شارپرێس:

مانۆریکی سیاسی و سەربازیی ڕانەگەیەنراو ئەنجام دەدات و دیار نییە چی لە دڵیدایە، کشانەوە یان پلانی نوێ؟لەلایەک سەربازگەکانی دەداتە هێزە عێراقیەکان و لەلایەکی ترەوە بەرپرسانی باڵای دەنێرێت بۆ گەرێکی سەردان و گەیاندنی پەیامی نوێ..


ساڵی ڕابردوو سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق و سەرۆکی ئەمریکا، رێککەوتنێکیان واژووکرد، بە پێی رێککەوتنەکە کۆتایی ئەمساڵ تەواوی هێزە چەکدارەکانی ئەمریکا لە عیراق دەکشێنەوە و پەیوەندی سەربازی ئەمریکی-عیراقی لە چوارچێوە ( راهێنان و رێنمایی و راوێژکردن و گۆڕینەوەی زانیاری هەواڵگری) بەردەوام دەبێت.

لە کۆتایی مانگی 12ی ئەمساڵ چی دیکە ئەمریکیەکان بەشداری هیچ رووبەڕووبوونەوەیەکی سەربازی لە خاکی عیراقدا ناکەن.

پاش ئەوەی ئەم ریكکەوتنامەیە راگەیەنرا، ئیدی لە عیراق نیگەرانی و دوردۆنگی دروست بوو لە کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا، چوونکە لە رابردوودا، کشانەوەی ئەمریکا لە ئەفغانستان چیرۆکێکی تاڵی پیشانی خەڵکی ئەفغانستان دا، لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا کۆتایی بە دەسەڵاتی حکومەتی ئەفغانستان هات و تالیبان جێگەی گرتەوە.

لەبەرامبەر ئەم نیگەرانیە، بەشێک لە شارەزایان دەڵێن کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا هاوشێوەی ئەفغانستان نیە و بە تەواوەتی دەست لە عیراق بەرنادات، لەو بارەیەوە ماتیۆ تۆلەر باڵێۆزی ئەمریکا لە بەغداد هەرزوو  هاتە سەر خەت و دڵنیایی دایە عێراقیەکان کە ئەو ڕێککەوتنە تەنها شێوازی کاری وڵاتەکەیان دەگۆڕێت نەک کشانەوەی یەکجاریی بێت.

هەندێکی تر دەڵێن وەک ئەفغانستان هێزێکی شوێنگرەوەی حکومەتی عیراقی دێت و شوێنی دەگرێتەوە، ئەمریکا بێ ئومێد بووە لە هێزە عیراقیەکان و لەوە تێگەیشتووە کە ئەم هەویری دیموکراسیە ئاو زۆر دەکێشێت و هیچیش بەرهەم نادات بەدەستەوە.

ناوەندی ترێندز بۆ توێژینەوە، لەبارەی کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا و دەرئەنجامەکانی لە عێراق، توێژینەوەیەکی بڵاوکردۆتەوە، دەرئەنجامی توێژینەوەکەیان بەوە گەیشتووە، لە باشترین ئەگەردا ئەگەر عیراق نەرووخێت و هێزێکی تر داگیری نەکات، شەڕی ناوخۆ دروست دەبێت لەبەرئەوەی نەتەوەکانی عیراق متمانەیان بە یەکتری نیە و لە رووبەڕووبوونەوەدان.

ئەو کەلێنەی داعش خستوویەتیە نێوان شیعە و سوونەوە، بەخوێن قەتماغە کراوە، بۆیە لە نزیکترین ئەگەردا شەڕی شیعە و سوونە ئەگەرێکی هەمیشە کراوەیە.

لەلایەکی ترەوە، هێزەکانی لایەنگری ئێران، کە میلیشیاکانی حەشدی شەعبین، لە هەڵبژاردنە پەرلەمانیە پێش وەختەکەی عیراق، بە سەختی دۆڕاون، ئەمانەش ئەمریکا بە دوژمنی ئاینی و نیشتیمانی و بەرژەوەندیە سیاسیەکانیان دەزانن، دەڵێن یان کشانەوە یان بەرگری، واتە ئەگەر ئەمریکا نەکشێتەوە بەرگری دەکەین و دەریان دەکەین.

