ڕۆڵی خێزان لە بنیاتنانی نەوەی داهاتوو

3 کاتژمێر پێش ئێستا

وەلید محەمەد سلێمان

خێزان بەردی بناغەیەکی تۆکمەیە بۆ پەروەردەکردن و بنیاتنانی  منداڵ، کە هەستیارترین و گرنگترین توێژی کۆمەڵگان.
شێوازەکانی چاودێری منداڵان بەپێی ژینگە و کولتوورە جیاوازەکان دەگۆڕێت و جیاوازە.
پەروەردەکردنی منداڵ لە یەکەم ساتەکانی ژیانی منداڵەوە لە سکی دایکیدا دەستپێدەکات و بە شێوەیەکی کاریگەر بەردەوام دەبێت تا دەگاتە تەمەنی هەژدە ساڵی، هەر بۆیە زۆر گرنگە کە دایک و باوک خاوەنی توانایەکی بەهێزی پەروەردەکردن بن بەهۆی هەستیاری ڕۆڵەکانیانەوە.
 بۆ گەیشتن بە پەروەردەیەکی سەرکەوتوو پێویستە جەخت لەسەر ئەم خاڵانە بکرێتەوە:
 ١-خۆشەویستی و ڕێزگرتن: ئەمانە بناغەی خێزانێکی سەرکەوتوو و بەختەوەرن؛ سۆز و خۆشەویستی و ئاسایش بۆ منداڵەکە دابین دەکات.
٢- ئازادی ڕادەربڕین: ڕێگەدان بە منداڵ بۆ دەربڕینی بیروڕای خۆی بەبێ سنووردارکردن بۆ بنیاتنانی کەسایەتییەکی بەهێز و سەربەخۆ زۆر گرنگە.
٣- ڕێنمایی بەردەوام: پێشکەشکردنی ئامۆژگاری و ڕێنمایی بەرەو ڕێگا ڕاستەکان بۆ گەشەکردنی منداڵ بەشێوەیەکی تەندروست.
٤- بەڕێوەبردنی کات: بەسەربردنی کاتێکی کوالێتی بە خوێندنەوە و یاریکردن و سەفەرکردن و گواستنەوەی کولتوور و مێژووی نەتەوەو نیشتمان بۆ نەوەکانی داهاتوو.
٥- چاودێری: چاودێریکردنی چالاکییەکانی قوتابخانە، ڕێکخستنی بەکارهێنانی یارییە ئەلیکترۆنییەکان و  دڵنیابوون لەوەی کە منداڵانی خوار تەمەنی ١٦ ساڵ دوور دەخرێنەوە لە زیادەڕۆیی لە بەکارهێنانی مۆبایل و نابێت بەکاری بهێنن.
 ٦- ئامۆژگارییە پەروەردەییە گرنگەکان:  
ئامۆژگارییەکانت با کورت بن بۆ ئەوەی دڵنیا بیت کە منداڵ لێی تێدەگات و لەبیریەتی.
٧- ڕەتکردنەوەی توندوتیژی: زیانگەیاندن بە منداڵ بە شێوەیەکی جەستەیی یان زارەکی قەدەغەیە چۆنکە توندوتیژی زیانێکی زۆر بە دەروونی منداڵ دەگەیەنێت.
٨-  ژینگەی هاوڕێیان: دایک و باوک بەرپرسیارێتییان لەسەر شانە کە هاوڕێکانی منداڵەکانیان بناسن و پەیوەندییەکی باش لەگەڵ خێزانەکانیان دروست بکەن.
 ٩- پاداشت پێش سزادان: لەبری توندوتیژی، دیالۆگێکی هێمن و ئارام بگرنەبەر، هاندان و ستایشکردن و پاداشت کاریگەری ئەرێنی لەسەر دەستکاریکردنی ڕەفتارەکان هەیە. پەروەردەکردنی منداڵ تەنیا بەرپرسیارێتی دایک نییە؛ بەڵکو بەرپرسیارێتییەکی تەواوکەرە لە نێوان  دایک و باوکدا. هەردووکیان بەشدارن لە بنیاتنانی کەسایەتی منداڵ.
دوور بکەرەوە لە گلەییکردن لە منداڵەکانت لەبەردەمیاندا، چۆنکە قسەکانت دەتوانن یان بنیات بنێن یان بیانڕوخێنن.
لە کۆتاییدا وەک دایک و باوک، ئێوە بناغە و نموونەن، ئەمڕۆ بڕوێنە ئەوەی سبەی ئارەزووی چنینەوەی دەکەیت.


ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی