شارپرێس ـ به‌غداد:
نورى مالیكى سه‌رۆكى هاوپه‌یمانى ده‌وڵه‌تى یاسا له‌دیدارێكدا له‌گه‌ڵ شارپرێس، له‌سه‌ر پرسه هه‌ستیارو گه‌رمه‌كانى ئێستاى عێراق‌و هه‌رێم‌و بڕیاره‌كه‌ى دادگاى ناوبژیوانى نێوده‌وڵه‌تى له‌پاریس بۆچونى خۆى ده‌خاته‌ڕوو، ڕاشیده‌گه‌یه‌نێت، "په‌یوه‌ندیه‌كانمان له‌گه‌ڵ كورد مێژوییه‌و ئێمه‌ش له‌گه‌ڵ سه‌ركرده سیاسییه‌كان له‌چیاكانى كوردستان دژى ڕژێمى به‌عس ژیاوین".
له‌و دیداره‌دا له‌گه‌ڵ شارپرێس كه هاوكار عیزه‌ت میكه به‌ڕێوه‌به‌رى ده‌زگاى میدیایى شارپرێس سازیكردوه له‌گه‌ڵیدا، نورى مالیكى ته‌ئكید ده‌كاته‌وه، "هەر قەیرانێک لەکوردستان ڕوبدات کاریگەریی لەسەر هەموو عێراق دەبێت، هەر کێشەیەکیش لەبەغدا ڕوبدات لەکوردستان‌و ناوچەکانی دیکەش کاریگەریی جێدەهێڵێت".
له‌باره‌ى پرسى به‌زاندنى سنوره‌كان‌و داواكاریی توركیا له‌عێراق بۆ كۆنترۆڵكردنى په‌كه‌كه، نورى مالیكى ڕاشكاوانه وتى، "ئێمە ناتوانین پەکەکە کۆنترۆڵبکەین، پێگەی ئەوان لەچیاکانه، بۆیه داوایان لێده‌كه‌ین بوەستن لەهەرکارێک دژ بەئێران یاخود تورکیا، بۆئەوەی پاساو نەدەنە ئێران‌و تورکیا بۆردومانی کوردستان بکەن".
ده‌قى دیداره‌كه:
كوردو مێژوى په‌یوه‌ندیه‌كانی له‌گه‌ڵ ئۆپۆزسیۆنى عێراقى
نورى مالیكى سه‌رۆكى هاوپه‌یمانى ده‌وڵه‌تى یاسا له‌دیدارێكى تایبه‌تدا له‌گه‌ڵ شارپرێس ڕایگه‌یاند، "پەیوەندیی نێوان سەرکردەی جوڵانەوە کوردییەکان‌و شۆڕشی کوردیی، لەسەردەمی مەلا مستەفای بارزانی خودا لێی خۆشبێ تا دوایی، پەیوەندییەک بوه لەسەر بنەمای خەباتی هاوبەش، دژی ئەو حکومەتانەی کە زوڵمیان لەکوردو عەرەب دەکردو حکومەتەکان لەسەر بنەمای تائیفی‌و بەرتەسککردنەوەی ئازادیی هاوڵاتیان کاریاندەکرد، پەیوەندی نێوان کوردو جوڵانەوەی کوردیی لەگەڵ ئێمە پەیوەندییەکی لەمێژینەیە، هەموان لەکەشی بەرەنگاربونەوەو خەبات لەکوردستان‌و لەچیاکانی ژیاین، هەتا گەیشتینە قۆناغی ڕوخاندنی ڕژێمی بەعس‌و دۆخی لێکتێگەیشتن‌و هەماهەنگی‌و یەکتر تەواوکردن".
