ڤلادیمێر پۆتین چی لەجیهانی گۆڕی و چۆنیش ئەوەی كرد؟

مەلەفی تایبەت

17/05/2020‌ 1925 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس:
سات بە سات وەرچەرخان و پێدراوە نێودەوڵەتییەكانی ئەم ساڵانەی دوایی دەگۆڕێن، بێ ئەوەی جیهان ببێتە موڵك و قەڵەمڕەوی تاكە سەركردەیەك. 

لە كاتێكدا  لەم دە ساڵەی دواییدا هەریەك لە پەكین و واشنتۆن كەوتوونە ململانێی گرتنەدەستی جڵەوگیری جیهان، كەچی لەولاوە و هەمیشە ڤلادیمێر پۆتینی سەرۆكی ڕوسیا دەردەكەوێت و پێشبینی چاودێر و شڕۆڤەكارەكان  سەبارەت بە ئایندەی جیهان دەگۆڕێت.

لەوانەیە لە چەندەها دۆسییەدا، بە تایبەتیش دۆسییەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و تایبەتتریش دۆسییەی سوریا، چاودێران ناكۆكبن، بەڵام لە كۆتاییدا كۆدەنگن، كە پیاوە هەواڵگرەگەی پێشوو، بێ هیچ دوودڵی و گومانێك بۆتە یەكێك لە گرنگترین سەركردەكانی جیهان و لە هەمووشیان كاریگەرترە، ئەمەش‌ تام و بۆی گێڕاوەتەوە بۆ سیاسەتی نێودەوڵەتی دەیەكانی پێشوو كە چەندەها سەركردەی بەخۆوە بینیوە كە شوێنپەنجەیان لە مێژوودا ڕوون و بەرچاوە، وەك ونستۆن چڕچڵی سەرۆك وەزیری بەریتانیای پێشوو. 

چاودێرە ڕوسی و ڕۆژئاواییەكان لەسەر ئەو ڕاستییە نیمچە جێگیرەوە كۆدەنگن، كە ئەگەر بۆریس یاڵتسن لە شوێنی پۆتین كەسێكی دیكەی دانابایە، ئەو كات دۆخی ڕوسیا زۆر لەوەی ئێستا جیاوازتر دەبوو، لە ئێستادا مۆسكۆ هێز و بوونی خۆی لەسەر گۆڕەپانی نێودەوڵەتی سەلماندووە.

بۆ سەلماندنی ئەوەی سەرەوە، سەرۆكی ڕوسیا، سەرباری دۆخی نالەباری كۆرۆنا، كە بووەتە سێیەم گەورە هێلانەی ڤایرۆسەكە لە جیهاندا، بەڵام وێنەی خۆی لە بیر و هۆشی ڕوسەكاندا بە جوانی هێشتەوه، ئەمەش ‌كاتێك یادی 75 ساڵەی بۆنەی كۆتاییهاتنی جەنگی دووەمی جیهانی و سەركەوتنی بەسەر نازییەكاندا كردەوە، بە هۆی ڤایرۆسی كۆرۆناشەوە ڕێوڕەسمەكە بێ ئاهەنگ و نمایشی سەربازی تێپەڕی.

خاڵە بەهێز و لاوازەكانی پۆتین
كاتێك لە 7 ی مایۆی 2000 ، سوێندی دەستووری وەك سەرۆكی ڕوسیا خوارد، پۆتین لە فراوانترین دەرگاوە چووە ناو جەنگەی جیهانی سیاسەتی نێودەوڵەتییەوە.

4 مانگ پێش ئەو بەروارە، بۆریس یاڵتسنی سەرۆكی پێشووتر، دەستلەكاركێشانه چاوەڕواننەكرا‌وەكە‌ی خستەڕوو، ئەمەش دانانی سەرۆك وەزیرێكی تازەی لێكەتەوە كە پێشتر سەرۆكی دەزگا ئەمنییەكان بوو، پۆتین جێێ یەڵتسنی گرتەوە، كاتێكیش لە كۆتاییەكانی ماڕس هەڵبژاردن كرا، جێگرەوەكەی یەڵتسن بە ڕێژەیەكی كەمێك زیاتر لە نیوەی دەنگەكان  بردییەوه، بەمەش بۆ هەتاهەتایە  دۆخی ڕوسیای گۆڕی.

