سه‌ركه‌وت شه‌مسه‌دین: لەپەرلەمانتارە کوردەکان تەنیا ئێمە وەک فراکسیۆنی ئایندە لەبەغداین

عیراق

07/11/2019‌ 747 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس:
ئه‌ندامێكی فراكسیۆنی ئاینده‌ ده‌ڵێت " لەپەرلەمانتارە کوردەکان تەنیا ئێمە وەک فراکسیۆنی ئایندە لەبەغداین".

سه‌ركه‌وت شه‌مسه‌دین، ئه‌ندامی په‌رله‌مانی عێراق له‌فراكسیۆنی ئاینده‌ ده‌ڵێت "جارێ بە کەوتنی عێراق شتێک بەناوی دانێدانانی دەستوری هەرێم نامێنێ، هێزە هەرێمییەکان بێ سڵەمینەوە سوپاکانیان لە شارەکانمان مۆڵدەدەن، ئاسمان و زەویمان لێدادەخەن، شتێک بەناوی "ئارامی ئاسیش" نامێنێ و هەمومان نقومی فیتنەکە دەبین".

ده‌شڵێت "ئێمە دژی ئەوەین کە تەنیا وەک مشەخۆر و دەخیلە سەیری عێراق بکەین. ئێوە بپرسن کە بازرگان و خاوەن کار و بازار و چێشتخانەکان و سەیرانگاکانی ئێمە جگە لە هاوڵتیانی ناوەراست و باشوری عێراق کێی تر رومانتێدەکات، کام سنور و وڵاتی تر وەک عێراق بۆ بازرگان و خاوەن کارەکانی ئێمە کراوەیە؟".

ده‌قی نوسینه‌كه‌ی سه‌ركه‌وت شه‌مسه‌دین:

ئێمە بۆچی لە عێراقین؟

سەرکەوت شەمسەدین
جیاوازی بیرکردنەوەی ئێمە لەگەڵ پارتی و یەکێتی و شوێنکەوتوەکانیان دەربارەی عێراق زادەی دوو بیرکردنەوە و فەلسەفەی جیاوازە.
ئێمە کەسانێکین باوەرمان بە فرسەتهێنان و فێڵکردن و بنیاتنانی ژیانی خۆمان نیە لەسەر خوێنی ئەوانیتر، باوەریشمان وانیە کە بە سوتانی هاوسێکەمان ئێمە لە ئارامیدا ئەژین، باوەریشمان نیە کە وەک مشەخۆر تەنیا لە کاتی ئاشتی دا لە بەغدابین و لە کاتی ئاڵۆزییەکان لە دورەوە تەماشای سوتانی عێراق بکەین.
ئێمە جگەلەوەی لەروی ئەخلاقیی و دەستوری خۆمان لەبەرامبەر ئەم وڵاتە بەرپرسیار دەزانین، بەڵام دەزانین کەوتنی عێراق و غەرقبونی لە ئاگر و خوێن یەکەم کەس خەڵکی هەرێمەکەی ئێمە لێی زیانمەند دەبێت.
جارێ بە کەوتنی عێراق شتێک بەناوی دانێدانانی دەستوری هەرێم نامێنێ، هێزە هەرێمییەکان بێ سڵەمینەوە سوپاکانیان لە شارەکانمان مۆڵدەدەن، ئاسمان و زەویمان لێدادەخەن، شتێک بەناوی "ئارامی ئاسیش" نامێنێ و هەمومان نقومی فیتنەکە دەبین.
لە هەر هاوڵاتییەکی هەرێمی کوردستان بپرسی باشترین ساڵەکانی هەرێمی کوردستان کەیە، بێ دوو دڵی دەڵێ لە نێوان ۲٠٠۷ بۆ ۲٠۱۳ (سەرەرای بەهەدەردان و گەندەڵی زۆر). ئەوە ئەوساڵانەیە کە کورد وەک بنیاتنەر و بەشداری سەرەکی لەعێراق رۆڵی دەبینی. بەڵام لەدوای ۲٠۱٤ بە پلانێکی وڵاتێکی دراوسێ پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و بەغداد هەڵتەکێنرا بەناوی سیاسەتی نەوت." لەورۆژەوە کوردستان لە میحنەتایە لە روی ئابوری یەوە، ئێستاش کە دەرفەتێک هاتۆتەپێش لەبری سودوەرگرتن، خەریکی بیانوهێنانەوەیە و زۆر نا ئەخلاقیانە سەرۆک وەزیری عێراق یان لە ناو دۆزەخدا تەنیاکردووە.

پاشان ئێمە دژی ئەوەین کە تەنیا وەک مشەخۆر و دەخیلە سەیری عێراق بکەین. ئێوە بپرسن کە بازرگان و خاوەن کار و بازار و چێشتخانەکان و سەیرانگاکانی ئێمە جگە لە هاوڵتیانی ناوەراست و باشوری عێراق کێی تر رومانتێدەکات، کام
سنور و وڵاتی تر وەک عێراق بۆ بازرگان و خاوەن کارەکانی ئێمە کراوەیە؟ کام وڵاتی تر وەک عێراق کورد حوکمی خۆیدەکات و یەکسانە و هەموو تایبەتەمەندیەکی پارێزراوە؟ لە کام وڵاتی تر زماەکەمان زمانی فەرمی یە؟

لەوکاتەی هاتومەتە بەغداد دوو سەرنجم لە بەغداد بۆ رونبۆتەوە دەربارەی ئەو کوردانەی لە عێراق ن و لە سیستمی سیاسی بەشدارن. یەکەم، زۆرینەیان وەک نێردراوی حزبی دەوامێکی سارد و سری خۆی دەکەن، و تەنیا مانگەو مانگ چاوەرێی موچەیە و هیچ بەرهەمێک پێشکەش عێراق ناکات، ئەمەمشخۆری نەبێت چییە؟ دووەم، لەکاتی قەیرانەکان لەبری شاندانە بەر بەرپرسیاری، زۆرێک لەمانە کە لە کاتی ئارامیدا شاشەکانیان داگیرکردوە، زۆر ترسنۆکانە بەغداد چۆڵدەکەن و خۆیان لە قەیرانەکانی ئەم وڵاتە ناکەن بە خاوەن، دواتر گلەیی لە هێزە عێراقیەکانیش دەکەن بۆچی هاوسۆزمان نین لە هەندێ پرسی تایبەت بە هەرێم. جگەلەوەی کە نە کاردەکەن بۆ دروستکردنی پەیوەندی و دۆست بۆ هەرێم چ لە ناو خەڵک چ لە ناو نوخبە، نە کارێکدەکەن کە مامەڵە و کاری هاوڵاتیان ئاسان تر بکەن و ببنە نمونەیەکی سەرکەوتو لە عێراق، هەموو ژیانیان لە ناوچەی سەوزە. وەک ئەوەی لە زیندان بەربوبن لە پشوەکان دا لە ناوچەی سەوزەوە بەرەو فرۆکە خانە دەگەرێنەوە.

بۆیە گرنگە خەڵکی هەرێم چاوەروانی ئەوتۆی لەم گروپە (مەبەستم تەنیا پەرلەمانتاران نیە، پارتی و یەکێتی بە دەیان و بگرە سەدان بەررسی باڵایان لە دامەزراوەانی عێراق دامەزراندوە لە ۲٠٠٥ ەوە لە دەزگاکانی دەوڵەت کاردەکەن) ناکرێت، هەربۆیەش ساڵ بەساڵ پێگەی هەرێمی کوردستان لە عێراق لاوازتر دەبێت و تابێت نێوانمان لەگەڵ عێراق کەلێنی زیاتری تێدەکەوێت بێ ئەوەی هیچ بەدیلێکمان بۆ عێراق هەبێت و چارەنوسی هەرێمی کوردستان بەدەست دوو بنەماڵەوە بەرەو نادیار ئەروات.

تێبینی: تا نوسینی ئەم وتارە لە پەرلەمانتارە کوردەکان تەنیا ئێمە وەک فراکسیۆنی ئایندە لە بەغداین