ڕۆڵى تاڵه‌بانى‌و بارزانى له‌عێراق
نورى مالیكى ئه‌وه‌شى ڕونكرده‌وه، تەنانەت لەدۆخی دەرچونی وڵات لەقۆناغی داگیرکاریی بۆ قۆناغی دروستکردنی حکومەت، پەیوەندیی ئێمەو جوڵانەوەی کوردیی بەهێز بوو، لەلایەن مەسعود بارزانی‌و مام جەلال خودا لێی خۆشبێ، ئەوان ڕۆڵی گەورەیان هەبوو بۆ دەرچون لەدۆخی پشێویی داگیرکاریی بۆ قۆناغەکانی سەرەتای دروستکردنی حکومەت، پەیوەندیمان پتەو بوو بەئێستاشەوە پتەوە، ڕاستە حکومەتی ناوەندیی‌و حکومەتی هەرێم هەندێک بابەتی هەڵپەسێردراویان لەنێواندایە لەڕوی شێوازی سیستمەوە، لەبەرئەوەی ئێمە چوینە سیستمێکی سیاسییەوە کە حکومەتی فیدراڵیی هەیەو لەهەرێمی کوردستانیش حکومەت هەیە، بەڵام ئەو کێشانەی لەنێوانیاندا هەن لەڕۆژانی داڕشتنی بودجە بەدەردەکەون، هەموو ساڵێک دەردەکەوێت‌و ئێمەش کۆنترۆڵی دەکەین، بەڵام لەڕاستیدا کورد دەزانێت‌و ئێمەش دەزانین، وەك چۆن سوننەو شیعەش دەزانن هەر قەیرانێک لەکوردستان ڕوبدات کاریگەریی لەسەر هەموو عێراق دەبێت، هەر کێشەیەکیش لەبەغدا ڕوبدات لەکوردستان‌و ناوچەکانی دیکەش کاریگەریی جێدەهێڵێت. هەر کێشەیەکیش لەناوچە سوننە نشینەکان ڕوبدات کاریگەریی لەسەر کوردستان‌و باشوری عێراق دەبێت.
مالیكى: قه‌ده‌رمان ئه‌وه‌یه ڕێكبكه‌وین
له‌به‌شێكى دیكه‌ى دیداره‌كه‌دا، نورى مالیكى باسى كێشه‌كانى نێوان هه‌ولێرو به‌غدا ده‌دات‌و ته‌ئكیدده‌كاته‌وه، "قەدەری ئێمە ئەوەیە ڕێکبکەوین، قەدەری ئێمەیە هەماهەنگ بین، قەدەری ئێمە وایە پێکەوەبین‌و حکومەتێکی نیشتمانیی عێراقیی دروستبکەین کە هەموو عێراقییەکان تیایدا بەشداربن، ئەوەش پەیمانێکە لەنێوان ئێمەو کورد، ئێمەو سوننەو تەواوی لایەنە شیعەکانی دیکە".
كێشه‌ى نه‌وت‌و غاز چۆن له‌عێراق چاره‌سه‌ر ده‌كرێت؟
له‌وه‌ڵامى ئه‌م پرسیاره‌دا، نورى مالیكى له‌دیداره‌كه‌دا له‌گه‌ڵ شارپرێس باس له‌وه‌ده‌كات، "ئەو کێشانە من بەبرایانی کوردم وتوە، بەبەشێک لەسەرکردەکانیان، چارەسەری نییە تا دەرچونی یاسای تایبەت بەکێشەکان، بۆ نمونە کێشەی نەوت چارەسەری نییەو ساڵانە لەبودجەدا دەبێتە کێشەمان، ئەگەر ڕێکنەکەوین لەسەر دەرچونی یاسای نەوت‌و گاز، بۆئەوەی هەرێمی کوردستان بزانێت دەسەڵاتی چییەو بەغداش دەسەڵاتەکانی چین، بەبێ یاسا لەبەر ڕۆشنایی دەستور ئەو قەیران‌و کێشانە بەردەوامییان دەبێت، ئەو قسانەشمان بەبرایانی کورد دوای بڕیاری دادگای فیدراڵیی عێراق وتوە، کە چارەسەر ئەوەیە بەئاڕاستەی دەرچونی یاسا هەنگاو بنێین، لەکۆبونەوەی لیژنەی نەوت‌و گازی پەرلەمانی عێراقیش بەلایەنی کوردی وتراوە ئێوە پاڵپشتی لەدەرچونی یاسای نەوت‌و گاز بکەن بۆئەوەی ئەو کێشانە ساڵانە بەردەوامنەبن تا گەیشتە بڕیاری دادگای فیدراڵی، دواتریش بۆ بڕیاری دادگای ناوبژیوانیی نێودەوڵەتی، ئەمەش ئاڵۆزییەو بەدەرچونی یاسا هەموی چارەسەردەبێت".