لە ماوەی دوو دەیەی هاتنەسەرتەختی كرملین، پۆتین ڕوسیای بەهێز كرد و لەسەر ئاستی گۆرەپانی جیهانیش ڕۆڵی مۆسكۆی زیاتر كرد. لە سەرەتای ئەم سەدە تازەیەدا  كە ڕووداوەكانی سادە و ساكار نەبوون، ئاسان نەبوو لە زۆرێك لەو گۆڕانكارییانە بگەین؛ هەڵبژاردنی پۆتین یەكەم گۆڕانی دیموكراسی دەسەڵات بوو لە وڵاتدا. لە ئێستاشدا ڕوسیا ڕێگە بۆ پۆتین خۆش دەكات كە تاوەكو ساڵی 2036 فەرمانڕەوایی بكات، لەوانەشە پۆتین ببێتە یەكێك لە بەهێزترین ئەو سەركردە جیهانییانەی بۆ زۆرترین ماوە لە حوكمڕانیدا بمێنێتەوە.

بۆ تێگەیشتن لە چۆنییەتی سەركەوتنی سەرۆكی ڕوسیا لە گۆڕینی ڕوسیا و كردنی بە گەمەكارێكی سەرەكی لە گۆرەپانی نێودەوڵەتیدا، گۆڤاری "فۆڕەیەن پۆڵەسی" ئەمریكی ڕاپۆرتێكی تێروتەسەلی لەوبارەوە كردووە، كە گرنگترین شارەزا و توێژەر و ڕۆژنامەنووسان بەشدارییان تێدا كردووە.

پۆتین داكەوتێكی تازەی خستە بەردەم جیهان، كە هێزە جۆراوجۆرەكانی لە بەیەكداچووندان، سەرباری ناوناوبانگی لە ڕوسیا و دەرەوەی ڕوسیا، كەچی ئەوانەی ڕەخنە لە پۆتین دەگرن جەخت لەوە دەكەنەوە كە لە ساڵی 2020 دا دەستكەوتێكی ئەوتۆ نییە ئاهەنگی بۆ بگێڕدرێت. سۆزان غلاسەر- ی ڕۆژنامەنووسی ئەمریكی دەڵێت: 20 ساڵ لەمەوپێش ئەگەر لەمن یان هەر كەسێكی دیكەت پرسیبایە كە پۆتین لە دوای ستالین دەبێتە دوورمەوداترین سەرۆكی ڕوسیا، لەوانە بوو وڵامەكە یان بێدەنگی تەواو بایە یان پێكەنینێكی بە قاقا.

غلاسەر جەختی لەوەش كردووەتەوە، كە كاتی هاتنەسەركاری پۆتین و گرتنەدەستی پۆستەكانی سەرۆكایەتی لە تەمەنی 40 ساڵیدا – لە دیدگای زۆرێك لەو ڕوسانەی من پرسیارم لێكردن لەو كاتەی سەرۆكی نووسینگەی واشنتۆن بووم لە مۆسكۆ – پێیان وابوو كە پۆتین گەنجێكی ڕون و ئاشكرای واقعی داڕژاوە.

بە پێچەوانەی گەشبینی ڕوسەكان لە بەهێزی پۆتین،  جلاس ئاماژە بەوە دەكات كە سەرۆكی ڕوسیا سەردەمی یەكێتی سۆڤیەتی نەگێرایەوە، بەڵام ئەوەی ئێستا دەیكات زۆر لەوە دەچێت كە پێشتر ڕوویداوە. جلاس دەڵێت: دەبێت پۆتین مامەڵە لەگەڵ دابەزینی نرخی نەوت بكات ، وڵامی لێكەوتە خراپەكانی كۆرۆنا بداتەوە، وڵامی دواخستنی ڕاپرسی لەسەر دەستوری ڕوسیا بداتەوە كە دەتوانێت بۆ چەندەها دەیە لە فەرمانڕەواییدا بیهێڵێتەوە.
بە لەبەرچاوگرتنی دەستكەوت و پرسە ئاڵۆزەكانی ڕوسیای ئێستا، پۆتین برەو بە وتارێكی ناوخۆی پرسیارئامێز دەدات كە ئاخۆی لە دوای سەردەمی ئەو مۆسكۆ بەرەو كوێ هەنگاو دەنێت.

