شارپرێس: کەنداڵ جودی
ساڵح موسلیم، هاوسەرۆکی پەیەدە ڕایگەیاند، ڕژێمی سوریا و تورکیا دەیانەوێت ئیدارەی خۆسەر لەناوببەن و ڕوسیا جدی نییە لە گفتوگۆی نێوان کورد و ڕژێمی سوریا.
ساڵح موسلیم، هاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکرات پەیەدە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ شارپرێس، باس لە بەیاننامەی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی ڕووسیا و گفتوگۆی نێوان کورد و حکومەتی دیمەشق و گفتوگۆی کورد و کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان دەکات و دەشڵێت، ڕژێمی سوریا و تورکیا دەیانەوێت ئیدارەی خۆسەر لەناوببەن و ڕووسیا جدی نییە لە گفتوگۆی نێوان کورد و ڕژێمی سوریا.
شارپرێس: لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی ڕووسیا چەند ڕۆژێک لەمەوبەر بانگەشەی ئەوەی کرد کە بەهۆی فشارەکانی ئەمریکاوە، گفتوگۆکانی نێوان کورد و حکومەتی دیمەشق ڕاگیراون، تا چ ڕادەیەک ئەمانە ڕاستن؟
ساڵح موسلیم: ئەوەی لاڤرۆڤ وتی ڕاست نییە. کاتێک هێرش کرایە سەرمان، پێش هەمووان لاڤرۆڤمان بینی، ئێمە بە لاڤرۆڤمان وت لە سوریا کێشەیەکمان هەیە و دەتوانن کاریگەری لەسەر بکەن، بۆیە ڕووسیا لە هەموو کەس زیاتر دەزانێت چی لە دانوستانەکاندا ڕوویدا، واتە ئێمە چیمان دەویست، ڕژێمی سوریا چی دەویست، کێ بەربەستە، کێ ڕێگە دەدات، کێ ڕێگە نادات، ڕووسیا هەموو ئەمانە دەزانێت. بۆیە قسەکانی لاڤرۆڤ ڕاست نییە.
لەهەمان کاتدا ڕاستییەک هەیە کە لە دوای ساڵی ٢٠١٤ و ٢٠١٥ واتە دوای ئەوەی ڕوون بووەوە کە ئێمە بەرەنگاری داعش دەبینەوە و بوونمان هەیە و پەیوەندییەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لەگەڵ ئێمە دەستیپێکرد بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش، لەو کاتەدا ڕووسیا چووە ناو سوریا و ڕایانگەیاند کە ئامانجیان پاراستنی ڕژێمی سوریایە، بۆ ئەوەی نەڕوخێت و تا ئێستا ڕووسیا بە هەمان ئامانجەوە هەڵدەستێت. لەو کاتەوە تا ئێستا ئەو لایەنانەی چوونە ناو سوریا، دەیانەوێت ململانێکانی سوریا بەڕێوەببەن، نەک چارەسەری بکەن. ئەمەش بەو مانایەیە کە هەموو شتێک لەسەر زەوی بخەیتە خزمەتت. بۆیە نێوەندگیری لاڤرۆڤ لە نێوان ڕژێمی سوریا و تورکیا بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانییەتی. خۆبەڕێوەبەریی ڕێککەوتنی نێوان تورکیا و ڕژێمی سوریا بە تەڵە دەزانێت. لە ئاستانە بڕیاریان داوە کە ئیدارەی خۆسەر لەناو ببەن، بۆ ئەوەی ئەمریکا لێرە دوربخەنەوە. لاڤرۆڤ لەسەر ئەم بنەمایە مامەڵە دەکات، بۆیە ئەو ئیدیعایانەی کە ئەمریکا ڕێگە بەم کارە نادات ڕاست نییە، چونکە کەس بڕیارمان بۆ نادات و کەسیش نییە ناچارمان بکات، بۆیە ئەوەندەی لاڤرۆڤ پەیوەندی بە بەرژەوەندی وڵاتەکەیەوە هەیە و لە گەلەکەی بیردەکاتەوە ، هەروەها ئێمەش بیر لە بەرژەوەندی گەلەکەمان دەکەینەوە و هەروەها ئاگاداری ئەم پڕۆژەیە و پێکهاتەکانی خۆمان دەبین. پێویستە هەموو کەسێک ئەمە بزانێت.
شارپرێس: مەبەستی ڕووسیا چییە، کە هەمیشە بانگەشەی ئەوە دەکات کورد سەر بە ئەمریکایە، کورد بە فەرمانی ئەمریکا کاردەکات؟
ساڵح موسلیم: ئامانجی ڕووسیا بەمەش ڕەشتر بووە، هەموو گفتوگۆکان لە ئاستانەن و ئەم قسەیە لەسەر بڕیارەکانی ئاستانەیەو بەپێی ئەم بڕیارانە مامەڵە دەکەن. واتە بە گوێرەی ئێران، تورکیا، ڕژێمی سوریا و ڕووسیا، ئەوان هەڵسوکەوت دەکەن و لەسەر ئەمە ڕێککەوتوون، واتە بەشێکە لە شەڕەکە.