مالیكى له‌دوكان چى به‌سه‌ركردایه‌تى سیاسى كورد وتوه؟
مالیكى باسى کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان هه‌ولێرو به‌غدا ده‌كات‌و ده‌ڵێت:"ماده‌كانى 140و 58 لەیاسای بەڕێوەبردنی دەوڵەت، ئه‌وانه كێشه‌ى سه‌ره‌كین، ئێمە وەك حکومەتی فیدراڵی هیواخوازین جێبەجێی بکەین‌و لەگەڵیشیدا کێشەکانی پەیوەست بەمادەی 140 چارەسەربکەین، بەڵام چارەسەری ئەو کێشانە تائێستا بەهۆکارێک وەستاوە، جارێکیان لەهاوینەهەوای دوکانیش بەکوردم وت، تەواوکردنی ئەو مەلەفە بۆ یەکلاکردنەوەی بابەتی ناوچە کێشە لەسەرەکان پێویستی چەند شتێکە، یەکەم: پێویستی بەدیاریکردنی سنوری پارێزگاکانە، دوەم، پێویستی بەسەرژمێریی گشتیی دانیشتوان هەیە، ئەگەر سنوری پارێزگاکان جێگیرکراو سەرژمێریی گشتیش ئەنجامدراو زانرا کێ خەڵک‌و ڕۆڵەی کەرکوکە، کێش خەڵکی ناوچەکانی دیکەیە ئەوە بەرەو چارەسەری ئەو دۆسیەیە دەچین".
زیاتر له‌وباره‌یه‌وه پێیوایه، "ئەو دوو مەلەفە سەرەکییە بەدەستی سەرۆکایەتی کۆمارە، کاتێکیش برایان گفتوگۆیان لەسەر دەکرد پێمدەوتن بەڕێز سەرۆک کۆمار ئامادەیی هەیەو ئەو بەرپرسە لەجێبەجێکردنی ئەوەی لە مادەی 140 ماوەتەوە بۆ جێبەجێکردن.
سه‌رۆك كۆمار چى وه‌ڵامداوه‌ته‌وه؟
نورى مالیكى له‌به‌شێكى دیكه‌ى دیداره‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ شارپرێس ئاماژه به‌وه‌ڵامى سه‌رۆك كۆمار ده‌كات‌و ده‌ڵێت:"سەرۆک کۆمار وتی ناتوانم، لەبەرئەوەی کاتێک ڕێککەوتن لەناو دەستەی سەرۆکایەتی دەکرێت ئەوەی ئێمە دەمانەوێت فڵان کەس ڕەتیدەکاتەوە، ئەوەشی فڵان کەس دەیەوێت ئێمە ڕەتیدەکەینەوە، بۆیە ناتوانین لەسەر سنوری پارێزگاکان‌و ئەنجامدانی سەرژمێریی گشتی دانیشتوان ڕێکبکەوین، منیش بەڕاشکاوی وتومە، بەبێ دیاریکردنی سنوری پارێزگاکان‌و ئەنجامدانی سەرژمێریی گشتی دانیشتوان، ناتوانین چارەسەری بکەین".
