کارل گۆستاف یۆنگ
ئا/ بەختیار ئەحمەد
گریان لە خەودا: گریان لە خەودا یەکێکە لە گرنگترین و بەهێزترین هێماکان بە وتەی یۆنگ، فرمێسک دەتوانێت هێمای پاککردنەوەی ڕۆحی و دەروونی بێت. گریان لە خەودا ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ ڕزگاربوون لە هەست و سۆزە نەرێنییەکانی وەک خەم، توڕەیی، یان ترس. زۆرجار گریان پەیوەندی بە ئازارەوە هەیە. لە خەودا ئەمە دەتوانێت ئاماژە بێت بۆ کێشەیەک یان ئاڵنگارییەک لە ژیانی بەئاگادا کە خەونبین ناتوانێت دەریببڕێت. فرمێسک دەتوانێت وەک میکانیزمێکی بەرگری سروشتی کاربکات بۆ پاراستنی خۆد. ڕەنگە گریان لە خەودا ئاماژە بێت بۆ هەوڵێکی نائاگایانە بۆ ساڕێژکردنی برینە سۆزدارییەکان و دەتوانێت هێمای گواستنەوە بێت لە قۆناغێکی ژیانەوە بۆ قۆناغێکی تر، ئەمەش ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ پێویستی گۆڕانکاری یان گەشەکردنی کەسی. گریان دەتوانێت وەک پردێک لە نێوان هۆشیارى و نائاگاییدا کار بکات. ئەمەش ڕەنگە یارمەتی خەونبینەکە بدات بۆ دەستگەیشتن بە لایەنە شاراوەکانی کەسایەتییەکەی.
شیکاری هێمای پاییز لە خەودا: بینینی پاییز لە خەودا یەکێکە لەو خەونانەی کە دەتوانێت مانا و هێمای جیاوازی هەبێت، و لێکدانەوەکەی پەیوەستە بە چەندین هۆکاری وەک وردەکارییەکانی خەون، هەستی ئەو کەسەی لە خەونەکەدایە، و بارودۆخی ژیانی. پاییز وەرزی گۆڕانە. گەڵای دارەکان دەوەرێت و سروشت خۆی بۆ پشوودان و نوێبوونەوە ئامادە دەکات. بۆیە بینینی پاییز لە خەودا دەتوانێت هێما بێت بۆ کۆتایی هاتنی قۆناغێکی ژیان و سەرەتای قۆناغێکی نوێ. ڕەنگە تۆ لە لێواری گۆڕانکاری گەورەدا بیت لە ژیانتدا و نائاگاییت هەوڵی ئامادەکاریت بدات بۆ ئەم گۆڕانکاریانە. گۆڕانی ڕەنگی گەڵاکان و کەوتنیان هێمای گۆڕانکارییە. ڕەنگە ژیانت گۆڕانکارییەکی گەورە بەخۆیەوە بینیبێت، یان هەست بە دڵتەنگی بکەیت بەهۆی ئەو گۆڕانکاریانەی کە لە دەوروبەرت ڕوودەدەن، یان ڕەنگە بەم دواییە تووشی لەدەستدانێک بوویت یان هەست بکەیت شتێکت لەدەستداوە. لەگەڵ کەوتنی گەڵاکان، وا دەردەکەوێت دارەکان دەمرن، بەڵام لە ڕاستیدا خۆیان ئامادە دەکەن بۆ ئەوەی لە بەهاردا دووبارە گەشە بکەنەوە. ئەم هێمایە دەتوانێت ئاماژە بە پرۆسەکانی گۆڕانکاری ناوخۆیی بکات.
لێکدانەوەی هێمای پشیلە لە خەوندا: هەندێک کەس عاشقی پشیلەن لە کاتێکدا هەندێکی تر خۆیانى لێ بەدووردەگرن؛ بۆیە لێکدانەوەی خەونی پشیلە دەتوانێت ئەرێنی یان نەرێنی بێت بەپێی بارودۆخی ژیانی کەسەکە. چۆنێتی وێناکردنی پشیلە لە خەودا بەزۆری ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە چۆن خەونبینەکە بە ئاگاداری و نائاگاییەوە پرسەکانی ژیان ئەزموون دەکات. پشیلە هێمای وزە و مێینەیی و داهێنانە. بینینی پشیلە لە خەودا دەتوانێت ڕەنگدانەوەی ئەوە بێت کە چۆن خودی ناوەوەت دەبینیت. لە دەروونناسی یۆنگ دا، پشیلە، وەک هێمای سێبەری نائاگاییە، دەتوانێت نوێنەرایەتی بەشێک لە خۆمان بکات کە بە نهێنی بەهایان پێ دەدەین تەنانەت ئەگەر هەست بە تاوانباریش بکەین لەو بارەیەوە. بەپێی دیدگای تۆ بۆ پشیلە، پشیلە لە واقیعدا ڕەنگە نوێنەرایەتی ئەو ڕەگەزانەى خۆت بکات کە تۆ دەیشاریتەوە و ئیدانەیان دەکەیت.
لێکدانەوەی هێمای ناپاکى هاوسەر لە خەودا: خەونی هاوسەرى ناپاک یەکێکە لەو خەونانەی کە زۆربەی مرۆڤەکان ئەزموونی دەکەن و دەتوانێت هەست و سۆزی جۆراوجۆری لێبکەوێتەوە، لەوانە دڵەڕاوکێ و ترس و نادڵنیایی. ئەم خەونە ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ هەستکردنت بە نائەمنی لە پەیوەندییەکەتدا. لەوانەیە گومانت هەبێت لە دڵسۆزی هاوبەشەکەت یان هەست بکەیت کە تۆ ئەوەندە گرنگ نیت بۆی. ناپاکی هەندێک جار دەتوانێت هێمای گۆڕانکارییە ناوخۆت بێت. لەوانەیە ژیانت گۆڕانکارییەکی گەورە بەخۆیەوە ببینیت و ئەم گۆڕانکارییە وایکردووە هەست بە ناڕوونی و ترس بکەیت. لە دەروونناسی یۆنگدا سێبەر ئاماژەیە بۆ ئەو بەشەی کەسایەتی کە ئێمە ئاگاداری نین یان سەرکوت دەکەین. ڕەنگە ناپاکی لە خەودا هێمای لایەنە سێبەرەکانی کەسایەتی خۆت یان هاوبەشەکەت بێت کە دەترسیت دانیان پێدا بنێیت. سەیری دۆخی ئێستای ژیان و پەیوەندییەکەت بکە چونکە دەتوانێت کاریگەری لەسەر شیکاری خەونەکە هەبێت. ئەگەر لە ژیانی ڕاستەقینەدا کێشەت لەگەڵ هاوبەشی ژیانت هەبوو، ئەگەری زۆرە ئەم کێشانە لە خەونەکەتدا ڕەنگ بداتەوە.
بینینی ژمارەکان لە خەونەکاندا: یۆنگ پێی وابوو ژمارەکان هێمایەکی بەهێزن کە ڕەگیان لە نائاگایی بەکۆمەڵدا هەیە و دەتوانن پەیامی گرنگمان پێ بگەیەنن. ژمارە لە خەونەکاندا دەتوانێت هێمای دۆخی ئێستای ژیانت بێت، بیرکردنەوەکانت، هەستەکانت و تەنانەت ئەو ئاڵنگارییانەى کە ڕووبەڕووت دەبنەوە. ژمارەکان مانای هێمای گشتگیریان هەیە کە لە سەرانسەری کولتوور و شارستانیەتەکاندا هاوبەشن. بۆ نموونە ژمارە 1 هێمای سەرەتا و تاکایەتییە. یۆنگ پێی وابوو ژمارە تاکەکان زۆرجار هێمای لایەنە چالاکتر و شەڕانگێزەکانی کەسایەتی ئێمەن، لەکاتێکدا ژمارە جووتەکان نوێنەرایەتی لایەنە ئارامتر و قبوڵکەرەکان دەکەن. ژمارەکان دەتوانن ئاماژە بە کاتە تایبەتەکان، تەمەنەکان، یان شوێنی دیاریکراو بکەن لە ژیانتدا. بۆ نموونە ژمارە ٦٩ بۆ هەر کەسێک دەتوانێت بیرگەیەکی جیاوازت بیربخاتەوە یان دوا ژمارەکانی ژمارەی تەلەفۆنی هاوڕێیەکت بیربخاتەوە کە بە نائاگایی دەتەوێت لەبیرت بێت.
شیکاری هێمای ئاژەڵە کێوییەکان لە خەودا: سەیر نییە مرۆڤ بە بەردەوامی خەون بە ئاژەڵەوە دەبینێت چونکە پێش مرۆڤ لەسەر زەوی ژیاوە و بەشێکە لە ژیان و دەروونی مرۆڤ. زۆرجار ئاژەڵە کێوییەکان لە خەودا ئاماژەن بۆ ئارەزووی سروشتی مرۆڤ کە پێویستی بە شکاندنی کۆنترۆڵ و سنووردارکردنی عەقڵی هۆشیار کەسەکە هەیە. خەونەکان سەبارەت بە ئاژەڵەکان بەزۆری هێمای هەندێک لایەنی کەسایەتی ئێمەن. ئەم خەونانە لە ڕاستیدا یارمەتیمان دەدەن لە هەندێک لە هەست و غەریزەکانمان تێبگەین. بۆ شیکردنەوەی خەونەکان دەربارەی ئاژەڵە کێوییەکان، لەوانەش پلنگ و شێر، زۆر گرنگە گرنگی بە هەندێک ڕاستی بدەیت دەربارەی ئەو ئاژەڵەی لە خەودا بینیوتە. بۆ نمونە تەندروستی گیاندارێک زۆر گرنگە. هەندێک جار ئەو ئاژەڵانەی کە خەونیان پێوە دەبینین، هێمای ڕەفتارەکانمانن لە ژیانی ڕاستەقینەدا. زۆرجار ئاژەڵێک لە خەودا نوێنەرایەتی سیفەتە شاراوەکان یان سەرکوتکراوەکانمان دەکات. هەروەها خەونێکی لەو جۆرە دەتوانێت ئاماژە بێت بۆ کەسێک لە ژیانتدا کە سیفەتە ئاژەڵییەکانی لە خەودا دەبینین. هەندێک جار ئەم جۆرە خەونانە ئاماژەن بۆ هەندێک لایەنی ناشارستانی و کەمتر پەسەندکراوی کەسایەتیت.
شیکاری هێمای درەخت لە خەودا: مرۆڤایەتی هەزاران ساڵە لە گرنگی درەخت تێگەیشتووە. بەسە چاوێک بە کۆنترین شێوەکانی چیرۆکی ئەفسانەکان بخشێنینەوە. ڕۆڵی ڕێوڕەسمی دارەکان لەم کارانەدا سەرنجڕاکێشە. هەروەها دارەکان ڕۆڵی پیرۆز و گرنگیان هەبووە لە زۆرێک لە چیرۆکە کۆنەکاندا، ئەمەش گرنگییەکەی زیاتر دەکات. بەپێی بنەماکانی شیکاری دەروونی، درەخت بە شێوەیەکی ڕەمزی ئاماژەیە بۆ گەشەکردنی ڕۆحی و فیکری یان مردن و لەدایکبوونەوە. هەروەها دەکرێ بڵێین کە سروشتی پارێزەر و بەردەوامی درەختەکان وایکردووە کە وەک هێمای ژنانە یان دایکانە سەیر بکرێن. بە گەیشتنی ڕەگەکان بۆ قووڵایی زەوی و لقەکان بۆ بەئاسمان، درەخت بۆشایی نێوانیان بەیەکەوە دەبەستنەوە، دارەکان لە نێوان ئاسمان و زەویدا دادەنرێن و بەم شێوەیەش هێمای گەشتی ڕۆحن لە جیهاندا لە هەردوو لایەنی پیرۆز و ئاسایی خۆیدا. لە لایەکی ترەوە تەوەری سەرەکی بوونی درەختەکە پەیوەندی بەم فۆکۆسە ڕۆحی و ڕۆحییەوە هەیە.
لێکدانەوەی هێمای میوە لە خەونێکدا: شیکاری خەونی میوە هەندێک جار دەتوانرێت بە نیشانەی زۆری و نیعمەت هەژمار بکرێت. میوەکان هێمای سووڕی هەمیشەیی ژیانن و لە ئەنجامدا نەمریی شتەکانن. میوەکان لە تۆوی وشکەوە دەردەچن و گەشە دەکەن و لە بەرامبەردا تۆوی نوێ بەرهەم دەهێنن. ئەم خولەی لەدایکبوون و مردن بە شێوەیەکی ڕێکوپێک لە سروشتدا دووبارە دەبێتەوە و نیشانەکانی تێدا هەیە. لە شیکاری خەونەکاندا بەپێی تیۆری فرۆید، جۆرە جیاوازەکانی میوە وەک هێمای سێکسی مێینە یان نێر لێکدەدرێتەوە. هەندێک لە میوەکان ئەندامی زاوزێی نێر دەهێنێتەوە یاد. هەندێکی تریش پەیوەستن بە تایبەتمەندییە سێکسییەکانی مێینە. بە تایبەتی سێو یان پرتەقاڵ زۆرجار پەیوەندی بە شێوەی مەمکەوە هەیە، گوێز بە شێوەی مێشکی مرۆڤ و سێو بە ئەندامی زاوزێی مێینە. بۆ ئەوەی باشتر لە خەونەکان دەربارەی میوەکان تێبگەیت، باشتر وایە پەیوەندییان بەوەوە هەبێت کە ئێستا لە ژیانی بێداریتدا ئەزموونی دەکەیت. لایەنی تاریکی میوە لە خەودا دەکرێت پەیوەندی بە لایەنی ژەهراوی و ئیغراکردنەوە هەبێت کە میوەکە هەیە. بینین یان خواردنی میوەیەکی تێکچوو لە خەودا دەتوانێت نیشانەیەکی ئاگادارکردنەوە بێت کە مەترسییەکان لەوانەیە مەترسی لەسەر خەونبینەکە دروست بکەن.
لێکدانەوەی هێمای دووگیانی لە خەونەکاندا: مەرج نییە هێمای دووگیانى ئاماژەیە بێت بۆ لەدایک بوونی منداڵ، بەڵکو ئاماژەیە بۆ هەر شتێک کە دروست بووە و نیعمەت و بەختەوەری لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت. شیکاری خەونی دووگیانی دەتوانرێت بە هێمای پۆتانسێلی نوێ لە ژیانی مرۆڤدا هەژمار بکرێت کە هێشتا نەگەیشتوونەتە ئاستی هۆشیاری و سەرهەڵدان. ئەگەر خەونی دووگیانیت بینیوە و بەدوای شیکاریدا دەگەڕێیت، لە خۆت بپرسە ئایا شتێک لە ژیانتدا هەیە لە ئێستادا کە ڕەنگە ڕێگری بکات لە ڕوودانی ؟ ئایا دوودڵیت لە ئەنجامدانی شتێکی نوێ؟ ئایا پێویستە گۆڕانکاری لە ئاستی دەروونیدا بکەیت یان لە ژیانی بێداریتدا؟ شیکاری خەونەکان بۆ دووگیانی ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ ئەوەی کە شتگەلێک لە ژیانتدا هەن کە پێویستیان بە سەرنج و تەرکیز هەیە. ڕەگی زۆربەی خەونەکانی دووگیانی بریتییە لە داهێنان. داهێنان بە مانا فراوانەکەی وشەکە نەک تەنها لە کایەی هونەریدا، وزەیەکی نوێیە کە لە ناوەڕۆکی ژیانتدا گەشە دەکات و پێویستی بە سەرنجدان هەیە. بە واتایەکی تر خەونی دووگیانی بەو مانایەیە کە تۆ دووگیانیت، هێزێکی داهێنەرە و چارەسەری ئەو کێشانەی ڕووبەڕووت دەبێتەوە لەگەڵ خۆتدا هەڵدەگریت.
لێکدانەوەی هێمای جل و بەرگ لە خەودا: جل و بەرگەکەت نوێنەرایەتی کەسایەتی تۆ دەکات. هەموومان ئەم دەستەواژەیەمان بیستووە. بەزۆری شتێکت پێدەڵێت دەربارەی وێنەی خۆت. چاکەت یان هەر جۆرە جلوبەرگێک دەتوانێت نوێنەرایەتی ئەو "ماسکە" بکات کە هەڵیدەبژێریت بۆ ئەوەی خۆت پێشکەشی جیهان بکەیت و لەبەری بکەیت. لێکدانەوەی خەونی جل و بەرگی نوێ بەزۆری ئاماژەیە بۆ ڕۆڵێک یان بەرپرسیارێتییەکی نوێ کە کەسێک وەریگرتووە یان خۆی ئامادە دەکات بۆ وەرگرتنی. زۆرجار ئەو جلانەی لەبەریان دەکەیت ڕەنگدانەوەی دەرەکییە بۆ حاڵەتەکانی ناوەوەت، حاڵەتێکە کە تۆ هەندێک کۆنتڕۆڵی بەسەردا هەیە و ئاگادارییت. شیکاری خەونی جل و بەرگ دەتوانێت "وێنەیەکی" نوێ یان تێگەیشتن لە خودی دەرەوەی خۆت بێت. زۆرجار دەتەوێت ببینرێت و سەرنجی خەڵک ڕابکێشیت. ئەگەر لە خەودا دەبینیت کە جل و بەرگ دەگۆڕیت یان جۆرێکی نوێی جلوبەرگ لەبەر دەکەیت، ئەوە دەتوانێت ڕەنگدانەوەی ئەوە بێت کە چۆن هەڵوێستت بەرامبەر بە هەندێک شت دەگۆڕیت و لە ئەنجامدا کەسانی دیکە چۆن دەتبینن. لەبەرکردنی جل و بەرگی نوێ دەتوانێت بە مانای هەواڵی گۆڕانکارییەکی نزیک بێت. ئەم گۆڕانکارییە دەتوانێت ناوەکی بێت یان دەرەکی، بەڵام کاریگەرییەکانی ئەم گۆڕانکارییە لە ژیانی دەرەوەی کەسەکەدا دیار دەبێت.
هێمای ئاگر لە خەونەکاندا: بە گشتی ئاگر هێمای گەرمی و خۆشەویستی و سۆزە. ئاگر بە پلەی یەکەم پیاوانە و پەیوەستە بە دروستکردن و وزەی ڕۆحی و دەروونی مرۆڤەوە. دەکرێ بڵێین یۆنگ ئاگری بە هێمای نوێبوونەوە و گۆڕانی ناوخۆیی دەزانی. دیمەنەکانی سووتاندنی شتێک لە خەودا، سەرەڕای دەرکەوتنی توندوتیژی، لە ڕاستیدا ئاماژەن بۆ هەستێکی شاراوە و ئارەزووی پاککردنەوەی ڕۆح. وەک ئەوە وایە خەونبین دەیەوێت خۆی لە زبڵ و خاشاکی کۆن و پلانە بەسەرچووەکان ڕزگار بکات بۆ ئەوەی لە ڕووی سۆزداری و دەروونییەوە نوێ بێتەوە و بتوانێت لە ئارامییەکی تەواوی ناوەوەدا گەشەیەکی جیاوازی تاکایەتی و چارەنووس بەدەستبهێنێت. ئەوەی ڕوون کراوەتەوە تەنها بەشێکی کەمی شیکاری خەونی ئاگرە. لەبیرت بێت کە شیکاری دروست بۆ هەر کەسێک جیاوازە. هەندێک جار ئاگر لە خەودا نوێنەرایەتی دەرفەتێکی ناوخۆیی و دەرەکی دەکات بۆ ئەوەی گۆڕانکاری گەورە لە ژیاندا ڕووبدات. ئەم لایەنە زۆرێک لە هۆشیاری و ڕۆشنگەرییە، بە پێچەوانەوە هەندێک جار ئاگر لە فۆڕمی هەڕەشە و هۆشداری خۆیدا دەردەکەوێت. وێنەی ترسناک و وێرانکەری ئاگر لە خەودا دەتوانێت هۆشدارییەک بێت سەبارەت بەو ڕێبازە هەڵەیەی کە لە ژیاندا گرتوتەبەر. هەستەکانت لە خەودا دەتوانن لایەنی ئەرێنی یان نەرێنی ئاگر لە خەودا دیاری بکەن.
هێمای فڕین لە خەودا: بە گوێرەی یۆنگ شیکاری خەونەکان بۆ فڕین بە جۆرێک لە دەربازبوون لە واقیع دادەنرێت. بەگشتی ئەو کەسانەی لە خاڵێکی دیاریکراوی ژیانیاندا گەشتێکی زۆر گەورەیان ئەنجامداوە و خۆیان لە واقیعەکانی ژیانی بێداری دوور خستووەتەوە، خەونی دووبارەبوونەوەی فڕینیان هەیە. بیهێنە بەرچاوت کە تۆ بەردەوام بەدوای ئامانجێکدا دەگەڕێیت کە دوورن لە واقیع و لەگەڵ ئەگەرەکانی ئێستاتدا ناگونجێت، بەبێ ئەوەی توانا ڕاستەقینەکانت و دۆخی ئێستات لەبەرچاو بگرێت. نوقم بوون لەم تەماحانەدا بۆ ماوەیەکی زۆر دەتوانێت نائاگا وەک توخمێکی هۆشیاری بەرەو ناردنی وێنەی فڕین لە خەونێکدا ئاراستە بکات. کەسێک کە دەفڕێت، چیتر لەسەر زەوییەکی پتەودا ناڕوات. خەریکە لە زەوی دوور دەکەوێتەوە و بە شێوەیەکی سروشتی ئەگەری کەوتنی زیاتر دەبێت. هەروەها شیکاری خەونی فڕۆکە و شیکاری خەونی بەرزی دەتوانرێت لەم پۆلەدا جێگیر بکرێت، بەتایبەتی ئەگەر بە بەردەوامی دووبارە بکرێنەوە. بە واتایەکی تر، نوقم بوویت لە دونیای خەیاڵی خۆتدا و خۆت لە واقیعەکانی ژیانی بێداری دوور خستووەتەوە. خەونی فڕینی ڕاست نیشانەی ئەزموونی ڕۆحی و ڕزگاربوونە لە سنووردارکردنی ماددی، خەونی فڕینی ئاسۆیی نیشانەی دەربازبوونە لە واقیعەکانی ژیان.
پارە لە خەودا: پارە دەتوانێت نوێنەرایەتی دوو لایەنی دژ بەیەک بکات: چاکە و خراپە. بینینی پارە لە خەودا مەرج نییە پەیوەندی بە دەوڵەمەندبوون لە ژیانی بێداریدا هەبێت. ئەم پارەیە ڕەنگە بەڵێنی گۆڕانکاری ئەرێنی بدات بەپێی هەندێک توخم لە ژیانی کەسێکدا، بەڵام مەرج نییە پەیوەندی بە دەوڵەمەندبوون و هەبوونی هەژماری بانکییەوە هەبێت. پارە لە نیوەی یەکەمی ژیاندا بۆ هەموو کەسێک پێویستە، بۆیە یەکێک لە توخمە گرنگەکانی شیکاری خەونەکان تەمەنی خەونبینە. ئەگەر تەمەنت لە خوار چل ساڵەوە بێت، دەتوانرێت پارە لە خەودا بە ئاماژەیەک بۆ دۆخی ئێستای کەسەکە و بڕیارەکانی ژیانی کۆمەڵایەتیی هەژمار بکرێت. لە لایەکی ترەوە لە هەندێک کۆمەڵگا و بنەماڵەدا کەڵەکەکردنی سەروەت و سامان کارێکی نابەجێ و گوناهانەیە. کەسێک کە بە هەڵوێستی نەرێنی بەرامبەر بە پارە گەورە بووە، پارەی بۆ بەشی سەرکوتکراوی دەروونی خۆی ناردووە. ئەگەر ئەم کەسە لە خەودا پارە ببینێت، لەوانەیە ئاماژەیەک بێت بۆ ئەم سەرکوتکردنە نائاگاییە کە لە منداڵییەوە لە دەروونیدا جێگیر بووە. هەر شتێک سەرکوت بکرێت دەتوانێت کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانی مرۆڤ هەبێت.
هێمای بوومەلەرزە لە خەودا: بەگشتی ئاماژەیە بۆ پێشبینیکردنی گۆڕانکارییە نزیکەکان لە ژیانی کەسی، سۆزداری، یان پیشەیی تۆدا. بە پێچەوانەی باڵندە و مشک و هەندێک ئاژەڵەوە مرۆڤ ناتوانێت هەست بە بوومەلەرزە بکات پێش ئەوەی ڕووبدات. بوومەلەرزەیەک لەناکاو دێت و لە ماوەی چەند چرکەیەکدا هەموو شتێک لەناو دەبات؛ بۆیە خەونی بوومەلەرزە دەتوانێت ئاگادارت بکاتەوە لە گۆڕانکارییە لەناکاوەکان کە لەوانەیە لە بەشێک یان چەند بەشێکی ژیانتدا ڕوو بدەن. لە ژیانی بێداریدا بوومەلەرزە ماڵ و سەقامگیری مرۆڤەکان وێران دەکات و ناچاریان دەکات لە سفرەوە ژیانێکی نوێ دەستپێبکەن. گۆڕانکارییەکانی پەیوەست بە لێکدانەوەی خەونەکان بوومەلەرزە شتێکە کە لە شوێنی سەلامەتەکەت دەتکێشێتە دەرەوە. هەرچییەک بێت کە دەبێتە هۆی ئەوەی لە ئێستادا هەست بە نائەمنی لە ژیانتدا بکەیت؛ و تۆ بەدوای هۆکار و چارەسەرییدا دەگەڕێیت. بەزۆری بوومەلەرزە هێمای بوومەلەرزەیەکی گەورەیە کە هەڕەشە لە بناغەکانی ژیانت دەکات. لەوانەیە هەست بە نائەمنی بکەیت سەبارەت بە دۆخی کارەکەت یان نیگەران بیت لە لەدەستدانی پەیوەندی سۆزداریت یان مردنی کەسە نزیکەکانت. تێگەیشتن لە نهێنیەکانی خەو پێویستی بە پشکنینی ورد هەیە بۆ دۆخی ئێستای ژیانت.
