ڕاپۆرتە هەواڵى مانشێتى ڕۆژنامەکانى تورکیا بۆ 23 تشرینی دووەمى 2025

ڕاپۆرت

1 کاتژمێر پێش ئێستا‌ 32 جار خوێندراوه‌ته‌وه


هەواڵە سیاسییەکان
سەباح sabah/ مەلەفی ئیمرالی و ئاشتی (ئاسایش/سیاسەت): لیژنەی "تورکیا دوور لە تیرۆر"ی پەرلەمانی، بڕیارنامەی سەردانی عەبدوڵا ئۆجەلان، سەرۆکی زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لە دوورگەی ئیمراڵی پەسەند کرد. ئەم پێشهاتە هاوکاتە لەگەڵ ئەو هەواڵانەی باس لەوە دەکەن کە پەکەکە کشانەوەی تەواوەتی لە تورکیا بۆ چیای قەندیل لە عێراق و هەڵوەشاندنەوەی ئەو ڕێکخراوەى ڕاگەیاندووە.
سەباح sabah/ ڕاگرتنی سەرۆک شارەوانییەکان: وەزارەتی ناوخۆی تورکیا سڕکردنی سێ سەرۆکی شارەوانی دیکەی لە پۆستەکانیان بە تۆمەتی پەیوەندیدار بە تیرۆر ڕاگەیاند.
سۆزجو  Sözcü/ تێچووی پاراستنی سەرۆکایەتی: ڕاپۆرتەکان بە توندی ڕەخنە لە زیادەڕۆیی تێچووی پاراستنی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆمار دەکەن (هەندێک ڕاپۆرت ئاماژە بە تێچووی زۆر بەرزى پاراستنەکە دەکەن)، لە ژێر ڕۆشنایی ئەو قەیرانە ئابوورییەی کە هاووڵاتییەکە تووشی دەبێت.. 
تركيا غازيتى  Türkiye Gazetesi / سەرکەوتنی دیپلۆماسی نێودەوڵەتی: تیشک خستنە سەر کۆبوونەوە چڕەکانی سەرۆک ڕەجەب تەیب ئەردۆغان لە پەراوێزی لوتکەی جی ٢٠ لە جۆهانسبێرگ (ئەفریقای باشوور)، هەروەها ڕووماڵکردنی کۆبوونەوەکانی لەگەڵ سەرۆک وەزیران و سەرۆکەکانی دەوڵەت (وەک سەرۆکوەزیرانی کەنەدا، سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەوروپا و هاوتا بەڕازیلییەکەی).
میللەت Milliyet / بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر لەسەر سنوور: دووپاتکردنەوەی ئەوەی کە تورکیا "دۆخی ئێستای هێزەکانی سوریای دیموکرات بە مەترسی دەزانێت بۆ سەر ئاسایشی نەتەوەیی خۆی و بۆ سەر یەکپارچەیی خاکی سوریا"، هاوکات هۆشداری دەدات لەوەی "هەرکەسێک سواری ئەسپی کەسێکی دیکە بێت، بە خێرایی لێی دادەبەزێت".
میللەت Milliyet / دەستکەوتی میوانداریکردنی لوتکەی کەشوهەوا (COP31): تیشک خستنە سەر بردنەوەی مافی میوانداریکردنی لوتکەی کەشوهەوای نەتەوە یەکگرتووەکان COP31 لەلایەن تورکیاوە، و وەسفکردنی وەک سەرکەوتنێکی دیپلۆماسی بەسەر ئوسترالیا.
بیرگون Birgün / ڕێککەوتنە نوێیەکەی ئیمرالی: سەیرکردنی بڕیاری سەردانی عەبدوڵڵا ئۆجەلان وەک "موزایەدەی سیاسی" لەلایەن حکومەتەوە بۆ لادانی سەرنج لە سەر قەیرانی ئابووری ناوخۆ یان بۆ بەدەستهێنانی دەستکەوتی هەڵبژاردن، هاوکات وەک دەربڕینی بێمتمانەیی.
میللی Milat Gazetesi / هێزی تورکیا لە غەززە: تیشک خستنە سەر ڕاگەیاندنی تورکیا سەبارەت بە نیازی پەیوەندیکردن بە هێزی پێشنیارکراوی سەقامگیری نێودەوڵەتی لە غەززە (سەرەڕای دژایەتی ئیسرائیل)، بە پابەندبوونێکی ئەخلاقی و نیشتمانی بە نەتەوەی ئیسلامی وەسف دەکات.
کەرار Karar / لەدەستدانی متمانە: گرنگیدان بە ڕاپۆرتی ڕاپرسییەکان کە دەریدەخات کەمبوونەوەی متمانەی هاووڵاتیان بە دامەزراوەکان، لەوانەش دەسەڵاتی دادوەری، بەهۆی بەسیاسیکردنی پرسەکانەوە.
هەواڵە ئابووریەکان
سەباح sabah/ گووگڵ کلاود وەبەرهێنانێکی گەورەی دوو ملیار دۆلاری لە تورکیا ڕاگەیاند لە چوارچێوەی گرێبەستێکی لەگەڵ تورکسێڵ.
جمهورييەت  Cumhuriyet / هەڵاوسانی وێرانکەر: مانشێتەکان بەرزترین نرخەکانی پێوانەیی ئیدانە دەکەن، تیشکیان خستۆتە سەر ڕاپۆرتێکی بانکی ناوەندی کە پێشبینییەکانی هەڵاوسان بۆ کۆتایی ساڵی ٢٠٢٥ بەرز دەکاتەوە بۆ نێوان ٣١% بۆ ٣٣%، و بە "ئیفلاسبوونی سیاسەتی دراوی حکومەت" وەسفی دەکەن.
کەرار  / داڕمانی ئابووری و خراپ بەڕێوەبردن (ئەولەویەتێکی سەرەکی): گرنگیدانێکی چڕ بە ڕاپۆرتی بانکی ناوەندی کە پێشبینییەکانی هەڵاوسان بۆ کۆتایی ساڵی ٢٠٢٥ بەرز دەکاتەوە بۆ ٣١%-٣٣%، ئەم ڕێژەیەی وەک بەڵگەیەک بۆ شکستێکی تەواو لە بەڕێوەبردنی قەیرانی ئابوورى وەسف دەکات .

پوختەى هەواڵە سیاسییەکان
گۆڕانکارییەکی گەورە لە سیاسەتی دەوڵەتدا: بڕیارەکە ئاماژەیە بۆ ئەوەی حکومەت بڕیاری داوە کەناڵەکانی پەیوەندی لەگەڵ ئۆجەلان زیندوو بکاتەوە و پرسی کورد لە ڕووبەڕووبوونەوەی تەنیا سەربازییەوە بگوازێتەوە بۆ سەر مێزی دانوستانی سیاسی، ئەمەش کارێکە کە ساڵانێکە لەم ئاستەدا ڕووی نەداوە.
لێکدانەوە و دابەشبوون: ڕۆژنامەکانی لایەنگری حکومەت (یەنی شەفەق، میللیەت) وەک هەنگاوێکی بوێرانە و یەکلاکەرەوە بۆ کۆتاییهێنان بە تیرۆر وێنایان کردووە. ڕۆژنامەکانی ئۆپۆزسیۆن (جمهورییەت، سۆزجو) بە مانۆرێکی سیاسی مەترسیداریان زانی کە ئامانج لێی پەردەپۆشکردنی شکستە ئابوورییەکان یان بەدەستهێنانی دەستکەوتی هەڵبژاردن بووە.

پوختەى هەواڵە ئابوورییەکان
توندی هەڵاوسان جەخت لەسەر قووڵایی قەیرانەکە دەکاتەوە: بەرزکردنەوەی پێشبینییەکانی هەڵاوسانی ساڵی ٢٠٢٥ لەلایەن بانکی ناوەندییەوە بۆ ٣١-٣٣% دانپێدانانی فەرمییە بە شکستی سیاسەتە دراوییەکان بۆ گەیشتن بە سەقامگیری و پشتڕاستکردنەوەی بەردەوامی دابەزینی هێزی کڕینی لیرە.
جیاوازی ڕووماڵى میدیایی: ڕۆژنامەکانی ئۆپۆزسیۆن (بیرگون، کەرار) ئەو ژمارەیەیان بەکارهێناوە بۆ جەختکردنەوە لەسەر کارەساتی ئابووری و ئازاری کرێکاران، لەکاتێکدا ڕۆژنامەکانی لایەنگری حکومەت سەرنجیان لەسەر وەبەرهێنانی گەورەی بیانی (وەک گووگڵ) وەک نیشاندەرێکە بۆ متمانە بە ئابووری تورکیا.