ئه‌وه‌شى وت:"سەرۆکایەتی کۆمار پێشنیازێکی بۆ دیاریکردنی سنوری پارێزگاکان پێشکەشکرد، کە تیایدا گەڕانەوەبوو بۆ سنورەکانی ساڵانی وابزانم یان 1976 بوو یان 1973، ئەوە ناکرێ تێپەڕێندرێ لەبەرئەوەی نەخشەی تەواوی عێراق گۆڕاوە، پەرلەمانیش لەبنەڕەتدا ڕەتیکردەوە، لەبەرئەوەی نەجەف دەگەڕێتەوە بۆ کەربەلا، دهۆك دەگەڕێتەوە بۆ موسڵ، سامەڕا دەگەڕێتەوەسەر بەغدا، بەوشێوەیە یانی نەخشەی تەواوی پارێزگاکان دەشێوێت، لەبەرئەوە من وتم بەشێکی هەڵپەسێردراوی ئەو کێشەیە کە پەیوەندیدارە بەحکومەتەوە چارەسەربکرێ، ئەو زەوییانە بدرێنەوە بەخاوەنەکانیان ئەوکەسانەی بەهۆی گۆڕانکاریی دیمۆگرافییەوە براونەتە ئەو ناوچانەی کوردستان، ئەوانە هەموی چارەسەریان هەیە، بەڵام ئەو دوو کێشەیە باسمکرد ئەگەر دۆخی عێراق سەقامگیربوو برایان لەکوردستان لەگەڵ حکومەتی ناوەند ڕێککەوتن لەسەر دەرچونی یاسای نەوت‌و گازو یاسای سەرژمێریی گشتیی دانیشتوان‌و یاسای دیاریکردنی سنوری پارێزگاکان، کێشەو ناکۆکییەکان ئاسان چارەسەر دەبن".
به‌وته‌ى نورى مالیكى، "ئەو پڕۆژەیاسایە ساڵی 2007 لەم شوێنە لەسەری ڕێککەوتین‌و ئەنجومەنی وەزیرانیش بەوەزیرە کوردو عەرەبەکانەوە دەنگیان لەسەرداو بەرزکرایەوە بۆ پەرلەمان، بەڵام هەندێک تانە لەلایەن هەرێمی کوردستانەوە هەبون لەسەری‌و جارێکی دیکە لەلایەن وەزارەتی نەوتی عێراقەوە تانە هەبوو لەپڕۆژەیاساکە، وتمان ئەو تانانە لەپەرلەمان چارەسەردەکرێت‌و بەرزمانکردەوە بۆ پەرلەمان، وتمان ئێوە لەپەرلەمان گفتوگۆی لەبارەوە بکەن، خۆ پەرلەمانیش هەموو ئەو شتانە پەسەند ناکات کە لەحکومەتەوە بۆی ڕەوانە دەکرێت، ناردمان بۆ پەرلەمان، بەڵام بەداخەوە ئیدارەی پەرلەمان بابەتەکەی خەواندوەو ئێستاش لەپەرلەمانی عێراقدایە".
مالیكى: په‌یامێكم گه‌یانده لیژنه‌ى نه‌وت‌و گاز
سه‌رۆكى هاوپه‌یمانى ده‌وڵه‌تى یاسا باس له‌وه‌ده‌كات، "لەچەند ڕۆژی ڕابردودا بەلیژنەی نەوت‌و گازم وت ئێوە پێویستتان بەهەوڵی زۆر نییە، ئێوە پڕۆژەیاسایەکتان لەبەردەستدایە کە لەئەنجومەنی وەزیرانی عێراق دەنگی لەسەردراوە، بڕۆن ئەو گۆڕانکارییانەی تێدا بکەن کە دەتانەوێت‌و لەدانیشتنی پەرلەمانی عێراق بیخەنەبەرباس، من پێموایە بەشێکی زۆر لەئەرکی داڕشتنی پڕۆژەیاسای نەوت‌و گاز، لەپێشوتردا ئەنجامدراوەو ئەو ئەرکە لەکۆڵ کراوەتەوەو پڕۆژەیاساکە ئامادەیەو لەئەنجومەنی وەزیرانیش دەنگمان لەسەرداوە".
