شارپرێس

سەرۆکی کازاخستان ڕایگەیاند، فەرمانی دەستووری بەشێوەیەکی سەرەکی لە هەموو ناوچەکانی وڵاتدا بەڕێوەدەچێت و دەسەڵاتدارانی ناوخۆش کۆنترۆڵی دۆخەکەیان كردووە.

تایبەت بە پرسی خۆپیشاندانەكان و ڕەوشی كازاخستانەوە، بەیانی ئەمڕۆ قاسم جۆمارت تۆکایف، سەرۆکی کازاخستان بەبەشداری سەرکردایەتیی ئیدارەی سەرۆکایەتی و ئەنجومەنی ئاسایش و هێزە ئەمنییەکان کۆبوونەوەیەکی ئەنجامدا.

ڕوسیا تودەی ڕاگەیەندراوی كۆتایی كۆبونەوەكەی بڵاوكردووەتەوە و تێیدا هاتووە، هێزە ئەمنییەکان کاری چڕوپڕ دەکەن فەرمانی دەستووری بە شێوەیەکی سەرەکی لە هەموو ناوچەکانی وڵاتەکەدا کراوەتەوە و دەسەڵاتە خۆجێییەکان کۆنتڕۆڵی دۆخەکەیان كردووە.

لە کازاخستان خۆپیشاندانی جەماوەری لە سەرەتای ساڵی نوێوە دەستیپێکرد، کە دانیشتوانی شارەکانی جاناوزین و ئاکتاو لە مەنگیستاو، کە ناوچەیەکی بەرهەمهێنانی نەوتە لە ڕۆژئاوای کازاخستان، ناڕەزاییان دەربڕی لە بەرامبەر گرانی نرخی گازدا.

لە چەندڕۆژی ڕابردوودا، خۆپیشاندانەکان بۆ شارەکانی تر بڵاوبووەوە، لە ئەلما عەتا، گەورەترین شار و یەکەم پایتەختی وڵات، پێكدادان لە نێوان خۆپیشاندەران و هێزە ئەمنییەکاندا دروستبوو،  پۆلیس گازی فرمێسكڕێژی توندیان بەكارهێنا.

سەرەڕای ڕازیبوونی دەسەڵات بە دابەزینی نرخەکان بۆ ئاستی پێشوویان، بەڵام خۆپیشاندانەکان ئارام نەبوونەوە، بەڵکو بۆ ناوچەکانی دیکەی وڵات درێژکرانەوە و ئەمەش وای لە سەرۆکی وڵاتكرد، باری نائاسایی لە چەند شارێك ڕاگەیاند، لە ناویشیاندا نور سوڵتانی پایتەختە.

دوێنێ، قاسم جومارت، سەرۆکی کازاخستان داوای پێکهێنانی لیژنەیەکی حکومی کرد بۆ جێبەجێکردنی داواکارییەکانی خۆپیشاندەران و كەمكردنەوەی نرخی گاز و هەروەها، تا ڕۆژی ١٩ی کانوونی دووەم لە هەرێمەکانی مەنگێستاو و ئەڵما عەتا حاڵەتی فریاگوزاری سەپاند و حکومەتی لە کار لادا و وتی: کابینەکە بە تایبەتی بەرپرسیارە، چونکە ئەو بارودۆخەی دروستكردووە، کە ئەو ناڕەزایی لێکەوتەوە.

كازاخستان یەكێكە لە وڵاتەكانی ئاسایی ناوەڕاست و پێشتر لە چوارچێوەی یەكێتی سۆڤیەتدابووە و دەكەوێتە باشوری ڕووسیا و ڕۆژئاوای چین و باكوری توركمانستان و ئوزبەكستان، ژمارەی دانیشتوانەكەی زیاتر لە ١٩ ملیۆن كەسە و ١٦ی کانونی یەكەمی ساڵی ١٩٩١ سەربەخۆی وەرگرتووە و لە یەكێتی سۆڤیەت جیابووەتەوە، بوو بە كۆتا وڵات كە لەیەكێتی سۆڤیەت جیابویەوە و سەربەخۆی ڕاگەیاند.

س.س