شارپرێس:
ئەندامێكی پەرلەمانی كوردستان رایدەگەیەنێت، پێویستە كورد بایكۆتی پرۆسەی سیاسی عێراق بكات  دەشڵێت،  پێویستە حكومەتی هەرێم داوا لە ئەمریكا بكات، كە دەسەڵاتداری پلە یەكی ئەم وڵاتەیە و بەرژەوەندیی زۆری لە هەرێم و عیراق دا هەیە، تا چارەسەركردنی ئەم دۆخە، مانگانە قەرز بداتە هەرێم و لە بەرانبەردا بە نەوتی هەرێم قەرزەكەی بدرێتەوە.

مەم بورهان قانع  پەرلەمانتاری پێشووی نەوەی نوێ لەهەژماری خۆی لەبارەی رێكنەكەوتنی هەرێم و بەغدا لەنوسینێكدا  باسیلەوەكردووە، "پێویستە كورد بایكۆتی پڕۆسەی سیاسیی لە عیراق دا بكات، بە بەشدارینەكردن لە كابینەكەی "مستەفا كازمیی" و هەروەها كشانەوە، یان هەڵپەساردنی ئەندامێتیی لە پەرلەمانی عیراقیی دا و سەرۆككۆماریش بچێتەوە بۆ سلێمانی و بەغدادی "عروبە" بۆ ئەوان بەجێبهێڵرێت.

ئاماژەی بەوەشداوە، " دەسەڵاتدارانی هەرێم ئازایەتیی ئەوەیان تێدابێت چاكسازیی راستەقینە لە هەرێمی كوردستان دا بكەن و  كۆتایی بە ناشەفافییەت و دزینی داهاتی نەوت و ناوخۆ و داروبەردی ئەم هەرێمە بهێنرێت و بتوانرێت بە پلانێكی تۆكمەی دارایی و كارگێڕیی و لەگەڵیشیدا نیشتمانیی، بەداهاتی فرۆشتنی نەوت و داهاتی ناوخۆ و خاڵە سنورییەكان، موچەی موچەخۆرانی راستەقینەی هەرێم دابین بكەن (ئەگەر جدیبون و ئیرادە هەبێت، بە ئاسانیی دەكرێت).

هەروەها ئەوەشی خستووەتەڕوو،" بەهۆی ئەوەی نزیكەی 50 رۆژە موچەی موچەخۆرانی هەرێم نەدراوە، حكومەتی هەرێم وەك قۆناغی بەپەلە بڕیاربدات بە لێخۆشبون لە بڕێك لەو قەرزانەی وەكو باج و خانوبەرە و هەر قەرزێكی دیكە، كە دەكەوێتە لای موچەخۆران و هەروەها لێخۆشبون لە هەندێ‌ باجی كۆمپانیا و خاوەن یەكەكانی نیشتەجێبون، بەو مەرجەی ئەو موچەخۆرانەی كرێنشینی ئەو كۆمپانیا و بازرگانانەن، كرێیان لێوەرنەگیرێت، تا ئەوكاتەی چارەسەری بەپەلەی موچەكانیان دەكرێت و ئەو موچەخۆرانەیشی كرێچیی نین، شێوازێكی خێرا بدۆزرێتەوە بۆ قەربوكردنەوەیان.