ئۆلغا ئۆلیكەر- ی بەڕێوەبەری پرۆگرامی ئەوروپا و ئاسیای ناوەڕاست دەڵێت: هەندێكجار پێم وایە كە ڕوسەكان منەتباری پۆتینن لەوەی‌ پێشووتر بۆی كردوون، بەڵام لە هەمان كاتدا هەندێكجار هەست بە دژیەكی و وەڕەسبوون دەكەن كاتێك كارەكە پەیوەستە بە كردار و دەستكەوتە تازەكانی، لە ئایندە دەترسن، كەچی لەوسەرەوە هیچ جێگرەوەیەكی پۆتین شك نابەن .

ئۆلیكەر دەڵێت: پۆتین بە هاوێنەی لە دایكبوونی ئابوورییەكی تازە و متبونێكی ئابوورییەوە تەماشای ڕوسیا دەكات. ئەو سەركردایەتی ڕوسیای كرد بۆ هاتنەوە ناو گۆڕەپانی جیهانی، هەرچەندە شێواز و میكانیزمە بەردەستەكان لە ماوەی دەیەها ساڵ و چەندەها سەدە گۆراون، بەڵام ئامانجەكانی سیاسەتی دەرەوەی‌ ڕوسیا لە سەردەمی پۆتیندا زۆر لە ئامانجە سیاسییە دەرەكییەكانی ڕوسیا و یەكیەتی سۆڤیەت و ئیمپڕاتۆڕیەتی مێژووی ڕوسیا جیاواز نین.

دەسەڵات بەدەست تاكە كەسێكەوە
لەولاشەوە ڕۆژئاوا و تایبەتریش ئەوروپا، ئاسوودەنین بە سەردەمی پۆتین، تەنانەت ڕوسەكان كە پێیان وایە پۆتین هەلی دامەزراندنی سیستەمێكی دیموكراسی لە قیس ڕوسیا داوە كە دەیتوانی ئاڵۆگۆڕی ئاشتییانەی دەسەڵات بكات. مایكل ماكفۆل – ی باڵوێزی ئەمریكای پێشوو لە ڕوسیا دەڵێت : ئەگەر  یەڵتسن "بۆریس نیمتسۆڤ" ی كردبایە جێگرەوەی‌ خۆی، دیموكراسیەتی ڕوسیا بەردەوام دەبوو ، هاریكاری نێوان ڕوسیا و ڕۆژئاواش بەردەوام دەبوو.

ماكفۆڵ وتیشی: بۆریس یەڵتسن پۆتینی كردە جێگرەوەی خۆی، ئینجا گەلی ڕوسیا پەسەندی كرد، بەمەش‌ هەر بە ڕێكەوت پۆتین لە ساڵی 2000 بووە سەرۆكی ڕوسیا. بیروڕاكانی پۆتین سەبارەت بە فەرمانرەوایی و سیاسەتی دەرەوە ناسراو نەبوون. كەچی لە ماوەیەكی كەمی سەرۆكایەتی خۆیدا، بێزاری خۆی دەربڕی بەرامبەر لێپرسینەوە لە دەسەڵاتی جێبەجێكردن. لە مڕۆدا پۆتین دیموكراسییە لەرزۆكەكەی ڕوسیای ساڵانی نەوەدەكانی گۆڕیوە بە فەرمانڕەواییەكی ئۆتۆكراسی یەكگرتووە.

ماكفۆل بەردەوامە و دەشڵێت: بە تێپەڕبوونی كات، پۆتین بە ڕاشكاوی لیبڕاڵیەت و فرەیی ڕەتكردنەوە، لە بری ئەوان بیرۆكەی كۆنەپارێزی ئەرسۆدۆكسی نەتەوەیی وەئەستۆ گرت.

بێزاری لە تاكگەرایی دەسەڵات و سەركوتكردنی ئازادییەكان لە ڕوسیا، لە لایەن ئیرینا بۆرغان- ی ڕۆژنامەنووسیشەوە جەختی لێكراوەتەوە كە بە ڕاشكاوی دەڵێت: گرنگترین گۆرانكاری پۆتین لە ڕوسیا ئەوەیە كە گەنجانی سەردەمی پۆتین بە گفتوگۆیەكی ئازادانە یان واتای دیموكراسی ئاشنا نین.

