ئەنجومەنی ئاسایش دەنگ لەسەر بڕیارنامەیەکی تایبەت بەغەززە دەدات

جیهان

4 کاتژمێر پێش ئێستا‌ 195 جار خوێندراوه‌ته‌وه



شارپرێس:

بڕیارە ئەمشەو ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دەنگ لەسەر بڕیارنامەیەک بدات کە لەلایەن ئەمریکاوە داڕێژراوە و پشتگیری لە پلانی دۆناڵد ترەمپ دەکات بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی غەززە و ڕێگەدان بە جێگیرکردنی هێزێکی سەقامگیری نێودەوڵەتی بۆ خاکی فەڵەستین.

بڕیارنامەکەی نەتەوە یەکگرتووەکان وەک هەنگاوێکی بەرچاو بۆ شەرعیەتدان بە حکومەتی کاتی و دڵنیاکردنەوەی ئەو وڵاتانە سەیر دەکرێت کە بیر لە ناردنی هێز بۆ کەرتی غەززە دەکەنەوە.

لە دوایین ڕەشنووسی بڕیارنامەکەدا کە ڕۆیتەرز بڵاویکردووەتەوە، هاتووە کە وڵاتانی ئەندام دەتوانن بەشداری لە ئەنجومەنی ئاشتیدا بکەن، کە دەسەڵاتێکی کاتی دەبێت و سەرپەرشتی ئاوەدانکردنەوە و بوژانەوەی ئابووری غەززە دەکات.

 بڕیارنامەکە دەسەڵاتی دروستکردنی هێزێکی سەقامگیری نێودەوڵەتی هەیە، کە سەرپەرشتی چەکداماڵینی غەززە دەکات، لەوانەش لابردنی چەک و لەناوبردنی ژێرخانی سەربازی.

پلانی ٢٠ خاڵیی ئیدارەی ترەمپ وەک هاوپێچێک لەگەڵ بڕیارنامەکەدا هاتووە.

ڕووسیا کە دەسەڵاتی ڤیتۆی لە ئەنجومەنی ئاسایشدا هەیە، هەفتەی ڕابردوو ئاماژەی بە دژایەتی ئەگەری خۆی بۆ بڕیارنامەکە کرد، کاتێک ڕەشنووسی بڕیارنامەیەکی ڕکابەری پێشکەش کرد و داوای لە نەتەوە یەکگرتووەکان کرد کە لە بژاردەکانی دامەزراندنی هێزێکی نێودەوڵەتی لە غەززە بکۆڵێتەوە.

 بەیاننامەیەک کە ڕۆژی هەینی لە لایەن دەسەڵاتی فەلەستینەوە بڵاوکرایەوە کە پشتیوانی لە بڕیارنامەی  ئەمریکا دەکات، چانسی تێپەڕاندنی ئەو بڕیارنامەیەی زیاتر کردووە.

دیپلۆماتکارێکی نەتەوە یەکگرتووەکان کە داوای کرد ناوی ئاشکرا نەکرێت، وتی: چاوەڕوانی پشتیوانییەکی بەرفراوان بۆ بڕیارنامەکە دەکەین. “هەرچەندە ڕوسیا ناوبەناو ئاماژەی بە ئەگەری ڤیتۆ کردووە، بەڵام دژایەتی دەقێک کە لەلایەن فەلەستین و وڵاتانی ناوچەکەوە پشتگیری دەکرێت، ئەستەمە.” 

بە وتەی ئەو دیپلۆماتکارە، پێدەچێت هەمان شت بۆ چینیش بێت کە دەسەڵاتی ڤیتۆی بەدەستەوەیە.

ئەم بڕیارنامەیە مشتومڕی لە ئیسرائیل دروست کردووە، چونکە ئەگەری دروستبوونی دەوڵەتی فەلەستینی لە داهاتوودا پێشنیار دەکات.

لە دوایین ڕەشنووسدا هاتووە کە "رەنگە دواجار هەلومەرجێک بۆ ڕێبازێکی باوەڕپێکراو بۆ چارەنووسی فەلەستین و دەوڵەتداری" لە شوێنی خۆیدا بێت کاتێک دەسەڵاتی فەلەستین بەرنامەی چاکسازی جێبەجێ دەکات و پێشکەوتن لە ئاوەدانکردنەوەی غەززەدا بەدەست دێت.

لەژێر فشاری لایەنە ڕاستڕەوەکانی ناو حکومەتەکەیدا، بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل ڕۆژی یەکشەممە ڕایگەیاند کە ئیسرائیل هێشتا دژایەتی دەوڵەتی فەلەستینی دەکات و هەڕەشەی کرد "بە ڕێگای ئاسان یان بە ڕێگای سەخت" چەک داماڵینی غەززەجێبەجێ دەکات.
ئ.ح