دەقی نوسینەكە: 
چی بكەین؟
مەم بورهان قانع*
ئەگەر لە كۆبونەوەكانی ئەمڕۆی شاندەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستان دا (كە یەكلاكەرەوە دەبن)، لەگەڵ بەرپرسانی باڵای حكومەتی عیراقیی دا لە بەغداد، بەرپرسانی هەرێم ئامادەبون تەواوی نەوتی هەرێم رادەستی كۆمپانیای بە بازاڕكردنی "سۆمۆ"ی عیراقیی بكەن، بەڵام بەرپرسانی باڵای عیراق ئامادەنەبون تەواوی شایستە داراییەكانی هەرێمی كوردستان بنێرن، یان تەنانەت بەرپرسانی هەرێم بەوەیش رازی ببن؛ كە هاوشانی رادەستكردنی نەوتی هەرێم، داهاتی خاڵە سنورییەكان و داهاتی ناوخۆیش رادەستی بەغداد بكەن و لە بەرانبەردا بەغداد تەواوی شایستە داراییەكانی هەرێم بنێرێت، بەڵام دیسانەوە بەغداد بەم پێشنیازەیش رازینەبو، ئەوكات پێویستە كورد لە ئەمڕۆوە، ئەم هەنگاوانە بنێت‌:
1- بایكۆتی پڕۆسەی سیاسیی لە عیراق دا بكات، بە بەشدارینەكردن لە كابینەكەی "مستەفا كازمیی" و هەروەها كشانەوە، یان هەڵپەساردنی ئەندامێتیی لە پەرلەمانی عیراقیی دا و سەرۆككۆماریش بچێتەوە بۆ سلێمانی و بەغدادی "عروبە" بۆ ئەوان بەجێبهێڵرێت... چونكە پۆستی سەرككۆمار نە بەهایەكی هەیە بۆ كورد و پۆستی وەزیری داراییەكەیشمان (كە جێگری سەرۆكوەزیری عیراقیی-شە)، دەسەڵاتەكانی لە بەرێوەبەری فەرمانگەیەكی وەزارەتەكەی كەمترە. سەرەڕای ئەو لێشاوی پۆستە بێمانایانەی كورد لە بەغداد هەیەتی.
2- هەمو پەیوەندیی و رێكەوتنێكی سیاسیی و سەربازیی و ئەمنیی و ئابوریی و فەرهەنگیی و كۆمەڵایەتیی لەگەڵ بەغداددا بپچڕێنرێت و كۆتایی بهێنرێت بە بەرژەوەندییەكانی عیراق لە هەرێمی كوردستان دا.
3- لەلای وڵاتانی زلهێز و كۆمەڵگای نێودەوڵەتیی و نەتەوەیەكگرتوەكان شكات لە حكومەتی عیراقیی بكرێت، كە میراتگری حكومەتی بەعسە و دەبێت قەرەبوی ئەو زیانانە بكاتەوە كە لەسەر دەستی بەعس بەرانبەر بە كورد كراون و هەروەها شكات بكرێت كە حكومەتی عیراقیی رێز لە مافی هاوڵاتیبونی كورد لە عیراق دا ناگرێت و دەستوری عیراقیی پێشێلدەكات و دەرەنجامی دۆخەكەیش بخرێتە ئەستۆی دەسەڵاتدارانی عیراق. سەرەڕای ئەوەی هەوڵبدرێت و داوابكرێت بە پارە بلۆككراوەكانی عیراق، قەرەبوی زیانەكانی كورد بكرێتەوە.
4- كورد لەگەڵ عەرەبی سوننەدا بكەوێتە دانوسەندن و رێكەوتنی ستراتیژیی بۆ ئەوەی كورد و سونەی عەرەب، ببنە بەرەیەكی بەهێز لە بەرانبەر دەسەڵاتدارانی عیراق و وابكرێت ئەوانیش بایكۆتی پڕۆسەی سیاسیی عیراق بكەن و كورد پشتیوانییان لێبكات، تەنانەت لە سەربەخۆبونیان دا لە عیراق و یەكەمین هەنگاوی عەرەبی سوننەیش، بەشدارینەكردنیان بێت لە كابینە چاوەڕوانكراوەكەی "كازمیی"دا. وەكچۆن هەر بڕیارێكی عیراقیی، بەبێ‌ كورد و سونە، بەهایەكی نە لە عیراق و نە لای ئەمریكییەكان و نە لای كۆمەڵگای نێودەوڵەتیی-ش نابێت.
5- داوا لە هەندێ‌ لە هێزە شیعەكانی بەشدار لە حكومەتی عیراقیی بكرێت، ئەگەر پشتیوانیی لەمافی هاوڵاتیبونی كورد دەكەن و رێزی ئەو مافانە دەگرن كە بەپێی دەستوری عیراقیی بۆ هاونیشتمانیانی عیراقیی زامنكراون و پێشتریش هاوپەیمانمان بون لە دژی دیكتاتۆرییەت، هەڵوێستی خۆیان بەرانبەر بە حكومەتی عیراقیی رابگەیەنن، بە پێچەوانەوە، كورد بە هاوپەیمانیان نازانێت.