شارپرێس: با بگەڕێینەوە بۆ دیالۆگی نێوان ئێوە و دیمەشق، ئایا هیچ دیالۆگێک هەیە یان نا، یان هۆکاری ڕاستەقینە چین کە ئەم دیالۆگانە پێشناکەون و ناگەنە ئەنجام؟
ساڵح موسلیم: وتومانە تا عەقڵیەت نەگۆڕێت ناکرێ. چونکە تا ئێستا ڕژێمی سوریا گفتوگۆی بۆ چارەسەر نەبووە و ئەو دیالۆگانەی پێشتر هەبوون داخراون. چونکە تا ئێستا ڕژێمی سوریا بە هاوکاری ئێران و ڕووسیا پێی وایە کە چارەسەری سەربازیی هەیە، لەسەر ئەم بنەمایە ڕووسیا و ئێران پشتیوانی ڕژێمی سوریا دەکەن.
هەرچەندە ڕژێمی سوریا هیچی نەماوە، بەڵام چاوەڕێی ئێران یان ڕووسیا یان لایەنێکی ترە کە هەنگاو بنێن و ئیدارەی خۆسەر لە ناو ببەن و ڕادەستی ئەو وڵاتەی بکەن. لە کۆتاییدا لە پەیوەندییەکانی نێوان ڕژێمی سوریا و تورکیادا ڕوونە، کە ڕووسیاش دەیەوێت هەمان شت بکات. کەواتە، تا ئێستا لە عەقڵیەتی ڕژێمی سوریادایە دەتوانن بۆ پێش ساڵی ٢٠١١ بگەڕێنەوە.
شارپرێس: دەبینیت ڕووسیا خۆی لایەنێکی جدییە بۆ گفتوگۆی ڕاستەقینەی کورد و ڕژێم ئەگەر لە سوریا ڕووبدات؟ ، ئایا ڕووسیا لەم چوارچێوەیەدا هیچ هەنگاوێکی جددی ناوە؟
ساڵح موسلیم: بەداخەوە نەخێر ڕووسیا جدی نییە. نەک هەر ڕووسیا، کەس ئەمە ناکات. چونکە ڕووسیا بیر لەوە دەکاتەوە کە چۆن ڕژێمی سوریا و تورکیاش ڕازی بکات، بۆیە ڕژێمی سوریا و تورکیاش دەیانەوێت پڕۆژەی خۆبەڕێوەبەری لەناوببەن. هەر بۆیە ڕووسیا جدی نییە و تەنها بۆ بەرژەوەندی خۆی ئەو کارە دەکات، هێزەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەموویان بۆ بەرژەوەندی خۆیان ئەو کارە دەکەن. بەڵام ئێمە ئەوەش دەزانین کە بەرژەوەندییەکانمان کوێیە، بۆیە ڕووسیا چی دەیەوێت بیکات، دەبینین بەرژەوەندییەکانمان لەخۆناگرێت، وەک ئاشتەوایی نێوان سوریا و تورکیا، بەرژەوەندی گەلی سوریا بە هیچ شێوەیەک لەخۆناگرێت. چونکە ڕێککەوتنی نێوان ڕژێمی سوریا و تورکیا لەسەر بنەمای لەناوبردنی کورد دامەزراوە. بەداخەوە ڕووسیا ئەمە لەبەرچاو ناگرێت.
شارپرێس: بەپێی وەڵامی ئێوە ئامانجی ڕووسیا چییە بۆ لێکنزیککردنەوەی ڕژێمی سوریا و ئەنقەرە؟
ساڵح موسلیم: مەبەستی ڕووسیا بۆ ئەمە، بەهۆی بەرژەوەندییەکانی لەگەڵ تورکیایە چونکە تورکیا مەرجی لەسەر ڕووسیا داناوە ئەگەر دان بە کورد و پڕۆژەکەیاندا بنێن، تورکیا قبوڵیان ناکات. بۆیە ڕووسیا دەیەوێت پرۆژەی کوردی لە ناو ببات بۆ ئەوەی تورکیا ڕازی بکات. لە لایەکی ترەوە بەهۆی ناتۆوە ڕووسیا دەیەوێت تورکیا ڕازی بکات لە ناتۆ داببڕێت.
شارپرێس: ماوەیەک لەمەوبەر، ڕاگەیەندرا کە دیالۆگی کورد-کورد لە ڕۆژاڤای کوردستان دەست پێدەکاتەوە، ئەمڕۆ گەیشتووەتە چ ئاستێک، ئایا هەنگاو هەیە بۆ جێبەجێکردنی دیالۆگی کوردی-کوردی یان نا؟
ساڵح موسلیم: هەوڵی هەسەدە و مەزڵوم عەبدی هەبووە، هەروەها هەوڵی دۆستانی ئەمریکیمان هەبووە، چونکە ئەوان دەیانەوێت یەکڕیزی لەنێو کورددا دروست بکەن و دەیانەوێت ئێمە یەک بین. بەداخەوە تا ئێستا هیچ هەنگاوێک لەلایەنی بەرامبەر نەنراوە، ئەوەی تا ئێستا ڕوویداوە، ئەو ناوبژیوانانە داوایان لە لایەنەکانی پەیەنەکە کرد کە ئامادەن بۆ گفتوگۆ، وەڵامیان دایەوە و ڕایانگەیاند کە ئێمە ئامادەین و ئامادەین بەبێ هیچ مەرجێک. بەڵام تا ئێستا لایەنی بەرامبەر، پارتەکانی ENKS، ئامادە نین و ڕوونیش نییە کە ENKS چی دەوێت. چونکە تا ئێستا ENKS بە فەرمی باسی لەوە نەکردووە کە من چیم دەوێت، تەنها دەڵێن لەگەڵ ئێمە گفتوگۆ ناکەین، بەڵام هێشتا نەیانوتووە چییان دەوێت.