شارپرێس: میدیاكان
وەرگێڕان‌و ئامادەكردن: لوقمان حاجی قادر
مەعلومە بڵاویكردەوە
لیژنەی نەوتی پەرلەمان گەندەڵی گریبەستێكی كۆمپانییایەكی كوردی بۆ ماوەی 50 ساڵ ئاشكراكردووە، كە بە داشكاندنی 40% ی بەهای مادە نەوتییەكان، كە بەكۆمپانییاكە بەخشراوە.
محەمەد ئەبولهەیلی ئەندامی لیژنەكە لەو بارەوە دەڵێت: دۆسییەی گەورەی گەندەڵی هەن، كە پەیوەستن بە هەردوو كۆمپانیای سۆ و كۆمپانیای دابەشكردنی بەرهەمە نەوتییەكان.
لەگەڵ نزیكبوونەوەی وادەی پەسەندكردنی بودجەی 2020 ی عێراق، لیژنەی نەوت و وزەی پەرلەمانی بڕیایداوە لێكۆڵینەوە سەبارەت بە هەناردە نەوتییەكانی عێراقی پەیوەست بەو دوو كۆمپانیایەوە بكات.
ناوبراو وتیشی: هەندێك لە گرێبەستەكانی تایبەت بەو دوو كۆمپانیایە گومانی گەندەڵی گەورەیان لێ دەكرێت، بە تایبەتیش ئەوەی پەیوەستە بەپاڵاوگەكانی كەركوكەوە، چونكە لەم چەند ڕۆژەی دوایدا گرێبەستێك بۆ ماوەی 50 ساڵ لەگەڵ كۆمپانییایەكی كوردی كراوە و لە 40% یان لە نرخی ماددەی (نفسە) بۆ داشكێنراوە، كە نرخەكەی بە 600 دۆلار بۆ هەر تەنێك مەزەندە دەكرێت، لە كاتیكدا داشكاندنەكە بڕەكەی 240 دۆلار بووە بۆ هەر تەنێك، كە بە كۆمپانیای ناوبراو بەخشراوە.
شەڕقلئەوسەت بڵاویكردەوە
دۆمەنیك ڕاپی وەزیری دەرەوەی بەریتانیا رایگەیاند، تۆماری ئێران لە بواری ڕیزگرتن لەڕێسا بنچینەییەكانی یاسای نێودەوڵەتی جێگەی داخە و بەرەو خراپتر و خراپتر دەچێت.
ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز لەسەر زاری وەزیری دەرەوەی بەریتانیا بڵاویكردەوە، كە ڕاپ لە بەردەم پەرلەمانی وڵاتەكەیدا راشیگەیاندووە، هێشتا وڵاتەكەیان ئومێدەوارە بتوانێت كار لەگەڵ ئێران بكات لە پێناو خاوكردنەوەی بارگرژییەكانی ناوچەكە، هانی تارانیش دەدات بگەڕێتەوە ناو ڕێككەوتننامە ئەتۆمییەكەی ساڵی 2015 و پێشییەوە پابەند بێت.
ڕاپ باسی لەوەش كردووە، كە هێشتا پێیان وایە دەكرێت لەگەڵ ئێران و هاوبەشە نێودەوڵەتییە‌كانیاندا كاری پێكەوەیی بكەن بۆ ڕەواننەوەی بارگرژییەكان و بنیاتنانەوەی متمانە و ڕەنگڕێژكردنی ئاراستەیەكی ڕوون و ئاشكرا بۆ ئێران، كە بتوانێت ڕێزداری كۆمەڵكای نێودەوڵەتی پێ مسۆگەر بكات.
هاوكات قسەكەرێكیش بە ناوی سەرۆكایەتی حكومەتی بەریتانیاوە ڕایگەیاند، لە پەراوێزی كۆبوونەوەكانی كۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە نیویۆڕك، بۆریس جۆنسۆن و حەسەن ڕۆحانی بەیەكەوە كۆبوونەوە، جۆنسۆن نیگەرانی و دڵەراوكێی خۆی نەشاردووەتەوە سەبارەت بە پرسی سەقامگیری لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و هێرشەكانی ئەم دواییەی سەر دامەزراوە نەوتییەكانی ئارامكۆ لەشانشینی عەرەبی سعودیە و دواشیی كردووە بە زووی بوەستێندرێن.
قسەكەرەكە راشیگەیاندووە، كە جۆنسۆن جەختی لەسەر دانوستان و گفتوگۆكان كردووەتەوە سەبارەت بە ڕێككەوتننامە ئەتۆمییەكەی ئێران و گەیشتن بە ڕێككەوتننامەیەكی دیكەی گشتگیر و سەراپاگیرتر لەوەی ئێستا.
مەركەز بەیت ئەلعێراق بڵاویكردەوە
ڕاپۆرتێكی ئەمریكی تیشكی خستووەتە سەر ئەو ستراتیژییەتانەی دەبێت واشنتۆن لە بەرانبەر ئێراندا بیانگرێتەبەر، ئەمەش بەوە دەبێت واشنتۆن دوور لە ناوچە سورە مەترسیدارەكان، لە ناوچەی خۆڵەمێشیدا گەمەكە لەگەڵ تاراندا بەڕێوەبەرێت، ئەویش بەوەی چەند لێدانێكی سنورداری ئاراستە بكات، بەمەش جەنگی ڕاستەوخۆ لە نێوان هەردوولادا نایەتەكایەوە.
پەیمانگای واشنتۆن ڕاپۆرتێكی شیكاری تێروتەسەلی "مایكل ئیزنشتاین"ی لە ژێر ناونیشانی "ستراتیژیەیت ناوچەی خۆلەمێشی ئەمریكا" بڵاوكردووەتەوە، هۆشداری ئەوەشی داوە لە ئایندەدا ئەمریكا نەتوانیت ڕووبەڕووی ڕوسیا و چین ببێتەوە.
ئیزنشتاین ئاماژەی بۆ ئەوەش كردووە نابێت ئەمریكا بە شێوازێك وەڵامی ئێران بداتەوە، كە تاران لە گۆشە و سوچێكدا قەتیس بكات، بۆیە دەبێت بە ستراتیژییەتی ناوچەی خۆڵەمێشی بەرەنگاری ئێران ببێتەوە و خۆشی لە پێكدادانی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئێراندا بپارێزێت.
ئیزنشتاین دەشڵێت: دەبێت واشنتۆن وەڵامی كارە قەڵسكارییەكانی ئێران لە ناوچەكە بداتەوە، بەڵام نابێت وەڵامەكە ئەوەندە توند بێت، كە كاردانەوەی بەهێزی ئێرانی لێبكەوێتەوە، وەك بە ئامانجگرتنی دامەزراوە نەوتییەكانی ئێران و بە تایبەتیش لە دوورگەی خەرج و پیادەكردنی جەنگی ئەلەكترۆنی.
بەغداد ئەلیەوم بڵاویكردەوە
مەحمود عوسمانی سیاسەتمەتداری دیاری كورد، پێی وایە كوردەكان لەهەرێمی كوردستانی باشوور جگە لە مامەڵەكردن لەگەڵ بەغدادا هیچ بژاردەیەكی باشتریان نییە.
مەحمود عوسمان وتیشی: دوای ئەوەی ئەمریكا و كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لە پرۆسەی ڕیفراندۆمی ساڵی 2017 پشتیان لە كوردەكان كرد و بەرگریان لێ نەكردن، پێویستە لەمەودوا بەورییاوە كورد مامەڵەیان لەگەڵدا بكات.
هەروەها وتیشی: كورد وەك نەتەوەیەك مافی دیاریكردنی چارەنووسی خۆی هەیە، بەڵام لە ئێستادا دۆخەكە لەبار و گونجاو نییە.
هەروەها ئاماژەی بەوەشدا، كە ئەمریكا جێگەی متمانەی گەلان نییە و هەمیشە لە پێناو بەرژەوەندییەكانی پشت لە گەلانی ستەملێكراو دەكات، بە تایبەتیش لە قۆناغی ئێستای سەرۆكایەتی دۆناڵد ترامپدا.
بۆیە عوسمان پیشنیار دەكات، كە هەرێمی كوردستان پەیوەندییەكانی لەگەڵ بەغدادا توندوتۆڵ بكات و بە گفتوگۆ و دانوستان پرسە هەڵواسراوەكانی لەگەڵ حكومەتی فیدڕاڵدا چارەسەر بكات، باسی ئەوەشی كرد دۆخی گفتوگۆ و دانوستان لە ئێستادا گونجاو و لەبارە.
