رێبوار كەریم مەحمود: ژینگەی بەغدا لەبارە بۆ وەرگرتنەوەی مافی خەڵكی كوردستان لەعێراق

عیراق

23/04/2019‌ 7829 جار خوێندراوه‌ته‌وه

شارپرێس:
رێبوار كەریم مەحمود پەرلەمانتاری كورد لەئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، دواین زانیاری لەبارەی پرسی ناردنی موچەی فەرمانبەران‌و پێشمەرگەی هەرێمی كوردستان دەخاتەڕوو، كە لەو بارەوە دڵنیایی دەدات.

رێبوار كەریم مەحمود لەمیانی چاوپێكەوتنێكی تایبەتی لەگەڵ شارپرێس، دەڵێت: پارە لەبەغداوە هاتووە بۆ هەرێمی كوردستان، ئەوی ترو شێوازی دابەشكردنەكەی لەسەر شانی حكومەتی هەرێمە، واتە بەگشتی موچەی فەرمانبەران گەرەنتی كراوەو پێویست ناكات كەس ترسی لەو جۆرە بڵاوبكاتەوە.

ئەو پەرلەمانتارە دەشڵێت: دڵنیام ئەگەر هەرێم هاووڵاتیان تووشی كێشەیەكیتر نەكات، ژینگەی بەغداد لەبارە بۆ وەرگرتنەوەی ئەو مافانەی خەڵكی كوردستان، كە بەهۆی سیاسەتی رابردوی هەرێمەوە لەدەست دراون.

شارپرێس: لەسەر پاشەكەوتی موچەو هاتنی بودجە لەبەغدادەوە زۆر قسە دەكرێت، ئێوەش لەو بارەیەوە بابەتێكتان بڵاوكردەوەو لەمیدیاكان ئەم پرسەتان وروژاند، ئێستا دواین زانیاری لەبارەی ناردنی بودجەوە چی هەیە؟
رێبوار كەریم مەحمود: پاش ئەوەی لەماوەی رابردوودا لەچاوپێكەوتنێكی دەنگی ئەمریكادا باسی ئەوەم كرد، كە بڕی موچەی هەر چوار مانگی ۱و ۲و ۳و ٤ی ۲٠۱۹ گەیشتووەتە هەرێم، سەرەڕای رەتكردنەوەی ئەو بابەتە لەروونكردنەوەیەكی وەزارەتی دارایی هەرێم لەسەرەتادا، بەڵام خۆشبەختانە هەریەك لەوەزیری دارایی عێراق و وەزیری دارایی هەرێم دانیان بەوەدانا، كە راستەو ئەو بڕە پارەیە گەیشتووەتە هەرێمی كوردستان.  

من پێشتریش وتوومەو ئێستاش دەیڵێم ئیتر كاتی هیچ بیانویەك نەماوەو دەبێت بە زووترین كات موچەی چوار مانگی یەكەمی ئەمساڵ دابەشبكرێت، چونكە ئەو پارەیە پارەی موچەیەو خەرجكردنی لەهەر بابەتێكی تردا درێژەدانە بەبرسیكردنی خەڵك‌و یاریكردنە بەقوت و سامانی هاووڵاتیان.

شارپرێس:: ئێوە وەك پەرلەمانتارانی بەغداد دەتوانن بەدواداچوونی بۆبكەن، یان پێتان وایە گرفتەكە لەهەرێمە نەك، بەغداد؟
رێبوار كەریم مەحمود: ئەو پارەیە بەهەوڵی فراكسیۆنە كوردستانییەكان‌و سەرۆك كۆمار لەچوارچێوەی یاسای بودجەی عێراق بۆ ساڵی ۲٠۱۹ بۆ موچەی فەرمانبەران تەرخانكراوەو ئەركی وەزارەتی دارایی عێراقە بینێرێتە هەرێم‌و ئەركی وەزارەتی دارایی هەرێمیشە بیداتە فەرمانبەران. 

ئێستا هەرێمی كوردستان نایەوێت شێوەی خەرجكردنی ئەو پارەیە دیاری بكات‌و ئەوەش كێشەیەكی گەورەیە و جێگەی گومانی هەمولایەكە. 