بۆرغان هەروەها دەڵێت: پۆتین كۆمەڵگای ڕوسی ناچار كرد باوەڕ بەوەبێنن كە تەنها لە ڕێگەی دەستوەرنەدان لە سیاسەت و ڕەخنەنەگرتن لە دەسەڵاتەوە دەكرێت پارە پەیدا بكەی، ئەو وایكرد خەڵكی دەستبەرداری هەموو بژاردەكانی دیكەیان بن، ئێستاش نیگەرانییەكان لە كۆمەڵگای ڕوسیدا بەرەو هەڵكشانن، بە تایبەتیش لە دوای پەیدابوونی ڤایرۆسی كۆرۆنا و سەرهەڵدانی تەنگژەی ئابووری‌.

كاتێك یەكێتی سۆڤیەت هەرەسیهێنا، جیهان گیرۆدەی ئاراستەی ئابووری و تایبەتریش سەربازی ئەمریكا و دواتریش دەوڵەتانی ئەوروپی بوو، بەڵام لە دوای دەركەوتنی بەرچاوی پۆتین لە ساڵی 2011 و گۆڕانكارییە نێودەوڵەتییەكان، ڕوسیا بووە گەمەكارێكی سەرەكی كە دەیتوانی ناسنامەی لایەنی سەركەوتوو و لایەنی شكستخواردووی ململانێكان دیاری بكات.

هەر لەو بارەوە "یەفجینیا ئەڵباس" ڕۆژنامەنووس لە ‌ گۆڤاری "نیو تایمز" ی ڕوسی دەڵێت: دوای هەرە‌سهێنانی یەكیەتی سۆڤیەت، ئومێدی ئەوە پەیدا بوو كە ڕوسیا ببێتە بەشێك لە جیهانی شارستانی، بەڵام ئەوە ڕووی نەدا. پۆتین بەڵێنیدا وڵاتەكەی بكاتەوە ڕوسیای مەزنی جاران، بەو مەرجەی شوێنكەوتووانی گوێڕایەڵی بكەن. دەستی بەسەر خاكی دەوڵەتانی بیانیدا گرت، لەگەڵ دەوروبەرەكەی كەوتە جەنگێكی فرەلایەنەوە. لە ئەنجامیشدا ڕوسیا مەزن نەبوو، تەنانەت نەبووە هێزێكی ڕێزداری هەرێمیش.

ئەڵباس ئەوەشی وت: لە بری ئەوە دەوڵە نزیكەكانی دەورووبەری ترسیان لێ نیشت، بە هۆی سیاسەتە درۆیینەكانییەوە كە لەسەر درۆ و تیرۆرو نەبوونی توانای پێشبینیكردن، متمانەی جیهانی دۆڕاند. ئەگەر لەبەر عەمباری زەبەلاحی چەكە ئەتۆمییەكانی نەبوایە، ئەگەری ئەوە هەبوو لە ئایندەیەكی نزیكدا جیهان ڕوسیا لەبیر بكات. بۆیە ڕوسیا جگە لە سامپڵێكی گەندەڵی و دەستەبژێری چڵێس زیاتر نییە كە ناتوانن دیدگایەكی دوورمەودایان بۆ بەرژەوەندی گشتی هەبێت.

بە گوێرەی قسەكانی ڤلادیمیر میلۆڤ- ی سەرۆكی پەیمانگای ووزیە ڕوسیا، ئەوەی دوای 20 ساڵ لە فەرمانڕەوایی پۆتین جیهانی ورژاندووە، ئەوەیە كە ڕوسیا لە بەڵێنەكانی پەشیمان بۆتەوە كە بەڵێن بوو بە ڕووی جیهانی خۆرئاوا دا زیاتر بكرێتەوە و دەستبەرداری سیسەتە باوەكەی یەكیەتی سۆڤیەتی جارانیش بێت، بەڵام دەیارە پێچەوانەكەی ڕوویدا.

میلۆڤ دەشڵێت: پۆتین بۆ چەندەها دەیە ڕوسیای دواخست لەوەی ببێتە خاوەن ئابوورییەكی بازاڕی پێشكەوتوو. كاتێك سەرەتا دسەڵاتی گرتەدەست، پۆتین هیوای خواست لەگەڵ جیهانی پێشكەوتووی خۆرئاوادا هاریكاریان هەبێت، هۆشداری ئەوەشیدا كە نابێت حكومەت دەستوەرداتە سیاسەتی ئابووری و ئازادییە مەدەنیەكان.

میلۆف باسی ئەوەش دەكات كە ئەگەر ڕوسیا لە سەرەتای حوكمڕانی پۆتیندا ئەو چاكسازییانەی‌ كردبان كە بەڵێنی دابوو بیانكات، ئێستا دەكرا تەواو دەوڵەتێكی جیاواز بایە، گەمەكارێكی بەرپرسی گۆڕەپانی نێودەوڵەتی بایە، بە پێچەوانەی‌ وتاری پۆتینەوە سەبارەت بە گێڕانەوەی مەزنی ڕوسیا، لە ئێستادا مۆسكۆ گۆشەگیرترە و بەدەست سزای نێودەوڵەتییەوە دەناڵێنێت كە ڕێگرن لە بەردەم پێشكەوتنی ئابوورییەكەی‌ لە ئایندەدا.

سەرباری ئەو هەموو بەرزەفڕییە تازانەی ڕوسیا لە سەردەمی پۆتیندا، كەچی سیاسەتی ڕوسیا هەر سیاسەتەكەی یەكیەتی سۆڤیەتی جارانە، كاترین بیڵتۆن- ی ڕۆژنامەنووس دەڵێت: تاكتیكەكانی سەردەمی پۆتین هەمان تاكتیكی هەواڵگری یەكیەتی سۆڤیەتی حەفتا و هەشتاكانی سەدەی پێشوون؛ ئەویش بە بەكارهێنانی پارەی نامەشروع بۆ كڕین و گەندەڵكردنی كەسانی سیاسی و دامەزراوە ڕۆژئاواییەكان.

بیڵتۆن باسی لەوەش كرد، تەنیا جیاوازییەكە ئەوەیە كە پارەداركردنی دەزگا هەواڵگرییەكان لە ئێستادا بڕەكەی زۆر زیاترە لە جاران، ئەوەش توانستی ئەوە دەداتە ڕوسیا خۆی بخزێنێتە ناو بازاڕە گەورەكانی ئەوروپاوە. ڕوسیا سەركەوتوو بوو لە كەلێن خستنەناو كۆمەڵگای ڕۆژئاوایی و زیادكردنی خاڵە لاوازەكانی.

ستراتیژیەتێكی دوژمنكارانە
لە گەرمەی ئەو وەرچەرخانە نێودەوڵەتییانەی سەلماندیان كە جیهان بەرەو سیستەمێكی تازەی نێودەوڵەتی هەنگاو دەنێت، ڕوسیاش بە تەنیشت ئەمریكا و چینەوە بۆتە گەمەكارێكی سەرەكی، بە تایبەتیش لە بواری ووزەدا.

ئەنجیلا ستنت- ی نووسەر و خاوەن پەرتووكی "سنوری هاوبەشبەندی" دەڵێت: لەو ساوەی لە ساڵی 2014 ڕوسیا نیمچە دورگەی قەرمی داگیركردووە و جەنگێكیشی لە باشوری خۆرئاوای ئۆكرانیا هەڵگیرساندووە، پەیوەندییەكانی لەگەڵ ڕۆژئاوا زۆر بەرەو خراپی چوون، لەوساوە زۆرینەی دەوڵەتانی جیهان وەك ستەمكارێك تەماشای ڕوسیا دەكەن، پێشیان وابوو دەكرێت مامەڵەی لەگەڵ بكرێت، بەڵام سەرباری ئەوە، لەوانەیە مەودای فراوانخوازی ڕوسیا لە جیهاندا بە هۆی ڤایرۆسی كۆرۆناوە سنوردار بێت.

ستنت باسی ئەوەش دەكات، بەرزبوونەوەی نرخی نەوت لە ساڵی 2000-2008 و بوژانەوەی كەرتی نەوتی لە دوای تەنگژە داراییەكە، توانستیان دایە پۆتین برەو بە هێزی خۆی بدات و هەژموونی ڕوسیاش فراوانتر بكات. بەڵام لەوانەیە هەرەسهێنانی نرخی نەوت و داكشانی پەرەپێدانی ئابووری، خستنەڕووی توانستی ئایندەی ڕوسیا سنوردار بكات.