كێشه‌كان چۆن‌و به‌چ ڕێگه‌یه‌ك چاره‌سه‌ر ده‌بن؟
نورى مالیكى ئاماژه به‌چه‌ند بڕیارێكى دادگا ده‌كات بۆ چاره‌سه‌رى كێشه‌كان‌و ده‌ڵێت، "لەڕاستیدا ئەگەر بمانەوێت چارەسەری کێشەکانمان لەگەڵ هەرێم بکەین کۆمەڵێک بڕیار هەن، بڕیاری دادگای خۆمان هەیە، بڕیاری دادگای نێودەوڵەتی هەیە، بڕیارەکانیش سەرجەمیان سیفەتی پابەندبونیان هەیە، لەبەرئەوە بڕیاری دادگای ناوبژیوانیی نێودەوڵەتی ئەوەی یەکلاکردەوە کە پرسی نەوت پێویستە لەتەواوی عێراق لەڕێگەی سۆمۆوە هەناردەبکرێت، سۆمۆش لایەنی بەرپرسە لەهەناردەکردنی نەوتی عێراق، لەبەرئەوە بەگوێرەی بڕیاری دادگای فیدراڵیی عێراق‌و بڕیاری دادگای ناوبژیوانیی نێودەوڵەتیش، ئێستا دەبێت هەرێمی کوردستان لەڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە نەوتەکەی هەناردەبکات، بەگوێرەی ڕێککەوتنی حکومەتی ناوەندیی لەگەڵ حکومەتی هەرێم هەژمارێکی بانکیی دەکرێتەوەو داهاتی تێدا هەڵدەگیرێت‌و لەلایەن هەردوو حکومەتەکەوە چاودێریی دەکرێت، پارەکە دەچێتە ئەو هەژمارەوەو بەگوێرەی ئەو ڕێککەوتنەی لەیاسای بودجەدا دەکرێت پارەکە خەرجدەکرێت، بەڵام پێموایە لەدەرەوەی کۆمپانیای سۆمۆ، قورسە نەوتی هەرێمی کوردستان هەناردەبکرێت".
مالیكى هۆشداریی به‌حزبه‌كانى ڕۆژهه‌ڵاتى كوردستان‌و په‌كه‌كه ده‌دات..
له‌به‌شێكى دیكه‌ى دیداره‌كه‌یدا له‌گه‌ڵ شارپرێس، نورى مالیكى هۆشداریی به‌حزبه‌كانى ڕۆژهه‌ڵاتى كوردستان‌و پارتى كرێكارانى كوردستان (په‌كه‌كه)داو وتى:"قبوڵکراو نییە لەخاکی عێراقدا ئەو دەستوەردانانە، قبوڵکراو نییە چەک لەناوچە ئارامەکانی کوردستان هەبێت، پێویستە ڕێز لەسەروەری عێراق بگیرێت، بەڵام ئەو بابەتە ئاڵۆزە، کاتێک پەکەکە چیاکان‌و شارەکانی عێراق بۆ خەباتەکەی بەکاردەهێنێت بابەتەکەی ئاڵۆزکردوە، تورکیا داوامان لێدەکات کۆنترۆڵی جموجوڵی پارتی کرێکارانی کوردستان بکەین، پەکەکەش دەیەوێت ئازادی خۆی لەکوردستان هەبێت‌و ئازادانە مامەڵە بکات، تورکەکان دەڵێن ئێمە وەڵامی پەکەکە دەدەینەوە، ئێستا هەموو بۆردومانەکانی تورکیا لەژێر ناونیشانی بۆردومانکردنی پەکەکەدایە، لەبەرئەوەی ئەوانیش لەلایەنی تورکی دەدەن، هەربۆیە قۆستنەوەی خاکی عێراق بۆ زیانگەیاندن بەوڵاتێکی دیکە قەدەغەیە، دەستوری عێراقیش ڕەتیکردۆتەوە خاکی وڵات ببێتە ناوەندێک یاخو دەروازەیەک بۆ ئەو جوڵانەوانەی زیان بەدەوڵەتێکی دیکە دەگەیەنن، واتا بونی پەکەکە لەخاکی عێراق ناشەرعییە، لەبەرئەوەی لەخاکی عێراقەوە زیان بەدەوڵەتێكى دراوسێی عێراق دەگەیەنێت، هەندێک حزبی دیکەش لەکوردستان ئێران بەئامانجدەگرن، هەندێکیش تورکیا، هەربۆیە ئێران‌و تورکیا وەڵامدەدەنەوە".
