرێت، تیرۆری دەوڵەتی بەمشێوەیە کاردەکات، كاتێك جیهان چاوپۆشی لێده‌کات، ئه‌وه خیانەتێکی گەورەیە.
سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆکی پێشوتری هەدەپە، چەندینجار بانگەشەى بۆ گفتوگۆی ئاشتیانەی نێوان تورک‌و کورد كرد، لەوڵاتێکدا کە ئەم بەهایانە وەک مەترسیدار بۆسەر ژیان سەیر دەکرێن، خەباتی بۆ فێمێنیزم‌و دیموکراسی‌و یەکسانی کردوە، بۆ ئەمەش، ئازادی خۆی لەدەستداو ماوەی نۆ ساڵە زیندانیکراوە، سەرەڕای ئەوەی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا داوای ئازادکردنی دەکات، تاکە “تاوان”ی ئەو، دەنگدان بوو بەوکەسانەی کە تورکیا هەوڵی بێدەنگکردنی دەدات.
تا کەی جیهان چاو داده‌خات، لەکاتێکدا سەڵاحەدین دەمیرتاش تەنها لەبەرئەوەی کوردە زیندانیدەکرێت؟ تا کەی سوید کە بانگەشەی بەهادان بەمافەکانی مرۆڤ دەکات، بێدەنگ دەبێت لەکاتێکدا دیکتاتۆری تورکیا ڕەجەب تەیب ئەردۆغان گەلەکەی خۆی چەقاندووەو هێشتا لەلایەن سەرکردەکانی ئەوروپا بەدەستگرتن‌و زەردەخەنە پێشوازیی لێدەکرێت؟
من وەک سیاسەتمەدارێک قسە ناکەم، من وەک ڕۆژنامەنووسێکی کورد قسە دەکەم، کەسێک کە واقیعی بینیوە، بەڕوونی دەیڵێم: شتێکی بێمانایە کە سوید کە حەزی لەقسەکردنە لەسەر ئازادیی‌و یەکسانیی‌و دادپەروەری، هەڵدەبژێرێت چاو بخاتەسەر ئەوەی بەسەر ئێمەی کورددا دێت، ئەردۆغان ئێمەی کورد وەک هەڕەشە تەماشا دەکات، نەک وەک مرۆڤ.
لەتورکیای ئەمڕۆدا بەسە کورد بیت، بەو زمانە قسە بکەیت، ئاڵاکەت پیشانبدەیت یان داوای ئاشتی بکەیت کە بە"تیرۆریست" ناوببرێت، ئەردۆغان سیستەمێکی بونیادناوە کە توندوتیژیی ئامرازی دەوڵەتە، کە هەموو گوندێکی کوردی، هەموو نووسینگەیەکی سەرنوسەر، هەموو ڕێکخراوێکی ژنان لەشەوێکدا لەناو ببرێن، کە منداڵان لەسەر کێشانی ئاڵای کورد دەخرێنە زیندانەوە.
کە دایکان لێیان دەدرێت لەسەر داوای دادپەروەری بۆ کوڕە ونبووەکانیان، لەو شوێنەی کە ژنانی کورد کە دەوێرن بەرامبەر پیاوسالاری بوەستنەوە، بەبێ ئاسەواری زیندانیدەکرێن یان وندەبن، سەدان هەزار کورد ماڵ‌و حاڵی خۆیان لەدەستداوە، دەیان هەزار کەس لەزینداندان، لەهەموو زیندانێک، لەهەموو گەڕەکێکدا، لەهەموو گوندێکی شاخاویدا، ترس بەردەوامە، لەناوەڕاستی هەموو ئەمانەدا سەڵاحەدین دەمیرتاش دانیشتووە، سیاسەتمەدارێکی بەناوبانگ، پارێزەر، نووسەر، پیاوێک کە خەونی ئاشتیی هەیە، بەڵام بەهۆی قسەکردنی لەسەر ئازادی زیندانیکراوە، دادگای دادی ئەوروپا داوای ئازادکردنی کرد، کۆمسیۆنی مافی مرۆڤی نەتەوەیەکگرتووەکان داوای ئازادیی ناوبراو دەکات.
بەڵام ئەردۆغان بەسووکایەتییەوە وەڵامی دەداتەوە، ڕۆژئاواش بەبێدەنگی وەڵامیدەداتەوە، سوید بڕبڕەی پشتی لەدەستداوە، حکومەتی سوید حەزدەکات باس لە "بەها سەرەکییەکان" بکات، بەڵام کاتێک سیاسەتمەدارانی سوید سڵاو لەڕەجەب تەیب ئەردۆغان دەکەن، باس لەکەسێک دەکات کە ڕۆژنامەنووسان دەخاتە زیندانەوەو ئۆپۆزسیۆن بێدەنگدەکات‌و ڕێگەدەدات دەستدرێژیکردنەسەر ژنان‌و کەمینەکان بەردەوامبێت.
