شارپرێس: لوقمان حاجى قادر
سەرباری ئەوەی هێشتا جەنگی نێوان ئێران و ئەمریكا لە ڕووی سەربازییەوە دەستی پێنەكردووە، بەڵام ماوەیەكی كەم نییە كە ئاشی جەنگەكەیان لە عێراق دەگەڕێت و بەشێوەیەكی بەرچاو سەركەوتنەكانی ئێران بەسەر ئەمریكادا لە هەڵكشاندان.
دوای هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەی عێراق كە هەردوولا ئومێدیان پێ بوو كە بریكارەكانیان زۆرینەی دەنگەكانی بەدەست بێنن، كەچی هیچ لایان ئەو زۆرینەیان نەهێنا تاوەكو بە ئارەزووی خۆیان حكومەت پێكبێنن، هەڵبژاردنیش پەرلەمانێكی هێنایە ئاراوە كە لە فرمانی ئێران دەرناچێت، سەرباری ئەو هەموو ساختەكاریەش كە تێیدا كرا.
بەڵام ئەمریكا ئاڵای سپی بۆ ئێران بەرز نەكردەوە، واقعیانە مامەڵەی لەگەڵ پەرلەمانە تازەكەی عێراقدا كرد، ئەمەش بە یاریكردن لەسەر پۆستی سێ سەرۆكایەتییەكە، بەو مەبەستەی بگاتە مەرامەكانی، بەڵام ئەمجارەش هەر شكستیان هێنا، تەنها سەركەوتنی حەلبوسی بۆ تاران سەركەوتنێكی بەشەكی بووە.
سەبارەت بە هێزە چەكدارەكانی سوپا و پۆلیسیش، ئێران لاگیری وەزارەتی ناوخۆ و سەرجەم دەزگا ئەمنییەكانی مسۆگەر كردووە، ئێستاش لە هەوڵی ئەودایە سوپا بخاتە ژێر ڕكێفی خۆیەوە، بەڵكو دەشیەوێت پەراوێزی بخات و حەشدی شەعبی جێگەی بگرێتەوە، ئەمەش پێچەوانەی كۆششی ئەمریكییەكانە كە گەرەكیانە سوپا بە ڕەنگی خۆیان ڕەنگڕێژ بكەن، یان بەلایەنی كەمەوە بێلایەنی بكەن و لاگیری بۆ ئێران نەبێت.
لادانی لیوا "نەجم جبوری" لە سەركردایەتی پڕۆسەكانی نەینەوا، سەرباری ئەوەی نەگەیشتبوه تەمەنی خانەنشینی، لێدانێكی ئازاربەخش بوو بۆ ئەمریكییەكان و هەژموونی سەربازییان، وەك مشعان جبوریش دەڵێت، "هۆكاری لادانی جبوری ئەوە بووە كە ڕێگەی بە بوونی گروپی چەكداری لە دەرەوەی دەزگا فەرمییەكان نەداوە، واتە ڕێگەی بە بوونی حەشدی شەعبی نەداوە. فرمانیشی كرد 50 گوندی عەرەب چەكدار بكرێن دژ بە داعش، ئەمەش جێگەی ناڕەزایی پارتە سیاسییەكانی دەسەڵات بوو".
لابردنی جبوری مقۆمقۆیەكی زۆری لە نێوان هەردوولادا لێكەوتەوە، بۆیە حەنین قەدۆی پەرلەمانتار ووتی "ڕێگەی نادەین "جبوری" بگەڕێتەوە، ئەمەش ئاماژە بوو بۆ فشارەكانی ئەمریكا بۆ گێڕانەوەی ناوبراو كە هەڵگری ڕەگەزنامەی ئەمریكییە.
سونە عێراقییەكان گەرەكیانە ئەمریكا بمێنێتەوە، چونكە شەڕی ئێستای ئەوان لەگەڵ واشنتۆن نییە، بگرە شەڕەكەیان لەگەڵ ئێرانە، بۆیە ناڕەزاییەكانی موسڵ داوای گێڕانەوەی جبوریان دەكرد لە ترسی زاڵبوونی حەشدی شەعبی لە شارەكەیاندا. باڵوێزخانەی ئەمریكاش بە لابردنی جبوری نیگەران بوو، چونكە وا دەكات حەشدی شەعبی بەسەر دۆخی ئەمنی موسڵدا زاڵ بێت. پێدەچێت هەر ئەوەش ڕووبدات.
دواتریش هەر بە فیتی ئێران، بە هاوبەشی لەگەڵ كورد و سونەكان، مامەڵەیەكی سازكرا بۆ دانانی "مەنسوڕ ئەلمەرعید" كە ئەندامێكی فراكسیۆنی "عەتا" یە و سەر بە هاوپەیمانی میلیشیاكانی "بینا"، بڕیاری سیاسی و سەربازیش لە پارێزگاكە پەیوەستە بە ئێرانەوە.
پاكتاوكردنیش لە ناو سوپادا دژ بە لایەنگرانی ئەمریكا بەردەوامە، ئەم پڕۆسەیە لە لایەن ڕژیمی دەسەڵاتداری عێراقەوە بەڕێوە دەچێت، پڕۆسەكە چەند گەورە ئەفسەرێكی دەزگای دژە تیرۆری سەر بە سوپای كردنە ئامانج كە ئەمریكییەكان ڕاهێنانیان پێكردبوون.
ئێرانییەكان خەڵكانی لاگیری خۆیان لە ناو دەزگانی پۆلیسیشدا دروست كردووە، هەر وەك پێشێلكارییەكانی پارێزگای دیالە كە دژ بە گوندییەكان ڕوویاندا، بۆیە ناڕەزایی گەورە لەو پارێزگایە سەریان هەڵدا و داوای لابردنی لیوا "فەیسەل كازم عوبەیدی" سەركردەی پۆلیسی موسڵیان و ئەفسەكانی دیكەی ئەو دەزگایەیان دەكرد، بەڵام ناڕەزەییەكان سوودیكیان نەبوو، لە ئاكامیشدا هەندێك لە دانیشتوانی گوندەكان شوێنی نیشتەجیبوونی خۆیان جێهێشت، تاوەكو ژیانی خۆیان بپارێزن.
لە هەموو ئەو پێنوێنانەی (مۆشر) لە سەرەوە باسكران، دەبێت عێراقییەكان لەوە بپرسن كە ئاخۆ ململانێی واشنتۆن و تاران لە عێراقدا بەرەو كوی هەنگاو دەنێت؟ چ لایەك دەیباتەوە؟ یاخود تو بڵێی ئەمریكا لێبڕوانە كار بكات بۆ نینۆككردنی ئێران لە عێراقدا؟ چونكە دیمەنەكە وای نیشان دەدات كە پێچەوانەكەی ڕاست بێت. خۆ ئەگەر بالادەستی ئێران لە عێراقدا بەردەوام بێت، ئایا ئەمە پاڵ بە ئەمریكییەكانەوە دەنێت ئەو باڵادەستییە بوەستێنن؟ یاخود بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەكانی خۆیان، تەنها سەودا و مامەڵەیان لەگەڵ گرێ دەدات؟.