جه‌ختده‌كاته‌وه، "ئێمە ناتوانین پەکەکە کۆنترۆڵبکەین لەبەرئەوەی پێگەی ئەوان لەچیاکاندایە، بەڵام بنەمایەک هەیە ڕەتیدەکاتەوە ئەوانیتر بەکاربهێنیت بۆ بەرگریکردن لەخۆت، لەبەرئەوە ئەو کێشەیە بەوە چارەسەر دەبێت پەکەکە دەستهەڵگرێت، تەنانەت ئێمە لاریمان نییە لەوەی هەندێکیان دەڵێن پەنابەرین، بەڵام بوەستن لەهەرکارێک دژ بەئێران یاخود تورکیا، بۆئەوەی پاساو نەدەنە ئێران‌و تورکیا بۆردومانی کوردستان بکەن".
مالیكى له‌باره‌ى به‌زاندنى سنورو پێشێلكردنى سه‌روه‌رى خاكى عێراق له‌لایه‌ن ئێران‌و توركیاوه چى وت؟
وه‌كو مالیكى ئاماژه‌ى پێكرد، "عێراق دەوڵەتەو ئێرانیش بەهەمانشێوە دەوڵەتە، عێراق سنورو نەخشەی خۆی هەیە، ئێرانیش بەهەمانشێوە سنورو نەخشەی خۆی هەیە، هەردوکیشیان ئەندامن لەنەتەوەیەکگرتوەکان، هەردوکیان بەرژەوەندییان هەیە، مافی بەرگریکردن لەخۆیان هەیە، بۆیه قبوڵی ناکەین سەروەری عێراق پێشێلبکرێت، وەک چۆن ئێران قبوڵی ناکات سەروەریی خاکەکەی پێشێلبکرێت، ئێمه‌ش قبوڵی ناکەین عێراق لەژێر هەیمەنەی نێودەوڵەتیدابێت، نە ئەمریکاو نە ئێران‌و هیچ دەوڵەتێکی دیکە، بەڵام بڕوامان بەپێویستیی پەیوەندییەکانمان هەیە، بنەمای پەیوەندییەکانیشمان بەرژەوەندییەکانمانە، مه‌به‌ستم بەرژەوەندی عێراقه، عێراق قوربانیی بەبەرژەوەندیی گەلەکەی نادات لەپێناوی دەوڵەتێکی دیکە".
ئه‌وه‌شى وت، "ئەو پەیوەندییەی لەگەڵ دەوڵەتێکی دیکە دروستیدەکەین لەسەروو بەرژەوەندییەکانی گەلەکەمانەوە بێت هەرگیز قبوڵمان نییە، لەبەرئەوە ئەو ڕوداوەی لەمدواییانەدا ڕویدا کە حکومەت پێکهێندرا، لەدەرەوەی ئیرادەی هەر دەوڵەتێک بوە لەدەرەوەی عێراق، ئێمە پێکمانهێنا، ئەگەر ڕاستبێت ئێمە پێکمانهێنا، ئەگەر هەڵەش بوە هەر ئێمە پێکمانهێناوەو بەرپرسیارێتیەکەی هەڵدەگرین، هەربۆیە ئەو بنەمایەی کە پشتگیریدەکەین‌و سورین لەسەری‌و بەرگریی لێدەکەین‌و هەموو پێکهاتەو نەتەوەکانی ناو عێراقیش بەهەمانشێوە باوەڕیان پێیەتی ئەوەیە، سەروەری عێراق نابێت پێشێلبکرێت، پەیوەندییەکان بەڵێ، ئەرێنییە، هەماهەنگی تێدایە، بەرژەوەندیی هاوبەشمان هەیە، ئاساییە وڵاتانی دونیا هەماهەنگییان هەیە لەگەڵماندا، بەڵام لەسەر حسابی عێراق‌و پێشلکردنی سەروەرییەکەی‌و دەستوەردان لەکاروبارە ناوخۆییەکەی، بەڕەهایی ڕەتیدەکەینەوە".