زۆرێك لە شڕۆڤەكاران، لەوانەش ئەندریا سۆڵداتڤ- ی ڕۆژنامەنووس بە ڕاشكاوی دان بەوەدا دەنێن كە پۆتین ڕوسیای كردۆتە دەوڵەتێكی شەڕانگێز و جێگەی گومانی دەورربەر، جەختی لەوەش كردۆتەوە كە لە دوای ساڵانێكی كەمی حوكمڕانی پۆتین، ڕۆژئاوا متمانەی بە ڕوسیا نەماوە، هەستێكی قوڵی بێمتمانەییشی لە لای دەوڵەتانی بیانییەكان دروستكردووە. لە ناوخۆش ڕوسیاش هەمان دیدگای پەیڕەو كردووە دژ بە هەموو ئەوانەی پێ وایە نەیاری دەوڵەتن، بە تایبەتیش شارەزا و ڕۆژنامەنووس و ڕێكخراوە ناحكومییەكان و پارتەكانی ئۆپۆزسیۆن.

بە گوێرەی بۆچوونی زۆرێك لە چاودێران ، سەرباری هەموو ئەو دەمەتەقێ و مشتومڕەی لە بارەی كەسێتی پۆتین و كەڵكەڵە شەڕانگێزییەكەیەوە دەكرێت، ئەوە ناسڕێتەوە كە پۆتین بەوە دەناسرێتەوە كە پیاوێكی بەهێز و سەركردەیەكی دانسقەیە، ئەندریا كینداڵ تایلۆر پێی وایە سەرباری خاڵە لاوازە ناوخۆییەكانی ڕوسیا، بەڵام پۆتین پێگەی جیهانی ڕوسیای برەو پێداوە. نەبوونی كۆت وبەند بەسەر دەسەڵاتەكەیەوە، وەبەرهێنانی ئەو دەسەڵاتەی لە تازەكردنەوەی سوپاكەی، زۆر گوێنەدانی بە بەرژەوەندییەكانی نێوان ڕوسیا و خۆرئاوا، ڕێگەیان‌ بە پۆتین داوە هەلەكان بقۆزێتەوە، تەنانەت ئەو هەلانەش كە سەرپێچیكردنی یاسا نێودەوڵەتییەكانن. تایلۆر باسی ئەوەش‌ دەكات كە ئەمڕۆ ڕوسیا لە زۆربەی پرسە جیهانیەكاندا ڕۆڵ دەگێڕێت، پۆتین- یش پەی بە سنوری هەژموونی ڕوسیا دەبات، بۆیە پۆتین كۆششی كرد دیموكراسییەكانی خۆرئاوای سەرەوژێر بكات، تاوەكو لەو ڕێگەیەوە دۆخی ڕێژەیی ڕوسیا باشتر بكات. تاكتیكەكانی پۆتین وایان لە سەركردە دژە دیموكراسییەكان كرد، لاسایی سەرۆكی روسیا بكەنەوە.

سەرباری ئەوەی باسكرا، پرسیارە گرنگە لە ڕوسیا پەیوەستە بە بوونی دەوڵەتێكی دیموكراسی كە كەسی تێدا سەركوت نەكرێت و دەسەڵاتیش بە دەست تاكە كەسێكەوە نەبێت، لەوبارەوە ڤلادیمێر كارا مۆرزا دەڵێت: لە ماوەی 20 ساڵدا، پۆتین توانی ڕوسیا لە دیموكراسییەكی ناتەواوەوە بەرەو سیاسەتێكی ستەمكارنەی تەواو بەرێت لە ناوخۆدا، توانی ڕوسیا لە هاوبەشێكی ڕێزدارەوە بكاتە هاوبەشێكی نیمچە بێزراو لە كاروباری نێودەوڵەتیدا.

لە ساڵی 2000 ڕوسیا هەڵبژاردنێكی كێبركێكاری ئەنجامدا، ئەو كات خاوەن پەرلەمانێك فرەیی و كۆمەڵگایەكی مەدەنی و میدیایەكی ئازادی زیندوو بوو، مۆرزا بەردەوام دەبێت و دەڵێت: چاككردنەوەی زەرەر و زیانەكانی ئەو دۆخە كات و كۆششێكی زۆری دەوێت، ئەمەش‌ كاتێك دەبێت كە ڕوسیا حكومەتێكی دیموكراسی هەبێت كە ڕێز لە مافی گەلەكەی بگرێت و لەسەر شانۆی نێودەوڵەتیشدا بەرپرسانە ڕەفتار بكات، درەنگ و زووش، ئەو ڕۆژە دێت.

سەرچاوە: عەرەب 
وەرگێران: لوقمان حاجی قادر