6- دەسەڵاتدارانی هەرێم ئازایەتیی ئەوەیان تێدابێت چاكسازیی راستەقینە لە هەرێمی كوردستان دا بكەن و  كۆتایی بە ناشەفافییەت و دزینی داهاتی نەوت و ناوخۆ و داروبەردی ئەم هەرێمە بهێنرێت و بتوانرێت بە پلانێكی تۆكمەی دارایی و كارگێڕیی و لەگەڵیشیدا نیشتمانیی، بەداهاتی فرۆشتنی نەوت و داهاتی ناوخۆ و خاڵە سنورییەكان، موچەی موچەخۆرانی راستەقینەی هەرێم دابین بكەن (ئەگەر جدیبون و ئیرادە هەبێت، بە ئاسانیی دەكرێت).
7- دەسەڵاتدارانی هەرێم پابەندنەبن بە كەمكردنەوەی یەك بەرمیلە نەوتی هەناردەكراوی هەرێم بۆ بازاڕەكانی جیهان، كە رێكخراوی "ئۆپیك" بڕیاریلێداوە و دەبێت لە سبەینێوە (1/ 5/ 2020) جێبەجێبكرێت، كە بەمەیش عیراق خۆی تەواوی ئەو ملیۆن و 111 هەزار بەرمیلە كەمبكاتەوە و بەمەیش زیانێكی گەورە بە داهاتی عیراق دەگەیەنرێت و هاوكات هەرێم هەوڵی زیادكردنی بڕی هەناردەی نەوت بدات.
8- سیاسەتێكی نوێی دارایی و كارگێڕیی و سەرمایەگوزاریی و باج دابڕێژرێتەوە، كە لە خزمەتی بەرژەوەندیی گشتیی دا بێت و بەشی زۆری ئەو ئەركانەی بە كۆمپانیاكانی كەرتی تایبەت بەخشراون، ببەخشرێنە كۆمپانیاكانی كەرتی گشتیی، یان دامەزراوەكانی حكومەتی هەرێم  و بەمەیش داهاتی حكومەت زیاددەكرێت. 
9- بەهۆی ئەوەی نزیكەی 50 رۆژە موچەی موچەخۆرانی هەرێم نەدراوە، حكومەتی هەرێم وەك قۆناغی بەپەلە بڕیاربدات بە لێخۆشبون لە بڕێك لەو قەرزانەی وەكو باج و خانوبەرە و هەر قەرزێكی دیكە، كە دەكەوێتە لای موچەخۆران و هەروەها لێخۆشبون لە هەندێ‌ باجی كۆمپانیا و خاوەن یەكەكانی نیشتەجێبون، بەو مەرجەی ئەو موچەخۆرانەی كرێنشینی ئەو كۆمپانیا و بازرگانانەن، كرێیان لێوەرنەگیرێت، تا ئەوكاتەی چارەسەری بەپەلەی موچەكانیان دەكرێت و ئەو موچەخۆرانەیشی كرێچیی نین، شێوازێكی خێرا بدۆزرێتەوە بۆ قەربوكردنەوەیان.
10- داوا لە ئەمریكا بكرێت، كە دەسەڵاتداری پلە یەكی ئەم وڵاتەیە و بەرژەوەندیی زۆری لە هەرێم و عیراق دا هەیە، تا چارەسەركردنی ئەم دۆخە، مانگانە قەرز بداتە هەرێم و لە بەرانبەردا بە نەوتی هەرێم قەرزەكەی بدرێتەوە.
ئەنجام
ئەگەر جدییەت و دڵسۆزیی و نیشتمانپەروەریی و ئازایەتیی لە بڕیاردان و خزمەتكردنی گشتیی دا هەبێت، دەتوانین ئەم دۆخە تێبپەڕێنین و دەشتوانین چیتر پشت بە بەغداد نەبەستین و هەرێم-یش ببوژێنینەوە، بە مەرجێك یەكڕیز و یەكدەنگ بین و دەستبەرداری كێبڕكێی حزبیی و كەسیی بێتام ببین... با كەمێك چاو لە "كۆریای باشور" بكەین، كە چۆن دوای جەنگی سێ‌ ساڵەی كاولكاریی لەگەڵ "كۆریای باكور"دا، ئەو وڵاتە وێرانەیان كردە وڵاتێكی خۆشگوزەران و خاوەن ژێرخانێكی ئابوریی بەهێز
مەم بورهان قانع
ئەندامی پەرلەمانی كوردستان.