په‌یوه‌ندیه‌كانى عێراق‌و ئێران له‌سه‌ر چ بنه‌مایه‌كه؟
بۆ وه‌ڵامى ئه‌م پرسیاره مالیكى ئاماژه به‌وه‌ده‌كات، "پەیوەندییەکانمان لەگەڵ ئێران لەسەر ئەو بنەمایە باشە، ڕێزیان دەگرین‌و ڕێزمان دەگرن، کاردەکەین لەگەڵیان بەگوێرەی بەرژەوەندییەکانمان‌و ئەوانیش بەهەمانشێوەن، بۆ نمونە لەپرسی وێستگەکانی کارەبا ئێمە سوتەمەنی لەوان دەکڕین، یاخود ئاڵوگۆڕی بازرگانیی، تورکیاش بەهەمانشێوەیە، گەورەترین بودجەی بازرگانیی لەنێوان عێراق‌و تورکیا هەیە، کە گەورەترە لەقەبارەی ئاڵوگۆڕیی بازرگانیی عێراق لەگەڵ ئێران، بەرژەوەندیمان هەیەو کۆمپانیاکانیان لێرەن، لەگەڵ ئەمریکاش بەهەمانشێوە، ڕێککەوتنی چوارچێوەی ستراتیژیمان هەیە، کە هەماهەنگیی لەبوارە جیاوازەکان تێدایە، لەوانە بوارەکانی سیاسی، ئابوریی، پەروەردەو سەربازیی، ئێمە پێویستمانە، بەهەمانشێوەش پەیوەندیمان لەگەڵ ڕوسیاو هەموو وڵاتانی دیکەش هەیە، ئەمە ئەو بەرنامەیەیە کە ئێمە پاڵپشتیدەکەین، پەیوەندییەک لەسەر بنەمای کرانەوەو هەماهەنگیی‌و ئاڵوگۆڕ لەگەڵ سەرجەم دەوڵەتەکانی جیهان، بەڵام بەو مەرجەی پێشێلی سەروەریی خاکی عێراق نەکرێت".
هه‌ڵبژاردنى پێشوه‌خته له‌عێراق ده‌كرێت؟
وه‌كو نورى مالیكى جه‌ختى له‌سه‌ركرده‌وه، "ئەو پەیمانە سیاسییەی واژۆمانکردوە له‌نێوان كوردو سوننه‌و شیعه‌دا، پرسی هەڵبژاردنی پێشوەختەی تێدانییە، حکومەت لەو تەمەنەی خۆی کە هەیەتی بەردەوامدەبێت، بەڵام ئەگەر دۆخەکە هەڵبژاردنی پێشوەختی ویست، ئێمە دژی ئەوە نین، بەڵام بەگوێرەی هەڵسەنگاندنی من حکومەت نوێنەری هەموو پێکهاتەکانی تێدایە، سەقامگیرییەکی ڕێژەیی هەیە، هەوڵ هەیە بۆ جێبەجێکردنی ئامانجەکانی حکومەت، لەوانە خزمەتگوزاریی‌و سەقامگیریی سیاسی، مادام حکومەت بەو ئاراستەیە دەڕوات‌و پێویست بەهەڵبژاردن بۆ گۆڕینی حکومەت‌و پەرلەمان ناکات، حکومەت بەردەوامدەبێت، بەڵام ئەگەر پڕۆسەی سیاسی‌و ئەو کەشەی عێراق تێیدا دەژی هەڵبژاردنی پێشوەختەی بوێت، ئێمە ناڕازیی نین‌و لەتواناشماندایە هەڵبژاردنی پێشوەختە ئەنجامبدەین، ئێمە ئێستا لەبەردەم هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانداین، یاسای هەڵبژرادنمان گۆڕی‌و یاسای کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانیش دەگۆڕین، بۆیە هەڵبژاردنی پەرلەمان ئاسانە بۆ ئێمە ئەگەر دۆخەکە پێویست بەهەڵبژاردنی پێشوەختە بکات".
سودانى وه‌ك رێبه‌رى حكومه‌ت‌و له‌چاوى مالیكیه‌وه
سه‌باره‌ت به‌محه‌مه‌د شیاع سودانى كه ده‌وترێت كاندیدى خودى نورى مالیكیه‌و ئه‌ویش له‌پشتیه‌تى بۆ سه‌رۆكایه‌تیكردنى حكومه‌ت، مالیكى ده‌ڵێت، "سەرەتا محەمەد شیاع سودانی ڕاوێژ بەچوارچێوەی هەماهەنگی شیعە دەکات وەك چوارچێوەو دامەزراوەیەک‌و پابەندە بەڕاوێژکردن لەگەڵیدا، هەروەها ڕاوێژ لەگەڵ هاوپەیمانێتی ئیدارەی دەوڵەت دەکات، کە پێکهاتەکان تێیدا بەشدارن، هەمیشە ئامۆژگاریمان بۆ سودانی ئەوەیە پارێزگاریی لەسەقامگیریی سیاسی‌و ئەمنی بکات‌و حکومەت بەئاڕاستەی خزمەتگوزاریی‌و وەڵامدانەوەی خواستەکانی خەڵک کاربکات، ئەوە پێشنیازەکانمانە بۆ سودانی لەڕاستیدا، هەروەها ئامۆژگارییە ستراتیژییەکانیشمان ئەوەیە پارێزگاریی لەسەروەریی خاکی عێراق بکات، پەیوەندیی لەگەڵ جیهان بکاتەوە، وەک پێشتر وتمان ئەو پەیوەندییە دوربێت لەپێشێلکردنی سەروەریی عێراق‌و دەستوەردان لەکاروباری نێوخۆیی عێراق".
پرسى جێگرى سه‌رۆك كۆمار به‌كوێگه‌یشت؟
بۆ وه‌ڵامى ئه‌م پرسیاره‌ش، نورى مالیكى ئاماژه به‌وه‌ده‌كات، "پرسی جێگری سەرۆک کۆماری عێراق لەدەسەڵاتی سەرۆک کۆماردایە، لەدەستوردا دەقێک هەیە دەڵێت سەرۆک کۆمار دەسەڵاتی هەڵبژاردنی جێگرێک یان زیاتری هەیە، لەوە زیاتر نییە، جێگری سەرۆک کۆمار لەدەستوردا دەسەڵاتێکی دیاریکراوی نییە، ئەگەر سەرۆک کۆمار لەئەرکەکەیدا نەبوو ئەو شوێنی دەگرێتەوە، سەرۆک کۆماریش تائێستا کاندیدی پێشکەشنەکردوە، مافی خۆشیەتی کاندیدەکان دیاریبکات، بۆ نمونە لەشیعەو سوننە، بەڵام تائێستا دیارینەکردوە، هەر ئەویش مافی دیاریکردنی کاندیدەکانی خۆی هەیە، دەستوریش داوای لێدەکات جێگرێک یان زیاتری هەبێت‌و بڕیار لەدەستی سەرۆک کۆماردایە، ئەگەر جێگرێکی دەوێت یان دوان یاخود چوار جێگر، ئەو بابەتە لەدەستی سەرۆک کۆماردایە، تائێستاش سەرۆک کۆمار کاندیدی پێشکەشنەکردوە".