وڵاتێک کە خۆی به‌پارێزگار له‌پرسى فێمێنیست دەزانێت، چۆن بێدەنگ دەبێت لەکاتێکدا ژنانی کورد – کە دژی داعش شەڕیان کردووە – زیندانیدەکرێن‌و دەستدرێژیدەکرێنەسەرو دەکوژرێن؟، ئەمە پەیوەندیی بەدیپلۆماسییەوە نییە، ئەمە باسی ترسنۆکییە.
ئولف کریستێرسۆن‌و تۆبیاس بیلسترۆم وەک بەچکە جرجێکی منداڵانە ڕەفتار دەکەن کە شوێنکەوتوون، بەهیوای پاراستنی قازانجەکانیان لەناتۆ، لەهەمانکاتدا هەمان ڕژێم کورد لەتورکیاو سوریاو عێراق گۆشەگیریی‌و زیندان‌و ئەشکەنجە دەکات، ملکەچی پیاوێک دەبن کە ڕۆژنامەنووسان زیندانیدەکات‌و ئۆپۆزسیۆن بێدەنگدەکات‌و توندوتیژیی پۆلیس بەرامبەر ژنان‌و کەمینەکان بەکاردەهێنێت.
وڵاتێک کە بانگەشەی دیموکراسی دەکات چۆن بێدەنگ دەبێت؟ وڵاتێک کە خۆی بەفێمینیست ناودەبات، چۆن بێدەنگ دەبێت، لەکاتێکدا ژنانی کورد، ئەوانەی سەختترین شەڕی دژ بەستەم‌و تیرۆریان کردووە، زیندانی‌و دەستدرێژیی‌و کوشتنیان بۆ دەکرێت؟ فەزیحەیەکی ئەخلاقییە، فێمینیزم‌و چالاکی نابێت هەڵبژێردراوبن.
من دەمەوێت ڕاستەوخۆ قسەتان لەگەڵ بکەم کە خۆیان وەک فێمینیست‌و چالاکوان‌و پارێزەری مافی مرۆڤ دەناسێنن: ئێستا لەکوێی؟ کوا دروشمەکانتان، پلاکاردەکانتان، کوا فرمێسکەکانتان – کاتێک باس لەژنانی کورد دەکرێت؟ ئەو ژنانەی لەکۆبانێ دژی داعش شەڕیان کردووە،
ئەو ژنانەی لەڕۆژاڤا سەرکردایەتی شەڕدەکەن، ئەو ژنانەی کە دەوێرن بەزمانی کوردی قسەبکەن هەرچەندە ڕەنگە گیانیان بەفیڕۆ بدات –
پشتگیریتان لەکوێیە بۆیان؟
تۆ دەڵێی شەڕ بۆ هەمووان دەکەیت، بەڵام کاتێک باس لەئێمەی کورد دەکرێت- ئەوکات پاشەکشە دەکەیت، تۆ باسی خوشکایەتی دەکەیت، بەڵام خوشکەکانمان بەتەنها لەتاریکیدا جێبهێڵە، ئەمەش لەدیارترین حاڵەتدا دوو ستانداردە، واز لەبەکارهێنانی وشەی “فێمینیزم” بێنە ئەگەر هەموو ژنەکانت لەخۆ نەگرت، واز لەباسکردنی “مافی مرۆڤ” بێنە ئەگەر مەبەستت هەموو مرۆڤەکان نییە.
سوید دەبێ هەڵوێستی هەبێت – ئێستا، سوید دەبێت واز لەخۆدزینەوە لەپشت دەستەواژە دیپلۆماسییەکان بهێنێت، دەبێت لەبەرامبەر ئەو شتانەدا بوەستین کە بانگەشەی باوەڕمان پێی دەکەین، چونکە لەئێستادا وشەکانی “ئازادی”و “دیموکراسی” درۆ دەنگدەدەن – کاتێک کورد ناگرێتەوە، دەبێت دەستبەجێ سەڵاحەدین دەمیرتاش ئازاد بکرێت، دەبێت کۆتایی بەستەم‌و چەوساندنەوەی کورد بێت، سوید دەبێت بوێری نیشانبدات – نەک ملکەچبوون، دەمیرتاش تاوانبار نییە، هێمای ئومێدو یەکسانی‌و ئاشتییە.
داوای ئازادکردنی، پەیوەندیی بەسیاسەتەوە نییە، پەیوەندیی بەمرۆڤایەتییەوە هەیە، ئەگەر بەڕاستی سوید جدییە بەرامبەر بەبەهاکانی، پاشان کاتی ئەوە هاتووە بوەستین، نەک ترساندن، چونکە مێژوو ئەوانەی بێدەنگبوون یادی ناکاتەوە، ئەوکەسانە لەبیردەکات کە لەکاتێکدا زۆر قورس بوو بوێری قسەکردنیان هەبوو، وە لەو چیرۆکەدا، سوید یان وەک دەنگێک بۆ دادپەروەری دەوەستێت، یان وەک وڵاتێکی دیکە کە چاوی کوێرکردووە.
ڕۆژنامەنوس‌و چالاکی مافی مرۆڤی کورد
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی