شارپرێس:
ئایا دەكرێت ئاژاوەگێڕییەكانی كەركوك بەراورد بكرێن بە یاخیبوونی دێرەزۆری سوریا، كە بەشێكی هۆزە عەرەبەكانی رۆژهەڵاتی فوڕات چەكیان هەڵگرت دژی هێزەكانی سوریای دیموكرات كە كورد تێیدا باڵادەستە؟، بەجۆرێك لەهەردوولاوە لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەوە دژایەتیەكی زۆر بۆ كورد هەیە.
ڕۆژی ٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٣، ئاژاوەو توندوتیژی لە شاری كەركووك ڕوویدا و لە ئەنجامدا چوار كەس گیانیان لەدەستدا كە هەموویان لە نەتەوەی كورد بوون. گەڕانەوەی بینایەكی شارەكە بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بوو بە بیانووی ئەم خۆپیشاندانە نەتەوەییانە، چونكە عەرەب و توركمان لەگەڵ كورد پێكدادانیان هەبوو. ئەمەش ڕەنگدانەوەی ئەو گرژییە كۆمەڵایەتیانەیە كە لە عێراقدا هەن، بێگومان لەلایەن حكومەتی عێراق و بەتایبەتی پشتیوانە ئێرانییەكانەوە دەقۆزرێتەوە. ئایا دەتوانرێت هاوتەریبی نێوان ئەم ململانێیە و ڕاپەڕینەكەی دێرەزۆری سوریا بكێشرێن، كە هۆزە عەرەبەكان لە دۆڵی فوڕاتەوە چەكیان هەڵگرت بۆدژی هێزەكانی سوریای دیموكرات كە زۆرینەیان كورد سەركردایەتیان دەكات؟
كەركووك شارێكی فرە نەتەوەیە و بەشێكە لە خاكە جێناكۆكەكانی نێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و عێراق. ئیدارەی كوردی و دەسەڵاتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان لە مانگی تشرینی یەكەمی 2017 لەلایەن میلیشیا شیعەكانی لایەنگری ئێرانەوە دوورخرانەوە، كە ئێستا شارەكەیان كۆنترۆڵكردووە.
كەمینەی توركمان و هەندێك خێڵی عەرەبی سوننە هەوڵی دەستبەسەرداگرتنی زەوی و موڵكی كورد دەدەن
بەپێی راپۆرتێكی سەنتەری توێژینەوەی فەڕەنسی لە عێراق، ئێستا كەمینەی توركمان و هەندێك خێڵی عەرەبی سوننە بە دەسەڵاتی نوێی خۆیان لە كەركووك، هەوڵی دەستبەسەرداگرتنی زەوی و موڵكی كورد دەدەن، كورد ناچار دەكەن ناوچەكە بەجێبهێڵن. لە دێرەزۆر دانیشتووانەكەی تەنها عەرەبی سوننەن، بەڵام دابەشبوون بەسەر هۆزە جیاوازەكاندا. هەندێكیان پشتیوانی لە ئیدارەی خۆسەری باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا دەكەن و پەیوەندییەكی زۆریان لەگەڵ هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە) هەیە، هەندێكیشیان بە دوژمنایەتی دەمێننەوە و هاوسۆزی بەهێزیان بۆ داعش دەپارێزن.
دوو چوارچێوەی جیاواز هەن، لە ڕاستیدا زۆر لەیەك دەچن، بەو پێیەی هەردووكیان لە هەستێكی دژە كوردەوە سەرچاوە دەگرن لە هەردوو وڵاتی عێراق و سوریا.
سەركردە عەرەبەكانی دیمەشق و بەغدا هەوڵی بنبڕكردنی دوو قەوارەی كوردی دەدەن
هەستی دژە كورد لە لایەن سەركردە عەرەبەكانی دیمەشق و بەغدا دەقۆزرێتەوە كە هەوڵی بنبڕكردنی هەردوو قەوارەی كوردی دەدەن، حكومەتی هەرێم و دەسەڵاتی كوردی سوریا لە دوای داڕمانی ئەم دەوڵەتە ناوەندییانە لە كاتی هێرشی ئەمریكا بۆ عێراق و شەڕی ناوخۆی سوریا سەریان هەڵدا.
لاوازبوونی نفوزی ڕۆژئاوا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بەهێزبوونی هەردوو ڕژێمی سوریا و عێراق كە هەردووكیان لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی دەكرێن، پرسیار لەبارەی خودی بوونی حكومەتی هەرێم و هەسەدەوە دەوروژێنێت جگە لەوەش پێویستە ستراتیژی نیوعوسمانی توركیا لەبەرچاو بگيردرێن، كە لە ئێستادا مەترسی بۆ سەر حكومەتی هەرێم دروست ناكات، بەڵام بە ڕوونی هەسەدە دەكاتە ئامانج. هەر لە چوارچێوەی ئەم چوارچێوەی جیۆپۆلەتیكییەدایە كە دەبێت ڕووداوەكانی ئەم دواییەی كەركووك و دێرەزۆر شى بكرێنەوە.
هەروەها گرنگی ستراتیژی هەردوو ناوچە لەبوونی نەوتدا گرنگی خۆیان هەیە، كەركوك 15%ی بەرهەمی عێراقی پێكدەهێنێت، دێرەزۆریش 70%ی یەدەگی نەوتی سوریای هەیە.
دیمەشق و تارانیش بەرژەوەندییەكی ڕوونیان هەیە بۆ پشتیوانیكردن لە عەشیرەتە عەرەبییەكان بۆ یەكخستنەوەی ئەم خاكە و نەوتەكەی لە سوریایەكی وێرانكراودا.
