شارپرێس:
نووسەر ئەلیسكاندەر خرامتشیخین لە بڵاوكراوەی سەربازی "كۆرییر" لەسەر ئەگەری رووبەڕوووبوونەوەی سەربازی نێوان ئێران و توركیا بابەتێكی نووسیوە.

نووسەر لە بابەتەكەدا دەڵێت: لەكۆنەوە هەردوو ئیمپراتۆرییەتی عوسمانی و فارسی دژی یەكتر شەڕیان كردووە ، لەماوەی سەدەی رابردوودا هەردوو وڵات بۆ ماوەیەكی دورودرێژ  بەشێك بوون لە كوتلەی سەربازی و سیاسی CENTO لەژێر سەركردایەتی وڵاتە یەكگرتووەكان و بەریتانیای مەزن، بەڵام لەدوای شۆڕشی ئیسلامیی گەلانی ئێران لەساڵی ١٩٧٩ ڕێچكەی ئێران لە هی توركیا دووركەوتەوە".

لەگەڵ سەرهەڵدانی بەهاری عەرەبیی، توركیا كەوتە پشتیوانی ئۆپۆزیسیۆنی ئیسلامی سوریا دژ بە ڕژیمی ئەسەد ، هەروەك چۆن پشتیوانی ئەو حكومەتەی دەكرد، كە لە یەمەن پێیدەوترێت حكومەتی شەرعی یەمەن بەسەرۆكایەتی عەبد هادی مەنسوور دژ بە حووسییەكان ، ئەوە لەكاتێكدا ئێران بەهەموو توانایەوە بوو بە هاوپەیمانی هەرە گرنگ و جێمتمانەی دیمەشق و لایەنگری بەهێزی حوسییەكان لە یەمەن ، بەوەش ئەگەری بەریەككەوتنی سەربازی راستەوخۆ لەنێوان ئێران وتوركیا لە سوریا یان لەسەر سنووری هاوبەشی نێوان هەردوو وڵات هاتە گۆرێ.

لەدوای هەوڵی كودەتا شكستخواردووەكەی توركیا لەساڵی ٢٠١٦ ، رەوشەكە گۆرانكارییەكی ڕیشەیی بەسەرداهات ، بەجۆرێك "هاوپەیمانییەكی سێقۆڵی' لەنێوان ئیران و توركیا و رووسیا دەركەوت ، بۆیە توركیا ناچار بوو بەپێی ڕێساكانی مۆسكۆ و تاران یاری بكات ، بەڵام دژیەكییە بنەڕەتییەكان لەنێوان هاوپەیمانە نوێكان هەر مانەوە ، بەجۆرێك هەركاتێك هێزەكانی سوریا-رووسیا –ئیران گوشارەكانیان بۆ دەركردنی ئەو هێزانە زیاد دەكرد كە لە توركیاوە نزیك بوون ، دژبەیەكی بەرژەوەندییەكان بەڕوونتر دەردەكەوتن .

هێزەكانی سوپای پاسداران و خۆبەخشە شیعەكان لە شەڕی سوریا ڕۆڵێكی چالاكیان هەبوو ، تا ساڵی ٢٠١٨ ئەو هێزانە لە سنووری توركیا زۆر نزیك بوونەوە ، بەجۆرێك دوور نەبوو رووبەرووبوونەوەی سەربازی راستەوخۆ لەنێوان ئەو هێزانە و ئەو گرووپە چەكداریانە درووست ببیت كە سەر بە توركیا بوون ، دواتریش سەربكێشی بۆ شەڕی راستەخۆی نێوان هەردوو دوو وڵات.

ئەگەر بێت و شەڕی راستەوخۆ لەنێوان ئیران و توركیا رووبدات ، بێئەوەی هیچ وڵاتێكی تر بۆ پشتیوانی لایەكەی تریان دەستتێەردانی تێدا بكات ، ئەوە هیچ كامیان بەسەركەوتوویی لەو جەنگە نایەنە دەرەوە ، كوشتارێكی گەورە لەهەردوولا دەكەوێتەوە بەجۆرێك ناوچە سنوورییەكان پشكی شێری ئەو وێرانییەیان بەردەكەوێت ، هەروەك لەرێگای هێرشی ئاسمانی و پەلاماری مووشەكی قوڵایی خاكی یەكتر دەكرێتە ئامانج ، ئەوەش بۆ تاران وەك ئەوە وایە كە جەنگی ئیران–عێراق دووبارە بووبێتەوە و بەدۆراندنی هەردوولاشیان كۆتایی دێت ، ئەوەش شتیك نییە نە تاران و نە ئەنقەرە هەرگیز  بیانەوێت رووبدات .

ئەگەری جەنگ لەنێوان ئێران و توركیا زۆر كەمە ، بەڵام مانای وانییە كە هەر نییە ، ئەگەری هەیە ململانێی نێوان ئێران و توركیا ببێتە بەشێك لە خوێنڕشتنێكی فراوانتر ، بەجۆرێك بەرەو ڕووبەڕووبوونەوەی نێوان شیعە و سووننەی بەرێت و  بۆماوەیەكی دوور و درێژ رۆژهەڵاتی ناوەراست بگرێتەوە ، یان رەنگە هەر ڕووداوێك لە سوریا ببێتە هۆی درووستبوونی ڕووداوێكی لەدەست دەرچوو ، هەروەك چۆن لە ساڵی ١٩١٤ لە ئەوروپا روویدا .

وەرگێڕان: ئاكۆ عەبدوڵڵا ئاڵی