شارپرێس:
رۆژی سێشەممە، دووبارە سێ موشەك ئاراستەی بەغدای پایتەختی عێراق كران، هێزە ئەمنییەكانی عێراقیش دەڵێن: موشەكەكان لە نزیك فڕۆكەخانە كەوتوون، بەڵام هیچ زیانێكی گیانی و ماددیان لێنەكەوتۆتەوە، ئەمەش چوارەمین هێرشە لە ماوەی هەفتەیەكدا.
چاودێرانی دۆخی عێراق پێیان وایە ئامانج لەم بۆردومانە موشەكییە، ناردنی پەیامی سیاسییە نەك بەدەستهێنانی ئامانجی سەربازی یان دروستكردنی كاریگەری ئەمنی.
ئەو هێرشانه دەدرێنەپاڵ میلیشیا چەكدارەكانی نزیك لە ئێران، كە لە پێناو هەژموون و دەسەڵات لە عێراقدا، لە ململانێیەكی بەردەوامی سەخت و د‌ژواردان، لەم ساڵانەی دوایشدا ئەو ململانێیە بەرەو هەڵكشان چووە و بە زەقی لەگەڵ ئەمریكا كەوتونە كێشەوە، پێشتریش و لە سەرەتای ئەمساڵدا، ئەمریكا بە كوشتنی قاسم سولەیمانی و ئەبو مەهدی موهەندیس، گورزێكی كوشندەی لە ئێران وەشاند، ئێرانیش بە چەند موشەكێك كە ئاراستەی بنكە سەربازییەكانی ئەمریكای كردن، وڵامی ئەمریكای دایەوە.
سەرباری ئەوەی هێزی ئێران لە ناوخۆی عێراقدا دەیەها میلیشیای شیعەیە، كەچی پێدەچێت بەكارهێنانی ئەو میلیشیایانە بۆ ئێران بێ بەرهەم بووبێت، كاری ئەو میلیشیایانەش هەڕەشەكردن بوو لە ئەمریكا و فشارخستنەسەر حكومەتە تازەكەی عێراق بە سەرۆكایەتی مستەفا كازمی، ئامانجەكەش ئەوەیە حكومەتەكەی كازمی، برەو بە پەیوەندییە ستراتیژییەكانی لەگەڵ واشنتۆندا نەدات، بە تایبەتیش كە ئێستا حكومەتەكەی كازمی دەستی بە گفتوگۆی ستراتیژی كردووە لەگەڵ ئەمریكادا.
ئێران باش پەی بەوە دەبات كە واشنتۆن بۆیە گفتوگۆ لەگەڵ عێراق ناكات، تاوەكو پەیوەندییەكانی لەگەڵ كەمكاتەوە و بوونی سیاسی و كاریگەری ئەمنی لە گۆڕەپانی عێراقدا بەرەو داكشان بچێت، بەڵكو بۆ دۆزینەوەی داڕشتەیەكی كەمتێچووترە بۆ بەردەوامیدان بە پەیوەندییەكانی. ئێرانیش پەی بەوە دەبات كە ئەو كارتی فشارە ئەمنییەی بەدەستییەوەیەتی كە میلیشیا شیعەكانی نزیك خۆنی، كاریگەرییان بەرەو داكشان چووە، لەولاشەوە كارتە فشارەكانی ئەمریكا لە بواری سیاسی و ئابووریدا ڕۆڵیان زیادی كردووە، ئێرانیش بە هۆی سزا توندەكانی ئەمریكا و نزمبوونەوەی نرخی نەوت و لێكەوتەكانی ڤایرۆسی كۆرۆنا، لە جاران لاوازتر بووە.
بە هۆی پەتا كۆرۆنا- شەوە، پێداویستییەكانی عێراق لە یارمەتیدانی دەرەكی زیادیان كردووە، چونكە بودجەی عێراق نزیكبۆتەوە لە مایەپوچی، بە جۆرێك خەریكە موچەی خانەنشین و كارمەندانی حكومەتیشیان پێ نادرێت.
ئەمریكا لەسەر زاری "ماسیۆ تۆلەر" ی باڵوێزییەوە لە بەغدا گوتی كە گفتوگۆ ستراتیژییەكانی لەگەڵ عێراقدا تەنها لایەنی ئەمنی ناگرێتەوە، بەڵكو سەراپاگیر دەبێت و لایەنی سیاسی و ئابوروی و تەنانەت لایەتی یاساییش دەگرێتەوە.
ئیران هیچ شك نابات پێشكەشی عێراقی بكات و هانی بدات پەیوەندییەكانی لەگەڵ واشنتۆندا پتەو نەكات، ئەوەی هەیەتی فشاری میلیشیا شیعەكانە كە هەڕەشەیان پێدەكات، میلیشیاكانیش بە هۆی پێویستییان بە سەرچاوەكانی داهات و پارەداركردنەوە لاواز و لاوازتر بوون، پشتیوانی دارایی جارانی حكومەتی عێراقیشیان نەماوە، ئێرانیش ناتوانێت پارەدارییان بكات، چونكە خۆی لە قەراخی مایەپوچبوون دایە.
لەوەتەی گفتوگۆی ستراتیژی نێوان ئەمریكا و عێراقیش دەستیپێكردووە، هێرشە موشەكییەكانی ئەو میلیشیایانە زیادیان كردووە، چونكە یەكێك لە بابەتە گرنگەكانی گفتوگۆی نێوان بەغدا و واشنتۆن پەیوەستە بە ئایندەی بوونی سەربازی ئەمریكا لەسەر خاكی عێراق، ئامانجی باڵای ئێرانیش كۆتاییهێنانە بەو بوونە سەربازییەی ئەمریكا لە عێراق، بۆ ئەم مەبەستەش پارت و هاوپەیمانە سیاسیەكانی و سەركردە میلیشیاكانی نزیك لە خۆی لە عێراقدا خستونەگەڕ، لەولاشەوە واشنتۆن تەنها بەوە ڕازییە هێزەكانی خۆی لە عێراق كەمبكاتەوە، ئەمەش بۆ واشنتۆن سوودبەخشە و هێزەكانی زیاتر پارێزراو دەبن لەوەی ببنە نێچیری میلیشیاكانی نزیك لە ئێران.
ئەمریكا تەنیا چەند هێزێكی دەستەبژێر لە عێراق دێڵێتەوە و لە چەند بنكەیەكی سەربازی پتەودا جێگیرییان دەكات، بە پلەی یەكەمیش پشت بە هێزی ئاسمانی دەبەستێت لە چاودێریكردنی جوڵە سەربازییەكانی هاوپەیمانەكانی ئێران لە ناو عێراق و سوریا و لوبناندا.
سەرچاوە: پێگەی ئەلەكترۆنی ئەحوال عەرەب
وەرگێران: لوقمان حاجی قادر