شارپرێس: واتە كێشەكە لەبەغداد نییە لە هەرێمە؟
رێبوار كەریم مەحمود: یاسای بودجەی ۲٠۱۹ تەنیا بۆ ئەمساڵەو تا ئێستا لەبەغدادەوە هیچ گرفتێكی بۆ دروست نەبووەو دڵنیایی دەدەین لەوەی ئەو بڕە پارەیەی بۆ موچەی فەرمانبەران دانراوە بەردەوام دەبێت‌و بەمزوانە بڕی (٦۸) ملیاریش بۆ موچەی پێشمەرگە مانگانە دێت و سەرەتا بەیەك گوژمەش بۆ هەر چوارمانگی سەرەتای ۲٠۱۹ بڕی (۲۷۲) ملیار دینار دێت. 

ئەوی ترو شێوازی دابەشكردنەكەی لەسەر شانی حكومەتی هەرێمە، واتە بەگشتی موچەی فەرمانبەران گەرەنتی كراوەو پێویست ناكات كەس ترسی لەو جۆرە بڵاوبكاتەوە، دڵنیام ئەگەر هەرێم هاووڵاتیان تووشی كێشەیەكیتر نەكات، ژینگەی بەغداد لەبارە بۆ وەرگرتنەوەی ئەو مافانەی خەڵكی كوردستان، كە بەهۆی سیاسەتی رابردوی هەرێمەوە لەدەست دراون.

شارپرێس: ئێوە دەتوانن چۆن هاوكاربن لەبەرچاوروونی خەڵك لەكاتێكدا ئێوە تۆمەتباردەكرێن بەدروستكردنی دڵەراوكێ‌؟
رێبوار كەریم مەحمود: بۆ بەشی یەكەمی پرسیارەكەتان، بۆ ئێمە جێگەی شانازییە، كە راستەوخۆو بێ پێچ و پەنا راستییەكان بۆ خەڵك ئاشكرادەكەین و رووی راستی گەندەڵكاران هەڵدەماڵین، ئەوە ئەركی خۆمانەو بێ دوودڵی لەسەری بەردەوام دەبین. 

بۆ بەشی دووەمی پرسیارەكەشت ئەوە ئەوانیش، خۆیان و شاگردەكانیان، ئازادن چۆن تۆمەت دروست دەكەن و چۆن پەلامار دەدەن، دیارە ئەوانەی سەرجەم پرەنسیپەكانیان بەپارەی ژێر بەژێر فرۆشتووەو دەستیان لەپشتێنی دەسەڵات ناوە بۆ وەرگرتنی پۆست‌و پارە، لەبری دەستهەڵگرتن لەو كارانەیان پەنادەبەنەبەر هێرشكردنە سەر ئێمەو لەو پەیجەو وێبسایتانەی، كە بە پارەی براوی موچەخۆران دروستیان كردووە، هێرشمان دەكەنەسەر. 

ئەمەوێت ئەو راستییە بخەمە روو، كە خەڵك تاسەر بێدەنگ نابێ لەمافەكانی و ئێمەش بە روونی و شەفافانە هەمو راستیەكانیان پێ دەڵێین.

شارپرێس: بەرای ئێوە نەناردنی نەوت، یان راستر تەسلیم نەكردنی نەوت وەك ئەوەی رێككەوتنی لەسەر كراوە گرفت بۆ نادنی موچە دروست دەكات؟
رێبوار كەریم مەحمود: دۆسییەی نەوتی وەك زۆرێكی تر لەدۆسیەكان  لەكوردستان روون نییەو هەقوایە پەرلەمانی كوردستان چیتر قبوڵی ئەو ناشەفافییەتە نەكات و نەهێڵێت لەوە زیاتر یاری بەداهات و چارەنووسی میللەتەوە بكرێت. 

بەدڵنیاییەوە گرفت دروست دەكات، لەم بوارەشدا پەرلەمانتارانی كورد لەبەغدا دەتوانن لەپشتیوانی خەڵكی كوردستان بن‌و رۆڵێكی گرنگ بگێڕن، چونكە لەلایەك دەتوانن چاودێرێكی وردی پەیوەندییەكانی هەرێم و بەغدا بن لەلایەكی تریشەوە داكۆكیكاری بەرژەوەندییەكانی خەڵك بن، ئەمە جگە لەوە  لەئێستادا رۆڵی سەرۆك كۆماری عێراق لەئاستێكی بەرزدایەو بەهۆی ئەو پەیوەندییە بەهێزەی لەگەڵ لایەن و هێزە سیاسییەكان هەیەتی توانیویەتی داكۆكیكارێكی سەرسەختی مافەكانی خەڵكی عێراق و كوردستان بێت، بەڵام لادان لەڕێككەوتن و دروستكردنی ئاستەنگی ئەركی هەموومان قورستر دەكات بەرۆڵی سەرۆككۆماریشەوە.