لە دواین چالاکیەکانی ئەمریکادا، نوێنەری سەرۆکی ئەمریکا، بۆ کاروباری باکووری ئەفریقا و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، مانۆڕێکی سیاسی لە عیراق ئەنجامدا و، لەگەڵ سەرۆکایەتیەکانی عیراق کۆبوونەوەی ئەنجامدا، پاشان لەگەڵ بافڵ تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی و نێچیرڤان بارزانی، لە هەولێر کۆبووەوە.

لە ساڵانی ڕابردودا وەک عورفێک  هەرکات بەرپرسێکی بالای ئەمریکی یان وڵاتانی هاوپەیمانی دژی داعش دەهاتنە هەرێمی کوردستان سەردانی مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی و سەرۆکی حکومەت و بەرپرسانی تری بالای هەرێمیان دەکرد و زۆر کات ئەگەر پەیامێکیان بۆ سەرۆکی حکومەت و هەرێم هەبوایە لەرێگەی بارزانی باوکەوە دەیانگەیاند، بەڵام ئەمجار پێچەوانەی جارەکانی تر برێت مەکگۆرگ جگە لە نێچیرڤان بارزانی نە مەسعود بارزانی و نە مەسرور بارزانی نەبینی و ئەمەش بوە جێی سەرنجی چاودێران و شارەزایان و لێکدانەوەی جیاوازی بۆ کرا.

بەشێک لە لێکدانەوەکان دەڵێن چیدی ئەمریکا وەک تاکەمەرجەعی سەربازی و وەک فەرماندەی هێزەکانی پێشمەرگە مامەڵە تەنها لەگەڵ سەرۆکی هەرێم دەکات و چیدی نایانەوێت بارزانی باوک بکەنە ناوەندی گەیاندنی پەیامەکانیان و راستەوخۆ پەیامەکان دەگەیەنن بە نێچیرڤان بارزانی، ئەمە لە کاتێکدایە کە ئاماژەکان بۆ ئەوەن مەکگۆرگ لە سەردانەکەیدا هەم لەبارەی کشانەوەی هێزەکانیان و مامەڵەی داهاتوی وڵاتەکەیان هەم لە بارەی پرۆسەی سیاسی داهاتوی عێراقەوە پەیامی خۆی گەیاندبێت بە بارزانی، سەرۆکی هەرێم.

راستەوخۆ لە دوای سەردانەکەی مەکگۆرگ کونسوڵی هەریەک لە وڵاتانی ئەمریکا ، بەریتانیا ئەڵمانیا و هۆڵەندا لە نامەیەکدا داوای چاکسازی و پێداچونەوەیان بە هێزەکانی پێشمەرگەدا لە نێچیرڤان بارزانی کرد و ئەم داوایەش لە مکاتەدا تەنها ئەوەی لێدەخوێنرێتەوە کە پایەمێک بێت بۆ ئامادەکاریی دوای کشانەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئەمریکا لە عێراق.

لەلایەکی ترەوە ئەمریکا لە پارێزگای ئەنبار، بنکەی سەربازیی عەین ئەسەدی رادەستی هێزەکانی عیراق کردەوە و کۆتایی بە هەر کردەیەکی سەربازیی خۆی لەو بنکەیە هێنا.

رێککەوتنامەکەی نێوان بەغداد و واشنتۆن وردە وردە وا جێبەجێ دەکرێت، عیراقیەکانیش نازانن لە دوو هەفتەی ئایندەدا چییان بەسەر دێت.
سیاسیەکانی عیراقیش، هیچ دڵنیانین لە خۆیان چوونکە وەک کورد دەڵێت، باشیان نەکێڵاوە تا بەرهەمی باش بچننەوە، خەڵکی عیراقیش ٢٥%یان دەنگیان بەم سیاسیانە داوە و ٧٥%یان ناڕازیین .

ئەوەی دەمێنێتەوە هەرێمی کوردستانە، لەم پارچەیەش سیاسیەکان لەعیراقیەکان باشتریان نەکردووە و دڵی خەڵکیان رەنجاندووە، نێوانی سیاسیەکان و شەقام کەلێنێکی گەورەی تێدایەو نێوانیان ئاسمان و رێسمانە، پێشتریش نوێنەری نەتەوە یەکگرتووەکان، جنین پلاسخارت، بە ئاشکرا بە سەرکردەکانی کوردی وت، ئەم رۆژەتان بەردەوام نابێت و پشتیوانی هەرێم بەردەوام تا سەر نامێنیت، ئاخۆ ئێستا ئەو ڕۆژەیە کە بلاسخارت باسی کرد یان نەخێر ئەمریکا هەر بە پشتیوانیی عێراق و هەرێمی کوردستان دەمێنێتەوە