هێمای هەڵهاتن لە خەودا: ڕاوەدوونان و دەربازبوون لە هێما دووبارەبووەکان و ناخۆشەکان لە خەونی مرۆڤەکاندا. ئەمەش بەو مانایەیە کە هەموو کەسێک لانیکەم جارێک خەونی هەڵهاتن دەبینێت و هەندێک کەسیش بە بەردەوامی خۆیان دەبینن کە لە خەونەکانیاندا لە شتێک هەڵدێن. ئەم جۆرە خەونە دەتوانێت باری دەروونی کەسەکە دوای لە خەو هەڵسان بە توندی تێکبدات. کەسێک کە لە خەودا ڕادەکات، بەزۆری لەلایەن ئاژەڵێک یان کەسێکەوە ڕاوەدوونراوە. خەونەکان سەبارەت بە ڕاوەدوونانی ئێمە مانایەکی گرنگی هەیە بۆ ژیانمان چونکە هەرچییەک ڕاوەدوومان دەنێت دەیەوێت لەگەڵمان بێت و لەگەڵمان یەکبگرێت. لەبیرت بێت خەونەکان ڕەمزین نەک وشەیی. گرنگ نییە خەونەکانمان بە ڕاوەدوونانی مرۆڤ، ئاژەڵ، ئەهریمەن، یان ڕۆح، لە هەر حاڵەتێکدا ڕاوەدوونەر لە ناو خۆمانەوە دێت. هەریەک لەو شوێنکەوتووانە مانای تەواو جیاوازیان دەبێت. بۆ نموونە، بینینی ئاژەڵە کێوییەکان کە بەدوای ئێمەدا دەگەڕێن، ڕەنگە شتێکمان پیشان بدات دەربارەی سروشتی غەریزەیی ئێمە کە ڕاکردنە. بۆ زاڵبوون بەسەر ئەم جۆرە خەونەدا پێویستە ڕووبەڕووی ببینەوە و واز لە ڕاکردن بهێنین.
هێمای شوێنە پیرۆزەکانە لە خەونەکاندا: شوێنە پیرۆزەکان وێنەی ڕزگاربوون و هێزی ئیلاهیین کە لە ژیانی مرۆڤدا بەردەوامە. لە کاتی شیکردنەوەی ئەم جۆرە خەونانەدا زۆر گرنگە سەرنج بخرێتە سەر وردەکارییەکانی خەونەکە و ئەوەی لەو فەزا و شوێنەدا ڕوودەدات، هەروەها دەبێت لە دیمەنەکەش بکۆڵینەوە. شوێنە پیرۆزەکان شوێنی پەرستن و هاوبەشیکردنن لەگەڵ خودا. ئیماندار بیت یان نا، ئەگەر لە خەونەکەتدا خۆت ببینی کە زیارەت دەکەیت، پێویستە بوترێت ئەم خەونە ئاماژەیە بۆ دۆخی ڕۆحی ئێستات و پێداویستییەکانی ناوەوەت. شوێنە پیرۆزەکان نوێنەرایەتی پەیوەندیت لەگەڵ خودا و جیهانی سەرەوە دەکەن. هەروەها ئەم خەونە دەتوانێت ئاماژە بێت بۆ گەڕان بەدوای بیروباوەڕێکی ئایینی نوێ یان پرسیارکردن لە بیروباوەڕی ئایینیت. لەبیرت نەچێت ئەو هەستانەی لە کاتی خەون بینین و دوای لە خەو هەڵسان هەتبوو زۆر گرنگن لە شیکردنەوەی ماناکانیان. هەندێک جار کاتێک هەست بە تاوانباری دەکەین بەرامبەر بە کارێک کە کردوومانە، ئەوە لەبەر ئەوەیە کە هەست بە شەرم دەکەیت لە هەندێک لە کردارەکانی ڕابردووت و ڕەنگە عەقڵی نائاگایت لە ڕێگەی ئەم خەونەوە داوای لێبکات واز لەو جۆرە هەستە نەرێنییە بهێنیت و بە ئارامی لەگەڵ ژیانتدا بڕۆیت.